Tag archieven: kracht

De genezing van deze wereld.

Hoe kunnen we omgaan met deze wereld die, in termen van de vrijmetselarij, verwarder en verdeelder is dan ooit? Vanuit onze geestelijke leermeesters worden ons drie benaderingen aangedragen (misschien nog wel meer, maar dit zijn de drie die ik zie en effectief heb bevonden).

Krishnamurti pleit voor een zo onbevangen mogelijke waarneming van wat er binnen in ons en om ons heen gebeurt. Wij zullen ons vrij moeten maken van ons denken – “het denken is altijd oud” -, en in het bijzonder van onze onbewuste en bewuste denkbeelden, want anders zien we niet ‘wat is’, maar wat zou moeten zijn. Dat leidt er toe dat we meteen iets willen veranderen. Maar handelen, zo zegt Krishnamurti, moet niet uit onze denkbeelden voortkomen, want dat leidt altijd tot onheil. Handelen zal spontaan ontstaan als we onbevangen kijken – en als we dat allemaal op die manier zouden doen zouden we leven in een betere wereld. “Zien is handelen”. Deze opvatting is verwant met de het Boeddhistische streven naar een ‘beginners mind’, en de visie dat het goed is om volledig in het ‘nu’ te leven. Ook zie ik een verwantschap met de filosofie van de Stoa, met het Taoïsme, en met het werk van Eckart Tolle (De kracht van het Nu).

De Findhorn gemeenschap heeft een volstrekt andere benadering. Zij raden je aan om af te stemmen op je innerlijke gids, die gevoed wordt door de ‘Subtle Worlds’, de wereld van engelen, demonen, deva’s en, als je erin gelooft, God. Dat zal er toe leiden dat je handelt vanuit je intuïtie, en soms zul je heel duidelijke aanwijzingen krijgen. De Findhorn gemeenschap werkt ook echt samen met de ‘Subtle Worlds’ (https://www.findhorn.org/aboutus/vision/). Deze benadering is verwant met de aloude mysteriescholen.

Een derde benadering is die volgens de Wet van Manifestatie (Robert Fritz: De weg van de minste weerstand). Deze stelt dat je je eigen werkelijkheid schept middels je – bewuste en onbewuste – denken. Het komt erop aan dat je een scherpe visie of ideaal ontwikkelt over wat je wilt of verlangt, en daardoor zal dan een creatieve spanning ontdaan, die er uiteindelijk toe zal leiden dat de werkelijkheid zich in de richting van jouw visie gaat bewegen. Mits je er in gelooft natuurlijk. Deze benadering past in het modernisme, en heeft onder andere geleid tot de empowerment beweging (David Gershon en Gail Straub). Er is een verwantschap met de beweging van het positief denken (Napoleon Hill, Norman Vincent Peale, Joseph Murphy, Louise Hay, Wayne Dyer), A Course in Miracles, de Seth boeken van Jane Roberts, en de creatiespiraal van Marinus Knoope. Zelf heb ik deze wet uitvoerig behandeld in mijn boek Spiritueel Leiderschap.

Wat is wijsheid? Vanuit de wetenschap is op alle benaderingen ook veel kritiek geleverd, maar dat komt volgens mij ook omdat ze onoordeelkundig gebruikt zijn. ‘Quick fixes’ bestaan niet. Zelf heb ik in mijn leven alle drie de wegen bewandeld, soms door elkaar, soms achtereenvolgens, en met wisselend succes. Het heeft er toe geleid dat ik in een bijzonder gelukkig leven ben terecht gekomen. Maar over de maatschappelijke effecten ben ik minder positief. Toch geloof ik in alle drie de benaderingen. Dus als u persoonlijk iets wilt bereiken of een bijdrage wilt leveren aan de genezing van deze wereld verdient het aanbeveling te reflecteren op deze benaderingswijzen, en te kiezen wat u op dit moment het beste past. Een bewuste keuze is wel aan te bevelen, want een verantwoord toepassen van elk van deze werkwijzen vraagt oefening en aandacht.

De knop gebroken.

Geef een reactie

Veel mensen dragen negatieve denkbeelden mee over zichzelf . Enkele voorbeelden: ik word niet gezien/geaccepteerd voor wie ik ben, ik mag er niet zijn, ik ben volslagen machteloos, ik ben dom, stout, slecht. Aan die laatste formuleringen kan je zien dat deze denkbeelden vaak worden opgedaan in de vroegste kindertijd. Die denkbeelden worden later op grond van nieuwe informatie of goedbedoelde adviezen vaak terzijde geschoven of onderdrukt. Maar daarmee zijn ze niet weg, ze leven in het onderbewuste voort. En zoals bekend hebben onbewuste denkbeelden vaak meer invloed op je leven dan bewuste. Ze hebben de neiging zichzelf waar te maken. En voor ouders: je draagt ze vaak onbewust over op je kinderen. Zo ben je er zelf waarschijnlijk ook aan gekomen.

Om na te gaan of je dit soort negatieve zelfbeelden bij je draagt is een scrupuleus zelfonderzoek noodzakelijk. Vaak helpt het om eerst de negatieve zelfbeelden van je ouders te onderzoeken. Vaak vind je sporen daarvan bij jezelf. Je kan ook kijken nar je eigen gedrag. In welke vicieuze cirkels kom je terecht? Wie kan je raken op je kwetsbare punten (de rode knoppen bij jou)? Dat zijn vaak sleutels voor je negatieve zelfbeelden. Hoe dit zij, ik ken niemand die niet enige negatieve zelfbeelden bij zich blijkt te dragen.

Maar hoe kom je daar nu van af? Het helpt niet om je negatieve dekbeelden te onderdrukken en je het tegendeel in te prenten, want dan ontstaat er een innerlijke tweestrijd tussen beide denkbeelden, die in feite beide denkbeelden versterkt, met alle onvrede van dien. Wat wel helpt is een ander denkbeeld vinden waar je in gelooft, dat het negatieve denkbeeld ontkracht, en dat te versterken door het aandacht te geven. Bijvoorbeeld: het denkbeeld ‘ ik ben volsagen machteloos’ wordt niet onschadelijk gemarkt door het denkbeeld: ‘ik ben machtig’ (want dat geloof je toch niet), maar wel door het denkbeeld: ‘ik maak verschil’ of: ‘ik geloof in mezelf”.

Als je dusdoende succesvol bent in het onschadelijk maken van je negatieve zelfbeeld(en) kan je het resultaat bestendigen door het dichten van een of meer haiku’s, die een metafoor zijn voor het proces dat je doormaakt. Een klassieke haiku bestaat uit drie regels van resp. 5, 7 en 5 lettergrepen, staat in verband met de natuur, en beschrijft een interessante wending of transformatie. Enkele voorbeelden die slaan op het bovenstaande voorbeeld:

de knop gebroken
zaad valt op vruchtbare grond
stralende toekomst

of:

de lege woestijn
onverwachte regen valt
op zaad dat ontkiemt.

Succes ermee! Als je het leuk vindt, zet ze dan maar eens op Facebook.

TTIP – o nee, eerst maar over haiku’s

Geef een reactie

Naar aanleiding van een artikel in De Groene Amsterdammer wilde ik dit blog schrijven over TTIP, het handelsverdrag waarover de EU en de VS nu al geruime tijd onderhandelen, en waarvan ik een uitgesproken tegenstander ben. Maar ik werd daar zo somber van, en ik voelde me zo machteloos, dat ik eerst over iets anders moet schrijven.

Het kan de buitenwereld zijn die onze sombere gedachten ’triggert’, maar het zijn de gedachten over onszelf die maken dat de buitenwereld vat op ons krijgt. Ik weet niet hoe het met u is, maar ik had en heb een aantal behoorlijk negatieve gedachten over mezelf. Gedachten zoals: ‘ik doe er niet toe’, ‘het maakt geen verschil of ik er ben of niet’, ‘ik ben volslagen machteloos’, ‘ik word niet gehoord’, ‘ik word niet gezien’, ‘ik kan niet zijn zoals ik ben’, ‘ik ben niet goed, aardig, slim, sterk, belangrijk, interessant genoeg’, enzovoort en zo verder. Ik wil niet zeggen dat ik al die gedachten even sterk gehad heb en nog heb, maar vele ervan zijn toch in mijn leven toch wel op enigerlei moment voorbij gekomen, en ik heb ze in mijn praktijk ook veelvulduig bij anderen gezien.

Gedachten hebben manifesterende werking, of met andere woorden: ze hebben de neiging werkelijkheid te worden. Als je maar vaak genoeg negatief over jezelf denkt, nemen je kracht en je mogelijkheden tot groei en vervulling daadwerkelijk af. Daarom verdient het aanbeveling ze te vervangen door meer opbouwende gedachten over jezelf. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Je hebt die opbouwende gedachten wel – ik ben OK, ik maak verschil, ik doe er toe, ik word gehoord – maar de ondermijnende gedachten blijven hardnekkig aandacht eisen. Althans voor vele mensen is dat zo. Je kunt ze wel onderdrukken, maar dat kost energie en daarmee geef je ze ook feitelijk energie. Ze woekeren onderhuids voort en hebben dan eveneens manifesterende werking.

Daarom heeft de psychologie een aantal methoden ontwikkeld om de negatieve gedachten daadwerkelijk te transformeren in positieve – die niet het tegengestelde zijn van de negatieve, maar wel de negatieve ongedaan maken. Bijvoorbeeld: ‘ik ben volslagen machteloos’ kan getransformeerd worden in ‘mijn bestaan doet er toe’. Van al die methoden kies ik er hier één uit: het schrijven van haikus. Haikus zijn Japanse gedichtjes die voloen aan de volgende voorwaarden:

Ze bestaan uit drie regels van respectievelijk vijf, zeven en vijf lettergrepen
Ze hebben een verbinding met de natuur
Ze beschrijven een ontwikkeling; ergens halverwege is er een omslagpunt

Als je dus een negatieve gedachte over jezelf hebt, verzin dan een andere, positieve gedachte over jezelf die ook waar is, maar misschien op dat moment niet zo op de voorgrond staat. En verzin dan een of meer haikus die de transformatie van de negatieve gedachte naar de positieve symbolisch weergeeft. Bijvoorbeeld: het omzetten van ‘ ik ben machteloos’ in ‘ ik geloof in mezelf’. Twee haikus:

de boom wordt geveld;
de oermoeder geeft hem voor
duurzame huizen

de knop gebroken,
zaad valt op vruchtbare grond:
stralende toekomst

Graag nodig ik uuit om voor uzelf ook haikus te gaan maken om uw negatieve gedachten te transformeren. Als u het leuk vindt dat anderen die ook lezen: stuur ze dan op als reactie op dit blog, of naar spl@antenna.nl. Misschien plaats ik er enkele in een van de volgende blogs.

En over TTIP: de volgende keer.

Het feest van het Licht.

Geef een reactie

Ik had u een vrolijk blog beloofd voor de Kerst. Maar wat is vrolijk? Denken we daarbij aan oppervlakkig plezier en entertainment, of mikken we op de diepe vreugde van het Licht?

Kerstmis schijnt het feest te zijn van de terugkeer (of, in Christelijke termen: de komst) van het licht, maar wat is licht? In de oude natuurgodsdiensten werd altijd het zonnewendefeest gevierd, in onze streken het Joelfeest. Daarbij lag het accent op de terugkeer van de zon (fysiek licht). Maar geen zonnewendefeest zonder aandacht voor de duisternis. Niet het negatieve beeld van duisternis dat heden ten dage domineert, maar het beeld van de vruchtbare duisternis, waarin onze intuïtieve en creative krachten zich bevinden. ‘Het zaad roert zich in de aarde’, zoals het Essene Book of Days het poëtisch omschrijft. Dus ook het oude Joelfeest bevatte al een mystieke component.

Tegenwoordig schrijven we aan het licht zelf ook allerlei mystieke eigenschappen toe. Dit zogenaamde Grote Licht openbaart zich in de ‘kleine’ lichten, de plekken waar en de momenten waarin het leven ‘licht’ is: ‘de lente, mimosa, de merel, Mozart, de liefde, de wijn, het oog van vrienden, de dans.’ *) En in de vrijmetselarij zeggen we : in wijsheid, kracht en schoonheid.

Maar wat ìs dan dat Grote of Heldere Licht? Voor pseudo-Dyonysius was het de godheid zelf, maar binnen de Christelijke theologie is het meer een kracht die van God uitgaat: ‘het leven was het licht der mensen’ (Joh. 1:5) en ‘Ik ben het licht der wereld’ (Jezus in Joh. 8:12) en natuurlijk Genesis: ‘Daar zij licht!’ (al kan dat als natuurlijk licht geïnterpreteerd worden). In het boeddhisme, wordt het Licht daarentegen niet aan een Godheid verbonden.

Mensen die een bijna doods ervaring (BDE) hebben doorgemaakt rapporteren dat zij dit Licht daadwerkelijk ervaren hebben. De grote vraag is echter of we dat Licht al gewoon hier en nu kunnen ervaren, bij leven en welzijn. Zij die een BDE hebben doorgemaakt beweren over het algemeen stellig van wel, en ook het Boeddhisme en het Hindoeïsme stellen dat je al hier op aarde samadhi, het nirwana dan wel satori kan bereiken. Er zijn echter maar weinig mensen die dit is gegeven. Zelf ben ik nooit verder gekomen dan een diepe eenheidsbeleving, prachtig en ontroerend, maar geen directe ervaring van licht (die ik overigens wel heb gehad tijden een geleide meditatie – maar dat kan ook een illusie zijn geweest).

Daarom denk dat ik zelf en de meesten van ons het zullen moeten doen met de kleine lichten, waarvan hierboven sprake was. Maar klein hoeft niet te betekenen: gering. Zij vormen de vreugdevolle lichtheid van het bestaan. Mijn kerstwens voor u: een vrolijk en licht kerstfeest!

*) Uit: Han Fortmann, Oosterse Renaissance, waarop dit blog is geïnspireerd.

To make a difference (Dutch and English texts).

1 reactie

DUTCH TEXT, ENGLISH BELOW.

Nu het wel duidelijk is dat de Aarde zal opwarmen met minstens drie graden, met alle desastreuze gevolgen van dien, lopen we het gevaar uit onmacht weg te kijken en onverschillig te worden. Maar dat is toch niet nodig – want we kunnen leren hoe we op een menswaardige en creatieve wijze met deze dreiging kunnen omgaan. In 2008 schreven Jan Paul van Soest, Judy McAllister en ikzelf in ‘De Aarde heeft koorts’ (2008) hierover een passage die nog niets aan actualiteit heeft ingeboet. Hier volgt deze passage:

Blijven kijken houdt ook in dat we openstaan voor onorthodoxe ideeën en mogelijkheden, voor wat schijnbaar onmogelijk is.

We willen je nu even meenemen in een van die mogelijkheden, en nodigen je uit eens even te denken in termen van ‘Wat als…?’ Wat als er een intelligent, creatief bewustzijn zou bestaan dat die andere levensvormen van informatie voorziet? Een bewustzijn waarmee we ons zouden kunnen verbinden? Wat als er behalve ons nog een andere scheppende kracht zou bestaan, niet-fysiek, waartoe we ons op creatieve wijze zouden kunnen verhouden en die als het ware een verbond van bondgenoten vertegenwoordigt die met ons willen samenwerken bij de uitdaging die voor ons ligt. Dit soort vragen komt op als we kennis nemen van wat er in Findhorn gebeurd is in de zestiger jaren. (zie: https://www.findhorn.org/aboutus/vision/history/ – .VgT7nekmVb4) *)

Samenvattend: we staan dus voor een keuze. Of we zien de realiteit onder ogen, of we sluiten de ogen daarvoor. Ook als we blijven kijken zullen we af en toe de tirannen van ontkenning en positiviteit**) ontmoeten, maar dan kunnen we ze laten voor wat ze zijn. We kunnen onze veerkracht ontwikkelen, en er voor kiezen moedig te leven. Dan kunnen we op zoek gaan naar bondgenoten zowel binnen als buiten de fysieke werkelijkheid.

Maar er is geen garantie dat we deze crisis zonder kleerscheuren te boven zullen komen. Aan de andere kant, als we niet kijken en niet moedig zijn, dan loopt het zeker op een ramp uit.

Stel je bent van nature cynisch. Dan vragen we je er eens even op deze manier tegenaan te kijken. Stel dat jouw hart of verstand nu juist de cruciale druppel kan leveren die maakt dat het vat van de collectieve wil laat overstromen. Dat jij degene bent die het verschil maakt tussen een toekomst waarin het verhaal verteld wordt van hoe, op de valreep, nog heel grote veranderingen plaatsvonden, of een toekomst waarover gezegd kan worden: ‘ze hadden het bijna gered.’

*) Een interessante spirituele vraag is of dit bewustzijn los van de mensheid bestaat, of dat het collectieve bewustzijn van de mensheid hier deel van uitmaakt.

**) Bedoeld wordt het ten onrechte stellen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen, en dat we het wel eenvoudig zullen oplossen.

ENGLISH TEXT.

Now that it is clear that the Earth will warm up until at least 3 degrees centigrade with all its disastrous consequences, we run the risk, out of impotence, to look away and become indifferent. However, that is not necessary because we can learn how to be able to deal with this treat in a human and creative way. In 2008 Judy McAllister, Jan Paul van Soest and I wrote about this in ‘Earth Fever ‘ (American Edition: 2009). This passage is still up-to-date. Quote:

Sustaining our gaze also entails being willing to be open to unorthodox ideas and possibilities, staying open to the seemingly impossible. While acknowledging the time spent, individually and/or collectively, caught up in the pastime of ‘if only’ I would like to invite you to enter into a few moments of ‘what if’.

What if there is an intelligent, creative consciousness informing those forms with which we can engage? What if there is another constituency, a non-physical, non-human constituency with which we can creatively engage and which represents a league of allies unlike any previously called into the challenge that lies before us. These are questions that follow on naturally if we learn to know about what happened in Findhorn in the sixties.[1]

In summary: it’s our choice. We can sustain our gaze, adding our voice and energy to the process or we can choose to inhabit a favourite abyss, be it panic, paralysis, denial or despair. Those who choose to cultivate resilience, to live courageously, to sustain their gaze, will inevitably visit the abyss that is the abode of the tyrants. *) It is our capacity to visit them, to experience them as fully as the moment requires, and then to leave them. We can choose to develop our resilience and living courageously. Then we can search and find allies, in this and the other reality.

There are no guarantees that the movement towards a simpler, healthier world system will triumph. On the other hand, if we don’t look and dare, then a disaster will be certain.

And if you are of the cynical inclination – we would ask you to consider this. What if it’s your heart/mind that’s the final drop needed to allow the vessel of collective will to reach overflow point? What if you are the one who makes the difference between a future where the story that is told is one of where and how the radical changes actually happened just in time, or a story of how ‘they’ almost made it?

[1] In Findhorn at that time a community grew, based on cooperation with those allies. This community still exists, and developed into a successful living and working community, an international educational centre, an eco-village and a network of small, commercial sustainable businesses. See https://www.findhorn.org/aboutus/vision/history/ – .VgT7nekmVb4). It is an interesting question if the mentioned constituency is non-human after all, or if the human collective consciousness is part of it.

*) The tyrants of denial or false optimism.

Naar een efficiënte samenleving. . . zou dat kunnen?

1 reactie

De Nederlandse politiek maakt zich erg druk over de noodzaak tot belastingherziening. Een vereenvoudiging en verlaging van de inkomstenbelasting zou de economie stimuleren. Dat moet natuurlijk juist niet gebeuren, maar ik kan wel enkele andere voordelen van belastingherziening zien, niet de minste waarvan is dat het zou kunnen bijdragen tot de grote kentering, waarover ik eerder heb gesproken (zie het voor-vorige blog).

Men zegt dat er voor een belastingherziening geld nodig is, en daaraan zou het nu juist ontbreken. Dat zou niet zo zijn, als we niet zouden besluiten tot belastingverlaging maar tot verhoging, tegelijkertijd met een verschuiving van de directe naar de indirecte belastingen. Het effect daarvan op de economie zou waarschijnlijk neutraal zijn, omdat het zou leiden tot een verschuiving van bestedingen van de particuliere sector naar de overheidssector. Hier een aantal suggesties.

Eerstens zou men de symbiotische relatie kunnen verbreken tussen politici, ambtenaren en ict-bedrijven, die er voor zorgt dat vrijwel alle ict projecten bij de overheid mislukken of veel duurder uitpakken dan begroot. Dat zou € 5 miljard kunnen opleveren. De reactie van minister Blok op het onlangs uitgebrachte rapport-Elias laat echter zien dat dit niet zal gebeuren – het rapport dringt er ook trouwens niet op aan.

De directe of verkapte subsidies op fossiele brandstoffen zouden met onmiddellijke ingang kunnen worden afgeschaft, hetgeen eveneens € 5 miljard kan opleveren. Het geld dat dit oplevert zou kunnen worden geïnvesteerd in de ontwikkkeling van duurzame energiebronnen. Het zou er toe kunnen bijdragen dat we onze achterstand in het gebruik van duurzame energie zouden kunnen inlopen (In Europa komt 15 % van de energie uit duurzame bronnen – in Nederland is dit nog geen 5 %; NRC/Handelsblad van 19 februari).

Een geleidelijke totale afschaffing van de hypotheekrenteaftrek levert € 10 miljard op (prof. Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus-universiteit, in P+, jaargang 13, nummer 3).

Een veel radicalere ingreep zou zijn een substantiële belasting op grondstoffen en fossiele energie in te voeren. Dat kan, afhankelijk van hoe ver men durft te gaan, miljarden opleveren. Dat zou leiden tot een verhoging van de indirecte belastingdruk, en daar durven maar weinig politici voor te pleiten. Begrijpelijk als we denken aan alle ’tea parties’ uit heden en verleden.

Een verhoging van het btw tarief tot 25 % zou, samen met de afschaffing van het 6 % tarief € 25 miljard opveren (Prof. Kavelaars).

Afschaffing van alle toeslagen en aftrekposten, behalve de huursubsidie en de zorgtoeslag (omdat die voorzien in centrale levensbehoeften), levert natuurlijk ook een aanzienlijk bedrag op (prof. Arnoud Boot op BNR nieuwsradio, 10/9/2014).

Er zijn nog wel meer bronnen van geld (een verhoging van de vermogensbelasting op topvermogens bijvoorbeeld, of een reële belastingdruk voor multinationals, of het annuleren van de aanschaf van de langzamerhand onbruikbaar wordende Joint Strike Fighter, terwijl een vereenvoudiging van het belastingstelsel op den duur ook nog geld zou opleveren) maar hier laat ik het maar bij. Wat zouden de economische effecten zijn van een dergelijk radicale ingreep? Je hoeft geen econoom te zijn om dat te kunnen bedenken, een beetje gezond verstand volstaat.

Het zou de ontwikkeling van een circulaire economie bevorderen, en zodoende bijdrage tot het reduceren van de klimaatproblematiek. Het zou de balans tussen consumptie en de investering in ‘commons’ (collectieve goederen) verschuiven ten gunste van het laatste. En het zou de positie van de overheid versterken, en als zodanig een belangrijk tegengif zijn tegen de mogelijkheid van een financiële en maatschappelijke ontwrichting.

Maar de zojuist voorgestelde maatregelen zullen, ook al zou het gepaard kunnen gaan met een substantiële verlaging van de inkomstenbelasting, op aanzienlijke weerstand stuiten, zowel bij belanghebbenden als bij de bevolking in het algemeen. Daarom kan een dergelijke belastingherziening alleen maar worden gerealiseerd, als het ingekaderd is in een inspirerende toekomstvisie. Mensen willen, zo geloof ik, best (veel) belasting betalen, als het hen maar duidelijk wordt dat ze er veel voor terug krijgen. Weerstand tegen belasting betalen vindt zijn oorzaak – behalve in ideologie – in een gevoel dat de overheid niet levert in verhouding tot onze bijdrage.

Aan ons de taak om gezamenlijk die toekomstvisie te ontwikkelen en uit te dragen, zodat er draagvlak ontstaat voor een wezenlijke transitie naar een waardige samenleving. Wie weet zullen er dan enkele politici opstaan die de kracht, de wijsheid en de moed hebben om dergelijke ingrepen te bepleiten.

De behoefte aan ontkenning.

Geef een reactie

Het boek ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest is uit. Een meesterwerk en een ‘must read’ voor iedereen die zich betrokken voelt bij wat er in onze samenleving gebeurt. Kort gezegd: hij analyseert diepgaand, en gebaseerd op uitgebreide studie, hoe systematisch alle wetenschappelijke kennis die we hebben over de opwarming van de aarde en alle mogelijke gevolgen daarvan, in twijfel wordt getrokken en soms domweg ontkend. De Twijfelindustrie – de georganiseerde twijfel, gebaseerd op een bepaalde ideologie en gevestigde belangen – kan daarom zo bijzonder succesvol zijn, omdat er een markt voor is: we hebben er allemaal behoefte aan.

In zijn analyse beperkt Jan Paul zich niet tot de controverses rondom de opwarming van de aarde. Hij laat zien dat er in onze samenleving in toenemende mate een culturele kloof ontstaan is tussen een hiërarchisch-individualistische oriëntatie aan de ene kant, en een egalitair-communautaire oriëntatie aan de andere kant. De eerste groep is voor het primaat van de individuele belangen, voor absolute vrijheid van het individu, voor een volledig vrije markt met minimaal overheidsingrijpen, en wordt onderbouwd door zowel een neoliberale ideologie als godsdienstige dogmatiek. De andere oriëntatie gaat voor gemeenschappelijke belangen en voor een bescherming door de overheid van dat wat ons dierbaar is. Onder democratische controle, dat wel.

In de Verenigde Staten doordrenkt deze tegenstelling ieder maatschappelijk en politiek debat, of het nu over buitenlands beleid, wapenbezit, gezondheidszorg, de overheidsfinanciën of klimaatverandering gaat. Het maakt iedere redelijke besluitvorming bijna onmogelijk. De scheidslijn valt grofweg samen met de politieke verdeeldheid: de Republikeinen en de Tea Party aan de ene kant, en de Democraten en ongebonden ‘liberals’ aan de andere kant. In Nederland, waar naar men zegt alles altijd tien tot vijftien jaar later gebeurt, gaat het ook hard die kant op.

De behoefte aan ontkenning van de realiteit van de opwarming bestaat vooral bij de eerste, individueel gerichte groep. Immers als zij de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek als waar zouden accepteren, dan komt hun hele wereldbeeld – over hoe de wereld in elkaar zit en over wat goed is om te doen en te laten – in gevaar. Deze mogelijkheid roept een onzekerheid op, die een goede voedingsbodem vormt voor de ontkenningsindustrie.

Ik denk dat Jan Paul hier een diepere angst over het hoofd ziet, die wel zichtbaar wordt als hij het over zijn eigen angsten heeft op pagina 259. Als de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek waar zouden zijn, dan is vrijwel alles wat ons dierbaar is in groot gevaar: veiligheid, voedselzekerheid, vrede, de natuur en zelfs de steden zoals wij die kennen, ons hele maatschappelijke bestel en het voorbestaan van de mensheid (in de huidige omvang) zelf. Dat roept nog een veel diepere angst op dan de angst dat we ons wereldbeeld moeten opgeven; een angst die ook onder veel meer mensen leeft, bewust of onbewust. Ik denk bij vrijwel iedereen – in elk geval bij Jan Paul en mij. Geen wonder dat we het niet willen weten.

Er is maar een remedie om onze angst hanteerbaar te maken: blijven kijken, de werkelijkheid blijven onder ogen zien, hoe bedreigend die ook is. Dan zullen we op den duur de hoop, de kracht en de veerkracht ontwikkelen om met die angst te leven, een goed leven te hebben en te doen wat ons harte en onze handen te doen vinden. Met deze boodschap eindigt het boek van Jan Paul, en ik ben het van harte met hem eens.

Een stralend perspectief.

Geef een reactie

Mijn leven is zeer vol met vrijwillige activiteiten. Daarnaast doe ik echter ook nog wel wat professioneel werk. Het belangrijkste onderdeel daarvan is het leiding geven aan de Hart Sutra Club van The Edge. Deze is opgezet naar het model van een mysterieschool. De leden doorlopen een inwijdingsprogramma in zes ‘graden’. Om tot een graad te worden toegelaten moeten de leden een proef ondergaan, en aansluitend een gelofte afleggen. Daarna worden ze ingewijd in de betreffende graad.

Ik zelf ben degene die de leden inwijdt. Waaraan ontleen ik mijn autoriteit om de leerlingen te (mogen) inwijden? Uiteraard aan het feit dat ik de desbetreffende graden zelf heb bereikt. Maar dat heb ik niet bij één school gedaan. Mijn inwijdingen, net als mijn opleiding, zijn een ratjetoe van allerlei verschillende trainingen, testen en geloftes, afgelegd bij verschillende leermeesters (soms tegenover mezelf). Ik ben van mening dat ik, net zoals ik in mijn trainingen de deelnemers geen oefeningen kan opdragen die ik niet zelf heb gedaan en ervaren, ik geen inwijdingen kan afnemen die ik niet zelf heb ondergaan.

Omdat ik die inwijdingen zo her en der heb ondergaan, en ik zelf wel eens wilde weten hoe zich dat in mijn leven had afgespeeld, heb ik ze onlangs eens even op een rijtje gezet. En daarbij deed ik de ontdekking dat er naast de proeven en inwijdingen nog een aantal andere zaken in mijn leven zijn voorgevallen, die minstens zo vormend zijn geweest. De belangrijkste daarvan vat ik nu maar even samen onder de term ‘spirituele ervaringen’. Ze lenen zich niet zo goed om in een blog over te vertellen, daarvoor zijn ze te intiem en persoonlijk, maar ik kan er in zijn algemeenheid wel wat over zeggen. Ze kenmerken zich door een verlies van ik-bewustzijn (maar wel een grote bewustheid), ontroering, ontzag en een diepe vreugde. Ze warend transcendent en transformerend in die zin, dat ze mijn kijk op mezelf en de wereld diepgaand hebben beïnvloed. Je zou ze momenten van verlichting kunnen noemen.

Ik beschouw mezelf niet als verlicht, omdat ik die ervaringen niet naar willekeur kan oproepen (zoals ik liefde, intuïtie en eenheidsbewustzijn ook niet naar willekeur kan oproepen), en ook omdat de herinnering eraan in het leven van alledag vaak naar de achtergrond verschuift. Ik leef niet permanent in verlichte staat. Weshalve ik ook niet gemachtigd ben om een verlichte geest in de graad van verlichting in te wijden (als die dat al nodig zou hebben).

Waarom vertel ik u dit alles? Om u aan te moedigen hetzelfde te doen: eens te kijken naar de inwijdingen en spirituele ervaringen in uw leven. Het zal u sterken in uw hoop en de moed om de wereld tegemoet te treden en is een uitstekend medicijn tegen machteloosheid, moedeloosheid en gevoelens van zinloosheid. Dat is althans mijn ervaring, en ik zie het ook bij anderen. We zijn dan misschien niet verlicht, maar we kunnen wel weten wat de verlichte staat van zijn is. Dat is een wenkend perspectief, dat ons gaande houdt in deze wereld die verdeelder en verwarder schijnt dan ooit.

Klimaatverandering en vlierbessenjam.

Geef een reactie

Zowel in Trouw als in NRC/Handelsblad verschenen dit weekend artikelen van de gerenommeerde wetenschapsjournalisten Joep Engels en Karel Knip met de strekking dat het met de opwarming van de aarde voorshands meevalt. Zondagavond kijk ik vervolgens naar het programma “Klimaatjagers” (VPRO, Nederland 2) waaruit blijkt dat het helemaal niet meevalt. Maar die programma’s eindigen steevast met e boodschap dat we de ernstigste gevolgen van de uit de opwarming van de Aarde nog kunnen voorkomen. Ik dacht van niet, maar wat moet ik geloven?

Graag citeer ik uit de mail die mijn goede vriend Jan Paul van Soest, een van de meest ter zake kundigen die ik ken, naar aanleiding hiervan aan me schreef:

Hi Erik,

Ik ben een beetje teneergeslagen geworden dit weekend door zoveel materiaal dat langs de rand van de waarheid schuurt. . . Weet dat volgende weekend het volgende rapport van het IPCC verschijnt, dat naar ik verwacht wel gebalanceerd is.

De essentie is dat de accumulatie van warmte op aarde gewoon doorgaat, maar de warmte komt nu vooral in de oceanen meer dan in de atmosfeer terecht. Dat is niet zo verwonderlijk gezien de zeer veel hogere warmtecapaciteit van de oceanen dan van de lucht.

In de NRC van vandaag, met als Hele Pagina Katernkop “De Ramp die niet kwam” (jawel) gaat ook Karel Knip ‘erring on the side of least drama’: “De modellen die het broeikaseffect voorspellen,hadden niet voorzien dat het op aarde al twaalf jaar niet meer warmer wordt. Alle waarschuwingen voor de rampen die klimaatverandering zal veroorzaken, zijn nog veel dubieuzer”.

Ik geef het op, en ga mijn leven wijden aan het maken van vlierbessenjam uit eigen tuin.

Ik heb hier weinig aan toe te voegen. Alleen dit: wat is het toch dat integere journalisten zo tendentieus doet schrijven? Behoefte om mensen gerust te stellen waar eigenlijk ‘wake up calls’ nodig zijn? Focus op de korte termijn en het onvermogen om, net als politici, over de horizon van vier jaar heen te kijken? Onvermogen om zelf de verdrietige waarheid onder ogen te zien? Bang om voor alarmistisch versleten te worden? En de kranten: misschien bang om abonnees te verliezen?

Over duurzaamheid gesproken: van verstoppertje spelen met de waarheid is nog nooit iemand duurzaam gelukkig geworden. In tegendeel, als we de waarheid onder ogen zien, hoe verontrustend ook, komen er creatieve krachten in ons vrij die het leven weer leefbaar maken en uiteindelijk leiden tot oog voor schoonheid. Geloof het of niet.

En wat de vlierbessenjam betreft, in mijn leven is mijn vrouw degeen die de jam maakt. Daar hoef ik alleen maar van te genieten.

Nature loves to hide – how to become a mystic.

1 reactie

The statement above seems to be made by Heraclitus. What it implies is that the truth, the essence of the universe, cannot be known by just perceiving the world as it shows itself. One has to look with eyes closed. You have to be a mystic to really see. Mystic comes from the Greek μυστικοζ, secret. According to Jim Garrison this word is related with the verb μυω, to close your eyes.

Why is it important to see with our eyes closed? Because by doing so we can experience unity, oneness, the connection of everything with everything and everyone. And collectively we shall find the wisdom and strength that we shall need when we shall be confronted with the geological changes caused by global warming, that will happen to us within a few decades.

So this is the time when we need mystics. Mysticism needs to come out the the hidden mystery schools, and nowadays shouldn’t be confined to a few lone wolves. So you have to become a mystic too. How can you do that?

First you have to long for the experience of the mystery. Not so difficult. Then start to contemplate about something that is really amazing, for instance the big bang, the vastness of the universe, or the birth of a child. Or look at the blue sky on a clear summer day, or at the stars at a clear summer night, far from the lights of civilization. Or let yourself be involved in a beautiful piece of art, craftsmanship or music. Start to realize that behind the material world there is both chaos and order, and an inscrutable depth. You then cannot avoid experiencing awe. Now you are a mystic. It is that easy.

The holiday season is a period when maybe you have some extra time. Cherish it. After the summer you (and we) will need the energy and the wisdom that you will have accumulated. I wish you a joyful summer full of wonder, miracles and mystery.

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)