Wat is dat toch met mij? Iedereen jubelend over het klimaatakkoord, terwijl ik er weinig in zie. Ik ben wat je noemt een zwartkijker. Een karakterfout vrees ik. Velen noemen mij een pessimist. Ikzelf houd altijd vol dat ik een realist ben. Dus als je dit blog leest: wees gewaarschuwd. Als je onbezorgde kerstdagen wilt hebben: niet lezen. (Ik ben een groot bewonderaar van Bas Heijne, columnist van NRC/Handelsblad, altijd zwartgallig en meestal zeer to the point. Dat laatste hoop ik ook te zijn)

Eerst het goede nieuws: er is een wereldwijd akkoord tussen 195 landen. Dat is op zichzelf uniek en een teken dat er enig besef begint door te dringen: het gaat niet helemaal goed met ons leefmilieu. Er dreigen wat eilandjes te verdwijnen, er dreigen wat droogtes en overstromingen, watertekorten, voedseltekorten,. . . jammer maar helaas. . . moeten we wat aan doen.

Nu het slechte nieuws: het akkoord bevat voor zover ik kan zien maar twee concrete maatregelen: Eén: iedere vijf jaar, te beginnen in 2018, wordt gepeild of landen genoeg doen om de temperatuurstijging beneden de 2 graden te houden (wat nu niet zo is), en zo niet, dan wordt dat concreet vastgesteld. Twee: er komt in 2020 een fonds waarin de rijkere landen 100 miljard dollar per jaar zullen storten om ontwikkelingslanden te steunen bij hun klimaattransitie. Dit is te weinig en te laat, en over de verdeling (hoeveel welk land moet bijdragen) zijn geen afspraken gemaakt. Waar de overige gelden vandaan moeten komen is niet vastgesteld. Overigens leert de ervaring met steun bij rampen, dat toezeggingen nog niet betekenen dat dit geld er ook werkelijk komt.

Er staat een heleboel NIET in het verdrag. Er is niet afgesproken dat er een wereldwijde prijs komt voor elke ton CO2 equivalent die wordt uitgestoten. De EU hanteert voor haar emissierechten een prijs van € 8 per ton, de Shell intern € 50 per ton CO2 (als een investering per jaar meer kost dan dit bedrag bij de ontwikkeling en exploitatie wordt hij niet meer uitgevoerd), terwijl volgens deskundigen een bedrag van € 90 minimaal nodig zou moeten zijn. (Sommigen zeggen € 300). Dit is volgens hen die het weten kunnen de ENIGE manier om de uitstoot van broeikasgassen daadwerkelijk tegen te gaan. De vervuiler moet betalen – dus in feiten zou dit bedrag grotendeels doorberekend moeten worden aan de consument. € 20 tot € 30 verhoging van de prijs van vliegtuigtickets – ik moet er niet aan denken. . . Overigens worden de sectoren luchtvaart en scheepvaart, die samen verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de CO2 uitstoot, in het verdrag niet genoemd.

Als deze CO2 belasting wel zou worden ingevoerd zou dat meteen een oplossing geweest zijn voor het vullen van het eerder genoemde fonds.

Het verdrag is juridisch bindend  (behalve voor de VS en Australië), maar pas als het door 55 landen geratificeerd is. De procedure daarvoor begint op 22 april van het volgende jaar, en zal dan enige jaren in beslag nemen. Veel stelt dat trouwens niet voor, omdat het, zoals zojuist is vastgesteld, maar twee concrete maatregelen bevat, die elk op zichzelf maar weinig zoden aan de dijk zetten.

Kortom, ik begrijp niets van de euforie die na dit verdrag alom heerste. Obama: “Dit akkoord is de beste kans die we hebben om de planeet te reden”.(?) Ban Ki -moon: “Het Parijs akkoord is een monumentaal succes. .  “(???). Onze staatssecretaris Dijksma: “We hebben onze kleinkinderen een grote dienst bewezen.” De schat. Ik vind haar wel lief (en ze was absoluut bekwaam op landbouw) maar nu moet ze zich maar beperken tot Prorail en NS; dat is al moeilijk genoeg om te overzien. Nee dan Marita Hutjes (Oxfam): ” Er worden beloftes gedaan, maar het akkoord dwingt landen niet om snel hun CO2-uitstoot te verminderen.” Een geestverwant. U weet wel, de weg naar de hel. . .

Kennelijk leef ik op een andere planeet. Maar het is waar, een reis van 1000 stappen begint met de eerste stap, zoals de Taoist zegt, en de eerste dribbelpas is gemaakt. De reis is begonnen. De kans dat we onder de drie graden blijven lijkt me groter geworden. Helaas lijkt de kans dat we onder de twee graden blijven nog steeds nihil. Laten we onze aandacht dus vooral richten op hoe we een waardige wereld kunnen scheppen in een tijd van grote bedreigingen. Je kunt dit verdrag ook zien als een stap in die richting. Laten we het daar voorlopig maar op houden. En voor de Kerst hoop ik nog met een iets vrolijker blog te komen, al heb ik er nog geen flauw idee van waar dat over zou moeten  gaan.