‘Openlijk zult gij uw volksgenoten terechtwijzen.’ (Lev, 19:17).

Een tiental jaar ben ik lid geweest van de Hervormde Kerk, maar die heb ik rond mijn vijftigste weer verlaten. Ik kon me toen toch niet vinden in de dogmatische trekjes en gevoelens van superioriteit die zelfs in het vrijzinnige gedeelte van de kerk aanwezig waren, en ook niet in het onvoorwaardelijk partij kiezen voor de staat Israël in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Maar wel heb ik me in mijn werkzame leven altijd sterk laten inspireren door de bijbel – ook nu nog, ook al neem ik de bijbel niet letterlijk van kaft tot kaft, en staan er ook veel zaken in die mij de wenkbrauwen doen fronsen.

Zo heb ik mijn werk altijd veel aandacht gegeven aan de instructie van Mattheus om niet over een medemens te oordelen. Ook in mijn privé-leven heb ik daar steeds naar gestreefd – met wisselend succes. Maar ik kom daar nu tot op zekere hoogte op terug.

Over een ander oordelen loopt al gauw uit op de ander (subtiel) veroordelen, of ons boven de ander opstellen. Daarmee is de horizontaliteit  uit de relatie verdwenen en is verbinding moeilijk geworden. Maar we keuren natuurlijk niet elk gedrag van alle anderen goed. Ik redde me daar altijd uit door onderscheid te maken tussen de persoon en zijn/haar gedrag. Over gedrag kon en mocht je oordelen, maar het wezen van de persoon zou daar dan buiten kunnen staan.

Maar dat vind ik bij nader inzien een gekunsteld onderscheid, met name als je afkeuring van het gedrag sterk is. In dat geval heb ik ook veel moeite met de intentie achter dat gedrag, en die kan ik eigenlijk niet los zien van de persoon. Als iemand op laatdunkende of denigrerende wijze reageert op mijn vegetariër zijn – wat me onlangs een paar keer is overkomen – keur ik zijn gedrag af, en heb ik wel degelijk ook gevoelens over die persoon. Ik heb dan een ingewikkelde psychologische redenering nodig om niet over hem of haar te oordelen. Dat geldt te meer als het gaat om intenties of handelingen die ik veel sterker afkeur, zoals de manier waarop er gescholden en gedreigd wordt op internet, of het domme en soms kwaadaardige gedrag van sommige politici of leiders in de wereld. Dan oordeel ik niet alleen; ik veroordeel die mensen ook.

Gelukkig brengt de bijbel opnieuw uitkomst. ‘Oordeel met een rechtvaardig oordeel’ (Joh. 7.24) of ‘Openlijk zult gij uw volksgenoten terechtwijzen.’ (Lev, 19:17). Vooral die laatste uitspraak (die vooraf gaat aan de beroemde uitspraak: ‘Gij zult u naaste liefhebben als uzelf’ is interessant: oordelen mag niet alleen, soms moet het zelfs. Dit roept natuurlijk weer allerlei nieuwe vragen op zoals: wanneer moet je oordelen en wanneer niet; wanneer  is een oordeel rechtvaardig, en wie bepaalt dat? Maar daarover een andere keer.

One of the internet miracles: Google Translate.

September 2013 I started this series of blogs, and since then I published about 200. My motivation to write them was to make a difference, little as that may be, in this confusing and divided world. In the course of the years I discovered a second motive: I used the blogs as an outlet for emotional states of mind  like (moral) indignation, anger or even fury about the stupidity, selfishness, ill will or pettiness of our leaders and others in the public domain. (Of course I knew better . . . ? ). The blogs provided an opportunity to express these feelings in a positive, or at least acceptable way, rather than to suppress them and then express them in a covered way, or annoy my family and friends with my continuous negativity. Because I don’t think my blogs have a great impact, the second motive has become more and more important. Of course it would be better and more spiritually advanced if I didn’t react so strongly to everything I think is wrong; just letting it be – but I am afraid that, as I haven’t learned that up until now, won’t happen anymore in this lifetime. So for the time being I might as well go on with these blogs

However, I stop writing them in English. There are several reason for this. First of all, I don’t think I have many native English speaking readers. Secondly, I now think it is rather presumptuous to have opinions and judgments about what is happening in other countries. I don’t know enough about it and it is not my business too. Thirdly, I am not as capable to express myself as thoughtfully in the English language as I am in Dutch. But the most important reason: Google Translate has become so good, that it is easy for those who are interested to translate my blogs in English/American. The result may not be perfect, but certainly understandable.*)

SO THIS IS THE LAST BLOG IN THE ENGLISH LANGUAGE! And please note: also the announcements of the blogs on Twitter, Facebook and LinkedIn from now on will be in Dutch as well. So, if you want to be informed about my blogs, you either have to go to the website every now and then (I write them mostly once a week), of you have to connect with me on Twitter, Facebook or LinkedIn, and then set the connection on receiving messages.

That’s it for today. Not a very interesting blog for my dutch readers – sorry! Better next week, if I am spared D.V. In the meantime, if you are not a dutch farmer or water engineer **), enjoy the summer!

 

*) You may have to remove the pictures first, because otherwise the size of the document may too big.

**) We have a long lasting drought here

Klimaatverandering en vlierbessenjam (II).

Ik geef het op, en ga mijn leven wijden aan het maken van vlierbessenjam uit eigen tuin (Jan Paul van Soest)

Dit schreef Jan Paul van Soest vijf jaar geleden in een blog van mij (23 september 2013). Wij vieren dit jaar een treurig lustrum. Tien jaar geleden kwam ons boek uit, De aarde heeft koorts,  – geschreven samen met Judy McAllister – waarin wij een mogelijk scenario schetsten van 4 graden mondiale opwarming, en de rampzalige gevolgen daarvan. We waren echter in een opzicht toen wat te optimistisch: we onderschatten de ernst van de zeespiegelstijging. Maar overigens kon je ons geen optimisme verwijten, eerder realisme. We achtten toen nog een opwarming van twee graden mogelijk, als de wereldgemeenschap alles op alles zou zetten om een hogere opwarming te voorkomen. Wij achtten dat mogelijk, maar op grond van wetenschappelijke bevindingen zowel van natuurkundige als van sociologisch/psycholgische aard niet erg waarschijnlijk. (De huidige burgemeester van Amsterdam noemde dat toen in het boek alarmistisch). Helaas hebben wij gelijk gekregen, zoals we vijf jaar later vaststelden aan de hand van de toen meest recente gegevens (zie mijn blog van 26 juni 2013). Vijf jaar geleden dus – een tweede lustrum.

Sindsdien heeft Jan Paul nog een tweede boek geschreven: De Twijfelbrigade, waarin hij de welbewuste, systematische en af en toe zelfs kwaadaardige ontkenning van het klimaatprobleem aan de orde stelt. Hijzelf daarover: “Een mengsel van verontwaardiging en verwondering over klimaatscepsis en klimaatsceptici was de aanleiding om dit boek te schrijven.”

Maar daar wil ik het vandaag eigenlijk niet over hebben – dat weten we nu wel. Wat mij veel meer verbaast en verontrust is de verdoezeling van de problematiek door weldenkende en goed bedoelende (?) mensen. Zo wordt er uitgegaan van een fictie dat het nog mogelijk is de opwarming tot twee graden te beperken, en de gevolgen van de opwarming binnen de perken te houden. Een van de aspecten van  deze verdoezeling is dat we ons land zouden kunnen redden – maar daar is geen sprake van. En eigenlijk weet iedereen die enigszins op de hoogte is dat wel. Zoals ik me al eerder afvroeg, zijn de betrokkenen nu zo dom of is het welbewuste misleiding?

Gelukkig weten ze wel beter bij het Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek  van de Universiteit van Utrecht. U kent vast wel die aardige Peter Kuipers Munneke, die ons een paar keer per week na het achtuursjournaal vertelt welk weer we de komende dagen hebben te verwachten. Als je hem zo ziet zou je niet verwachten dat daar een gerenommeerde wetenschapper achter schuilt, die nog moedig is ook. In NRC/Handelsblad van 13 juli  schrijft hij een gedegen artikel onder de kop: De vraag is niet óf Nederland onder water verdwijnt, maar wannéér. Een jaar geleden hield het KNMI nog rekening met 1,20 meter zeespiegelstijging aan het eind van deze eeuw; nu wordt een stijging van 2 meter niet uitgesloten. Niet heel waarschijnlijk, maar niet onmogelijk. En uiteindelijk zal het gaan naar een zeespiegelstijging van 15 meter, maar waneer, dat weten we niet (zoals L. Meijer, onze vertegenwoordiger bij het IPCC, al zei in 2017). Citaat van Peter Kuipers: ‘Het jaar 2100, 2400 of 4000 als houdbaarheidsdatum voor Nederland. Hier stelt de natuurwetenschap een interessante, filosofische vraag aan de politiek. Voor wie moet je nog klimaatbeleid maken? Voor wie de dijken ophogen? Voor de komende drie generaties? Voor de komende tien? Hoe lang moet de arm van je beleid zijn?’

En daar zou ik de volgende vraag aan willen toevoegen: hoe belangrijk is het dat je het grote publiek hiermee confronteert, in plaats van zoals nu gebeurt te stellen dat het allemaal nog wel mee zal vallen? In elk geval kun je niet verwachten dat mensen vrijwillig pijnlijke maatregelen gaan nemen, geld gaan uitgeven (dat wellicht niet wordt terugverdiend), of windmolens in hun achtertuin zullen tolereren, als de ernst van de problemen voortdurend wordt verdoezeld.

 

Een goed leven (II)

                              Anderen begrijpen is wijsheid. Jezelf begrijpen is verlichting                                         (Lao Tse, Tao te Tjing, 33)                                                                                                                               

Je kunt je leven op verschillende manieren indelen, en één manier is de volgende. De periode tot 25 jaar is de periode van de zonsopkomst, het Oosten, de lente. Het is de tijd van geboorte en opgroeien tot volwassenheid. De tweede periode, tot 50 jaar, is die van het Zuiden, de zomer. Je staat in volle bloei. Je schept je privé-leven, je woonplaats en je werk en brengt dat tot ontwikkeling. De derde periode, tot 75 jaar, is die van de herfst,  van het Westen, een periode van vrucht dragen, oogsten, verdieping, zingeving, en spirituele ontwikkeling. En in de vierde periode is de zon weer ondergegaan. Het is nu winter, en het is een tijd van contemplatie, en het delen van de levenservaring. Het is de periode van de ‘Elder’.

Ik zit nu in die laatste periode, en vandaar mijn behoefte aan terugblikken. In mijn vorige blog heb ik de vraag gesteld: wat is eigenlijk een goed leven, en daarvoor een aantal vragen geformuleerd die als criteria kunnen dienen om je eigen leven in dat opzicht te boordelen. Een leuk tijdverdijf voor oudere mensen, zoals ik. Ik heb elke vraag geherformuleerd in de voltooide tijd en aan elke vraag een score toegekend tussen 1 en 10; en die scores vervolgens gemiddeld. Als ik dat zo eerlijk en objectief mogelijk doe kom ik op een krappe acht. Dat waardeer ik als goed. Wel verbazend eigenlijk, daar ik helemaal niet zo tevreden ben over wat ik daadwerkelijk heb bereikt en nagelaten. Ik leid hieruit af, dat ik misschien wat milder over mezelf zou moeten denken.

Als je jonger bent dan ik en geïnteresseerd in een tussentijdse evaluatie van je leven, kan je dezelfde procedure toepassen, waarbij je de vragen weer in de tegenwoordige tijd formuleert. Je kunt uiteraard vragen die je niet relevant vindt weglaten en eigen vragen toevoegen. Niet te kritisch zijn, maar ook niet te makkelijk met jezelf. Als je tevreden bent met het resultaat is dat een aansporing om zo door te gaan. Zo niet, dan is het een uitdaging om je levensdoelen misschien wat scherper of hoger te stellen en na te streven. Misschien moet je je ‘growing edge’ wel opzoeken.

Het is wel een interessant gedachte-experiment om je voor te stellen wat je als grafschrift op je steen zou willen zien staan, of, als je niet begraven wil worden, hoe een voor jou belangrijk of dierbaar persoon jou in een oneliner zou karakteriseren na je overlijden. En een ander gedachte-experiment: als je zou weten dat je morgen, over een week, over een jaar zou overlijden: wat zou je nog willen doen? Doe dat dan nu. Deze gedachte-experimenten zijn oude technieken uit de groeibeweging van de zestiger en zeventiger jaren, die hun relevantie nog geenszins verloren hebben.

Een goed leven (I)

Een leven dat niet kritisch naar zichzelf kijkt, is het niet waard om geleefd te worden. (Socrates)*

Een aspect van ouder worden is dat je terug kijkt op je leven. Een vraag die daarbij speelt is: ben ik tevreden over het leven wat ik geleefd heb? En een vraag die daaruit weer voortvloeit is: wat is eigenlijk een goed leven? En die vraag zou je eigenlijk al veel eerder moeten stellen dan als je oud bent, want dan kan je er nog meer aan doen. Vandaar dat ik mijn beschouwingen over deze vraag maar eens met jullie deel. (Met een goed leven bedoel ik dan: zowel goed in morele zin als geslaagd)

Je zou kunnen zeggen: een goed leven is een leven waarbij je jezelf en de anderen om je heen gelukkig maakt. Maar dat is wat kort door de bocht. Want enerzijds is het maar de vraag of je geluk op die manier kunt ‘maken’ (in elk geval niet bij anderen), en bovendien is het nog niet zo eenvoudig om te definiëren wat geluk eigenlijk is. Dus dat werkt niet. Een ander antwoord op de vraag is: een goed leven is als je eruit haalt (hebt gehaald) wat erin zit. Maat ook dat is een onduidelijk criterium, want wie wie kan zeggen of dat zo is? Misschien heb je wel hele interessante mogelijkheden over het hoofd gezien, en dan weet je niet dat je er niet uit gehaald hebt wat er in zat.

Ik denk dat je de vraag of je een goed leven leid (of geleid hebt) het beste kan beantwoorden aan de hand van een aantal criteria, die te formuleren zijn als deelvragen. Zoals:

  • Heb je ontdekt wat jouw unieke bijdrage aan de wereld kan zijn, en lever je die bijdrage ook?
  • Sta je liefdevol in het leven? Houd je van mensen, je werk, en de natuur? Ben je je medemens tot steun? Slaag je erin niet te snel te (ver)oordelen? Kun je duurzame relaties opbouwen met een partner, vrienden en op je werk? Houd je als regel; rekening met anderen?
  • Ben je vergevingsgezind, naar jezelf en anderen (je ouders!)? Kun je mild zijn voor jezelf als je een fout hebt gemaakt of hebt gefaald?
  • Leef je in het algemeen bewust en aandachtig?
  • Ben je in staat te genieten, en situaties te scheppen die je plezier opleveren?
  • Ben je in staat pijn en ziekte te vermijden, en als ze toch optreden, ze stoïcijns te aanvaarden?
  • Kun je tegen alle vormen van verlies?
  • Heb je vrede gesloten met de dood (van jezelf en anderen)?
  • Kun je op constructieve of creatieve manier omgaan met je driften, woede en lust? Met andere woorden: kun je passies beheersen in plaats van ze te onderdrukken?
  • Is er intimiteit in je leven, en zo nee, zie je kans dat te creëren?
  • Durf je risico te nemen? Durf je je veilige vertrouwde fysieke of geestelijke omgeving te verlaten een onzekere toekomst in te gaan? (zie de afbeelding: de growing edge, precies het gebied waar je naar toe moet om te groeien)
  • Houd je vol bij tegenslag als je een voor jouw belangrijk doel nastreeft?
  • Durf je steeds te zeggen wat je te zeggen hebt en te doen wat je te doen hebt, ongeacht het oordeel van anderen?
  • Heb je het gevoel meester te zijn over je eigen leven?
  • Geloof je in jezelf en vertrouw je het leven?
  • En tenslotte: lukt het je om contact te krijgen met je diepste (ge)weten, en volg je dat ook?

Enzovoorts en zo verder. Dat zijn dus wel erg veel vragen. En je bent vast en zeker in staat zelf nog een aantal fundamentele vragen toe te voegen. Wat moet je daar nu mee? Daarover in een volgend blog.

 

Over zelfreflectie, zie bijvoorbeeld: https://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/170199-zelfreflectie-tips-om-kritisch-naar-jezelf-te-kijken.html

Our strong leaders.

More and more nowadays we are governed by a sort of leaders for whom public applause and/or personal power is more important than anything. They all perform a show, and succeed in labeling every act as a success, even if that is damaging their countries. President Trump is a wonderful example. He is meeting Kim – success! -, is giving away America’s right to do military manoeuvres in the Yellow and Japanese Seas without getting anything in return – successful negotiations! – , is placing children of immigrants in custody – successful immigration policy! – is letting them free after protests – see how empathic he is; success! – , is lowering taxes, thus giving the economy a boast, and raising the budget deficit and damaging the economy in the long run; success! -, is setting import tariffs – America first! fighting unemployment, improving economy, success!, – and is getting export tariffs in  return – trade battle, loosing jobs, damaging the economy, success! -,  is brutalizing Merkel, Xi Jinping – see how undaunted I am, success! – , and so on and so forth. The same is true for European leaders: Salvini (no freemasons in the government; cf Mussolini!), Erdogan, Scholz (I close the German border for immigrants), Kurz (I close the Austrian border for immigrants), Orban (no immigrants in Hungary) etc. They all have in common that they have no compassion and no idea about what is on the long term beneficial for their countries. That is not their interest. Their interest is just showing how decisive and energetic they are, no matter what are the consequences of their deeds. And they succeed: many citizens see them as strong, stout and powerful. At last we have leaders who at least do something. They remind me of another book: Watership Down, in which General Woundwort is exactly the kind of leader I am talking about.*)

We have seen this before in history, and also then the majority of the population was deluded by disguise and false promises, with terrible results.

What as citizens, who see through this facade, can we do? Being aware, speaking up and supporting those leaders who do not fall in this trap. Not becoming cynics. And hoping for the best.

*) As far as I am concerned, the novel Watership Down, by Richard Adams, is by far the best book about leadership I know. A must read for anyone who wants to be leader or manager.

Een wetenschappelijke revolutie.

Degenen die me kennen of regelmatig mijn blogs lezen weten dat ik het wetenschappelijk reductionisme – de theorie die alle zijn, ook het menselijk zijn, reduceert tot een louter fysisch proces – altijd met scepsis heb bekeken. Mijn reserves waren gegrond op twee typen argumenten: wetenschappelijke en intuïtieve. Ik vond het reductionisme wetenschappelijk onvoldoende onderbouwd en methodologisch niet kloppen. En intuïtief: ik ‘voelde’ gewoon dat de reductionistische visie niet waar kon zijn. Vanuit ‘objectief” wetenschappelijk gezichtspunt is dat laatste natuurlijk geen sterk argument.

Voordat ik het reductionisme in dit blog de definitieve doodsteek toebreng eerst nog even enkele van de meest bekende consequenties van de reductionistische visie: 

  • de vrije wil bestaat niet
  • ook het geweten is een artefact (schijnbare werkelijkheid)
  • de geest is niets anders dan een reeks fysisch-chemische processen in de hersenen – is als afzonderlijk begrip dus obsoleet (verouderd, nutteloos)
  • de evolutie is volledig verklaarbaar uit fysische processen

Het eerste punt heb ik al eens eerder op methodologische gronden weerlegd, en wat het derde punt betreft: er is nooit een duidelijke wetenschappelijke verklaring gevonden voor hoe de verbinding tussen hersenprocessen en beleving in elkaar steekt. Deze relatie is het beste te beschrijven als een ‘black box’; dat wil zeggen: we weten niet wat zich in het intermediair tussen de hersenen en ‘bewustzijn’ afspeelt. En wat het laatste punt betreft: evolutiebiologen hebben nog steeds geen verklaring gevonden voor de sprong in de evolutie van dode materie naar leven, en van leven naar taal, cultuur, en vandaar typisch menselijk bewustzijn. Ook hebben ze geen antwoord op de vraag: waar komt de drijvende kracht in de evolutie – overleving – vandaan?

Maar om mezelf toch nog eens op de proef te stellen heb ik me door het boek Van bacterie naar Bach en terug van Daniel Dennett (een van de meest leidende theoretici op het gebied van de evolutietheorie, die een verwoede poging doet om de evolutie reductionistisch te verklaren) heen geworsteld. Geworsteld, omdat hij er werkelijk de hele wereld en driehonderd publicaties bij haalt om zijn betoog te ondersteunen. En ook omdat zijn redenering niet bepaald eenvoudig is. Maar ondanks deze indrukwekkende poging (het boek telt 500 pagina’s!) is hij er naar mijn menig niet in geslaagd de reductionistische casus onweerlegbaar te grondvesten.

Dezer dagen kreeg ik steun voor mijn standpunt uit onverwachte en onverdachte hoek. Door een broeder uit mijn loge werd ik geattendeerd op een blog in Scientific American van 29 mei.j.l.: Coming to Grips with the Implications of Quantum Mechanics door Bernardo Kastrup, Henry P. Stapp en Menas C. Kafatos, natuurkundigen die expert zijn op het gebied van quantum mechanica en kunstmatige intelligentie. Zij tonen in dit blog aan dat experimenten in de quantum mechanica – die al eerder waren bedacht maar pas sinds enkele jaren daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd – ondubbelzinnig wijzen op het primaat van de geest. De geest schept de materie en niet omgekeerd, zoals de reductionisten graag beweren. *)

Het reductionisme is nu dus met zijn eigen methodiek, het objectieve wetenschappelijk experiment, verslagen. De implicaties hiervan zijn zo groot, dat het nog wel even zal duren voordat de consequenties van deze wetenschappelijke ontwikkeling tot de mainstream zijn doorgedrongen. Overigens: het feit dat het primaat van de geest nu wetenschappelijk is aangetoond, maakt het mysterie van de geest niet minder groot; ik zou eerder zeggen: integendeel. Ik nodig u van harte uit om over deze quantum revolutie in de wetenschap te reflecteren. Het helpt daarbij als u zich door het genoemde blog heen worstelt (zie voetnoot), of zich anderszins verdiept in een moderne, voor leken min of meer begrijpelijke uiteenzetting over de quantum mechanica. Verbaas en verwonder u, en stuit op de grenzen van uw intellectuele begrip. Goed voor uw spirituele ontwikkeling. Veel plezier!

?

*) Wie de details wil nalezen verwijs ik naar: https://blogs.scientificamerican.com/observations/coming-to-grips-with-the-implications-of-quantum-mechanics/

Hee Amsterdam, ze zeggen dat je bent veranderd.

Afgelopen zaterdag woonde ik op de Universiteitsdag van de UvA een college bij met bovenstaande titel. Hoewel het een zeer boeiende bijeenkomst was, gaven de sprekers geen antwoord op de vraag die in deze titel verborgen ligt – Is Amsterdam veranderd? – ; die vraag kwam niet aan de orde. Prof. Gabri van Tussenbroek, hoogleraar stedelijke identiteit, liet de parallellen zien tussen de huidige situatie, met name de negatieve aspecten daarvan (overmatige drukte, tekort aan goede betaalbare woningen, transportproblemen) en de situatie in de tweede helft van de zestiende eeuw – opmerkelijke overeenkomsten. Dat geldt overigens ook voor de situatie aan het eind van de 19e eeuw en het begin van de 20e. Fenne Pinkster, stadsgeograaf, beschreef vervolgens op indringende en humoristische wijze de chaotische toestand in het centrum van Amsterdam, met name de grachtengordel, en had goede ideeën over wat je daaraan zou kunnen doen. Hoewel beiden niet politiek stelling wilden nemen, lieten ze toch wel doorschemeren dat het aantreden van het nieuwe college hen hoopvol stemde over wat de gemeente daaraan zou kunnen doen. Maar een antwoord op bovenstaande vraag gaven ze niet.

Oppervlakkig gesproken verandert de stad natuurlijk altijd. De stad is groter gegroeid (en groeit nog steeds), in de loop van de jaren is er waterleiding, electriciteit, riolering, nieuwe gezondheidszorg, nieuwe industrie en ten slotte veel, heel veel autoverkeer gekomen.  Ik kan dat lijstje moeiteloos uitbreiden. Een stad verandert, zoals wij zelf tijdens ons leven ook veranderen. Maar de vraag is: blijven we in essentie niettemin onszelf? Een dergelijke vraag kan je ook stellen over grotere verbanden: organisaties, steden, landen.

In mijn praktijk als organisatieadviseur ben ik altijd getroffen door de eigen kleur, de identiteit, de ziel van de organisatie. Mensen komen en gaan, reorganisaties vinden plaats, maar de kracht en de zwakte van de organisatie en de problemen blijven vaak hetzelfde. Daarom was mijn vak ook zo boeiend: om veranderingen in organisaties te bewerkstelligen is het niet voldoende als alleen de mensen en hun gedragingen veranderen. De structuur en de cultuur moet ook veranderen – en dat kan alleen maar als je de essentie, de identiteit van de organisatie aan het licht brengt, respecteert, en een stem geeft in het proces. (Terzijde: een van de redenen van het mislukken van fusies is dat men de identiteit van de fuserende organisaties onvoldoende in acht neemt. Wie dat bijvoorbeeld wel heel goed gedaan hebben zijn ABN-topman R. J. Hazelhoff en Amro-topman R. Nelissen. Helaas is dat gezichtspunt vervolgens uit het oog verloren door Rijkman Groenink, die uitsluitend heeft voortgebouwd op de AMRO-cultuur).

Als we er nu van uitgaan dat steden evenzo een identiteit hebben, wat is dan de identiteit, de ziel van Amsterdam? Is Amsterdam in essentie wel veranderd? Mijn stelling, die ik niet kan bewijzen, is van niet. Haar identiteit is door de eeuwen heen dezelfde gebleven (let op mijn intuïtieve gebruik van het vrouwelijk voornaamwoord). En die identiteit openbaart zich steeds in enkele karaktertrekken. Ik noem er een paar: de opstandigheid van Amsterdam tegenover het centrale gezag (zie mijn vorige blog), het vrijgevochten karakter van haar bewoners, de onderlinge solidariteit, tolerantie en openheid voor immigranten (zelfs vandaag – we moeten ons niet laten misleiden door een kleine minderheid die anders doet voorkomen), de humor, de warmte, de gezelligheid, een voor de Noordelijke Nederlanden ongekende bourgondische levensstijl, enzovoort.  Het zijn precies die eigenschappen die Amsterdam voor een groot aantal mensen geliefd maakt, en voor anderen juist zeer onaantrekkelijk. Door die laatsten wordt Amsterdam vaak met afkeer bekeken. Begrijpelijk als je van meer orde houdt. Maar bestuurders (regenten) die te veel orde willen scheppen in de wat chaotische stad Amsterdam, gaan onvermijdelijk op hun bek. Geef mij maar Amsterdam!*

*https://www.youtube.com/watch?v=XKjupnDXn9k

Amsterdam als ‘fearless city’.

Heeft u afgelopen zondag Buitenhof gezien? Een curieuze uitzending. Eerst minister Wiebes, die uitging van een imaginaire realiteit betreffende de opwarming van de aarde – hij dacht dat 2 graden, en zelfs 1,5 graden opwarming nog een realistisch scenario was – en daarna een gesprek met Jason Moore, hoogleraar sociologie aan de universiteit van Birmingham, en Willem Schinkel, hoogleraar sociale theorie aan de Erasmus universiteit,  die de realiteit onverbloemd benoemden. Wat Wiebes betreft: zou die nu echt niet weten wat er werkelijk gaande is? Met andere woorden: is hij nou zo dom, of is hij een leugenaar? Ik laat het oordeel graag over aan u en aan hemzelf.

Moore en Ginkel stelden beiden dat onze redding, zij het niet zonder veel leed en schade, nog mogelijk is als we overgaan tot een volstrekt andere manier van politiek en economie bedrijven. Met andere woorden: als we inzien dat het einde van het kapitalisme, of neo-liberalisme, het is maar hoe je het noemen wilt, nu toch echt nabij is. Dat betekent een zeer grondig overheidsingrijpen, nationaal en mondiaal. Moore was optimistisch, want hij achtte dat mogelijk, en noemde als voorbeeld het ingrijpen van de Amerikaanse overheid na Pearl Harbor. Maar dat was in een acute noodsituatie, die overigens concreter en tegelijkertijd minder bedreigend was dan de situatie waar we ons nu in bevinden. Ik leid daar uit af dat een dergelijk ingrijpen pas zal plaats vinden als de eerste steden in zee verdwijnen, of als een acute voedselschaarste de hele wereld bedreigt. Maar dat het einde van het neo-linberalisme nabij is, is niets nieuws. Daar zijn weldenkende mensen het al geruime tijd over eens.

Des te interessanter is de reactie van onze premier op het coalitieakkoord in Amsterdam. Daar staan o.a. enkele begrijpelijke en concrete doelen in: betaalbaar wonen, goed openbaar vervoer, grondige aanpak van de luchtverontreiniging, aanpak van het massatoerisme. Het akkoord is ook helder over de maatregelen waarmee men dat denkt te bereiken. Onze premier liet echter weten bijzonder ongelukkig te zijn met het akkoord. De stad was ‘verloren gegaan aan ‘links’. Een onthullende terminologie. De premier liet zich  kennen als een diehard aanhanger van het neo-liberalinsme, dat ons  in zulke ernstige problemen heeft gebracht.

Mijn verwachting is dat het Amsterdamse gemeentebestuur het nog moeilijk gaat krijgen. Niet alleen zal het veel weerstand ondervinden van plaatselijk gevestigde belangen (bijvoorbeeld woningbouwverenigingen), maar ook zal Den Haag alles op alles zetten om de uitvoering van dit coalitieakkoord onmogelijk te maken. Daarbij zal het principe van de gemeentelijk autonomie (Thorbecke) onder druk komen te staan. Het coalitieakkoord is immers de eerste aanval op het neoliberalisme  die het niet laat bij woorden maar komt met daden.

Om sterker te  staan zal Amsterdam zich aansluiten bij het Fearless Cities-netwerk: een netwerk van andere Europese steden die zich verzetten tegen de neo-liberale dogma’s. En dat sluit weer aan bij een ontwikkeling, waarbij de macht vande centrale overheden afbrokkelt en verschuift in twee richtingen: enerzijds naar de steden, en anderzijds naar internationale organen. Wen er maar aan.

Who is our neighbour?

Back from a magnificent holiday in Switzerland – what a beautiful country! – and Italy I am inspired to talk with you about love. I did that many times before, since it is an inexhaustible subject, but recently I discovered some new aspects. Let’s start with the Bible book Leviticus 19:18: Love your neighbour as yourself: I am the Lord.

This phrase has led to endless feelings of guilt, because what if you don’t feel this love, or doesn’t know how to develop this? Then one fails, exactly in the domain that seems to be the most important in life.

One of the problems is that this quote is probably wrongly translated. Meant is: Love your neighbor, who is like you. That sounds certainly more logical and true. Because in the more current translation your self love, that can be very limited, is the criterion for the love you can give, whereas clearly is referred to a higher standard: the love for and from the the Architect of the Universe: I am the Lord. To that love we are always capable, no matter of our own state of being, and no matter if we are believers of atheists.

But who is our neighbor? That surely is not everyone and anyone. To love that whole would be an abstraction, a cerebral concept, and that is not love. The neighbor is the one who enters our life. He/she has to give us something, or may need something from us. But anyway we have to deal with him or her. Only in that situation we can practice love, either by receiving or giving, or both. One can start with practicing open mindedness, mindfulness, and random acts of kindness. From there contact is possible. When, in contact, one succeeds in open listening and open speaking (without judging the other or wanting to influence him/her, or defending yourself) love will come into bloom. Sounds simple, is it not? It IS simple, but that is not to say that it is easy. But it is reachable for anyone who is determined to love one’s neighbor.

Of course we don’t love our neighbor immediately after meeting him/her, or continuously. As Carl Jung wrote in a letter to Mrs. A. Schim van de Loeff: “The general idea of christian love for one’s neighbour is a pretense. In that way one can interact with everyone in a nice and detached way, because you are loving everyone after all. I possess no christian love, so why should I pretend to love you? I take you seriously, and that, in all honesty, is the only thing I can do.”

 

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker