Echt – voor vier jaar de laatste keer.
De wereld is verslaafd aan voetbal, omdat het de ultieme metafoor is voor de tijd waarin we leven: voor het leven zelf. (David Winner in NRC/Handelsblad, 28 juni 2014). We moeten nu dus afkicken – en dat valt niks mee, al is het ook wel weer een opluchting, zoals we opgelucht zijn na iedere verslaving waarvan we afkicken. Maar om mezelf bij dit afkicken te helpen, hier nog enkele afsluitende opmerkingen
In de eerste plaats over Studio Brasil, het begeleidende programma van de NOS. Als ik ergens aan verslaafd raakte, dan was het daaraan. Wat een goede televisie! Alle lof voor de samenstellers, en voor hun keuze van de gasten. Alle lof ook voor Henri Schut. Eindelijk eens een presentator met een prettige uitstraling en geen spoor van opgefokt ego (al moet ik zeggen: Tom Egberts en Jack van Gelder komen ook een heel eind). En wat heb ik genoten van de prachtige muziek van Milow. En tenslotte: wat een vondst om er een huiskamer van te maken. Dit was echt samen voor de buis – zoals u merkt is enige nostalgie mij niet vreemd. Volgens mij vond er in dit team ook een echt groepsvormingsproces plaats, parallel aan dat bij de spelers. Zij zullen ook wel met weemoed afscheid nemen van hun dagelijkse gezellige samenzijn.
“In termen van populariteit en verafgoding heeft voetbal de film verdrongen. En popmuziek. En literatuur. Geen van die cultuuruitingen brengt complete volksstammen op de been als het wereld kampioenschap voetbal.” (David Winner – what’s in a name). We moeten niet onderschatten wat dit doet voor de stemming van een land, en welke gevolgen dat heeft. Is het toeval dat toen de Duitse amateurvoetballers in de finale van 1954 de veel betere geachte Hongaren versloegen tegelijkertijd het ‘Wirtschaftswunder’ op gang kwam? Is het toeval dat ‘ons’ dramatische verlies in 2001 onder leiding van Van Gaal, tegen de Ieren) voorafging aan de opkomst en moord op Fortuyn, en de ontreddering die dat teweeg heeft gebracht?
Er is nog veel meer over te vertellen (lees voor de somma van € 0,29 het genoemde artikel van David Winner, https://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/juni/28/universeel-drama-rond-een-bal-1395971), maar ik laat het hierbij.
Als het zo is, dat voetbal de stemming in een land kan beïnvloeden, en daarmee de hele gang van zaken, dan rijst er een interessante vraag: hoe kunnen we voetbal inschakelen om de grote problemen van deze tijd aan te pakken: oorlog, armoede, de ecologische en economische problemen? Ik las dezer dagen een open brief aan Robben, waarin hij gevraagd werd zich in te zetten voor diegenen die slachtoffer zijn van de gaswinning in zijn geboortedorp Bedum (en omstreken). Tja, zoals er ambassadeurs zijn van NGO’s, zo zijn er misschien onder voetballers ook wel pleitbezorgers te vinden voor een maatschappelijk verantwoorder politiek (zonder in partijpolitiek te vervallen). Een schone taak voor hen die toegang hebben tot voetballers. En voor ons?