Het afscheid van de Oude Dame.

Geef een reactie

Ik heb twee favoriete ijswinkels in de wereld: Garrone in Haarlem, en Berthillon in Parijs. Maar Berthillon ligt op Île St. Louis achter de nu gedeeltelijk verwoeste Notre Dame. Ik weet niet of ik nu nog zo veel zin heb om daar heen te gaan. Parijs is nu überhaupt een minder aantrekkelijke vakantiebestemming geworden. ik besef natuurlijk wel dat je na een paar dagen elders in Parijs weinig van de verwoesting zult merken. Place des Vosgues, Montmartre, zelfs het dichtbijgelegen Saint Germain zullen er bij liggen als vanouds. Ook de Eiffeltoren en de Arc de Triomph, het Louvre, en zo veel meer is nog aanwezig. Maar Île de la Cité ligt toch wel zo centraal dat het moeilijk zal worden de geruïneerde kerk te vermijden als je in Parijs bent.

Ik heb me afgevraagd waarom de brand en gedeeltelijke verwoesting mij en vele anderen zo veel doet – met name ook niet-Fransen. Je zou het kunnen vergelijken met een verwoestende brand in het Paleis op de Dam, of de rotskoepel in Jeruzalem. Maar toch – het is maar materie; het zijn maar stenen. Maar natuurijk niet zomaar stenen. Er is veel emotie in geïnvesteerd – in dit geval niet alleen door de gelovigen, maar ook door allen die er geschiedenis hebben geschreven en de miljoenen toeristen die hebben genoten van haar schoonheid, en vol bewondering tot zich hebben laten doordringen wat creativiteit, vakmanschap en vernuft vermag. En daarbij: het was natuurlijk een iconisch gebouw met een spirituele betekenis. Niet alleen de oude dame, maar mijn geliefde Parijs als geheel is gewond.

Het confronteert me met hoe gehecht ik nog ben aan deze wereld. Ik had later deze week willen schrijven over de dood – een geschikt thema voor de stille week, en misschien doe ik dat alsnog – maar schrijven over deze gebeurtenis ging even voor. We zijn niet alleen gehecht aan onze eigen bezittingen, maar kennelijk ook aan veel in de wereld om ons heen; niet alleen de natuur, maar ook de kunst en architectuur die door de groten onder ons is geschapen. Doodgaan is het ultieme afscheid daarvan (en van de geliefden om ons heen) – daarom is het ook zo pijnlijk. ‘Partir c’est mourir un peu’, maar omgekeerd is ‘mourir’ het absolute ‘partir’.

Ik denk dat daarom dat een verlies als dat van de Notre Dame – zij zal misschien weer worden opgebouwd, maar dat zal decennia in beslag nemen. Velen zullen het resultaat daarvan niet meer beleven, en intussen geconfronteerd worden met de ruïne – ons confronteert met het uiteindelijke verlies, dat we allemaal zullen meemaken. Het zou kunnen zijn dat het ons daarom zo diep beroert. In elk geval geldt dat voor mij.

Een niet al te vrolijk blog voor de lijdenstijd.

Geef een reactie

Ongeveer een maand geleden werd ik wakker om 5.30 in de morgen (wintertijd) en hoorde ik de merels zingen op mijn terras. Ik werd er blij van – maar even ging er een gedachte door mijn hoofd: zouden ze nog wel genoeg gevarieerd voedsel vinden (al zijn ze niet afhankelijk van insecten)? ’s Avonds in bed kon ik niet slapen. De ‘silent spring’ (Rachel Carson, 1962) bleek nog niet te zijn aangebroken – maar hoe dichtbij komt die eigenlijk? Volgens een Duits gerenommeerd onderzoeksbureau is de populatie van vliegende insecten nu met 75 % verminderd (sinds wanneer? – dat kon ik niet achterhalen; bron Trouw, 28 april 2018 *). Volgens datzelfde artikel kan de ‘silent spring’ al binnen tien tot twintig jaar een feit zijn. De planeet aarde is nu begonnen aan zijn zesde massale extinctie. Het natuurlijk uitstervingstempo van zoogdier soorten ligt ergens tussen de 0,2 en 05 soort per miljoen soorten per jaar. Nu gaat het echter 100 tot duizend keer zo hard. Als we er van uitgaan dat we nu in het antropoceen leven, en dat doe ik (dat wil zeggen, dat de belangrijkste invloed op de geofysische ontwikkelingen op en in de aarde de mens is), dan moeten we vaststellen dat we zelf de oorzaak zijn voor deze massale extinctie (een woord dat op een of andere manier minder bedreigend klinkt dan uitsterven). Dat roept een aantal vragen op:

  1. Wanneer zijn we zelf aan de beurt (voedsel- en waterschaarste, onleefbare atmosfeer, epidemieën, atoomoorlogen, enz.)? Zullen we zelf uitsterven, en hoe zal dat dan gaan?
  2. Welk recht hebben we eigenlijk om het leven op aarde, inclusief onszelf, te vernietigen? (Welk recht hebben we eigenlijk om te leven of te overleven ten koste van dieren?)
  3. Kunnen we ons de totale extinctie eigenlijk wel voorstellen? Ik bedoel niet alleen mentaal, maar ook gevoelsmatig? Gevoel is iets wat in het algemeen gebaseerd is op beleving, maar de totale uitsterving kunnen we pas ervaren als het zover zou komen.
  4. Zal al het leven uitsterven, of zal het in primitieve vorm (planten, bacteriën, virussen) hoe dan ook overleven en zal het zo opnieuw beginnen? Met andere woorden: zal Gaia zelf uitsterven of zal ze deze ziekte overleven? **)
  5. Hoe erg is het eigenlijk als we allemaal uitsterven? Het antwoord op die vraag hangt in belangrijke mate af van of je gelooft in een leven, een bewustzijn, na de dood. Als we geestelijk zouden voortleven in een soort noösfeer, dan is er misschien niet zoveel aan de hand, maar doen we dat?
  6. Hoe erg is het eigenlijk als we weliswaar niet uitsterven, maar overleven in een schrale, verarmde wereld, waarin veel van de natuurlijke rijkdom waarvan we nu genieten is verdwenen? (zie voor een uitgebreide beschrijving daarvan bovengenoemd artikel in Trouw. Geen opwekkende lectuur.)
  7. Als het leven op aarde uitsterft, sterven dan ook de onzichtbare werelden? Zijn die intrinsiek verbonden met ons ecosysteem? (zie mijn blogs uit oktober/november 2018)
  8. En ten slotte, als wij uitsterven, sterft dan ook de schoonheid en de troost, en de liefde? ‘Beauty is in the eye of the beholder’ – maar wat als er geen ‘beholder’ (waarnemer) meer is?

Dit zijn allemaal vragen waarop het zoeken naar een antwoord veel te ver voert voor een blog – ze vereisen elk een boek op zich. Ik zelf schrijf geen boeken meer, maar dat is ook niet nodig want het boek is al geschreven door voormalig denker des vaderlands René ten Bos (Extinctie, 2019). Overigens heb ik het in dit blog voornamelijk over het sterven zelf – niet over de het lijden dat daaraan vooraf zou kunnen gaan, de ziekte dus. Niettemin zijn de bovenstaande vragen stof ter overdenking – een mooi denkthema voor de lijdenstijd, waarin men zich binnen de kerk immers bezint op de aanstaande kruisiging, de dood van Jezus, die, volgens de christelijke leer, symbool staat voor de dood van ons allemaal; althans zij die in hem geloven – maar voor hen heeft de dood niet het laatste woord. Maar voor de anderen misschien ook wel niet – daarover de volgende keer.

. . . met uitsterven bedreigd (jonge berggorilla). . .

*)Dit artikel is een must voor wie geïnformeerd wil zijn over de gevaren die ons bedreigen door het uitsterven van de insecten: https://www.trouw.nl/groen/zonder-insecten-overleven-we-niet-en-binnen-tien-twintig-jaar-is-het-crisis~a76a1789/

**) Het is interessant dat Jan Paul van Soest, Judy MacAllister en ikzelf al in 2008 spraken over Gaia als een levend, maar ziek systeem, getuige de titel van ons boek: De Aarde heeft koorts.

MEER, MEER, MEER. . . SCHULDEN *)

Geef een reactie

Het schijnt dat ik me vergist heb. Ik heb voorspeld dat de volgende economische crisis dit jaar jaar zou plaats vinden, maar deskundigen voorspellen die pas voor volgend jaar. Wie weet vergissen zij zich niet, dat zou zo maar kunnen.

We weten het nog allemaal: in 2008 was de gemiddelde hypotheekschuld in Nederland veel te hoog. Na de crisis kwamen veel huishoudens ‘onder water’ te staan: de woning werd minder waard dan de hypotheekschuld. Dat leidde tot een stagnatie op de huizenmarkt, verdere waarde dalingen van de woningen, veel persoonlijk leed en uiteindelijk een trager herstel van de economie. Het leidde er ook toe dat de overheid eindelijk omging: eindelijk werd er iets gedaan aan verlaging van de hypotheekrente aftrek, nadat hiervoor jarenlang gepleit was door economen van velerlei politieke signatuur (en door de linkse politieke partijen). Maar wel mondjesmaat: aanvankelijk met 0,5 % per jaar, maar vanaf 2020 met 3 % per jaar, tot de maximale aftrek van 37,05 % is bereikt. (Let op die 0,05 % – we moeten wel precies blijven!). Allen voor de hoogste belastingschijf, dat dan weer wel – diegene met een lager belastingtarief mogen zich nog steeds in de schulden bijven steken.

So far so good. Maar wat schetst mijn verbazing als ik zie dat meneer Blok ( u kent hem wel: van buitenlandse, lees economische zaken) in China blijkt te pleiten voor het aantrekken van Chinees kapitaal – voor de hypotheekmarkt. En als ik de regering zie pleiten bij de pensioenfondsen en buitenlandse investeringsfondsen voor meer investeringen – in de hypotheekmarkt. Ze wilde daar zelfs een speciale Nationale Hypotheek Instelling voor oprichten, maar daar stak de EU een stokje voor (verboden staatssteun). Het hoeft dus niet te verbazen dat de totale hypotheekschuld thans is opgelopen tot 702 miljard euro, dat is 136 miljard meer dan in 2008, en ruim 90 miljard meer dan in 2009. Zo is met effect bevorderd dat de volgende crisis in Nederland weer dieper zal zijn dan elders.

Nu kunnen die cijfers mij eigenlijk niet veel schelen, en ik ben ook geen voorstander van economische groei. Maar wat dit verhaal volgens mij illustreert, is de volstrekte ongerijmdheid van het overheidsbeleid. En dat intrigeert me. Hoe kan het zijn dat bestuurders, die toch in het algemeen niet volslagen achterlijk zijn, willens en wetens maatregelen poneren die ronduit strijdig zijn met hun eigen beleidsdoelstellingen. (Er zijn hiervan wel meer voorbeelden te bedenken, maar dat voert voor dit blog te ver. Wellicht later daarover meer) Er zijn wel psychologische verklaringen hiervoor . . . maar die bevredigen mij niet. As u het antwoord weet, houd ik me aanbevolen.

*) Met dank aan Karin Kuijpers, Thomas Muntz en Tim Staal, in De Groene Amsterdammer van 28-2-2019

Een grondwettelijke vorm van landjepik*).

Geef een reactie

Vandaag een voor de afwisseling een puzzeltje. Onderstaand ziet u een symbolische afbeelding van een regio, met daarin 64 gemeenten. De kiezers in de groene gemeenten (36, cirkels) kiezen in meerderheid voor een radicaal klimaatbeleid. De kiezers in de zwarte gemeenten (28, vierkanten) zijn daar echter mordicus tegen. Deze regio mag vier vertegenwoordigers afvaardigen en moet volgens de wet verdeeld worden in vier kleinere districten, die allen even groot moeten zijn. De opdracht is uit te puzzelen hoe u dat zo kan doen, dat de zwarte gemeenten drie vertegenwoordigers en de groene gemeenten er maar 1 mogen afvaardigen. Als enige restrictie geldt dat de districten aaneengesloten gebieden moeten blijven. Het is een districtenstelsel; dus de ‘winner takes all’.


Als u dit puzzeltje heeft opgelost weet u hoe in de Verenigde Staten ‘gerrymandering’ werkt: het zo indelen van kiesdistricten dat de partij die aan de macht is altijd wint, ongeacht het aantal werkelijk uitgebrachte stemmen. Waarom heet dit ‘gerrymandering’? Omdat de eerste partijleider die dit toepaste (in 1812!) Gerry heette, en de resulterende kaart van de kiesdistricten wel wat leek op een salamander.

Er is nog een manier waarop de machthebbers de verkiezingen kunnen beïnvloeden: door maecenassen te vinden die miljoenen schenken, waarmee televisiezendtijd kan worden gekocht waarin de tegenstander zwart wordt gemaakt, soms op bijzonder smerige wijze, en niet ondersteund door feiten. De geldverschaffers doen dat graag want ze kopen op die manier politieke invloed. Transparantie van deze giften, openbaarheid van de bronnen, wordt in de VS door de rechterlijke macht wel aanbevolen, maar is niet verplicht.

Deze oneerlijkheid van het kiesstelsel heeft twee belangrijke gevolgen: de abrupte opkomst van massabewegingen, voorshands vooral ter rechterzijde (Tea Party, Trump), leidend tot het verdwijnen van het gematigde midden ten faveure van de extreme bewegingen, en een grote boosheid en vervreemding bij de kiezers, die zich niet gehoord en gezien voelen.

Amerika zou Amerika niet zijn als er niet ook een tegenbeweging op gang zou komen. Twee derde van de bevolking is volgens opiniepeilingen voor herzien van het kiesstelsel. Interessant: daar moet dus ook een groot aantel kiezers van Trump tussen zitten! Protestbewegingen zoals We The People, Outlaw Dirty Money en Citizens United strijden voor een eerlijk kiesstelsel. Zij boeken bescheiden successen, waarschijnlijk wordt ‘gerrymandering’ binnenkort wettelijk aan banden gelegd, eerst in afzonderlijke staten, daarna federaal.

We zien dat het districtenstelsel zo zijn nadelen heeft, waarvan het belangrijkste de extreme polarisatie is; het uiteenvallen in twee partijen. Zo bezien is de veelkleurigheid van het Nederlandse politieke spectrum zo gek nog niet. Ik zie Baudet c.s. niet zo gauw de absolute meerderheid halen, al ‘bezit’ hij nu de grootste partij (14 % van de stemmen). En bovendien: in Nederland gebeurt alles later. Maar toch lijkt me dat het goed is aandacht gegeven aan wat er in Amerika gebeurt, al is het alleen maar omdat Amerika nog steeds een grote macht is in de wereld. En ook omdat het niet de eerste keer zou zijn dat we slechte gewoonnten van Amerika overnemen. Opgepast dus!

*) Met dank aan Laila Frank van De Groene

De heilige letter K; kolder in de polder.

Geef een reactie
Brief, Letter K, K, Initialen, Lettertype, Alphabet

Enige decennia geleden stond de letter ‘K’ voor een taboe: kanker. In vele kringen durfde men dat beestje niet bij de naam te noemen, en sprak over ‘K’ als men over die ziekte sprak: – hij/zij heeft ‘K’. Weet u het nog?

Een modern taboe dat met de letter ‘K’ kan worden aangeduid is ‘klimaat’ of ‘klimaatverandering’ – zie de uitslag van de verkiezingen (FvD). Volgens sommigen bestaat klimaatverandering niet, volgens anderen wordt het niet door de mens veroorzaakt, voor weer anderen zijn de gevolgen niet zo ernstig, voor weer anderen moet je er geen aandacht aan geven en er vooral niet over praten (dat verstoort de gemoedsrust), en voor een steeds toenemende groep verandert het taboe in zijn tegendeel: een verschijnsel dat je juist uit de taboesfeer moet halen en de volle aandacht moet geven.

Tegenwoordig staat de letter ‘K’ ook voor een aantal andere taboe’s, maar in tegenstelling tot kanker gaat het nu over heilige zaken, die beslist niet bedreigd mogen worden. Ik noem er een paar. In de eerste plaats ‘koeien’. Men denkt wel eens dat die alleen heilig zijn in India, maar als je de weerstand tegen een duurzaam landbouwbeleid ziet, dan lijkt het wel of de koeien hier ook heilig zijn.

Aansluitend daarop ‘kiloknaller’. Eveneens een heilig begrip, dat enigszins in tegenstelling staat tot het vorige. Maar nog veel heiliger is ‘koopkracht’. Dat is zo’n heilige zaak dat het een verantwoord overheidsbeleid ten aanzien van de verdeling van de welvaart, de zorg, het onderwijs, de rechtsstaat (politie en justitie), defensie, waterstaat, en natuurlijk het klimaat in de weg staat.

Maar het allerheiligste begrip in deze tijd is toch wel het begrip ‘kapitaal’. Zoals Marx al zei: kapitaal is de nieuwe God. Maar tegenwoordig geen opium voor het volk, maar voor diegenen die het in overvloed bezitten. Ik denk dat het voor velen (niet allen) van hen verslavend werkt: als je het eenmaal hebt wil je er steeds meer van en doe je er niet zo makkelijk afstand van.

Om met Marx te spreken: Kapitaal is geld, kapitaal is koopwaar. Door waarde te zijn, heeft het de mysterieuze mogelijkheid verkregen om waarde aan zichzelf toe te voegen. Het brengt levend resultaat voort of, in het minste geval, legt gouden eieren. Het is dus te zien als een levend organisme – misschien is dat de reden waarom we er met zoveel respect mee omgaan. Food for thought!

Over het verband tussen (openbaar) vervoer en cookies.

1 reactie

Ibrahim Issa, directeur van de Hope Flowers School in Betlehem, is in Nederland. Zondag a.s. om 14.30 uur geeft hij een presentatie in “Jungle Amsterdam”, 2e van Swindenstraat 26, gevolgd door een gedachtenwisseling. Iedereen is daar van harte welkom. Een unieke kans om meer van dit bijzondere project, dat in zijn voortbestaan bedreigd wordt, te weten te komen. Vooraanmelding is niet noodzakelijk, maar in verband met catering wordt dat wel op prijs gesteld: anne.veldhuizen@hetnet.nl

Onlangs was ik op een bijeenkomst in Pakhuis De Zwijger over het (openbaar) vervoer in en om Amsterdam. (terzijde: wat is dit Pakhuis De Zwijger in een paar jaar prachtig ontwikkeld tot een bijzonder succesvol debat – en informatiecentrum. Hulde!) Bijzonder interessant om te horen wat er in de toekomst allemaal gaat veranderen, als het aan de gemeente en betrokken partijen ligt. Uitbreiding van het metronet (er lagen drie plannen op tafel, waaronder verlenging van de NZ-lijn naar Schiphol), op grote schaal invoeren van elektrisch rijden en van deelauto’s (ook elektrisch), een verbouwing van alle stations in Amsterdam (ook de recentelijk verbouwde!), een totale reconstructie van de vervoerssituatie bij Station Zuid, enzovoort en zo verder.

Opvallend was dat de woorden ‘energie’ en ‘klimaat’ in de presentaties en discussies volledig ontbraken. Kennelijk werd er van uitgaan dat de economie zal blijven groeien en het verder gewoon business as usual zal zijn. Wat al deze infrastructurele werken aan extra CO2 uitstoot betekenen, kwam niet aan de orde. En voor wat betreft de exploitatie: Op mysterieuze wijze was alle benodigde energie elektrische energie geworden, maar over hoe die op een dergelijke schaal op middellange termijn duurzaam kon worden geproduceerd werd niet gesproken. Evenmin kwam ter sprake hoe deze giga ontwikkelingen eigenlijk gefinancierd konden en moesten worden. Zou daar wel over nagedacht zijn?

Toen ik me daarover eens nader wilde oriënteren stuitte ik op een merkwaardig probleem. Alle websites die me ter zake zouden hebben kunnen informeren – en die zijn er in overvloed – namen aan dat ik akkoord ging met hun toepassing van cookies. Ik dacht altijd, dat je kon kiezen of, en zo ja welke, cookies voor je acceptabel zijn. Dat staat volgens mij zelfs in de wet. Maar daar is geen sprake van, Meer en meer websites melden wel dat ze cookies gebruiken, maar geven je geen enkele kans om daar al dan niet (gedeeltelijk) mee in te stemmen. Natuurlijk hoef je niet akkoord te gaan, maar dan blijft die website voor jou een gesloten boek.

Omdat ik geen zin had mijn hebben houden aan de gezochte websites uit te leveren, bleef me niets anders over dan me dan maar niet op de hoogte te stellen. Vandaar dat ik u op bovenstaande vragen over energie en kosten het antwoord schuldig moet blijven. Maar dat het om miljarden gaat, waarschijnlijk aanzienlijk meer dan de 1,5 á 2 miljard die het klimaatakkoord per jaar gaat kosten lijkt wel zeker. (Alleen al de aanleg van de NZ-lijn kostte gedurende een periode van 15 jaar 200 miljoen per jaar!) En dat alleen voor de regio Amsterdam! De regio’s Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en de provincies laat ik dan nog buiten beschouwing.

En dat riep weer een andere vraag bij me op. Er is veel meer geld nodig voor de zorg, voor het onderwijs, voor defensie, voor de waterstaat, voor het verkleinen van de welvaartsverschillen, en ja, ook voor het klimaat (het huidige klimaatakkoord blijkt onvoldoende voor de het behalen van de doelstellingen). Maar volgens mij wil de gemiddelde burger daar niet voor dokken. (hoewel. . . als daar een inspirerende visie van de overheid tegenover staat, wie weet wat er dan mogelijk is. . . ?) Volgende week ga ik het met u hebben over de heilige letter K.


The grumpy old man.

1 reactie

Ibrahim Issa, directeur van de Hope Flowers School in Betlehem, komt naar Nederland. Zie op Facebook: vriendenvanhopeflowers

Een mensenleven is te zien als een proces in vier stadia: het oosten, het zuiden, het westen en het noorden. Je kunt ook zeggen: de lente, de zomer, de herfst en de winter. In het oosten (tot 25 jaar) word je geboren en groei je op. Je ontwikkelt de basis voor je verdere leven. In het Zuiden (25 – 50 jaar) kom je tot bloei. Je sticht als je dat wilt een gezin en ontwikkelt je loopbaan. In het Westen (50 – 75 jaar) oogst je en geef je meer aandacht aan zingevingsvragen. In het Noorden (na je 75e) trek je je terug uit de samenleving, onderhoud je je lichaam en geest door oefening, en ontwikkel je wijsheid.

In overeenstemming hiermee heb ik op mijn 75e verjaardag mijn maatschappelijke verplichtingen, betaald en onbetaald, opgegeven, en mijn taken overgedragen aan opvolgers. Dat is in het algemeen goed gelukt, en heeft er toe geleid dat ik meer en meer buiten de samenleving ben komen te staan. Dat was ook precies de bedoeling, maar is tegelijkertijd een confronterende ervaring. Meer en meer heb ik het gevoel dat ik de technische en maatschappelijke ontwikkelingen niet meer kan bijbenen. Ook realiseer ik me dat ik in de wereld weinig verschil meer maak. Ik kost meer dan ik oplever.

Wel ben ik in deze periode deze blogs gaan schrijven. Waarom eigenlijk? Ik heb denk ik maar weinig lezers (al heb ik geen idee hoeveel dat er zijn) en diegenen die mijn blog lezen zijn zij die over de zaken waarover ik schrijf vaak net zo denken als ik. Mijn blog zou misschien waardevoller zijn voor hen die hun mening op de terreinen waarover ik schrijf nog moeten vormen, maar die bereik ik niet. Ik heb dus weinig illusies over de betekenis van mijn blogs. Ik schrijf ze voornamelijk voor mezelf.

Soms schrijf ik blogs omdat ik het leuk vind een thema uit te diepen (bijvoorbeeld ‘kunstmatige intelligentie’, of ‘de onzichtbare werelden’) en daarover te vertellen. Maar vaker schrijf ik ze om nog een andere reden. Om niet helemaal buiten de wereld te staan lees ik kranten, tijdschriften en zie ik sommige tv-programma’s. Die roepen echter vaak veel verontwaardiging op, omdat ik daardoor geconfronteerd wordt met hoe wij als mensheid onze leefwereld willens en wetens verzieken en misschien wel vernietigen. Dat doet pijn en maakt me verdrietig, omdat veel waarvan ik houd verloren gaat of zal gaan. En ik kan daar voor zover ik zie maar weinig meer aan doen.

Dat dreigt mijn gemoedsrust aan te tasten en mijn vermogen om van de schoonheid, liefde en vreugde in mijn leven te genieten. Dan word ik somber en als ik niet uitkijk cynisch. En daar heeft niemand wat aan, integendeel. Door deze emoties om te zetten in blogs verwerk ik ze, en ben ik een aangenamer mens voor mijn omgeving (en voor mezelf). Intussen zadel ik mijn lezers er mee op, maar die kunnen mij makkelijker uitzetten.

En misschien, heel misschien, schemert er in mijn blogs iets door van een andere kant van mij: de ‘Elder’, de oudere, die zijn ervaring en wijsheid ter beschikking stelt aan wie het wil zien en horen; een kant die ik soms ook kan laten zien in de vrijmetselarij. En die daardoor nog een beetje zichtbaar blijft voor wie hem wil vinden.

Bizar

Geef een reactie

“Doe de deur/het raam dicht. We stoken hier niet om de buitenwereld te verwarmen.” Ik weet niet hoe vaak ik in mijn jeugd deze uitspraak gehoord hebt en hem zelf later toen de kinderen nog thuis waren heb gebruikt. En dat was voorafgaande aan de tijd dat we allemaal wisten over de mondiale opwarming.

Maar in deze tijd van energiebesparing zijn we die uitspraak vergeten. Sterker nog, we doen er alles aan om de buitenlucht op te warmen. Overal in Amsterdam vinden we verwarmde terrassen in de open lucht. Ik was onlangs in Lille, en daar is het niet anders. Ook in de overige steden en dorpen in Nederland, en ik vermoed ook in het buitenland, vinden we die verwarmde openlucht terrassen. Tegelijkertijd zijn we druk bezig om huizen tegen hoge kosten te isoleren. Bizar!

Ik hoorde onlangs dat in de Verenigde Staten aanzienlijk meer energie besteed wordt aan koeling en airconditioning dan aan verwarming. Ik herinner me dat het al tijden zo is dat als je in de zomer in openbare of kantoorgebouwen in de VS binnenkomt, je je warm moet kleden, en ’s winters je trui of jasje uit moet doen, want anders sterf je van de hitte. Hier gaat het in sommige gebouwen ook al die kant op. Bizar!

Tja, we zullen voor de energietransitie en de klimaatproblematiek wat luxe moeten inleveren. Maar ik geloof niet dat we daar als collectief al toe bereid zijn. Maar we zullen zien. Als de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering meer zichtbaar worden, misschien wel het eerst in de schappen van de supermarkt, dan kan ons bewustzijn misschien wel transformeren.

Your parents are watching you. . .

Geef een reactie

In mei kreeg Pia de Jong, die inPrinceton woont, bijna een forse boete omdat ze op het vliegveld haar veertienjarige dochter alleen liet lopen van de aankomst-parkeerplaats naar de aankomsthal om daar haar moeder op te halen, die had laten weten dat ze daar stond te wachten. Ze is nog steeds in de ouderlijke macht, maar als ze zo door gaat vraag je je af: hoe lang nog?

Veel landen in de wereld zijn volslagen gek geworden. In Engeland koersen ze willens en wetens af op een doemscenario (net als Japan in 1941; zie het artikel van Ian Buruma in de NRC van maandag j.l.). In de Verenigde Staten bestaat het klimaatprobleem niet, althans niet bij de door het volk gekozen en nog steeds overwegend gesteunde regering, en wil de regering een muur bouwen voor meer dan 5 miljard dollar ter oplossing van een niet bestaand probleem. In Frankrijk leeft het antisemitisme op (zie de Trouw van dinsdag j.l.) en loopt de gele hesjes beweging volledig uit de hand. In Hongarije en Polen wordt, met steun van de meerderheid van de bevolking, de rechtsstaat afgeschaft, en zo voort en zo verder. En in Nederland? Hier hebben de meest verantwoordelijke leiders nog steeds niet begrepen dat er een urgent klimaatprobleem is en hebben we een populaire krant die op dat terrein keiharde leugens verkoopt (maar dat is in de traditie van die krant niet bepaald voor het eerst). En ja, ook in Nederland leggen we onze kinderen meer en meer elektronisch aan banden, net als in de VS. Dit middels een gps-functie van smartphones en horloges, meegluurcamera’s, microfoons en speakers, zodat ouders op elk moment weten wat hun kind doet, waar het is en hen kunnen toespreken. Ik liep vroeger alleen (of met mijn broertje) naar school en naar huis – ik moest wel op tijd thuis zijn, maar had daarbij een half uur speling. Ik heb dat overleefd.

Ik hoop dat het hier niet zo ver komt als in de VS, waar je in sommige staten al uit de ouderlijke macht kunt worden ontzet als je niet op ieder moment van het etmaal weet waar je kind is, dat het niet alleen op straat is, en dat het in een volstrekt beschermde omgeving verkeert. Ik denk niet dat kinderen die zo worden opgevoed makkelijk kunnen opgroeien tot verantwoordelijke burgers, die de gekkigheid van hun bestuurders middels verkiezingen aan banden kunnen leggen.


Van draagvlak naar offerbereidheid.

Geef een reactie

Information about the emergency situation of the Hope Flowers School in Bethlehem: see my blog of January 10, De Ster van Bethlehem. (Dutch. Translation possible via Google translate)

Draagvlak – ik kan dat woord haast niet meer horen. Voordat Hitler Engeland aanviel had Chamberlain ook geen draagvlak voor een oorlog tegen Duitsland. Dat heeft Engeland bijna de kop gelost. Er was een bevlogen leider als Churchill voor nodig om . . ja om wat? Niet om draagvlak te creëren, maar om de bevolking te mobiliseren.

Het Verenigd Koninkrijk laat nu zien wat er gebeurt als je het mobiliseren over laat aan volksmenners. Dan is er tenslotte nergens meer draagvlak voor.

Te onzent is het vooral Buma die maar doorzeurt over draagvlak. Van bevlogenheid valt de man niet te betichten. Het komt niet in hem op dat het juist zijn taak is dat draagvlak te creëren. Door te laten zien wat rentmeesterschap werkelijk inhoudt. Door te staan voor het welzijn, ja zelfs het overleven van onze kinderen, kindskinderen en ons land. Door een Nederland te beschrijven dat praktisch en moreel een voorbeeld kan zijn in de wereld. Door een toekomstbeeld te schetsen van een samenleving die gelijkheid, solidariteit en broederschap als kernwaarden heeft.

We zien een zelfde soort slapheid als het gaat over Europa. Bernard-Henry Lévy (Buitenhof, 27 januari; terug te zien bij ‘Uitzending gemist’ – op 13 maart houdt hij een voordracht in het Amsterdamse Carré) laat zien wat er gebeurt als we niet vanuit onze visie en ons ideaal opkomen voor een gezamenlijk Europa. Dan worden we een speelbal van populistische leiders, die wel de bevolking weten te mobiliseren (tot hun schade overigens, maar dat zal pas later blijken). Zijn bezieling en begeestering mis ik node bij onze leiders, met name ook bij onze premier.

Voorlopig stel ik voor het woord draagvlak uit onze vocabulaire te schrappen, en verder woorden te gebruiken als enthousiasme (de god die van binnen spreekt), inspiratie, beweging en offerbereidheid. (“Vraag je niet af wat het land kan doen voor jou, maar wat jij kan doen voor de wereld” – vrij naar John F. Kennedy).

NB. VOLGENDE WEEK GEEN BLOG VANWEGE EEN KORTE VAKANTIE!