Maandelijks archief: april 2016

Our man in Washington. *)

imagesBoth in Europe and in the US the prevailing idea about the presidency of Barack Obama was that it was a failure. Many people, democrats, republicans, the general public are disappointed about what he accomplished. This was also my own belief. A false belief, when you come to think about it. He was in fact extremely successful – so much so that we can speak of a presidency of historic significance. Let’s see what he accomplished:

  • Obamacare
  • A far more successful crisis management in the 2009 financial crisis than we had in Europe
  • The saving of General Motors and Chrysler by first nationalizing them and then privatizing them
  • First steps in the climate policy. He was the first president who addressed the problem, although we all know that there should be done more.
  • Vetoing the keystone oil pipe line
  • Raising the minimum wages for civil servants to above $ 10, thus sharpening the discussion about wages elsewhere.
  • His clear and never stopping action against weapon violence and racism. With maybe not so many concrete results, but the mood in the country is changing.
  • He appointed many very competent federal judges, among them two in the Supreme Court, ladies with an ethnic background. This will have an influence in the legal world for years
  • The complete equalization of the homo marriage.

It often is said that his foreign policy was weak and not very successful. But:

  • Chemical weapons were eliminated from Syria
  • Deals were made with Iran and Cuba
  • And yes, he did not start new wars. That is very weak indeed. . .

There were and are also disappointments. He was not able to close Guantanamo Bay. He is using more drones than ever before, causing many casualties. He intervened in Libya without a plan about what to do afterwards (and this after the debacle in Iraq). He is contributing to the National Security State by giving the National Security Agency almost a free hand.

But all in all: it could have been so much worse. I think president Obama in the end can be compared with presidents like Truman, Eisenhower, Johnson and Reagan as far as his impact is concerned. It would be wise if the democrats would honour his legacy and would be proud of what ‘their’ man has done. It is I think the only way to win the elections in November, not just the election of the president, but the election of the Congress as well.

In the meantime one can wonder why his image is so negative. I think there are three reasons for that. First of all: the image of most Leaders in the world who are in office is negative, especially in democracies. Secondly, the yearlong Republican campaign and obstruction may have had his effect. But most important: he himself created unrealistic expectations by his magnificent skill in public speaking.

Anyway, I myself apologize for the negative image I had of the man. I changed my mind. He is and was not perfect, but by far the best leader we could have in the time just passed. I wonder what will be done with his legacy.

 

*) Inspired by an article of Frans Verhagen in ‘De Groene Amsterdammer’, April 7, 2016

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

O still, small voice of calm.

Het Tergooi-ziekenhuis in Hilversum had een zwijgcontract afgesloten met de moeder van een jongen die door ernstige medische fouten plotseling was overleden. In ruil voor een mij onbekend bedrag had de moeder toegezegd niet met de media te zullen praten.

Zulk soort dingen worden altijd bekend, en toen dit bekend werd viel iedereen over het Tergooi-ziekenhuis heen: burgers, twitteraars, kamerleden, en uiteraard ook de onvermijdelijke Youp van ’t Hek. En natuurlijk: de deal is niet goed te keuren, want het maakt het mogelijk dat de zaak in de doofpot wordt gestopt, in plaats van dat er een deugdelijk onderzoek plaats vindt en er (tucht)maatregelen kunnen worden genomen zodat zoiets in de toekomst kan worden voorkomen.

Maar toch. . . ik vind de handelwijze van het ziekenhuis eerder dom dan immoreel. Waar gehakt wordt vallen spaanders, en wie een fout maakt wordt in dit land meteen aan de schandpaal genageld. Wij hebben een echte afrekencultuur gekregen, met alle daarbij behorende persoonlijke aanvallen en scheldpartijen. In zo’n cultuur zou ik mijn zaken ook liever binnenskamers afwikkelen.

Zoals altijd in de politiek reageert die met nieuwe regels: minister Schippers wil dit soort contracten voortaan verbieden via een nieuwe wet.

Dit doet me aan iets anders denken. Op 14 april schreef ik hier over de Panama papers. Een misstand op veel grotere schaal dan ik zojuist heb beschreven, maar er is een overeenkomst. Ook in dat geval zal de politiek reageren met meer regels. Dat is overigens nog niet zo eenvoudig, want daar zijn internationale verdragen voor nodig. Het publiek is een groot voorstander van strenge regels, zolang het tenminste henzelf niet betreft, maar ook een tegenstander van een veel regelende overheid en van internationale verdragen (Oekraïne. TTIP). Maar afgezien daarvan: nieuwe regels zullen niet werken. Regels zijn er om overtreden te worden, zo leert de organisatiekunde (dat leerde ik al in mijn propedeuse studie). Er zullen wegen gevonden om die regels te ontduiken, en de overheid zal de controle niet kunnen handhaven. Waar een regel is, is een nee!

De enige oplossing ligt in een nieuw moreel besef dat kennelijk in het post-modernisme verloren is gegaan. Misschien, als we heel stil zijn, kunnen we het horen: ’the still small voice of calm”, de bron van onze moraal. Moge het volgend fragment uit de hymne van John Greenleaf Whittier ons inspireren (het is natuurlijk nog mooier als je hem hoort zingen. Er staan vele versies op you tube).

Dear Lord and Father of mankind,Unknown
Forgive our foolish ways!
Reclothe us in our rightful mind,
In purer lives Thy service find,
In deeper reverence, praise.
Breathe through the heats of our desire
Thy coolness and Thy balm;
Let sense be dumb, let flesh retire;
Speak through the earthquake, wind, and fire,
O still, small voice of calm.

 

 

Ik maak er graag gebruik van, maar betaal er – uiteraard – niet aan mee.

Gerrit Zalm vorige week donderdag: Wij zijn niet betrokken bij de Panamapapers. Trouw op maandag: ABN/Amro biedt als enige Nederlandse bank ‘nominee shareholdership’ aan, hetgeen het je mogelijk maakt anoniem vennootschappen in Panama of elders onder te brengen.

Wat ik het meest schokkende vind aan de Panamapapers is de omvang ervan – het totale bedrag van belastingontwijking in 2012 betreft ongeveer  ca. $ 30.000 miljard, dat is $ 30.000.000.000.000,- ; een bedrag dat we ons in feite niet kunnen voorstellen.  Mossack Fonseca is alleen maar het topje van de ijsberg –  en de, althans voor wat betreft Nederland betreft, legaliteit ervan (afgezien natuurlijk van het verzwijgen van vermogens en inkomens voor de fiscus).

Afgezien van enkele criminele acties (corruptie, witwassen en fraude), en een aantal leugens (zie boven; is liegen onwettig?) zijn de meeste mensen die de Panamaconstructies mogelijk maken: de ceo’s en cfo’s van multinationals, de managers en eigenaren van kleinere bedrijven, de  vermogensbezitters, de aandeelhouders en de tienduizenden professionals die hieraan medewerking verlenen, geen misdadigers, althans niet in de zin der wet. Het zijn gewone mensen zoals u en ik. Ze zijn niet immoreel, wel amoreel: ze blokkeren gewoon  hun ethisch bewustzijn (zie ook Dit kan niet waar zijn van Joris Luyendijk en zijn artikel in Trouw van Maandag). Ze maken graag gebruik van onze schitterende infrastructuur, van ons onderwijs, van onze beschermde natuur, van de nog te nemen maatregelen tegen klimaatverandering, enzovoort, maar willen daar niet voor betalen. Belasting betalen is voor de dommen.

ANP-43805786_0-220x140

Het gebeurt dus op zeer grote schaal met alle institutionele en economische gevolgen van dien. Het levert ons een onnoemelijke schade op, economisch en moreel. Voor de betrokkenen is de prijs die ze betalen: ontkenning van hun verantwoordelijkheid en geweten. Dat kost veel energie en verlies aan zelfrespect, hoewel ook het bewustzijn daarvan  onderdrukt kan worden tot de dood er op volgt.

Voor dit collectief verlaagde bewustzijn bepalen we ook op andere terreinen een grote prijs. Je kunt niet amoreel zijn op één terrein, en respect en mededogen toelaten op andere terreinen. Een amoreel bewustzijn maakt iemand ook ongevoelig voor grote maatschappelijke vraagstukken, zoals het klimaatprobleem en het vluchtelingenprobleem. Voor beide is ook veel geld nodig, dat we als samenleving makkelijk zouden kunnen opbrengen . . . als iedereen zijn aandeel in de belastingen betaalt, en als we in meerderheid eerbied voor onze naasten en voor de planeet stellen boven onze materiële (schijn)behoeften.

Zowel voor ons als samenleving als voor alle direct betrokkenen mag je hopen op een wake-up call bij velen, velen van de betrokkenen. Zoals bijvoorbeeld door Joris Luyendijk beschreven in het bovengenoemde artikel in Trouw. Citaat:

In deze context wordt moraal een lifestyle-optie. Een van de meest interessante interviews was met iemand die financiële instrumenten bouwde ter ontwijking van belastingen. Zeker een decennium lang had deze zogeheten ‘struturer’ een miljoen per jaar verdiend. Recent was hij gestopt en ik vroeg waarom. “Je verkoopt je ziel aan de duivel,’ zei hij. “Ik verkocht mijn ziel voor wereldlijke rijkdom. Een tijdje voelde dat goed, toen niet meer. Vanwaar die omslag? Je moet iedere ochtend in de spiegel kijken. Ik stelde me voor hoe in de toekomst een zoon of dochter zou vragen: ‘Papa, wat doe jij voor werk?’ Wat kon ik dan zeggen?”

Kinderen van Moeder aarde.

De jaren negentig waren de jaren van de derde feministische golf, die tot op de huidige dag voortduurt.  In die tijd verschenen ook de boeken van John Gray en Harrriet Lerner, die aangaven dat, cultureel of genetisch bepaald, er wezenlijke verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen. Danaan Parry, een van mijn leermeesters, liep daar echter op vooruit door aan het eind van de jaren tachtig te stellen dat ALLE conflicten in de wereld mede veroorzaakt werden door de oeroude tegenstellingen en het daaruit voortvloeiende onbegrip tussen man en vrouw.  Om EP logodaar wat aan te doen ontwikkelde hij, samen met zijn vrouw Jerilyn Brusseau, het programma Essential Peacemaking/Women and Men dat gebaseerd was op enerzijds hun ervaring met etnische en religieuze conflicten over de hele wereld, en anderzijds op hun persoonlijke ervaring in relaties, inclusief enige mislukte huwelijken.

Samen met Carien Everwijn (en ook af en toe met Dieuwke Begemann) heb ik jarenlang dat programma in Nederland, Duitsland, Rusland en elders aangeboden. Afgezien van het feit dat dit programma heel positief werd ontvangen, heeft het mijn eigen inzicht in wat het betekent man of vrouw te zijn zeer verdiept. Wat kort door de bocht: ja, er zijn verschillen tussen mannen en vrouwen en het heeft voornamelijk te maken met hun hormoonhuishouding (zeg maar: testosteron tegenover oestrogeen). Culturele verschillen komen daar bovenop.

Volgens mij is deze thematiek actueler dan ooit. Het gaat zeer slecht in de wereld, er wordt een vrijwel meedogenloos beleid gevoerd, met zeer weinig respect voor onze broeders en zusters  en voor de Aarde als ons thuis. Een  interessante vraag is of het veel beter zou gaan als de vrouwen in plaats van de mannen het voor zeggen zouden hebben (gehad). Er zijn een paar voorbeelden van vrouwelijke leiders die dat  doen vermoeden: Mary Robinson (ex-premier van Ierland), Angela Merkel. Zij lijken humaner dan hun mannelijke collega’s. Anderzijds zijn er ook wel vrouwelijke leiders waar ik dat helemaal niet zie (Margaret Thatcher bijvoorbeeld) of mannelijke leiders bij wie ik dat weer wel zie ( zoals Justin Trudeau, de huidige premier van Canada). Je weet het niet.

Toch denk ik dat een experiment met meer vrouwen aan de top wel een goed idee zou zijn. Slechter dan nu kan het nauwelijks worden. Anderzijds, ik ben geen voorstander van positieve discriminatie (bij de kandidaatstelling of benoeming van bestuurders). Bovendien zou het wel eens zo kunnen zijn dat een werkelijk humaan en effectief bestuur door vrouwen EN mannen uitgeoefend zou moeten worden. Een dergelijke conclusie kan worden getrokken uit  het jeugdboek Kinderen van Moeder Aarde van Thea Beckman (zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kinderen_van_Moeder_Aarde ). Dus vrouwen: laat je zien, en in een mannenwereld betekent dat, dat jullie toch een beetje competitiver moeten worden. Ik weet dat jullie daar niet zo veel zin in hebben, maar doe het voor ons, vrouwen en mannen, kinderen van moeder aarde. Hoe dat kan en moet: er zijn vele atletes en sportvrouwen die tot voorbeeld kunnen dienen. Jullie  zullen er hard voor moeten werken en er wellicht ook veel voor moeten opgeven. Maar laat dat alsjeblieft niet jullie vrouwelijkheid zijn, wat dat ook moge zijn.

Ik word er misselijk van. . .

Sinds mijn blog op 10 maart waarin ik zei dat er ik niet ga stemmen a.s. woensdag is er iets gebeurd dat mijn weerzin tegen dit referendum nog sterk heeft doen toenemen. Zoals u allemaal heeft hunnen lezen hebben de initiatiefnemers van dit referendum, het Burgercomité EU, gesteld dat het hele verdrag met Oekraïne ze niets kan schelen. Ze grijpen gewoon iedere gelegenheid aan om de EU te saboteren, en dit leek hun een goede gelegenheid. Ze willen kennelijk graag terug naar de situatie voor de 2de wereldoorlog. GeenPeil/GeenStijl sprong graag op hun wagen, want het leek hen wel een ‘leuk zomerdingetje’.

4190222Ik wist dat allemaal niet op 10 maart, maar nu ik dat wel weet word ik er kotsmisselijk van. Om met Hans Goslinga te spreken: “Een stel kleine geesten poogt de burgers te misleiden en te misbruiken”. Daarbij vergeleken zijn de spelletjes van de gevestigde politiek onschuldig vermaak.

Onder deze omstandigheden gaat mijn stemgedrag natuurlijk helemaal niet meer over het verdrag met de Oekraïne, en eigenlijk ook niet meer over mijn houding tegenover de EU. Het gaat er uitsluitend om, hoe  ik deze ‘kleine geesten’ zoveel mogelijk de voet kan dwars zetten. De waarschijnlijke uitkomst van het referendum is een duidelijke meerderheid voor ‘nee’. Dus zelfs al ik ‘ja’ zou stemmen, werk ik mee aan het succes van deze ‘heren’. Of de opkomst wordt gehaald is echter nog niet helemaal zeker. In elk geval kan ik er aan meewerken dat de opkomst zo laag mogelijk blijft – alleen dan doe ik nog iets om dit soort praktijken tegen te gaan.

Mijn conclusie van 10 maart – wegblijven, niet stemmen – blijft dus overeind staan, maar met een iets andere argumentatie, al blijven de argumenten van 10 maart wat mij betreft ook geldig.