Auteursarchief: erik.van.praag

De ondergang van het avondland? Ik dacht het niet.

De sociale zekerheid is de kern van Europa en die verdwijnt. In de parochie van ‘Sint Precarius’ heerst de tirannie van de bevoorrechte minderheid. Europese instellingen vernietigen op die manier onze beschaving.

Dat is de strekking van de Huizinga-lezing van Geert van Istendael van 14 december j.l. (https://www.hum.leiden.edu/history/huizinga-lezing/huizinga-lezing/lezing-2012.html. Ik baseer me overigens op de weergave daarvan in NRC/Handelsblad van 15 december). Hij geeft de volgende etymologische afleiding van Precarius: uit welwillendheid verleend, onzeker, voorbijgaand, door bidden of smeken verkregen, afgebedeld, afhankelijk van andermans wil. Kortom: hij stelt dat de Europese instellingen, daartoe aangezet door de welgestelde minderheid, door hem de heersende elite genoemd, ons sociale zekerheidsstelsel afbreken en en daarmee de kern van Europa. Met dit laatdse bedoelt hij dat we de grondslagen van onze Europese beschaving vernietigen.

Niet alleen lijkt me dit volstrekte onzin , maar ook vind ik de negatieve toon van dit betoog schadelijker voor Europa dan alles wat Geert noemt. Het is deze negatieve toon, die stelt dat ‘ze’ de problemen waar we mee worstelen maar moeten oplossen, en die zelf geen enkele oplossing aandraagt voor hoe dat dan zou moeten, die me schadelijker lijkt voor onze beschaving dan wat dan ook. Dit soort kritiek is er natuurlijk altijd al wel geweest, maar het lijkt me dat het een typisch kenmerk van het post-modernisme is, dat deze kritiek is aangezwollen tot een tsunami, niet beperkt tot revolutionaire stromingen, en uiteindelijk uitmondend in het extremisme van rechts en links. Waar dat toe kan leiden hebben we in de geschiedenis al eerder waargenomen, bijvoorbeeld in de aanloop naar de tweede wereldoorlog

Natuurlijk vind ik het ook niet leuk dat we zo krachtig moeten bezuinigen in de sociale sfeer en in de gezondheidszorg. Voor de direct betrokkenen kan dit echt heel ingrijpend zijn (al zie ik er toch ook wel gunstige bij-effecten van). De bezuinigingen op onderwijs en cultuur lijken me overigens nog veel schadelijker. Maar hoe dit zij, onze beschaving is wel wat sterker dan dat zij kan worden aangetast door een paar bezuinigingen, die, op zijn allerergst, het levensniveau van sommigen in de samenleving zullen terugbrengen naar het niveau van de vijftiger jaren, nog altijd aanzienlijk boven het welvaartsniveau elders in de wereld. Onze beschaving heeft zelfs twee wereldoorlogen en een oorlog op de Balkan overleefd. Wat werkelijk bedreigend is voor onze beschaving, en niet alleen die van Europa maar van de hele wereld, is de ecologische crisis, maar daar hoor je Geert niet over.

Dit alles moest me even van het hart, zodat ik, in tegenstelling tot wat ik eerder zei, toch nog voor mijn korte kerstvakantie een blog heb geschreven. Men wil toch zonder ergernis de vakantie in, niet waar? Ik wens jullie allemaal mooie dagen!

21-12-2012 – wordt vervolgd.

Geef een reactie

Zoals ik vorige week al zei: we vergaan dus niet op 21 december. Maar er is wel wat aan de hand.

Deze datum, deze tijd, is te zien als een keerpunt. Tot nu toe zijn we bezig de wereld zoals als wij die kennen kapot te maken. Dat geldt zowel voor de natuurlijke omgeving als de maatschappij waarin we leven. En de vraag is: gaan we daarmee door?

De tekenen zijn zowel bemoedigend als ontmoedigend. In de ‘bovenstroom’, de politiek, de economie is nog nauwelijks een koersverandering waar te nemen. De CO₂ uitstoot en de daarmee samenhangende opwarming van de aarde, met alle vreselijke gevolgen van dien, gaat onverminderd door (zelfs ondanks de economische crisis). En een oplossing voor de economische crisis is nog niet in zicht, omdat we bezig zijn die te bestrijden met dezelfde middelen als die waarmee we die veroorzaakten.

Voor bemoedigende tekenen moeten we onder de oppervlakte kijken. Bedrijven die echt op weg zijn naar duurzaamheid. Burgers die zich bewust beginnen te worden van hun macht en die een verschil willen maken. En jongeren, die vanuit een volstrekt nieuwe kijk op de wereld weten en vertrouwen dat zij de puinhopen van de oudere generatie zullen kunnen opruimen.

Welke kant het uiteindelijk op zal gaan valt niet te voorspellen. Maar misschien is het niet verkeerd bij jezelf eens na te gaan welke kant jij eigenlijk op wilt gaan? Dat is een ingrijpende beslissing, die niet alleen je gedrag als consument of als deelnemer aan het economische verkeer zal beïnvloeden, maar je totale bewustzijn en handelen. Graag wil ik deze blog besluiten met een citaat van Judy McAllister: Stel je ben van het cynische type. Dan vragen we je er eens even op deze manier tegenaan te kijken. Stel dat jouw hart of verstand nu juist de cruciale druppel kan leveren die maakt dat het vat van de collectieve wil overstroomt. Dat jij degene bent die het verschil maakt tussen een toekomst waarin het verhaal verteld wordt van hoe, op de valreep, nog hele grote veranderingen plaats vonden, of een toekomst waarover gezegd kan worden: “ze” hadden het bijna gered.*

Kerstmis: een tijd voor bezinning. Ik wens jullie een mooie bezinning toe naast de kerstboom. (In verband met een korte vakantie zal mijn volgende blog pas na Kerst verschijnen)

* citaat uit:

Erik van Praag, Jan Paul van Soest en Judy McAllister: De Aarde heeft koorts, en uit Erik van Praag: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld.

21-12-2012

1 reactie

Ik was van plan om zaterdag over een week naar Schiermonnikoog te gaan, maar aanstaande vrijdag vergaat de wereld. Althans volgens de Maya kalender. Althans volgens een interpretatie van de Mayakalender, door doemdenkers die overigens wel wat rekenfouten maakten. En aangezien ik me maar één manier kan indenken waarop de wereld als geheel in een klap vergaat, namelijk een botsing met een planetoïde en die planetoïde voorshands nog niet is gesignaleerd, denk ik dus dat de wereld toch nog even blijft bestaan.

Maar laten we eens fantaseren dat de wereld inderdaad op 21 september zou vergaan. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft zojuist een resolutie aangenomen, waarin gesteld wordt dat er onverwijld ingegrepen moet worden. Maar in de Veiligheidsraad stuit deze daadkracht op het veto van de Verenigde Staten, China en Rusland. De Verenigde Staten stemmen tegen, omdat ze geen inmenging willen in hun militair beleid. China stemt tegen omdat ze geen inmenging willen in hun kosmisch beleid. En Rusland stemt tegen uit gewoonte. De Europese Unie stemt verdeeld, zowel in de Algemene Vergadering als in de Veiligheidsraad, eveneens uit gewoonte, en speelt geen rol van betekenis. De anderen trouwens ook niet.

In het Nederlands parlement wordt een motie van afkeuring aangenomen tegenover de regering, omdat ze dit niet hebben voorkomen, en bovendien de bevolking hier niet op hebben voorbereid.

Maar ikzelf? Hoe zou mijn week veranderen als ik wist dat mijn en ons leven vrijdag een einde nam? Vanavond en morgen ga ik een transformatiespel begeleiden – dat zou ik laten doorgaan, als de deelnemers dat zouden willen. Zaterdagvond zouden we naar de bioscoop gaan en aldaar een opera uit de Met zien, dat zou ik laten doorgaan als die voorstelling ook doorgaat. (Aïda nog wel! Zeer toepasselijk, dat eindigt ook met de dood, en de futiliteit van de priesterkaste!). Zondag zouden we gaan wandelen in de natuur – dat zou ik ook laten doorgaan. Maandagavond hebben we een prachtig concert in de kleine zaal van het concertgebouw, als dat doorgaat ben ik er. Dinsdag zou ik eerst naar de kapper, en daarna zouden we kerstinkopen doen en een boom kopen – ik zou de kapper en de kerstinkopen laten vallen maar de boom wel kopen en versieren. Lichtjes aan! Woensdagochtend is mijn koortje – zou ik laten doorgaan als ze willen. Woensdagavond hebben we vrienden te eten, zou ik laten doorgaan als ze willen. Donderagdochtend meditatie met een vriend, donderdagavond onze laatste koorrepetitie – ik zou het wat mij betreft allemaal laten doorgaan. En daarna nog een van mijn geliefde dvd’s bekijken, samen met Anne, en daarna samen naar bed – eerst vrijen en dan een slaappil.

En net als altijd: iedere ochtend en avond een meditatie.

Slechts één probleem: een afscheidsbijeenkomst met de familie zou me ook wel lijken – dat moet dan maar op zondagmiddag of – avond, na de wandeling.

Dat alles lijkt me een heerlijke week, en weet je wat nu zo leuk is: die week gaat grotendeels ook plaats vinden als de wereld niet vergaat. Dat gaat ook niet gebeuren, en het is trouwens ook niet door de Maya’s voorspeld. Maar er is wel wat aan de hand. Daarover in mijn volgende blog.

Wat de toekomst brengen moge., . .

1 reactie

Wat de toekomst brengen moge,
Mij geleidt een milde hand;
moedig sla ik dus de ogen
naar het onbekende land. (vrij naar Jacqueline E. van der Waals)

Zou het zo zijn? Zouden we geleid worden naar een zegenrijke toekomst? Dan wel niet door een oude heer met een baard, maar dan wel door de Bron van alles en de subtiele werelden? Ik mag het toch hopen als ik de media van de afgelopen week voorbij zie komen:

– incompetente en overbetaalde bestuurders met grote ego’s, die sjoemelen en meer denken aan hun eigenbelang dan aan dat van de zaak waarvoor ze staan, en zo onnoemelijke persoonlijke en zakelijke schade aanrichten,

– een economie, die maar niet wil herstellen, met name niet in Nederland, en waardoor het onmogelijke dilemma tussen bezuinigen en stimuleren steeds onmogelijker wordt,

– voetbalgeweld, dat ondanks alle mooie woorden waarschijnlijk nog tot in lengte van dagen door zal gaan,

– een volslagen mislukte klimaatconferentie in Doha, niet onverwacht, maar toch,

– een Israel, dat, niet gehinderd door wie dan ook, opnieuw het volkenrecht volledig aan zijn laars lapt.

Enzovoort. Het is heel moeilijk om bij zoveel domheid, en soms zelfs kwaadaardigheid, hoop en vertrouwen te houden in de toekomst. Maar de waarheid is natuurlijk, dat we de toekomst niet kennen. Er kunnen rampen gebeuren maar ook wonderen.

Er is een spreekwoord dat luidt: God geeft de noten maar hij kraakt ze niet. Met andere woorden: ja het leven wil ons geven wat we nodig hebben, maar we moeten daar wel wat voor doen. De ‘invisible hand’ (Adam Smith) zal ons niet leiden, die leidt hoogstens de markt (en zelfs dat niet als we die niet reguleren), maar misschien is er wel kosmische hulp aanwezig.

Maar of dat nu wel zo is of niet, de grootste troost ontleen ik toch aan wat ik daarnet zei: we weten niet wat de toekomst zal brengen. Dat ontslaat ons niet van de verantwoordelijkheid ervoor, maar het is wel goed om te beseffen dat we de uitkomst van die verantwoordelijkheid niet in de hand hebben. De toekomst is als een onmetelijke oceaan. Dat doet me denken aan het woord van Thich Nhat Hanh: op het moment dat de golf – dat ben ik en dat ben jij – zich realiseert dat hij water is, verdwijnt alle angst.

De verwoestende werking van goud en enige andere zaken.

2 reacties

Hoe kan je de lucht, de warmte van het land kopen of verkopen? Dat is voor ons moeilijk te bedenken. Als wij de prikkeling van de lucht en het kabbelen van het water niet kunnen bezitten, hoe kunt u het van ons kopen? (Chief Seattle in antwoord op een zakelijk voorstel van gouverneur Stevens, 1854)

Vaak wordt gezegd dat geld de oorzaak is van de grote economische crisis waarin we verzeild zijn geraakt (Dit wordt o.a. beweerd door Charles Eisenstein in zijn boek ‘Sacred Economics). Dat lijkt me een misverstand. Het lijkt misschien zo, omdat de crisis voornamelijk veroorzaakt lijkt doordat we geld wilden verdienen met geld (in plaats van met het maken van producten en het leveren van diensten) en omdat de crisis in wezen een schuldencrisis is. Maar het is niet het geld, maar onze houding tegenover geld en onze hechting aan bezit dat op een dieper niveau de oorzaak lijkt te zijn. De economische crisis is dus niet een geldcrisis, maar een bewustzijnscrisis. En dus, als je er wat aan wilt doen, dan zal je iets moeten bedenken om een bewustzijnstransformatie tot stand te brengen.

Waaraan kan je zien dat de economische crisis een bewustzijnscrisis is? Bijvoorbeeld aan het feit dat vele bestuurders, met name van non-profit instellingen, niet gehinderd door hun geweten, zichzelf vorstelijk belonen, op het frauduleuze af, en onverantwoorde bouwprojecten starten in plaats van de taak te verrichten waarvoor ze zijn aangesteld. Of aan het feit dat er vrijwel niets veranderd is betreffende de gang van zaken in de financiële wereld na de kredietcrisis van 2008. Of aan onze houding tegenover goud. Dat goud zo kostbaar en waardevol is berust uitsluitend op een collectieve afspraak. Het gevolg van die afspraak zijn onmenselijke arbeidsomstandigheden in Afrikaanse mijnen en een voortdurende staat van oorlog in Oost-Kongo. Stel we zouden de waarde van goud tot normale proporties terug brengen, dan was het met deze toestanden in een klap afgelopen (dat is trouwens ook de enige manier waarop dat kan).

Daarom geloof ik dat een werkelijk duurzame oplossing van de economische (en de ecologische) crisis niet zal ontstaan zonder die bewustzijnsomslag en de daaruit voortvloeiende wezenlijk structurele verandering. Ik geef hier een voorzet. Naar mijn mening moet elk privé bezit van goederen die wezenlijk aan ons allemaal toebehoren worden afgeschaft. Dat geldt dus voor grond, water, schone lucht en alle grondstoffen. Voor bezitsrecht komt dan een gebruiksrecht in de plaats (zoals bijvoorbeeld erfpacht). Dit zou een moderne variant zijn van de filosofie van chief Seattle. In mijn boek, ‘Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld’, heb ik dat nader uitgewerkt, en heb ik uiteengezet hoe we dat zouden kunnen bereiken.

Er wordt geklaagd dat onze huidige regering geen visie heeft. Dat is op zichzelf juist, maar het valt me op dat het diegenen die deze kritiek uiten zelf ook aan een visie ontbreekt. De visie die we moeten ontwikkelen is zo radicaal en baanbrekend, dat die alle maatschappelijke tegenstellingen overstijgt. Maar wie heeft de moed en de kundigheid om die visie te ontwikkelen, en de bewustzijnsontwikkeling op gang te brengen die nodig is voor het realiseren daarvan?

Een troost, als de leider die deze moed en kundigheid heeft niet opstaat, dan zullen de economische en ecologische ontwikkelingen zo dramatisch worden, dat de wal het schip zal keren. Daar zal veel leed uit voortvloeien, maar in nood kan er ook een ongedachte compassie en creativiteit vrijkomen. Sic transit gloria mundi. Vaak vertaald als: zo vergaat de glorie van de wereld, maar ook te vertalen als: zo maakt de glorie van de wereld een overgang door.

Gehacketak. . .

1 reactie

Mijn Twitter account is dezer dagen twee keer achter elkaar gehacked. Ook de Twitter account van de Hope Flowers School was gehacked. En ondanks een spamfilter (dat niet zo sterk is dat ik de email die ik wel wil ontvangen niet meer kan ontvangen) krijg ik voortdurend spam, met name schijnmailtjes van mijn bank die me vragen gegevens op te sturen (Phishing). Een ander voorbeeld zijn brieven met zielige familiegeschiedenissen of schijnbare zakenpartners, die je vragen een erfenis vrij te maken of met ze in zee te gaan, met miljoenenwinsten in het vooruitzicht. Dat is allemaal uitermate vervelend, al betekent het niets in het licht van de Eeuwigheid.

Maar wat ik me afvraag, wat of wie zit daar nou achter? Van phishing en de verkapte zakelijke voorstellen kan ik me nog voorstellen dat het gedaan wordt, het is gewoon een poging tot diefstal, en kan, indien je er op in zou gaan, de afzender veel geld opleveren. Bij het hacken van mijn Twitter accounts kan ik me echter niets voorstellen. Het wordt gedaan met behulp van automatische programma’s, en levert voor zover ik kan nagaan geen geld op, alleen ergernis bij de betrokkenen. Wat bezielt iemand om dat uit te denken? Misschien plezier in sabotage en het wekken van ergernis (dat zou dus een vorm van sadisme zijn) – ik ben psycholoog maar op dit soort vragen heb ik geen antwoord.

Ik twitter en gebruik Facebook met een doel: mijn inzichten kenbaar te maken aan een groter publiek. Dit blog heeft trouwens een soortgelijke functie. Waarom doe ik dat? Omdat ik uit ervaring weet dat mensen met mijn inzichten hun voordeel kunnen doen. Dat hebben ze me vaak laten weten. En ook omdat ik vind dat wij ouderen in deze samenleving onze stem moeten laten horen. En tenslotte verbeeld ik me, dat ik met mijn inzichten kan bijdragen, als het maar een heel klein beetje, aan een meer waardige wereld. Daarom heb ik ook mijn boek geschreven: Voor niets gaat de zon op – een blauwdruk voor een waardige wereld.

Al die spam, en vooral het hacken van mijn accounts maakt dit werk lastiger. Daarom beschjouw ik het werk van hackers en spamverstuurders niet als iets onschuldigs. Het is een uitvloeisel van het kwaad dat in ons allen aanwezig is, maar dat de meesten van ons in onschadelijke banen weten te leiden. Misschien ligt daarin dan ook de functie van hacken en spammen: het brengt het kwaad tot aan je drempel. zodat je ervan kunt leren, en het kan herkennen in jezelf waardoor je je kunt ontwikkelen tot een gelouterd, weerbaarder en wijzer mens. Een mooie gedachte – maar echt weten doe ik het natuurlijk niet.

Het oog van de meester.

Geef een reactie

Ik las gisteren twee artikelen: in Trouw over de obscene rijkdom van de super-rijken in Londen, en in De Groene Amsterdammer (van Henk van Houtem) over de vreselijke armoede in de wereld.

De rijken in Londen komen daar vanuit de hele wereld, omdat ze geen strobreed in de weg wordt gelegd, fiscaal of anderszins. Ze bezitten per persoon honderden miljoenen of miljarden, leven in huizen die eveneens tientallen of honderden miljoenen kosten, hebben een zeer extravagant koopgedrag: auto’s van 200.ooo pond en meer, horloges tot 150.000 pond, afhaalmaaltijden van 300 pond, en zo voorts en zo verder.

Tegelijkertijd moet 1 miljard mensen nog leven van minder dan 1 dollar per dag, 3 miljard komt niet boven de 2,5 dollar uit. Iedere dag sterven er 22.000 kinderen door honger en ondervoeding. Voor minder dan één procent van het bedrag dat we jaarlijk mondiaal aan wapens uitgeven, kunnen alle kinderen op de wereld onderwijs ontvangen. En zo voort, ik kan nog wel meer cijfers geven maar ze zeggen ons toch niets meer. We doen er ook niets aan.

Deze toestand roept allerlei gevoelens bij me op: woede, verbijstering, onmacht, schuldgevoel, ja wat al niet. Ik probeer er niet over te oordelen, maar begrijpen doe ik het niet echt. Ik kan als psycholoog wel allerlei zogenaamde verklaringen aanvoeren, maar nog steeds begrijp ik er niets van. Tegelijkertijd weet ik dat de economische en ecologische crisis niet kan worden opgelost als dit probleem niet ook wordt aangepakt. En ook dat deze extreme inkomens verschillen een bron zijn van sociale instabiliteit.

Ik geloof niet dat het helpt als ik de hele dag bij de de zojuist beschreven gevoelens stil blijf staan, zo ik dat al zou kunnen. De samenleving is niet echt geholpen met mijn woede, verslagenheid en somberheid. In tegendeel, ik denk dat het goed is, voor mezelf en de wereld, om te genieten van wat er is, van de rijkdom en de schoonheid van het leven, en mijn vreugde daarover uit te stralen. Maar af en toe te blijven stilstaan bij dit onrecht en het echt tot me te laten doordringen, dat lijkt me wel goed. Patch Adams (de oprichter van Cliniclowns) zei me eens: je kunt niet de hele dag je volle aandacht geven aan het verdriet en de ellende van de anderen – dan word je zelf aangetast. Doe het echter wel 1 minuut per dag – dat zal je vanzelf in beweging brengen. En, voeg ik daar aan toe, dan zal je volgen wat je hand en je hart te doen vindt. En dat geeft hoop, ongeacht het effect van je handelen, zoals Havel al zei.

De mens, ik dus, kan verschrikkelijk veel schade aanrichten, aan elkaar en aan de wereld. Maar diep in ons allen, in iedereen, leeft altijd de kracht van het leven zelf, van de evolutie (als tegenpool van de entropie, de chaos) die zich kan openbaren in vitaliteit, creativiteit en liefde. Ik noem dat de meester in onszelf. Laten we op hem of haar, in onszelf en anderen, het oog gericht houden.

Eindelijk. . .

13 reacties

Eindelijk. . .

Eindelijk begint er beweging te komen op het gebied van het klimaatvraagstuk in Nederland. Een belangrijk stap was het rapport van de Rekenkamer, afgelopen week.

Een goed rapport, als gaat het nog lang niet vergenoeg. Vele gevolgen , ook voor Nederland, van de klimaatcrisis komen nog niet aan de orde, zoals de toenemende onzekerheid rond de voedselvoorziening (en daarmee de schadelijke ontwikkelingen in de Nederlandse landbouw), het mede daardoor afnemen van de wereldhandel, met alle gevolgen voor onze export en onze economie van dien, en zo voorts, en zo verder. Maar toch, het is een eerste stap, en er zullen er nog vele volgen

In dit verband deed het me ook deugd de fractievoorzitter van onze kleinste regeringspartij, Diederik Samson, in Buitenhof te horen zeggen dat we ons moeten voorbereiden op een periode van structureel minder groei (overigens ook ten gevolge van de grondstoffenproblematiek, en structurele problemen in de economie in het algemeen). Hij is de eerste politicus die ik dit zo duidelijk hoor zeggen. Ik vind dit eerlijk gezegd verstandiger dan valse hoop wekken. Ik vroeg me af of hij diep in zijn hart eigenlijk wel weet dat groei helemaal niet meer kan, maar dat hij het strategisch handiger vindt om dat nog maar even achter de kiezen te houden.

Hoe komisch is daarmee vergeleken het liberale kamerlid Leegte, die van mening is dat de klimaatwetenschap en daarmee het KNMI moeten worden afgeschaft, omdat ze beweren dat er een klimaatverandering gaande is. Ook recentelijk zei hij weer dat hij het niet eens is met het rapport van de Rekenkamer. Terwijl dat toch echt gebaseerd is op feiten.

Wat is dit nu – dom of doortrapt (of allebei)? Ik zou hem hierover zelf wel eens een uitspraak willen ontlokken. En in het laatste geval, wiens spreekbuis zou hij zijn?

Playing stupid. . .

Geef een reactie

Wat zou het toch heerlijk zijn als al die mensen, die een mening hebben over het conflict tussen Israël en de Palestijnen, zich eerst eens op de hoogte zouden tellen wat er nu precies de afgelopen decennia tussen die volken gebeurd is. Ik denk dat een ochtendje studeren op internet eigenlijk wel voldoende is om een idee te krijgen. Het zou de communicatie over dit conflict wel zeer ten goede komen.

Neem bijvoorbeeld nu weer rondom het conflict in Gaza – dat is de schuld van Israël, dat is de schuld van Hamas, en iedereen opinieert er maar op los. Kijk nou gewoon eens naar wat er gaande is zou ik zeggen. Wat dat betreft was Van Agt op onze logebijeenkomst vorige week maandag een verademing.

Het ergste zijn de politici. Clinton heeft destijds een unieke kans op vrede verprutst, naar ik vermoed omdat hij gewoon niet op de hoogte was. Tja, en wat te zeggen van onze eigen politici. Even had ik hoop op Timmermans, maar hij heeft in de korte tijd dat hij nu minister is al kans gezien een blunder te begaan door in het Gaza conflict vierkant partij te kiezen voor Israël. Terwijl het in dit geval toch echt heel duidelijk is dat beide partijen een aandeel hebben in de ontstane situatie. En nog een blunder: door zich te verzetten tegen de stap van Abbas om een erkenning als staat te kijgen door de Verenigde Naties. Terwijl dat toch echt in de lijn ligt van alle resoluties en besluiten die door de VN zijn aangenomen. Maar ja, het volkenrecht, wat doet het er toe?

Gemiste kansen. Jammer, jammer. . .

GroenLinks onder vuur.

1 reactie

“Wat er mis is gegaan met GroenLinks is dat na de fusie van de CPN, de PSP, de PPR en de EVP er belangrijke elementen van de organisatiestructuur van de CPN zijn overgenomen. GroenLinks is sinds haar oprichting in 1990 bestuurd volgens het democratisch centralisme. Toen te veel prominente partijleden dat niet meer accepteerden in mei 2012 is het misgegaan.” Deze stelling werd gisteravond geponeerd in het Historisch Café door Aafke Beukema toe Water, al tien jaar lid van GroenLinks. Van deze stelling werd gehakt gemaakt door Erik van Ree, die een levenslange studie heeft gemaakt van de communistische partijen, zowel in landen waar ze aan de macht waren als in landen waar dat niet het geval was. Kenmerkend voor communistische partijen is de volstrekte interne dictatuur (tot spreekverboden en verboden tot samenspraak buiten de door de partij gezette kaders om). Daarvan is in GL geen sprake. Maar wat is dan wel de oorzaak van de neergang van GL? (Let wel: in de peilingen en de verkiezingen: binnen de partij zie ik nog niet zoveel neergang).

Er is al veel geschreven en over gedacht, maar ik zelf houd het op vier redenen, drie incidentele en een meer structurele. De drie incidentele zijn: het actief meebeslissen en meedoen met de Kunduzmissie, de demarche van Tofik Dibi en het onhandige manouvreren van de partijvoorzitster daarna en , toen de peilingen eenmaal terugliepen, de veel geringere zendtijd die GroenLinks (en de andere ‘kleine’ partijen) kregen dan de wat grotere partijen. Over elk van die drie redenen een enkel woord:

Wat de Kunduzmissie betreft: iedereen die zich een beetje had verdiept in de situatie ter plekke en zijn hersens gebruikte kon zien dat dat een ‘mission impossible’ was, zeker met de beperkende condities die eerst GroenLinks en daarna het kabinet daaraan stelde.

Dan het onhandige manouvreren vande partijvoorzitster: Zij wilde eerst de reglementen handhaven en ging achter de kandidatencommissie staan , en deed daarna precies het omgekeerde. Dat maakt natuurlijk niet zo’n goede indruk. Het hielp natuurlijk ook niet dat iedereen zich er toen ‘en public’ mee ging bemoeien (met name de populaire Ineke van Gent – die er meningsverschillen in de fractie bijhaalde).

En wat de geringere zendtijd voor de kleinere partijen betreft: blijkbaar brengen de media voor ons al een soort kiesdrempel aan. Interessante manier van invloed uitoefenen.

Deze drie redenen deden het imago van GL geen goed, maar de de vierde structurele reden heeft zeker ook meegespeeld. Men kan zich afvragen waarom de groene partijn in Europea, met name in Duistland, zoveel succesrijker zijn dan GroenLinks. Daar kan men op zich een hele discssie over voeren, maar ik denk dat meespeelt, dat de andere groene partijen formeel een groene politiek niet verbinden met een linkse politiek. GroenLinks doet dat wel, en met reden (het is een zeer doordachte stellingname), maar daarmee stoor je kiezers af die in het centrum staan maar wel ‘groen’ denken. Die gaan nu naar D66. Femke Halsema heeft daar wat aan trachten te doen door een meer liberale visie te ontvouwen, maar juist de laatste tijd bewoog GL weer meer in linkse richting.

Tja, de boodschap van GL wordt op die manier wel een heel onaangename: het gaat ecologisch niet goed met de wereld, en we zullen daarvoor moeten inleveren. Met die boodschap valt de strijd om de kiezer nauwelijks te winnen. Nog niet in elk geval. Maar, als de grimmige toekomst naderbij komt, wie weet. . . Dan moet GL natuurlijk wel eerst overleven. We zullen zien.