Maandelijks archief: december 2013

De waarde van woede.

Dit wordt mijn laatste blog voor de Kerst, en het wordt wat langer dan gebruikelijk. Dus wees gewaarschuwd – houd de wegklikknop bij de hand.

Op mijn bureau bevindt zich een aantal oude kranten waarin artikelen staan die mijn verontwaardiging hebben opgewekt (Dat is bij mij nog al makkelijk – kort lontje zoals ze zeggen). Ik ben benieuwd of u ook boos wordt.

De oudste krant dateert al van 17 augustus (Trouw, Christopf Schmidt). Daarin wordt uiteengezet dat de Europese Unie jaarlijks voor meer dan 100 miljard euro aan btw misloopt door fraude. Het voert te ver om alle details hier uit de doeken te doen. Wel is van belang te weten dat dit algemeen bekend is bij Europol, en ook bij de betrokken ambtenaren en politici. Van dat bedrag zouden we 10 Cyrprussen kunnen redden, of een half Griekenland. Elk jaar weer. Nog afgezien ervan dat hierdoor het milieu rechtsreeks schade wordt toegebacht (door fraude met CO2 emissiehandel en nodeloze transporten). Het probleem zou op te lossen zijn door een gemeenschappelijk stelsel van btw regels in te voeren. Doen we niet – onze soevereiniteit als land – lees onze macht als politicus – is belangrijker. Wordt u al kwaad? Ik wel.

De volgende krant is NRC/Handelsblad van 9 oktober (interview met Adriaan Houtenbos, voormalig NAM ingenieur).  Nog 16 jaar, en dan beleeft Nederland een aardbeving met een kracht van 5 op de schaal van Richter. Oorzaak: de gaswinning in Groningen. Daarbij kunnen mensen ernstig, wellicht dodelijk, gewond raken, kasten vallen om, schoorstenen breken af, oude en zwakke gebouwen kunnen geheel of gedeeltelijk instorten. Daarover wordt de burger niet geïnformeerd – bestuurders uit de regio staan buitenspel, buiten het kringetje van NAM, KNMI, Staatstoezicht op de Mijnen en de Minister van Economische Zaken. Voorspelbare bewegingen? Negeren en wegmoffelen. Een werkelijk open dialoog over wat we hier aan kunnen doen, en of we hier aan wat moeten doen, en hoe we de inwoners van die streek financieel kunnen compenseren wordt niet gevoerd. Kost te veel. Je zal er maar wonen.

De derde krant is NRC/Handelsblad van 30 november. Jasper van Kuijk, universitair docent gebruiksgerichte innovatie uit Delft is kwaad over het feit dat alle frauderende en speculerende bankiers die in belangrijke mate verantwoordelijk zijn voor de financiële malaise waarin we ons bevinden, niet gestraft worden, en hun ongehoorde persoonlijke winsten niet hoeven terug te betalen. Het gevolg van hun gedrag is een enorm pakket aan bezuinigingen. Bibliotheken, theaters en zwembaden worden gesloten, op de stadsreiniging, groenvoorziening  en onderhoud  wordt beknibbeld, enzovoorts en zo verder. Maar het ergste is, dat dientengevolge alles in de financiële sector op dezelfde wijze doorgaat als voorheen. Op onverantwoordelijk gedrag staat geen sanctie van betekenis. Wij laten dat toe, en blijven gewoon onze bankzaken regelen bij de desbetreffende banken.

En tenslotte wil ik het met u hebben over het handelsverdrag dat Europa en de Verenigde Staten op het punt staan om te tekenen. Ik heb hierover artikelen gelezen in  diverse kwaliteitskranten, en het is te gek voor woorden. Als we dit verdrag gaan tekenen hangen ons morgen als land honderden miljoenen of zelfs miljarden aan claims boven het hoofd, als we bijvoorbeeld zouden besluiten om geen gentech zaden meer in te voeren. Of dat op zichzelf een juist besluit zou zijn is daarbij niet aan de orde – wat aan de orde is dat we in dit geval soevereiniteit en democratische controle afgeven, niet aan een supranationaal orgaan – daar ben ik nog wel voor – maar aan alle willekeurige multinationals in de wereld. Het spreekt vanzelf dat de onderhandelingen hierover, die onder invloed staan van de machtigste lobbygroepen ter wereld, strikt geheim werden gehouden. Bizar, dat zelfs maar overwogen wordt dit verdrag te tekenen. Wat is er toch met onze politici aan de hand? Ik wist dat het dummies zijn, en niet altijd bestand tegen lobby’s – maar dat het zo erg  was, wist ik niet. Ik blijk altijd weer naïever te zijn dan ik al dacht.

Tja, ik word dus regelmatig boos. Maar veel kan ik daar niet mee, zeker niet in de adventstijd, als we verwachtingsvol uitkijken naar de komst van licht en vrede.Maar ik kan en wil het ook niet opkroppen, want daar komt niets goeds van.  Misschien kan ik het transformeren. Het helpt al als ik me realiseer dat alle boosheid voortkomt uit pijn en angst. De genoemde zaken raken me, omdat ik me identificeer met mensen die er door getroffen worden. De Grieken, de Groningers, uiteindelijk wij allemaal. Ik realiseer me ook dat de boosheid voorkomt uit angst: angst dat ik en mijn naasten ons comfortabele leventje kwijt raken. Ik herinner me nog de tweede wereldoorlog, en herinner me hoe het is te leven in een tijd van duisternis, schaarste en angst. Toch is het wel goed om aan die tijd terug te denken, want ik weet ook dat toen de wereld niet instortte, en zelfs in de zwartste periode het leven niet zonder compensaties was. Bovendien, de diepe en uitbundige vreugde van de bevrijding kan ik me zonder de voorafgaande ellende niet goed voorstellen. Alles in het leven behoeft zijn tegendeel.

Dus, hoe groter mijn woede, hoe vitaler ik ben en hoe grote mijn capaciteit om lief te hebben. Dat gaat niet vanzelf, ik moet er wel wat voor doen: aandachtig zijn, open staan naar mijn binnen- en buitenwereld, en me door mijn diepste weten laten leiden, en laten verleiden tot actie. Dan sal ’t waerachtigh wel gaen.

Dit is mijn laatste blog voor Kerstmis – ik herneem dit schrijven pas weer na 5 januari. Ik wens u een vreugdig en vredig kerstfeest, met tijd voor bezinning en inkeer.

 

The war in Syria – the beginning of the war near Armageddon?

I read an article in one of Dutch leading magazines, De Groene Amsterdammer, December 5, written by Bob de Graaf, about the war in Syria. A very interesting and disquieting article.

It describes how the war in Syria by many groups, sects and religious denominations is seen as the start of the war near Armageddon, the apocalypsian war, the final battle that will be the start of the Last Judgement and the beginning of the End Times, according to the Book of Revelations (John 16:16). This seems to be true for more and more sunnis, shiites, christians and Jews, and all kinds of terrorist and Jihad groups who participate in the war (and even for countries, like Iran, Irak, and to a certain extent, Saudia-Arabia. Also one third of the citizens of the USA think the same way!). It explains the enormous enthusiasm with which many volunteers participate in the war, and the fanaticism of the combatants. Who wants to stay aside, when you can participate in a divine cause? The establishment of a democracy is already for quite some time, not the main purpose of the rebellion anymore. the real purpose is the establishment of the divine kingdom en earth, in which prostitution, promiscuity, homosexuality, crime and a loosened public (Western) morality will be gone forever. The conquering of Jerusalem will be an intermediate goal, because Jerusalem will be the place where the Messiah will return.

Western democracies should  be worried, cautious and vigilant. The already are: the United States are withdrawing their support to the rebels, and even Russia and China now begin to diminish their direct involvement.  Other countries shouldn’t get involved in this war, because then certainly  a third world war will be the result. And what if Jerusalem will be attacked directly? I don’t know. It depends probably on which part of Jeruzalem will be conquered. If the modern Western part will be saved, I would let it go.

But all this is high politics and still a battle we can’t stop. So what then is our function in all this?

1. Pray and act for peace, wherever we can , on small and bigger scale. Let us radiate it out.

2. Let us meditate and contemplate. Let us think about the destructive effect of ideology and dogma (be it a religious or the dogmatic belief in free market – the effect is always violence and devastation). Let us become conscious of our own belief system. Let us be prepared to let go of our truths.

3. As always: let us be aware. As soon as we see our politicians make a move to more involvement in that war, let us protest.

No easy way out, I know. This is a work in progress, or at least a going concern. May peace prevail on earth.

 

Mandela en de Palestijnen.

Vandaag verleen ik het woord aan Dries van Agt (The Rights Forum):

dva_drops.8.2.1.2.1.1.1Een der Groten is gisteravond heengegaan: Nelson Mandela. Dé morele leider van onze tijd. Wij allen dragen de plicht zijn nobele missie voort te zetten en zullen hem missen.Wat velen niet weten, is dat Mandela grote betrokkenheid voelde bij het lot van de Palestijnen. Dat illustreert zijn historische uitspraak “we know too well that our freedom is incomplete without the freedom of the Palestinians”.Mandela wordt nu vooral geroemd als de Grote Verzoener. Dat was hij ook, op het bovenmenselijke af. Maar Mandela kon pas verzoenen nadat recht was gedaan aan zijn volk, dat meer dan veertig jaar gebukt was gegaan onder het juk van de apartheid.
Tot het moment waarop recht werd gegaan aan zijn volk was Mandela onwrikbaar. Na zijn vrijlating in 1990, na 27 jaar gevangenschap, riep hij de wereld op de sancties tegen zijn eigen land te handhaven, tot de apartheid volledig zou worden afgeschaft. Volledig.

De wereld steunde Mandela in zijn principiële strijd voor recht en gelijkheid en legde Zuid-Afrika zware sancties op. Dat is het verschil met de Palestijnen: als het om de effectieve bescherming van hun rechten gaat, staan zij er alleen voor.

De Israëlische bezetting van Palestina duurt meer dan 46 jaar. Maar Israël wordt op geen enkele manier onder druk gezet, integendeel. Dat terwijl veel Zuid-Afrikanen van mening zijn dat de rechteloosheid waaraan de Palestijnen blootstaan erger is dan de situatie van de zwarte bevolking in Zuid-Afrika tijdens de apartheid. Onder hen bisschop Tutu, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede.
Prof. John Dugard, uit Zuid-Afrika en lid van onze Raad van Advies, publiceerde eerder dit jaar het opinieartikel ‘Nederzettingenbeleid is pure apartheid’ in NRC Handelsblad, waarin hij uitlegt dat de Israëlische autoriteiten in de bezette Palestijnse gebieden een vorm van apartheid toepassen.

De Palestijnen kunnen zich daar niet tegen verweren. Dat punt maakte ook de Palestijnse filmmaker Emad Burnat, toen hij onlangs een Emmy won voor de documentaire ‘5 Broken Camera’s’ .Tijdens de prijsuitreiking zei hij “Palestinians need your support and help”.

They do. Want wat op dit moment in Palestina gebeurt, is complete waanzin. Sinds de start van de ‘vredesonderhandelingen’ heeft de Israëlische regering bijna 10.000 nieuwe huizen in nederzettingen goedgekeurd. Ik plaats ‘vredesonderhandelingen’ bewust tussen aanhalingstekens. Dit heeft niets met vrede te maken. De onderhandelingen zijn een dekmantel voor landroof.

Mooi!

In NRC/Handelsblad van 2 november staat een interessant artikel van Paul Scheffer over zijn grootvader, Hugo Wolf. Hugo Wolf was humanist, en vertoonde een voor humanisten kenmerkende eigenschap. Hij was vol vertrouwen over wat mensen individueel vermochten, over het menselijk potentieel. In mijn eigen woorden: op individueel niveau zijn we een stralend kosmisch wonder, dat tot grote dingen in staat is en schoonheid kan scheppen.

Maar collectief brengen we er weinig van terecht. We hebben een samenleving gecreëerd gebaseerd op de neoliberale ideologie waarin eigenbelang de hoogste waarde is en waarin wij-zij denken de boventoon voert. De gevolgen daarvan zijn vreselijk: een ecologische, economische, culturele en sociale crisis die we maar niet willen oplossen

Dat is niet nieuw. In het hele historische bestaan van de mensheid brengen we er eigenlijk maar weinig van terecht. We hebben grootse dingen geschapen: landbouw, techniek , kunst; en veel tot stand gebracht op het gebied van democratie en mensenrechten. Niettemin brengen we er als samenleving weinig van terecht. Humaniteit en broederschap hebben steeds moeten wijken voor discriminatie, racisme, geweld, onderdrukking, en tenslotte uitputting van de aarde. Hugo Wolf zag wat dat betreft in de geschiedenis van de mensen weinig vooruitgang, en was pessimistisch over hoe dat in de toekomst zou gaan. Daarmee leefde Wolf met een merkwaardige hybride geesteshouding: enerzijds een grenzeloos geloof in de mogelijkheden van de individuele mens, anderzijds een pessimisme over waar we als collectief naar toe gaan.

Machiavelli heeft daar vanuit een heel andere invalshoek al over geschreven. Hij onderscheidt twee soorten moraal. Enerzijds op, individueel  niveau de ons bekende humanistische ethiek: ga met anderen om zoals je zou willen dat zij  met jou omgaan. Maar op collectief niveau werkt dat volgens Machiavelli helemaal niet. Als het er om gaat om het collectieve welzijn te dienen, dan leidt onderscheid tussen wat goed is en wat verkeerd alleen maar tot een ‘het doel heiligt de middelen’- moraal. In plaats daarvan pleit Machiavelli  in (Il Principe) voor een leiderschap van onverschrokkenheid, intuïtief weten wat er op een bepaald moment gedaan moet worden en dan ook de moed hebben om dat te doen. Dat is dus geen ethiek maar karakter. (Zie hierover Frank Ankersmit in zijn uitstekende artikel over Machiavelli in De Groene Amsterdammer van 28 november j.l.). En juist omdat dit soort leiderschap zo schaars is komt er van het collectieve heil niet zo veel terecht.

Hoe dit zij, ik herken deze tweestrijdigheid tussen vertrouwen en pessimisme in mijn vader (al was die er een meester in zijn pessimisme te verhullen achter een van zijn lijfspreuken: “het is niet realistisch niet te hopen”), en ook in mijzelf. Ook ik heb een onverwoestbaar vertrouwen in de mogelijkheden van individuele mensen (en, moet ik daaraan toevoegen, in de mogelijkheden van goed geleide en veilige groepen), maar ben er somber over wat we daarvan op macroniveau realiseren. En ook ik heb er moeite mee mijn pessimisme niet de overhand te laten krijgen.

Ik heb een ander tegengif dan mijn vader, al ben ik het met zijn uitspraak niet oneens. En dat is het opzoeken van schoonheid. Schoonheid kunnen we overal aantreffen: in de natuur, in de kunst, in de realiteit, zelfs in de lelijke kanten daarvan. Wetende dat het bestaan van tegenstellingen het wezenskenmerk zijn van dit leven, en dat niets kan bestaan zonder zijn tegenpool, weet ik dat in iedere lelijkheid ook schoonheid schuilt. Dat is meer dan geloof, dat is een weten dat op ervaring is gestoeld. En daarom heb ik er een rotsvast vertrouwen in dat schoonheid in al zijn verschijningsvormen (ontroering, liefde, broederschap, vrede, eerbied, moed) altijd zal overleven zo lang er nog mensen bestaan, wat er ook gebeurt. Het is alleen maar nodig me dat af en toe te herinneren, als ik het weer eens vergeten ben.