Maandelijks archief: april 2014

Wat nu?

De onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit zijn mislukt. Dat mag geen verrassing heten voor hen die de geschiedenis van de afgelopen 55 jaar hebben bestudeerd en gevolgd. Met name sinds 1967 is het altijd de Israëlische regering geweest die elke kans op een voor beide partijen aanvaardbare uitkomst de grond in heeft geboord. En wat de laatste onderhandelingen betreft: het werd al duidelijk dat ze zouden mislukken op 1 april, toen de Israëlische regering besloot een eerdere afspraak, namelijk het vrijlaten van 26 Palestijnse gevangenen, niet na te komen, en tegelijkertijd, eveneens tegen de afspraken in, aankondigde 700 nieuwe woningen te bouwen in de nederzettingen op de Westoever. Als reactie hebben de Palestijnen toen de toetreding aangevraagd tot een aantal internationale verdragen. Het is echter duidelijk dat de Israëliers de eerste stap hadden gezet om de zaak te saboteren. Dat is toen ook expliciet gesteld door de leider van de onderhandelingen, de Amerikaanse minister Kerry. (Dit is overigens bij mijn weten de eerste keer dat de Amerikanen de Israëlische positie niet meer indekten!).

Het is voor mij volstrekt duidelijk dat de Israëlische regering, die gesteund wordt door een meerderheid in het parlement, geen vrede wil, althans niet een vrede die ook recht doet aan de Palestijnse positie. Dit is wat mij betreft niet zozeer een mening, maar een op feiten gestoelde waarneming. Maar met zulke uitspraken moet je oppassen in dit land. Voor je het weet heb je een haatcampagne aan je broek, zoals ik van nabij heb mogen meemaken ten aanzien van de heer Van Agt, die zich eveneens beperkt tot op feiten gestoelde waarnemingen (namelijk dat Israël bij herhaling het internationale recht schendt, en daarin gesteund wordt door de Westerse mogendheden). Dat was voldoende om hem te beschuldigen van antisemitisme, racisme, en haat zaaien. Je kunt die katholieken immers nooit vertrouwen? Wie zaaien er dan eigenlijk haat, vraag ik me af.

Dit doet me denken aan wat er gebeurt in de ‘discussie’ over de opwarming van de Aarde. Reeds in 2008 was het wel duidelijk dat de Aarde opwarmt met alle vreselijke gevolgen van dien, en dat heb ik dan ook openlijk verkondigt, onder andere samen met Jan Paul van Soest en Judy McAllister in ons boek : De Aarde heeft koorts. Ook dat was een waarneming, geen mening. Maar omdat Jan Paul van Soest op dit terrein meer aan de weg timmert, heeft hij alle haat, bedreigingen en hoon over zich heen gekregen. Ikzelf sta in beide kwesties, die in dit blok aan de orde komen, nog steeds betrekkelijk in de luwte.

Er is nog een parallel tussen de klimaatkwestie en de Israëlisch-Palestijnse kwestie. En dat is dat het debat meer beheerst wordt door ideologie dan door feiten. Daarover schrijft Jan Paul van Soest een duidelijk verhaal in zijn nieuwste boek de Twijfelbrigade, waarover een volgende keer meer.

Even terug naar de Israëlisch-Palestijnse kwestie: ik zie twee mogelijke scenario’s’, zoals ik al eerde heb geschetst in mijn boek ‘ Voor niets gaat de zon op. 1. De ontwikkeling van Israël tot een racistische staat, die de Westoever zal inlijven en de Palestijnse ‘minderheid’ zal onderdrukken. Dan gaat het de kant van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime op, en zal uiteindelijk internationale druk leiden tot het einde van Israël als Joodse staat. 2. Of wel we gaan een lange tijd van terrorisme tegemoet, waarbij de extremistische elementen uiteindelijk de strijd tegen Israël zullen gaan usurperen, en dan zal de staat Israël ten onder gaan in chaos en terreur, zoiets als Syrië nu.

Beide scenario’s zijn weinig aantrekkelijk. Er is slechts een zeer kleine kans op een uitweg in een derde scenario, namelijk als de Westerse mogendheden eindelijk, na meer dan 35 jaar, Israël tot de orde roepen via duidelijke uitspraken en resoluties, sancties en boycots. Ik verwacht niet dat dit zal gebeuren, maar je kan nooit weten. Voor ons burgers rest er weinig anders dan intussen onze eigen bevooroordeeldheid onder ogen te zien en zo objectief mogelijk te blijven kijken, en pas daarna tot een oordeel te komen. Geen ‘judgement’ maar een ‘discernment’. Geen moreel oordeel, maar een inzicht. En daarover dan onze mond open te doen.

 

 

 

 

 

Vrolijk Pasen?

Aan het einde van deze ‘stille’ week, het einde van de lijdenstijd, waarin het hele land werd  ondergedompeld is in het passieverhaal, al dan niet volgens Bach, wil ik een paar feiten voor u op en rijtje zetten.

Dezer dagen is het boek van de Franse econoom Thomas Piketty, Le capital du XXIe siècle, uitgekomen. Dit boek is qua belang al vergeleken met het werk van Marx, Adam Smith, Stuart Mill en anderen, en heeft een ware hype veroorzaakt in economenland, die zich langzamerhand uitbreidt tot de wereld van de media, en naar ik vermoed uiteindelijk tot de politiek en het grote publiek. Binnen enkele weken of maanden zult u de essentie van wat daarin staat allemaal hebben vernomen, maar voor wie dat nu nog niet het geval is vat ik het hier in een paar regels samen (wel apart voor een boek van 700 pagina’s). Hij stelt, gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek, dat de 1 % rijkste mensen van de wereld steeds rijker worden, zowel absoluut als relatief,  en dat dit een natuurlijk resultaat is van het kapitalisme, zolang de groei van de economie lager is dan het rendement dat je op kapitaal kunt maken. Dat nu was de laatste twee honderd jaar het geval, met alleen een uitzondering voor de periode 1910-1950. De groei van de economie over die jaren was gemiddeld 1,5 %, het rendement dat je op je vermogen kon maken in die periode was gemiddeld 4,5 à 5 %. Alleen in de periode 1910-1950 was dat niet het geval, ten gevolge van de beide wereldoorlogen, de grote  depressie en de daarop volgende periode van weropbouw. Maar sinds 1980 gaat het weer hard. Het effect hiervan is op den duur een ontwrichting van de economie, de democratie en van de samenleving als geheel, omdat het draagvlak voor die samenleving bij de bevolking komt te ontbreken. Dat is feit 1.

Feit 2. Er is een giga vraag naar hoogrentende beleggingen, waarop je meer rente kunt krijgen dan de 2 tot 3 % op relatief veilige obligaties. En waar een vraag is ontstaat een aanbod.  Landen met uiterst wankele economieën (en besturen) zien hun kans schoon en schrijven staatsleningen uit voor 5 % of meer. De uitgifte van junk bonds (die nu high yield bonds heten), en andere bedenkelijke leningen zoals destijds de subprime hypotheken, staat al weer op het niveau van 2008, waardoor toen – weet u nog?  – de crisis is begonnen. En ook nu staan de aandelenmarkten weer sky high, in geen verhouding tot de werkelijke bedrijfsvooruitzichten. Dat is feit 2.

Nog steeds blijkt de wereld niet in staat in tempo over te schakelen op een duurzame productie en op het gebruik van duurzame energie opdat de opwarming van de aarde beperkt zou kunnen blijven tot 2˚ temperatuurstijging. Wat is bijvoorbeeld is het HET antwoord op de afhankelijkheid van Russisch gas? Afhankelijkheid van Amerikaans schaliegas, en als het moet van kolen. Natuurlijk willen we omschakelen op duurzame energie, maar ik weet maar één land dat werkelijk op koers ligt: Duitsland, en zelfs dat land zal nog lang afhankelijk blijven van stroom opgewekt door bruinkool (ook al omdat ze hun kerncentrales gaan sluiten). Dat is feit 3.

Voor al deze problemen zijn geen oplossingen mogelijk, maar wel maatregelen in de goede richting . Daarvoor is echter vergaande internationale samenwerking een voorwaarde. Maar 7 van de tien Nederlanders, en ruim de helft van de Europenanen wil de macht van Europa terugdringen, of zelfs helemaal uit de EU stappen. Dat is feit 4.

De lijdensweek staat in het teken van de kruisiging van Jezus, die de liefde predikte zonder aanzien des persoons. Heeft u het volk in de Matthäus Passion ook horen roepen: kruisigt hem? Doet u dat niet denken aan: “minder, minder”, of aan het geweld in Syrië of de Oekraïne, dat evenals in het lijdensverhaal door ‘leiders’ wordt aangewakkerd? Mij in elk geval wel. En zoals uit bovenstaande opsomming van feiten, waaraan ik er moeiteloos nog enige toe zou kunnen voegen, blijkt, zijn we nu bezig onszelf te kruisigen. Weliswaar niet zo abrupt als we Jezus kruisigden, maar we werken wel degelijk aan een langzame dood van veel wat ons lief is. Maar het Paasverhaal leert ons ook nog iets anders, namelijk dat het leven – ook het menselijk leven? -, en daarmee de liefde sterker is dan de dood.  Ik ben benieuwd hoe dat in de komende maanden en jaren uit gaat pakken. Vanzelf zal het niet gaan, ik denk dat het Paasverhaal voor ons allen een opdracht tot bezinning en handelen inhoudt. Ik wens u een vrolijk Pasen.

 

 

 

 

 

Europa en de verkrachting van de rechtsstaat in Hongarije.

In de Groene Amsterdammer van 3 april j.l staat een artikel van Andreas Buck over de  verkrachting van rechtsstaat en democratie in Hongarije door premier Viktor Orban, met steun van zijn partij Fidesz in het parlement. Dat deze parlementsleden zichzelf daarmee buiten spel zetten schijnt hen niet te deren (of ze worden zodanig geïntimideerd dat ze doen alsof ze hiermee instemmen).

Als ook maar de helft waar is van wat Buck schrijft – verifieerbare feiten, geen mening – kun je wat betreft Hongarije niet meer van een democratie en een rechtsstaat spreken. Het is aanzienlijk erger dan wat Erdogan in Turkije doet. In feite is al sprake van een volledige dictatuur. Voor de afschuwelijkheden die er in die dictatuur plaats vinden leze men het artikel: https://www.groene.nl/artikel/buslijn-verlangen.

Hongarije is lid van de Europese Unie. Zoals u weet – of misschien ook niet – hebben de lidstaten van de Europese Unie zich verplicht het Europees handvest na te leven. – Terzijde: het kostte me veel moeite dit handvest te vinden op de website van de EU. De website vloeit over van informatie, maar over de meest essentiële bestaansgrond van de Unie is nauwelijks iets te vinden. Wat ik trouwens helemaal niet heb kunnen vinden is welke sancties de EU ter beschikking staan tegen een staat die dit handvest aan zijn laars lapt. – De grondslag van dit handvest is de democratie en de rechtsstaat. Deze grondslag wordt door Hongarije met voeten getreden. Maar tot meer dan enig gemiezemauw in de marge door de Europese Commissie is het tot dusverre niet gekomen.

Sophie in te Veld, Bas Eickhout, Hans van Baalen, Paul Tang, waar blijven jullie? Doe wat, want anders weet ik niet meer waarom ik op 21 mei zou moeten stemmen. Het kan toch niet zo zijn dat de EU er alleen maar is om het financiële systeem en daarmee het neolliberalisme aan zijn overleving te helpen?

The road less traveled (Robert Frost)

Two roads diverged in a wood, and I—
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference. (Robert Frost)

road-less-traveledI was sitting in a tram and gave a sign that I wanted to leave at the next stop by pressing the button. Unfortunately the driver didn’t notice and passed the stop without halting. When I went to the driver to point this out, he became angry and started to blame me because I pressed too late. Needless to say that this was not the case, I pressed long before the stop was coming up.

This apparently not very significant incident to me seems characteristic for what is gong on in our society, at least here in Holland. It is hardly possible to give someone feedback, the receiver immediately starts blaming you or someone else or the world, or whatever.  So difficult it is to take responsibility for what one is doing.

The other side of this is that many feel free to scold, swear, blame, malign, abuse anyone who doesn’t one agree with. Especially on the internet (nice and safe), but also in the papers, and especially with regard to those who are doing something, are sticking their neck out (as we say in Holland) or are taking responsibility – in other words: are taking a risk and become visible. For instance politicians. Or teachers. A teacher I know used to leave her bag in the teachers room while going to class. Since a few days coffee is spilled over this bag, and after she closed it better, it is opened and the coffee is poured in the bag, making a mess of her papers and things. This teacher is not aware of any conflict she would have with anyone. It could be a case of racism (the teacher is Surinamese), one can’t tell.

I always believed that when someone is striving for personal development  and is making the effort to know himself, he also would take responsibility and would become more kind and loving. This is because then (s)he has confronted, processed, accepted and embraced the shadow side in himself or herself: painful experiences, not so nice, even shameful, hidden intentions, etc. An unprocessed shadow always comes out in the form of (disguised) aggression, resentment, verbal or physical violence. Processing ones shadow however is painful and requires courage. And in order to receive the benefit fully, one has to go all the way, as deep as one can. That’s why so few people are doing it.  “The person who has the courage to know himself is the warrior of the heart” (Danaan Parry).

Nowadays I wonder. Would it be true that, if people would make the effort to know themselves that they would be more kind, decent and loving? And is getting to know oneself a necessary condition for that? I don’t know. However, I don’t know a better way to a more dignified and considerate society. So the question is: how do we convince and encourage people to go for personal development, and what can we do to provide the facilities (teachers, groups for support) for that?

 

© Foto: https://www.chancescoggins.com/up-ahead-on-the-road-less-traveled

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

Waarin een klein land klein kan zijn. En groot: lokaliteit.

Het nieuwe IPCC rapport is uit. Gedetailleerder, transparanter en  en duidelijker dan ooit. Met scenario’s over de gevolgen van diverse niveau’s van opwarming. Met instemming van 98 % van de betrokken wetenschappers, en onderschreven door 115 landen. Er dient weer veel werk verzet te worden door de twijfelindustrie om dit weer allemaal te weerleggen.

Overigens is dit alles al op goede gronden voorspeld in ons boek ‘De Aarde heeft koorts’ (van Jan Paul van Soest, Judy McAllister en mezelf) in 2008. We hadden daar maar twee hoofdstukken voor nodig. De hele rest van het boek gaat over hoe we daar wat aan zouden kunnen doen (en dat was niet: meer spaarlampen kopen!). Een goed boek, al zeg ik het zelf, maar slecht verkocht.

En waar zijn onze politici mee bezig? Die zijn aan het hakketakken over belastingverlaging en hoe een begrotingsmeevaller verdeeld kan worden over een aantal miniprojectjes in de zorg. Kortom met het verhogen van de consumptie. Wat kan ik verlangen naar een land dat geregeerd wordt door een regering met visie.

Waar is Obama mee bezig? Ons aan te sporen meer schaliegas te gaan winnen. En meer geld uit te geven aan defensie. Dat is pas een man met visie!

En wij, waar zijn wij mee bezig? Met business as usual. Mocht u het anders willen: lees om te beginnen het eerder genoemde boek (de Engelse versie, Earth Fever is nog verkrijgbaar), of mijn latere boek: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld.

Ik zag trouwens een interessant artikel (van Benjamin Barber in de De Groene Amsterdammer van 20 maart)) dat stelde dat de democratie van de toekomst zich niet gaat ontwikkelen via de natiestaat, en ook niet via boven-nationale organen, maar via de (grote) steden in de wereld. Niet alleen dat die de grote wereldproblemen aan den lijve voelen en daarom daar ook maatregelen voor gaan nemen, maar ook omdat die informeel globaal gaan samenwerken en zodoende de belemmerende werking van de nationale soevereiniteit ontwijken. “Glokaliteit versterkt het lokale burgerschap en laat daar het mondiale burgerschap op paardje rijden”. Daar zou ook de mentaliteitsverandering op het gebied van duurzaamheid vandaan kunnen komen. Een hoopvol perspectief.