Ik worstel en kom niet boven.

Bij de laatste verkiezingen waren aanvankelijk bijna 10 % van de poststemmen ongeldig. Nadat er de hand werd gelicht met de formele regels, zonder dat de anonimiteit van de stemmers in gevaar kwam, bleef er twee tot drie procent ongeldige stemmen over.*) Ik heb zelf per post gestemd, en naar mijn beste weten zat ik niet bij die 10 %. Ik vond de schriftelijke instructie uitermate helder: in eenvoudige bewoordingen, en stap voor stap, en elke stap typografisch duidelijk van de volgende stap onderscheiden. Hoe kan het dan fout gaan, zou je denken.

Iets anders. Als je in Nederland als asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt (in het jargon: je wordt dan statushouder) wordt je een woning toegewezen. Dan moet je talloze formulieren doorlezen of invullen: huurcontract, verklaring dat je de huur zult betalen, aanvraag uitkering, aanvraag energie en water, aanvraag zorgverzekering, aanvraag stadspas, aanvraag lening, verklaring dat je de lening zult terugbetalen, machtiging aan de gemeente om bepaalde bedragen in te houden op je uitkering, enzovoort. Sommige formulieren beslaan wel vijf pagina’s. Dat invullen gaat eigenlijk altijd goed, omdat de gemeenteambtenaren dat grotendeels voor je doen, en het dan met je doornemen om te kijken of het klopt. Ik ben daar als woonvrijwilliger van Vluchtelingenwerk bij aanwezig, en zie hoe ingewikkeld dat allemaal is. Er zou geen sprake van zijn dat dit allemaal goed zou gaan als de gemeenteambtenaren je daar niet bij zouden helpen; en zelfs dan is soms nog een nadere uitleg van een (telefonische ) tolk of van de woonvrijwilliger nodig.

Voor mij is het op grond van deze twee ervaringen volstrekt duidelijk geworden waarom er zoveel fouten worden gemaakt bij het invullen van aanvragen voor bijstand of toeslagen: huurtoeslag, zorgtoeslag, toeslag kinderopvang, kinderbijslag. Er staat een – voor mij! – duidelijke instructie op de website van de belastingdienst, inclusief verwijsadressen waar je hulp kunt krijgen. Maar die toelichting is voor die mensen die hem nodig hebben te ingewikkeld. Dus worden er fouten gemaakt, en dan word je in dit land aangeklaagd voor fraude. Maar in dit land is 15 % van de bevolking laaggeletterd, en dan heb ik het nog niet over de tallozen die onze taal onvoldoende meester zijn. Zij kunnen die formulieren niet foutloos invullen. Overigens worden ook de formulieren die vluchtelingen bij aankomst moeten invullen vaak verkeerd ingevuld, wat kan leiden tot een ten onrechte afwijzen van de asielaanvraag. Daar is vaak dan niets meer aan te doen.

Deze concrete problemen zijn op korte termijn op te lossen door als standaardprocedure in te voeren dat alle formulieren aan de balie ten stadhuize moeten worden ingevuld. Dat kost natuurlijk geld, en dat zal dus niet gebeuren (alsof alle correcties en rechtszaken geen geld kosten. . ). Maar structureel is hier een ander probleem aan de orde. Hoe bereiken we deze onderste laag van de samenleving, zodat ze meedenken over de koers van waar we met deze wereld naar toe willen? Dat lijkt me een voorwaarde voor het goed functioneren van de democratie. Zelf worstel ik ook met dit probleem. Mijn blogs, artikelen en boeken worden voornamelijk gelezen door mensen die het in grote lijnen met me eens zijn; de anderen kan ik niet bereiken, laat staan de laag opgeleiden in deze samenleving.

Uitermate onbevredigend. Voor adviezen ter zake houd ik me aanbevolen.

© https://nl.aliexpress.com/i/4001069802013.html

*) Bij nader onderzoek, gepubliceerd op 9 april, bleek nog 6 % van de poststemmen ongeldig te zijn – dat is gelijk aan één kamerzetel. Het is niet erg waarschijnlijk dat de uitslag van de verkiezingen hierdoor radicaal beïnvloed is – hoewel dat misschien wel zo zou kunnen zijn met betrekking tot voorkeursstemmen.

Eén gedachte op “Ik worstel en kom niet boven.

  1. Kees kalf

    Beste Erik,
    de reden voor al die moeilijk doenerij is simpel: afschrikking!
    Al in de loop van de jaren 1980,toen het mensen met een uitkering toegestaan was om te verhuizen naar een andere gemeente leerde ik in de stad Zutphen, waar ik toen politiek actief was, dat de wethouder zei: o ja, daar verzinnen we wel iets op want op uitkeringstrekkers zitten we niet te wachten.
    Tja al die ellende is begonnen bij het paarse kabinet toen de PVDA haar ideologische veren afschudde bij monde van Wim Kok.
    Misschien dat nu 40 jaar later het tij keert.

    Met broederlijke groet, Kees

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *