Tag archieven: controle

Hoezo blijf binnen?

Naarmate de Corona crisis langer duurt verlangen steeds meer mensen terug naar de situatie zoals die voor de crisis was. Dat we weer naar het strand kunnen gaan, dat we weer uit kunnen gaan en eten in restaurants. Dat we weer vrijelijk kunnen winkelen en reizen, en fysiek contact maken, enzovoort. En velen hopen dat dit al in juli zal gebeuren. Het krijgt het karakter van een droom. Ikzelf heb een andere droom, maar voor ik daarover begin wil ik eerst een ergernis met u delen.

Het Outbreak Management Team dat de ministers adviseert over de Coronacrisis bestaat uitsluitend uit artsen en deskundigen op het gebied van infectieziekten. Psychologen en andere hulpverleners zitten er niet in. Dat blijkt uit de adviezen die uitgebracht worden aan de verantwoordelijke ministers. Er is weinig idee over wat de schadelijke effecten die het advies om thuis te blijven met zich mee brengen. Gaandeweg worden die effecten duidelijker: huiselijk geweld, achterstand op scholen voor kwetsbare kinderen, enzovoort. Er zijn ook meer verborgen effecten: achteruitgang van de fysieke gezondheid door het gebrek aan lichaamsbeweging, psychische klachten door het gevoel opgesloten te zitten, en zo meer.

Daarbij komt dat het advies om thuis te blijven voor zover ik kan nagaan overbodig is, zolang de mensen zich buitenshuis maar houden aan de 1,5 meter regel. Bovendien is het onduidelijk of het een advies betreft of een voorschrift. Het ene moment zegt onze minister president: blijf thuis; het andere moment zegt hij dat een ommetje wel kan. Het lijkt er op dat de huidige gematigde lockdown hinkt op twee gedachten: controle en voorschriften enerzijds, en vertrouwen in de eigen verantwoordelijkheid van de burgers anderzijds. Het gevaar bestaat dat die balans gaat doorslaan naar overmatige controle, want dat is waar de meeste politici dol op zijn.

Als je echter de medewerking en het vertrouwen van de burgers wil behouden, moet je zo min mogelijk controleren. Dan helpt het niet als je borden zoals hieronder in een plantsoen plaatst, waar mensen vredig in de zon zitten en zich keurig houden aan de anderhalve meter afstand als ze niet samenwonen. En dat in een vrijgevochten stad als Amsterdam. Bizar! Ik vraag me trouwens af of die boete juridisch houdbaar is. Zou het stadsbestuur zich dit realiseren?

Over mijn droom de volgende week.

Your parents are watching you. . .

In mei kreeg Pia de Jong, die inPrinceton woont, bijna een forse boete omdat ze op het vliegveld haar veertienjarige dochter alleen liet lopen van de aankomst-parkeerplaats naar de aankomsthal om daar haar moeder op te halen, die had laten weten dat ze daar stond te wachten. Ze is nog steeds in de ouderlijke macht, maar als ze zo door gaat vraag je je af: hoe lang nog?

Veel landen in de wereld zijn volslagen gek geworden. In Engeland koersen ze willens en wetens af op een doemscenario (net als Japan in 1941; zie het artikel van Ian Buruma in de NRC van maandag j.l.). In de Verenigde Staten bestaat het klimaatprobleem niet, althans niet bij de door het volk gekozen en nog steeds overwegend gesteunde regering, en wil de regering een muur bouwen voor meer dan 5 miljard dollar ter oplossing van een niet bestaand probleem. In Frankrijk leeft het antisemitisme op (zie de Trouw van dinsdag j.l.) en loopt de gele hesjes beweging volledig uit de hand. In Hongarije en Polen wordt, met steun van de meerderheid van de bevolking, de rechtsstaat afgeschaft, en zo voort en zo verder. En in Nederland? Hier hebben de meest verantwoordelijke leiders nog steeds niet begrepen dat er een urgent klimaatprobleem is en hebben we een populaire krant die op dat terrein keiharde leugens verkoopt (maar dat is in de traditie van die krant niet bepaald voor het eerst). En ja, ook in Nederland leggen we onze kinderen meer en meer elektronisch aan banden, net als in de VS. Dit middels een gps-functie van smartphones en horloges, meegluurcamera’s, microfoons en speakers, zodat ouders op elk moment weten wat hun kind doet, waar het is en hen kunnen toespreken. Ik liep vroeger alleen (of met mijn broertje) naar school en naar huis – ik moest wel op tijd thuis zijn, maar had daarbij een half uur speling. Ik heb dat overleefd.

Ik hoop dat het hier niet zo ver komt als in de VS, waar je in sommige staten al uit de ouderlijke macht kunt worden ontzet als je niet op ieder moment van het etmaal weet waar je kind is, dat het niet alleen op straat is, en dat het in een volstrekt beschermde omgeving verkeert. Ik denk niet dat kinderen die zo worden opgevoed makkelijk kunnen opgroeien tot verantwoordelijke burgers, die de gekkigheid van hun bestuurders middels verkiezingen aan banden kunnen leggen.


De ambtelijke molens malen en malen maar.

Een van de redenen waarom de hulpgoederen in Nepal de slachtoffers niet of (te) laat bereiken is omdat deze hulpgoederen moeten worden ingeklaard bij de douane. Ook reguliere goederen die al in Kathmandu waren aangekomen moeten worden ingeklaard. Dientengevolge ontstaan lange wachttijden bij de douane, en een opeenhoping van goederen op het vliegveld, zelfs een opstopping van vliegtuigen die niet uitgeladen kunnen worden of niet kunnen landen, omdat er geen ruimte is om de goederen neer te zetten. De douane gaat onverstoorbaar, in hun normale (trage) tempo, te werk. Er is kennelijk niemand die op het idee komt, of de autoriteit heeft of neemt, om in dit bijzondere geval van de regels af te wijken. Bizar. Het zou komisch zijn als het niet zo tragisch was.

Overigens zijn er in Nepal veel gebouwen ingestort omdat ze ondeugdelijk gebouwd zijn. De kennis  over hoe aardbevingsbestendig te bouwen is  in Nepal al decennia aanwezig, maar de regels worden met voeten getreden. Soortelijke verhalen hoor ik al mijn hele leven na iedere natuurramp.

Ik geloof niet dat dit zo specifiek is voor Nepal. Overal ter wereld is de bureaucratie een zelfstandige kracht met een enorme macht, die, juist omdat ze zoveel macht heeft, tegelijkertijd gecorrumpeerd wordt.  Enkele voorbeelden uit Nederland: ouderen gaan onnodig naar een verpleeghuis, omdat de regels en procedures voor de aanvraag van thuiszorg en PGB zo ingewikkeld zijn, dat de meeste gemeenten daar niet graag aan beginnen. Het  leidt soms tot Kafkaëske toestanden. Dit terwijl het kabinet streeft naar zo lang mogelijk thuis blijven wonen.

In Nederland moeten de verpleeghuizen aan 48 normen betreffende verpleeghuishygiëne voldoen. “Die richtlijn bevat veel punten en komma’s en is daardoor moeilijk uit te voeren. Misschien mag het wel een onsje minder zijn” (Anja Jonkers in Trouw). Dientengevolge worden ook de meest zinnige en eenvoudige regels, die je met je gezond verstand ook zou kunnen bedenken, met voeten getreden, met alle schadelijke gevolgen van dien.

Zelf ben ik de afgelopen weken ook verstrikt geraakt in de bureaucratie, maar daarover later meer.

Ooit is de bureaucratie ingesteld om corruptie en willekeur te voorkomen, en zo heeft het ook een eeuw lang gewerkt. Maar het heeft een verschuiving van macht teweeg gebracht naar ambtenaren, door Crince Le Roy in 1971 de vierde macht genoemd (naast de trias politica). Deze ambtenaren spelen, misschien deels onbewust, een belangrijke rol bij het vrijwel onveranderbaar zijn van ons maatschappelijk stelsel. Daarmee zijn de behoefte aan macht en controle, naast de behoefte aan winst en status, belangrijke drijfveren geworden in onze samenleving, in plaats van het willen bijdragen aan een mooie wereld. De schade daarvan voor onze samenleving kan moeilijk overschat worden. Daarom verdient het aanbeveling eens na te denken over hoe het dan wel moet. Want helemaal zonder regels en procedures gaat het helaas niet meer.

 

 

Absurdistan.

Jongstleden zaterdag begon voor heel Noordelijk Nederland en Amsterdam de (school)vakantie. Dat levert traditioneel een vakantie-uitocht op, onder andere via Schiphol. Dus besloten Rijkswaterstaat en Prorail die dag werkzaamheden gelijktijdig uit te voeren zodanig dat Schiphol per trein niet en via de weg zeer moeilijk bereikbaar zou zijn. Dat laatste heb ik zelf ervaren – ik moest weliswaar niet naar Schiphol maar naar Wassenaar, maar kon dat alleen maar bereiken via een sluiproute langs Aalsmeer. Ik had maar een uur vertraging. Maar ik had medelijden met al die luchtreizigers, die in de rats zaten om hun vliegtuig te halen. Hoeveel mensen hun vlucht daadwerkelijk gemist hebben is me niet bekend.

Begrijp u het woordje ‘dus’ waarmee de derde zin van dit stukje begint? Dan bent u waarschijnlijk ook goed in het oplossen van cryptogrammen. Hoe dit zij – ik begrijp dat woordje niet. Wel begreep ik dat de betrokkenen van Rijkswaterstaat en Prorail hierover tevoren hebben vergaderd, dus hebben ze het maar zo geregeld. ???? Ja. Ik merk dat mijn stijl een beetje op die van Youp van het Hek begint te lijken.

Weet u wat een DOT is? Nee? Dan bent u wel erg slecht op de hoogte. Een DOT is een DBC op weg naar Transparantie. Weet u nou nog niet wat een DOT is? O, u weet het wel. Goed in het oplossen van cryptogrammen en het oplossen van geheimcodes waarschijnlijk.

O, u weet niet wat een DBC is? Dan bent u wel erg slecht op de hoogte. Een DBC is een Diagnose-behandel-combinatie. Er zijn 33.000 DBC’s (die gecombineerd zijn tot 4000 DOT’s). DBC’s schrijven voor welke behandelingen vergoed worden bij een bepaalde diagnose. Dat was om de kosten in de gezondheidszorg te drukken. Het tegendeel is natuurlijk gebeurd, omdat nu de diagnoses aangepast werden aan de behandelings mogelijkheden. Dat doen artsen en ziekenhuizen soms vanwege heel nobele motieven (zo kun je je weer enige medische handelingsvrijheid verwerven), maar soms ook gewoon om zich te verrijken.  (Herinnert u zich nog de tijd, dat de behandelingen uit de diagnose s voortvloeiden. Niet? Dan bent u wel erg kort van memorie of bijzonder jong). Men noemt dat fraude. De afgelopen drie jaar is er voor 18 miljoen aan fraude opgespoord in de gezondheidszorg – dat is waarschijnlijk het topje van de ijsberg. Voor zorgverzekeraars loont het namelijk niet om fraude op te sporen – de kosten zijn hoger dan de baten; dat zit in het huidige systeem ingebakken

Om dit alles tegen te gaan zijn (tijdelijk) de DOTS ingevoerd. Bij een bepaalde diagnose hoort nu een standaard vergoeding, ongeacht de behandelingen die de arts/het ziekenhuis verricht. Die vergoeding is vastgesteld als volgt: standaardbehandelingen die (vrijwel) altijd nodig zijn, worden voor 100 % in de vergoeding meegerekend; voor wat betreft de overige behandelingen die een arts noodzakelijk vindt wordt een percentage vergoed op basis van wat de gemiddelde praktijk is.

Dat zou er natuurlijk toe kunnen leiden dat ziekenhuizen zo weinig mogelijk behandelingen verrichten, want dan maken ze meer winst en komen ze uit de financiële problemen. Maar in de praktijk blijkt het omgekeerde. Beplaalde behandelingen die een arts gewenst vindt, maar niet overal altijd worden toegepast worden maar gedeeltelijk vergoed. Resultaat: winst voor de zorgverzekeraar en verlies bij het Ziekenhuis.

Tja, al deze zaken waren natuurlijk van te voren te bedenken. Zo moeilijk is dat niet, en bovendien kunnnen alle organisatie-adviseurs en organisatie-handboeken je dit vertellen. Dus is er waarschijnlijk lang over vergaderd.

Dit zijn maar twee voorbeelden van vergaande incompetentie van politici en met name ambtenaren. Ik zou er moeiteloos veel meer kunnen noemen. Ik begrijp niet waar die incompetentie vandaan komt, omdat als je ze afzonderlijk spreekt het aardige en intelligente mensen zijn. Maar misschien ben ik zo langzamerhand te oud om deze wereld te begrijpen.

Wat ik wel begrijp is dat problemen van kosten beheersing niet zijn op te lossen door controle, maar uitsluitend door mentaliteitsverandering. Daarover spreek en schrijf ik al veertig jaar, omdat dit al veertig jaar bekend is. Maar dat is de moeizame weg met weliswaar duurzaam effect, maar weinig resultaten op korte termijn. Dus controleren we meer en bouwen we meer systemen, die we vervolgens niet meer in de hand hebben. In tegendeel: die systemen regeren ons. In wat voor land leef ik eigenlijk? Absurdistan.