Tag archieven: drie-eenheid

3 = 1

Dit blog maakt deel uit van een serie die op 12 augustus is begonnen

‘Ik ben de zee’, zei de golf, en vloeide weg en was de zee (Aadt Jonker).

In veel spirituele en godsdienstige tradities wordt de oorspong van alles als een triade gezien: een drie-eenheid. Ik noem enkele voorbeelden.

In het Egypte tijdens de periode van de Romeinse overheersing was de triade Osiris (vader-koning)-Isis (moeder)-Horus(zoon) erg populair.
Bij het Hindoeïsme kennen we de triade Brahma, Vishnoe, Shiva. In de meest letterlijke zin genomen is in deze beide voorbeelden niet sprake van een drie-eenheid, omdat sprake is van afzonderlijke goden. Anderzijds kunnen deze goden wel degelijk als een drie-eenheid worden gezien, omdat ze drie functies vervullen die alle aan de oorsprong worden toegeschreven. In het Egyptische voorbeeld is dat respectievelijk heersen, zorgen en incarneren (namelijk in de farao als zonnegod). Bij het Hindoeïsme is dat scheppen (Brahma), onderhouden (Vishnoe) en vernietigen en daardoor zuiveren en ruimte maken voor iets nieuws (Shiva).

Het is wel goed om bij die laatste functie even stil te staan. Zoals we eerder gezien hebben is er in de schepping ook een voortdurend vergaan van het materieel geschapene gaande (2e wet van de thermodynamica). Bij levende materie doet dat verschijnsel zich voor als doodgaan. Ik heb eerder de vraag opgeworpen of bij mensen met de dood ook het bewustzijn sterft. Daarover zijn de geleerden en theologen het nooit eens geworden (en zullen dat waarschijnlijk ook nooit worden). En natuurlijk weet ik dat ook niet, maar ik heb er wel vermoedens over. Ik geloof, na veel studie en op intuïtieve gronden, dat het bij mensen als volgt in elkaar zit. Wat er na de dood gebeurt hangt er van af of er in het leven bewust of onbewust verbinding is gemaakt met de goddelijke inwoning (waarover later meer). Is dat niet het geval dan gaat met de dood ook het bewustzijn verloren; het verdwijnt in het niets. Maar anders zijn er twee mogelijkheden: het bewustzijn overleeft al dan niet gekoppeld aan de identiteit van de gestorvene. Als de identiteit zelf niet overleeft dan vloeit het bewustzijn terug in de oersoep van het ongedifferentieerde bewustzijn (zie als metafoor het citaat hierboven). Maar als de identiteit mede overleeft begint deze aan een post-mortale reis, waarover ik eveneens in volgende blogs nog kom te spreken. Het zou kunnen zijn dat de beslissing om tussen deze twee mogelijkheden te kiezen aan onszelf wordt overgelaten.

Terug naar de drie-eenheid. De ons meest bekende Drie-eenheid is natuurlijk de Christelijke: Vader, Zoon en Heilige Geest. Er zijn vele theologische studies verschenen, en debatten gevoerd, over de afzonderlijk functies van deze drie. Bijvoorbeeld: God de Vader is de schepper, de Zoon is de geïncarneerde God die de kloof tussen mensheid en God de Vader tracht te dichten, en de Heilige Geest werkt binnen in ons. Dit is maar één gezichtspunt. Binnen het Christendom heeft men elkaar te vuur en te zwaard over elkaars opvattingen bestreden. Persoonlijk geloof ik dat dit allemaal niet ter zake doet, want het is volgens mij met de Drie-eenheid net zo gesteld als wat ik in het vorige blog gezegd heb met betrekking tot de eenheid van de oorsprong in het algemeen. Citaat: ‘Dat betekent dat alle elementen [van de oorsprong] zodanig met elkaar samenhangen, dat ze alle met alle andere verbonden zijn en samenwerken.’ En het betekent naar mijn mening ook dat de oorsprong in elk aspect aanwezig is – ja, dat elk aspect kan gelden als pars pro toto. Elk deel kan staan voor het geheel. Dat geldt dus ook voor de Drie-eenheid: de Vader , de Zoon en de Heilige Geest zijn elk de HELE oorsprong. De oorsprong kan tegelijkertijd drie en één zijn.

In mijn volgende blog stel ik een andere eigenschap van de oorsprong aan de orde: Volmaaktheid.