Tag archieven: eenheid

The family of (wo)men.

In de meeste psychologische theorieën wordt er vanuit gegaan dat er vier basale menselijke gevoelens zijn. Maar er is geen volledige overeenstemming over welke dat dan zijn. Vaak worden genoemd: vreugde, boosheid (woede), angst en verdriet. Persoonlijk kies ik voor liefde, angst, vreugde en verdriet/pijn.

Er zijn natuurlijk talloze emoties die hier niet mee samen vallen. Maar analyse laat zien dat deze emoties vaak gemengd zijn met gedachten en/of neigingen tot actie. Het woord emotie zegt het al: een beweging naar buiten (van latijn: emovere, naar buiten bewegen). Gevoelens hoeven niet naar buiten te bewegen: ze zijn een gemoedstoestand. In het spraakgebruik worden de woorden ‘gevoelens’ en ‘emoties’ overigens door elkaar gebruikt.

Zelf reken ik boosheid of woede niet tot de fundamentele gevoelens. In elk geval is dat mij niet zo. Boos of woedend of zelfs razend word ik als iemand of een verzameling mensen handelingen verrichten die schade toebrengen aan of zelfs vernietigen wie of wat me dierbaar is/zijn. Voorbeelden: Netanyahu, die willens en wetens Palestijnen en journalisten vermoordt, Trump, die (welbewust?) aanstuurt op vernietiging van onze wereld door het klimaat probleem als niet bestaand te verklaren en navenant te handelen, enzovoort (de voorbeelden zijn helaas moeiteloos uit te breiden).

Maar ik werd me er van bewust dat ik niet met woede door het leven wil gaan, want dan draag ik zelf bij tot een energie die de wereld schaadt. Dus ben ik eens nagegaan waar die woede vandaan komt. Is het mijn machteloosheid? Dat draagt er zekert toe bij, maar vormt m.i. niet de hele verklaring. Of is het mijn natuurlijke agressie die door dit soort aanleidingen geactiveerd wordt? Dat geloof ik ook niet, want dat is heel iets anders, een manifestatie van de levenskracht zelf. Nee, ik kwam tot de ontdekking dat de woede ontstaat door de pijn dat iets wat me dierbaar is wordt bedreigd. Woede is bij mij dus een vorm van gekwetste liefde. Ik houd van mensen, van de wereld. Volgens mij is dat een vorm van houden van het leven.

Deze ontdekking heeft me een stuk vrijheid opgeleverd en maakt het me mogelijk eenheid na te streven. Er zijn veel mensen met wie ik grote moeite heb, maar we zijn wel allemaal lid van de family of (wo)men. Deze mensen komen uit dezelfde bron als ik en ik ben er dus mee verbonden, of ik dat nu leuk vind of niet.

Hitler als peuter

The challenge of unity.

Geef een reactie

Ga door de nauwe poort naar binnen. Want de brede weg, die velen volgen, en de ruime poort, waar velen door naar binnen gaan, leiden naar de ondergang.
Nauw is de poort naar het leven, en smal de weg ernaartoe, en slechts weinigen weten die te vinden. (Mat.7: 13-14)

De meeste universele kosmische wet is de wet van Eenheid: die stelt dat alles in het ons bekende heelal met elkaar verbonden is. Er zijn echter natuurkundigen die stellen dat deze wet niet geldt, maar dat het universum bestaat uit afzonderlijke, dus los van elkaar staande, eenheden. Ik weet niet hoeveel natuurkundigen tot het ene dan wel het andere standpunt overhellen; wel weet ik dat in de spirituele wereld en in de wereld van de esoterie de kosmische wet algemeen wordt aanvaard.*) We stuiten hier op de tweede antinomie van Kant (zie mijn blog van 12 oktober) die luidde:
• these – alles in de wereld (universum) bestaat uit enkelvoudige substanties
• antithese – er bestaat niets enkelvoudigs, alles is samengesteld
Zoals bij alle antinomieën is het niet verstandig de ene aan te hangen en de andere af te wijzen, maar ik zal niet ontkennen dat de antithese mij in dit geval meer aanspreekt.

Al in 1991 organiseerden wij een internationale conferentie in Bechyne, in het toenmalige Tsjechoslowakije, met als thema The Challenge of Unity. Een uitdaging inderdaad. Ook de afgelopen weken heeft weer laten zien hoe moeilijk het is om niet partij te kiezen. Als we dat wel zouden doen zouden we daarmee zondigen tegen de wet van Eenheid. Ik zei het dezer dagen al eerder: wij kunnen de wereld alleen maar zien als een systeem van tegenstellingen, maar vergeten daarbij dat deze tegenstellingen altijd onderling verbonden zijn. In de werkplaats van de vrijmetselarij ligt altijd een zwart-wit geblokte vloer, als symbool van die tegenstellingen – maar die tegenstellingen zijn in de vrijmetselarij symbolisch verbonden door de vloer zelf.

Het is belangrijk om in onze dagelijkse praktijk de wet van Eenheid niet te schenden, want dan zouden we tegen de levensstroom in werken. Dat zou uiteindelijk leiden tot verlies van onze gemoedsrust en levensvreugde, zo niet erger (ziekte, pijn). Maar ook in de wereld dragen we in dat geval bij tot de tegenstellingen en de spanningen die daar zijn. Dus laten we de wet van Eenheid omhelzen. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Me realiseren dat ik tot hetzelfde organisme behoor als diegenen die ik zie als kwaadaardig, ja soms zelfs misdadig, is een opgave waar ik voorlopig nog niet mee klaar ben. Het helpt om er met enige afstand naar te kijken, en zodoende het grotere geheel, en daarmee de onderlinge verbinding tussen de ‘kwaden’ en de ‘slachtoffers’ te zien. Maar als die distantie er toe zou leiden dat ik de emotionele verbinding (medeleven) met mijn broeders en zusters verbreek span ik het paard achter de wagen. Ik zondig dan zelf tegen de wet van Eenheid, en dat was niet de bedoeling. We hebben een smalle weg te gaan, inderdaad.

*) Voor zover ik het kan overzien is de wet van Eenheid met de relativiteitstheorie niet en met de quantumtheorie wel verenigbaar.

Moet er dan nog een financiële crisis komen. . . ja zeker wel.

1 reactie

“Die eikels van de Rabo, dat zijn we zelf” (Marike Stellinga in NRC/Handelsblad, ongeveer anderhalve week geleden)

“Moet er dan nog een financiële crisis komen? . . . De burgers, het bedrijfsleven en de overheid staan, ondanks alle goede voornemens, intussen nog steeds aan de kant als in de dealing rooms elke dag weer het muntje wordt opgegooid: kop, ik win , – munt, u verliest.” (hoofdredactioneel commentaar, in hetzelfde nummer)

Je zou zeggen dat deze twee citaten goed aansluiten bij wat ik zelf altijd beweer: wij zijn zelf verantwoordelijk voor de wereld die we scheppen, ook op macro-niveau. En toch. . .

Toch voel ik weerstand opkomen als ik zo word aangesproken. In woord en geschrift verzet ik me al sinds de zeventiger jaren tegen hoe we de samenleving inrichten. Ik doe dat niet alleen in negatieve zin, maar heb in mijn werk en privé er ook altijd wat aan proberen te doen, door te handelen op een manier die naar mijn beste weten een betere wereld dichterbij zou brengen. Dat heeft echter geen ander effect gehad dan dat ik mensen heb leren kennen die er ongeveer net zo over denken.

Wat ik niet heb gedaan is mijn voetafdruk zodanig verlagen dat ik niet meer beslag leg op de aarde dan waar ik recht op heb, namelijk op 1/7.10⁹ deel van wat de aarde beschikbaar heeft. Wat ik ook niet heb gedaan is dat ik al mijn pensioenvermogen en al mijn tijd heb gestopt in de projecten, met name The Edge, die een betere wereld naar mijn inzicht dichterbij zouden brengen. Wat ik weer wel heb gedaan is er naar te streven zo bewust mogelijk te leven, inclusief de bewustheid van mijn eigen falen.

Dus ja, ik ben mede verantwoordelijk voor wat we hier in deze wereld aanrichten. En toch. . . Ik heb niet gemanipuleerd met de Liborrente. Ik heb niet een beleid gevoerd waardoor dat manipuleren mogelijk werd. Ben ik daarvoor dan wel verantwoordelijk?

Gisteravond zei Herman Wijffels me: de enige manier waarop we werkelijk deze transitie naar een andere samenleving kunnen doormaken is als we het denken in termen van eigen belang vervangen door het besef dat we een eenheid zijn: wij, alle mensen, de dieren, de aarde. In mijn eigen woorden: bij liefde voor de ander gaat het nog steeds om ik en de ander. Bij eenheidsbeleving is het: ik ben de ander. Dat is maar een lettertje verschil, maar het maakt alle verschil van de wereld. Het betekent dat wat jou overkomt, het goede zowel als het kwade, overkomt ook mij, en dat zal ik weten ook.

Maar het is net als met liefde: ik wil wel van alle mensen houden, maar hoe bereik ik dat punt in mezelf? Ik weet wel dat we allen één zijn, maar hoe kan ik, hoe kunnen we dat werkelijk beleven? Misschien ben ik wel bang om de consequenties daarvan te zien en te aanvaarden.

Wat me troost en voorkomt dat ik verdrink in schuldgevoel en onmacht is de realisering dat deze wereld er een is van tegenstellingen. Het is de enige manier waarop we deze wereld kunnen ervaren, en waarschijnlijk ook precies de reden waarom we deze wereld in het leven hebben geroepen. Geen liefde zonder haat, geen moed zonder angst, geen schoonheid zonder lelijkheid, geen eenheid zonder verscheidenheid en verdeeldheid, geen volmaaktheid zonder falen. Maar dat ontslaat me natuurlijk niet van mijn verantwoordelijkheid. Kortom: al te gemakkelijk kan dit leven niet zijn. Gelukkig zijn er crises om ons bij de les te houden. Wordt vervolgd.

En overigens ben ik van menig dat de lezing van Ibrahim Issa op 18 november een niet te missen gebeurtenis is. Zie: Licht in de duisternis op deze site. En zegt het voort! Daar doe je me een groot plezier mee!