Auteursarchief: Erik van Praag

Perspectief

Doe alsof wat je doet een verschil maakt. Dat doet het namelijk.
(William James)

Als ik afga op mijn lange levenservaring, dan beleef ik 2023 als het ergste jaar sinds Wereldoorlog II. De oorlogen in Oekraïne en Gaza, de slappe compromissen rond de klimaatcatastrofe en het migratieprobleem, het niet ondersteunen van het staakt het vuren in Gaza door Nederland, de afkalving van de democratie wereldwijd, de afname van de biodiversiteit, de woekering van het kwaad, enfin, het is u bekend. Zou het in 2024 beter worden? Ik heb mijn twijfels. Van goede voornemens voor 2024 wil ik maar afzien, want u weet wel, de weg naar de hel . . Maar ik heb nog wel wensen voor 2024. Voordat ik die met u deel eerst iets anders.

In mijn vorige blogs heb ik gemeld dat er van de miljoenen planeten die daarvoor in aanmerking komen slechts drie tot het kwaad zijn vervallen. En ik heb ook gesteld, dat het kwaad in de wereld een noodzakelijke voorwaarde is voor de vrije wil die zelf weer nodig is om ons in staat te stellen om mede te werken aan de schepping in passieve èn actieve zin. Maar hoe zit dat dan op de werelden waar het kwaad niet zo woekert als bij ons? Is dat een ‘aards’ paradijs, of een werkelijkheid waarin vrije wil, uitdaging en verantwoordelijkheid een volstrekt andere inhoud hebben dan bij ons? Een wereld helemaal zonder kwaad kan ik me niet voorstellen, en die verlang ik ook niet, maar een waarin het kwaad niet zo woekert als bij ons, daarin geloof ik wel. Eerder heb ik mijn droom van zo’n wereld geschetst, maar dat is niet voor 2024, maar voor een verder verwijderde toekomst.*) Voor 2024 heb ik wat concretere wensen. Ik noem:

  • Voor mezelf en mijn naasten: gezondheid en perspectief: geloof in de mogelijkheid van een een mooie toekomst voor Gaia en haar bewoners, alsmede inzichten in hoe we daaraan kunnen bijdragen.
  • Voor onze samenleving: de houdbaarheid van onze democratie; een cultuur en leiderschap gebaseerd op eenheidsbewustzijn, een zoeken naar waarheid, en eerbied voor al wat leeft.
  • En voor Gaia als geheel: de inzet van een genezingsproces, leidend tot een wereld waarin het kwaad aan banden is gelegd.

Zo moge het zijn.

*) In: De Aarde heeft koorts, pg 231, en in Voor niets gaat de zon op, een blauwdruk voor een waardige wereld, pg, 96. Het ontwikkelen en koesteren van zo’n droom heeft zin, want het vergroot je veerkracht.

22 december 4,27 uur, de zonnewende

Vannacht is de zonnewende; tijd om onze aandacht te richten op onze innerlijke schaduw.

In mijn leven en werk ben ik er al jaren van uitgegaan dat ieder mens in dit leven een speciale taak heeft te vervullen; namelijk om op zijn eigen unieke wijze mee te werken aan het vervolmaken van de schepping. Er wordt hem/haar voor zijn geboorte als het ware een opdracht gegeven, die hij/zij vervolgens vergeet. In dit leven heeft hij/zij dan als taak die opdracht weer te herontdekken en uit te voeren. Ik sta in die opvatting – dit geloof – niet bepaald alleen: grote spirituele meesters zijn me daarin voorgegaan: Caroline Myss, Danaan Parry, Jane Roberts (Seth), Richard Bach en vele anderen. Niettemin heb ik me, mede naar aanleiding van de verkiezingen, de laatste tijd afgevraagd of dit niet een elitair standpunt is. Dat het wel geldt voor de goed opgeleide middenklasse met voldoende middelen van bestaan en een zekere bestaanszekerheid, en voor de welgestelden, maar niet voor hen die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen of zelfs regelrecht gebrek leiden. Hoe is het anders te verklaren dat wereldwijd een groot deel van de meest behoeftige mensen consequent voor een leider kiezen die niet alleen niet staat voor het algemeen belang, maar ook schadelijk is voor hun eigenbelang?

Als je echter het standpunt zou innemen dat niet iedereen die levensopdracht krijgt is dat eveneens een elitair standpunt. Want dan stel je jezelf – die de levensopdracht natuurlijk wel heeft gekregen – als het ware op boven het ‘domme’ volk, dat met een beperkt bewustzijn, onwetend door het leven gaat. Ik voor mij wil echter al mijn medeburgers en medemensen graag voor vol aanzien, en kies dus voorshands voor het standpunt dat iedereen zijn speciale functie heeft in dit leven en die kan ontdekken. Dat heeft als consequentie dat ik iedereen verantwoordlijk houd voor zijn gedrag (mezelf incluis). Iedereen heeft een keuze. Dat geldt dus ook voor hen die complottheorieën aanhangen en verspreiden, of die stemmen op populistische of zelfs fascistische leiders dan wel zich van stemming onthouden.*)

In mijn vorige blog heb ik kwaad omschreven als uit de hand gelopen, destructieve, machtsuitoefening. De kiem daarvan ligt bij eigenschappen als onverschilligheid, geestelijke luiheid, gemakzucht, en wantrouwen. Als sociaal psycholoog kan ik best begrijpen hoe mensen aan die eigenschappen komen en daaraan vasthouden. Op spiritueel niveau tracht ik deze mensen te zien als mijn broeders en zusters, wat ze natuurlijk ook zijn. Maar als eenvoudige burger keur ik het gedrag van deze ‘familieleden’ ten stelligste af en ben in hen teleurgesteld. Met deze innerlijke schaduw ga ik de zonnewende in. Nog geen vrede op aarde en ook geen vrede in mijn geest. Volgende week ga ik er op in wat dat betekent voor het (mijn) nieuwe jaar.

.

*) Wat dat laatste betreft moet ik een uitzondering maken voor hen die onvoldoende kunnen lezen om een stembiljet te kunnen invullen. In Nederland loopt dat percentage geleidelijk op naar 30 % van de bevolking!

Van kwaad tot erger II

Je neemt 100 % verantwoordelijkheid voor je leven.
( transformatiespel)

Vorige week beschreef ik hoe de vrije wil noodzakelijk is voor het plan van de schepping maar tegelijkertijd aan banden wordt gelegd. Ik vergeleek de situatie waarin wij verkeren met die van een klein kind in de koppigheidsfase. Door dat stadium gaan we allemaal heen – we hebben het nodig voor de ontwikkeling van onze autonomie. Voor ouders is het in deze fase nodig grenzen te stellen. Niet te nauw – het kind moet ook iets van vrijheid kunnen ervaren, kunnen experimenteren en daarvan de consequenties ervaren – , maar ook niet zo wijd dat er eigenlijk geen grenzen zijn, en het kind vervalt tot bandeloosheid. In beide gevallen kan het er toe leiden dat het kind later als volwassene onvoldoende meester is over zijn eigen leven. Zijn (of haar) autonomie is onderontwikkeld. Hij/zij laat zich te zeer beïnvloeden door anderen of wil als compensatie juist anderen overheersen. Hij/zij is onvoldoende vrij in het maken van keuzen, het nemen van beslissingen en onvoldoende in staat verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar eigen leven en de consequenties van zijn/haar keuzen. Bewust of onbewust voelen zij zich dan machteloos, een gevoel dat niet in verhouding staat tot hoeveel macht of kracht ze in feite wel of niet hebben.

In meerdere of mindere mate komt dit probleem bij heel veel mensen voor. Als compensatie gaan we dan – openlijk of verkapt – streven naar macht en controle over anderen. Dit proces speelt niet alleen bij ons mensen, maar ook bij sommige wezens in de onzichtbare werelden. We barsten dan uit in rebellie, verzet of revolutie. Dat kan verzet zijn tegen onderdrukking hier op aarde, maar kan ook uitmonden in verzet tegen de schepping en het scheppingsplan. Vele verhalen en mythes verhalen hiervan, bijvoorbeeld het verhaal van de zondeval of de vele mythen van gevallen engelen. In de wereld van vandaag zien we hiervan vele voorbeelden; we kunnen daarbij zowel denken aan onderdrukkers en onderdrukten, op kleine schaal (in gezinnen bijvoorbeeld), of op grotere schaal bij verkiezingen, protestbewegingen, oorlogen, martelingen enz. En op kosmische schaal aan een Luciferische opstand.*)

Op zichzelf hebben vele van die protesten en opstanden in de aanvang iets nobels: het is een opkomen voor onze vrijheid: zie bijvoorbeeld de Partij voor de Vrijheid. Maar uiteindelijk ontaarden ze vaak in machtsstrijd, en vandaar in destructie, geweld of zelfs oorlog. Dat geldt hier op aarde voor Israël en Hamas, voor Oekraïne en Rusland, en in vele andere gevallen, en op kosmische schaal kan het leiden tot ondermijning van het kosmische scheppingsproces. Zo ontstaat dan het kwaad in deze wereld. Kwaad is dus niet veel anders dan uit de hand gelopen machtsuitoefening.

We zien dus dat de mogelijkheid te kiezen niet alleen tot iets goeds kan leiden, maar ook tot het kwaad in de wereld. Er valt trouwens weinig te kiezen, als er geen tegengestelde keuzes mogelijk zijn, zoals die tussen goed en kwaad. Concluderend: het kwaad in de wereld is een noodzakelijke voorwaarde voor de vrije wil die zelf weer nodig is om ons in staat te stellen om mede te werken aan de schepping in passieve èn actieve zin. Daarmee is de eerste vraag waarmee ik de beschouwing over het kwaad begon voorshands beantwoord. Tijd voor de volgende vraag: Waarom is het dan slechts op drie planeten in ons lokale universum tot ontwikkeling gekomen? (wordt vervolgd)

*) In https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucifer_(religie) staat een mooi overzicht van de Luciferische mythe. Meer uitgebreid wordt die beschreven in de papers 53 en 54 van The Urantia Book

Van kwaad tot erger

Er is een tijd om te beminnen en een tijd om te haten (Pred. : 18)

Volgens heersende opvattingen in de astronomie zijn er ten minste tien miljard bewoonbare planeten in ons melkwegstelsel. In ons deel van het universum, zoals gedefinieerd door het Urantia boek zijn dat er 10.000 000 (10 miljoen). Van die tien miljoen zijn er – volgens het Urantia boek1) – slechts drie in opstand gekomen tegen de wetten van het universum – waarover ik in twee vorige blogs heb gesproken. Zo’n opstand leidt uiteindelijk tot het kwaad op die planeten (later laat ik zien hoe dat werkt). In vele mythen wordt beschreven dat deze opstand wat de aarde betreft geleid wordt door Lucifer of een gevallen engel van andere naam. Of dat nu wel of niet zo is, het blijft merkwaardig dat er maar zo weinig planeten zijn die tot het kwaad zijn vervallen. Dat roep bij mij een aantal vragen op: Wat is de functie van het kwaad in onze wereld? Waar komt het vandaan, en hoe moeten we ons een wereld zonder kwaad voorstellen? Is het zinvol daarnaar te streven, zo dat al mogelijk zou zijn?

Ik heb over het kwaad al eerder geschreven in mijn blogs van 19 en 26 januari, 28 september en 12 en 26 oktober., en ook uitvoerig in een van mijn boeken 2). Dus als u er nu genoeg van heeft moet u dit en volgende blogs maar overslaan – u zult het ook wel overleven als u ze niet leest. (dit blog is trouwens toch al aan de lange kant) Maar ik zelf blijf in deze tijden, waarin het kwaad zo duidelijk wortel schiet, toch weer geboeid door bovenstaande vragen, waarop ik nog geen definitief antwoord heb, zo dat al te vinden is. Vandaar dat ik er nu toch weer op terug kom. En daarbij begin ik met de vraag: waar komt het kwaad vandaan?

In het plan dat ten grondslag ligt aan dit universum speelt mijns inziens de vrije wil een grote rol. De uitvoering van dit plan kun je vergelijken met een rivier, die ergens ontspringt en dan uiteindelijk uitmondt in de zee. In dat proces speelt tijd een rol, en gaan de ontwikkelingen één richting uit. Je kunt wel tegen de stroom inzwemmen, maar uiteindelijk leidt dat tot niets. Als zwemmer heb je dus weinig in te brengen – je moet wel mee met de stroom. Hoezo vrije wil? Nu ja, je hebt wel de keuze om een tijdje tegen de stroom in te worstelen, en zelfs om de stroom om te leiden of waterwerken aan te legggen. Enige invloed is er dus wel.

Deze metafoor met de schepping gaat in zoverre mank dat het in deze wereld zo is dat we als mensen geacht worden mee te werken aan het vervolmaken van de schepping; met andere woorden aan het scheppen van de stroom. En daarbij wordt er natuurlijk wel van ons verwacht dat we daadwerkelijk meewerken aan het plan – dus het laten uitstromen van de rivier in de zee. Voor scheppen is creativiteit nodig en als we daarbij geen keuzes kunnen maken komt er van mede scheppen niets terecht. Vandaar dat we uitgerust zijn met het vermogen tot kiezen, vrije wil.

Deze situatie is paradoxaal. We kunnen kiezen, hebben vrije wil, maar uiteindelijk weinig of niets in te brengen ten aanzien van het uiteindelijke doel. Onze situatie doet enigszins denken aan een die van een driejarig kind in de koppigheidsfase. Hij/zij moet protesteren om zijn/haar autonomie te veroveren, maar al zijn/haar ‘nee’s’ halen uiteindelijk weinig uit. Dit proces kan zich min of meer herhalen in de tienerjaren. In een volgend blog zal ik laten zien hoe dit kan leiden tot het kleine en grote kwaad in de wereld.

1) Het Urantia boek is een in trance geschreven boek vergelijkbaar met de bijbel (gedeeltelijk), de Bhagavad Gita, The Course in Miracles, de Seth Boeken (Jane Roberts), Illusions (Richard Beck), Conversations with God (Neale Walsch), enz. Zie ook:
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Urantia_Book.
2) Voor niets gaat de zon op, een blauwdruk voor een waardige wereld, hoofdstuk 3, 2012

Als. . .

Er wordt wel beweerd dat als je je fysiek niet goed voelt dat daar een geestelijke oorzaak aan ten grondslag moet liggen. Ik heb al tien dagen last van een hardnekkige griep, waardoor ik de hele dag loop te hoesten en me lamlendig voel. Gisteravond ontdekte ik een geestelijke oorzaak, en het heeft te maken met de verkiezingen. Ik zal het uitleggen.

Op 8 november j.l. bracht het CPB de doorrekeningen uit van acht partijprogramma’s; later werden daar nog twee aan toegevoegd. Daarover is natuurlijk wel gepubliceerd, maar het kreeg lang niet de aandacht die het verdiende. Ik weet wel dat er kritiek is op de modellen van het CPB, maar ze geven toch wel een aardige indicatie. En wat bleek: het programma van GroenLinks/PvdA gaf veruit de mooiste uitkomst. Zie onderstaande tabel:

Dit is heel opmerkelijk. Niet alleen dat het programma van GroenLinks/PvdA op het gebied van bijna alle indicatoren – koopkracht, begrotingstekort, staatsschuld, werkloosheid, enz. – het beste scoort, ook worden alle vigerende problemen – INCLUSIEF MIGRATIE – er grondig in aangepakt. Het enige wat er niet expliciet in staat is het thema bestuurlijke vernieuwing. Waarom is dit programma zo goed? Omdat het uit linkse hoek komt? Misschien, maar ik denk dat het ook komt omdat het gebaseerd is op de studies van twee voortreffelijke wetenschappelijke bureaus die al jaren hun kwaliteit hebben bewezen.

Als dit programma, inclusief het feit dat het als beste kwam uit de doorrekening van het – objectieve – planbureau de volle publiciteit had gekregen van alle media, dan hadden we denk ik een andere verkiezingsuitslag gehad. Daarbij hadden die media dan wel hun voorlichtende functie goed moeten vervullen. Ze hadden moeten uitleggen wat er feitelijk in het plan van GroenLinks/PvdA werd voorgesteld.

Waarom de media dit niet gedaan hebben? Misschien waren ze bang partijdig over te komen. Maar dat had niet gehoeven, men had zich tot de feiten kunnen beperken. Conclusie, de journalistiek heeft hier in zijn voorlichtende functie gruwelijk gefaald. En ikzelf heb ook zitten slapen – ik had dit blog natuurlijk al op 16 november moeten schrijven, dan had het nog enig nut kunnen hebben.

Overigens, het GroenLinks/PvdA programma zoals het er nu ligt, zou zo maar een goede regeringsverklaring kunnen zijn, als de politici uit andere partijen over hun schaduw heen zouden kunnen stappen. Hun doelen kunnen dan perfect gerealiseerd worden. Misschien doen ze dat nog wel eens, over driekwart jaar, als de zoveelste formatiepoging mislukt is.
In dit blog staat heel veel het woordje ALS. Maar ja, mijn grootmoeder zei het al: AS is verbande turf.

Oorlog II

Poetin voert met zowel Oekraïne als Rusland een oorlog. De cultuur wordt vernietigd. Het volk zwijgt en legt zoals gewoonlijk zuchtend het hoofd op het hakblok. . . Wat moeten we met de Russische cultuur? Alleen een tekst kan de Russische cultuur in ere herstellen. . .
Wordt die tekst ooit geschreven? Joost mag het weten.
(Michail Sjisjkin in De Groene Amsterdammer, 9-11-22. Dit artikel wordt door mij zeer ter lezing aanbevolen voor iedereen die iets meer wil begrijpen van de Russische cultuur en de politieke consequenties daarvan: https://www.groene.nl/artikel/het-russische-zwijgen)

Over de oorlog in Oekraïne heb ik eerder geschreven (2 februari 2023). Ik sta nog achter wat ik daar gezegd heb, maar wil er u het volgende aan toevoegen.

Er is een wezenlijk verschil tussen de oorlog in Oekraïne en Palestina. In Palestina werd een onderdrukkende macht aangevallen door de zwakste partij (naar nu weer blijkt uit het verloop van de oorlog – zien mijn blog van vorige week). In Oekraïne werd de zwakste partij zonder directe aanleiding aangevallen door de sterkste partij, die door de andere partij niet rechtstreeks bedreigd werd. Die sterkste partij is Rusland, dat, volgens de hierboven geciteerde Michail Sjisjkin, al eeuwenlang een cultuur kent van leven in een gevangenis, dat geleid heeft tot een gevangenismentaliteit. Met kuddegedrag als gevolg. Dit is niet in een korte periode te veranderen, zoals het echec van Gorbatsjov/Jetsjin geleerd heeft. Dat betekent dat er voor Europa maar één reactie overblijft: paal en perk stellen aan de Russische ambities. Ik zie niet hoe dit anders kan dan met wapens.

Rusland gaat deze oorlog winnen tenzij het Westen Oekraïne op grote schaal blijft steunen. Het is de vraag of het Westen daar toe in staat is. In Amerika raakt het geld op, en mocht Trump de verkiezingen winnen dan zal de VS zich sowieso terugtrekken.Europa is voorshands niet in staat die rol over te nemen.

Daarom is, nu er nog een zekere patstelling is, onderhandelen dringend geboden. Helaas zijn beide partijen daartoe voorshands niet bereid. Rusland wil minstens het veroverde gebied behouden (en misschien nog wel wat meer) en Oekraïne wil volgens Zelenski geen duimbreed grond afstaan. Dat schiet natuurlijk niet op. Maar misschien kan Europa hier wel een rol spelen, door Oekraïne onder druk te zetten een meer soepele houding in te nemen. Dat strijdt met hun en onze gevoelens van rechtvaardigheid – maar als we aan het rechtvaardigheidsprincipe blijven vast houden betalen we een hoge prijs: langdurige oorlog met onnoemelijk leed en een uiteindelijk verlies voor of van Oekraïne. We hebben nu een Poetin-vriend aan de macht, dus misschien is dat nog ergens goed voor. Al kan je onderhandelingen natuurlijk niet beginnen door bij voorbaat je positie op te geven; iets waar Wilders voor schijnt te pleiten.

Oorlog I

Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen,
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.

(© Leo Vroman, uit Slaapwandelen)

Tot nu toe heb ik me niet expliciet uitgesproken over de oorlog tussen Israël en de Palestijnen. Degenen die mijn blogs regelmatig lezen zullen echter opgemerkt hebben dat ik er indirect wel aandacht aan heb besteed, door onderwerpen aan de orde te stellen die daarvoor relevant zijn. Maar nu voel ik toch de behoefte er wat over zeggen. Drie dingen staan voor mij vast.
1. De aanval van Hamas was voor mij onacceptabel, ongeacht wat Israël allemaal uitgespookt heeft gedurende de afgelopen decennia. Met name het op grote schaal aanvallen van onschuldige burgers en hun martelpraktijken zijn vreselijk.
2. Israël kan dit natuurlijk niet over zijn kant laten gaan en heeft het recht te proberen paal en perk te stellen aan dit soort activiteiten.
3. De reactie van Israël is buiten proportie. Zie onderstaande afbeelding. Intussen is het aantal Israëlische doden opgelopen tot 1500 en het aantal Palestijnse doden tot 11.000 – gegevens d.d. 11 november. En dan heb ik het nog niet over de gewonden en over de verwoesting. De helft van het aantal woonhuizen in Gaza stad schijnt nu vernietigd te zijn. Het afsluiten van Gaza van energie, water en voedsel vind ik misdadig.

© Al Jazeera

Volgens mij begaan beide partijen oorlogsmisdaden – reden waarom ik in dit conflict geen partij wil kiezen. Maar de vraag is eigenlijk wat Israël met zijn reactie beoogd. Ik vrees dat er geen enkele rationele overweging aan ten grondslag ligt. Als het doel in Hamas te vernietigen, dan lijkt het resultaat het tegendeel te zijn. Voor de aanval van Hamas, was hun aanhang onder Palestijnen sterk aan het afnemen – nu is hun populariteit weer enorm toegenomen. In feite heeft Israël zich nu verlaagd tot het niveau van terrorisme.

Iedere oorlog eindigt òf met de overwinning van één van de partijen (zelden), of met onderhandelen. Israël noch Hamas kunnen deze oorlog winnen, dus moeten ze ooit onderhandelen. Dat vraagt van beide partijen dat ze hun begrijpelijke gevoelens van woede, wraak, angst, rouw en vernedering parkeren en moed en verstand laten zegevieren. Hoe langer ze daar mee wachten, hoe groter het leed, en hoe moeilijker om tot een werkbare verstandhouding te komen. Wat zou kunnen helpen is eens echt naar elkaar te luisteren, en zo te ontdekken dat beide partijen heel veel leed hebben moeten doorstaan. Hopelijk kunnen enkele wijze outsiders hen daarbij helpen, diplomaten of wijze staatshoofden (zo die nog bestaan). Wat in elk geval niet helpt is dat landen zoals Nederland en de Verenigde Staten zich van stemming onthouden bij een VN resolutie over een staakt het vuren en militair materieel (reserveonderdelen voor F 16’s ) aan Israël sturen. Ik schaam me er weer eens voor Nederlander te zijn.

Later kom ik te spreken over de oorlog in Oekraïne.

De levenswet

. . . het werd al lichter, alle duisters braken
en ik zag liefde als de levenswet.

Henriette Roland Holst-van der Schalk (1869-1952)

Twee weken geleden besprak ik de universele kosmische wet: de wet van Eenheid. Deze week komt een tweede belangrijke wet aan de orde: de wet van Leven. Die luidt dat alle leven in de kosmos zich voltrekt in drie fasen: groeien, bloeien en vrucht dragen. Bloeien en vrucht in letterlijke of symbolische zin: het tot volledige ontwikkeling komen en als organisme zijn specifieke bijdrage leveren aan de omgeving/wereld.

Voor de meest eenvoudige organismen is dit proces volledig afhankelijk van de omgevingscondities. Hoe complexer het organisme echter wordt, hoe meer het zelf tot die condities kan bijdragen. Voor de mens, als een van de meest complexe organismen, gaat dat zover dat het zelf tot op grote hoogte zijn groeiconditie kan bepalen. Daarbij speelt zijn bewustzijn, met name zijn keuzevrijheid een rol: een mens kan invloed uitoefenen op de bijdrage die hij levert. Daarbij komt het er op aan dat hij uitvindt wat zijn unieke bijdrage kan zijn. Het is zijn bestemming die unieke bijdrage te leveren; dat is in feite de concrete manifestatie van zijn vermogen tot liefhebben, zijn creatieve aandeel in de schepping. Als hij daarentegen probeert een andere bijdrage te leveren en daarmee het voortbrengen van zijn unieke vrucht belemmert, dan handelt hij tegen de levenswet in, met alle nadelige gevolgen voor hemzelf en de wereld. Dat is verspilling van energie; dat noemen we zonde. Zonde is dus de tegenpool van liefde en creativiteit. Als je probeert een goede dokter te worden, terwijl je eigenlijke talent en bestemming ligt bij architect, schrijver of loodgieter, dan komt daar als regel weinig van terecht.

Sommige mensen vinden hun eigen bestemming vanzelf, op natuurlijke wijze, zonder er enige moeite voor te hoeven doen, en leiden zo een vervuld en bevredigend leven. Maar vele anderen kost het meer moeite. Voor hen gaat het er om hun stukje te vinden van de planetaire puzzel, of in andere woorden, hun levensopdracht. Ik heb daarover uitvoerig geschreven in mijn blogs van 23 juli 2015, 16 juli 2020 en 25 februari 2021, alle op deze website te vinden; dus ik wou het daar nu maar bij laten.*) Laat ik besluiten met mijn overtuiging dat als een groot deel van de mensheid, zeg ten minste 30 %, er in slaagt hun unieke bijdrage te vinden en te geven, het met de mensheid nog goed kan aflopen ondanks het gevaar waarin we ons bevinden.

*) Ik heb hierover ook al veel eerder uitvoerig geschreven in mijn boeken: Spiritueel Leiderschap, 2008, pag. 246-249, en Op weg naar jezelf. . . een pelgrimsreis in zeven etappes, 2015, pag. 58-78.

Samhain

Outer darkness calls for nourishment within (Essene book of days)

Dit blog heb ik gisteren geschreven, op Allerheiligen, en volgens de Keltische traditie Saimhain. En vandaag is het Allerzielen. Op deze dagen komen de zichtbare en de onzichtbare werelden samen en communiceren met elkaar. Halloween (31 oktober) is daar een karikaturaal afgietsel van. In de Keltische traditie wordt op Samhain (spreek uit: Soween) een groot vreugdevuur gestookt waarin de beelden van het afgelopen jaar verbrand worden en de mensen bevrijd worden van de zorgen en angsten van de afgelopen tijd. Voor de Kelten was dit het begin van het nieuwe jaar.

Voor mii is dit het moment waarop de jaarlijkse periode van bezinning aanvangt – een periode die duurt tot de winterzonnewende of, zo u wilt, tot Kerstmis. Het is een vruchtbare periode om naar binnen te keren en ons innerlijk te onderzoeken. Dat is altijd al wel zinnig, maar deze periode is daarvoor bij uitstek geschikt. En daarbij is het in het bijzonder belangrijk in onszelf de bron van licht te zoeken. Is dat innerlijk licht hetzelfde als het licht in de zichtbare werelden? Nee, al is het wereldse licht er wel mee verwant. Het innerlijk licht is een afspiegeilng van het bovenpersoonlijke licht, zoals dat beschreven wordt in de meeste BDE’s (bijna doodservaringen). Het is zowel helderder en krachtiger als zachter dan het wereldse licht. Het kan zich echter ook manifesteren als inzicht – er gaat me een licht op – of als een ervaring van schoonheid of liefde.

Waar kunnen we dat innerlijke licht in onszelf vinden? Niet in ons verstand of onze denkwereld. Maar wel bij onze innerlijke raadgever, die ons leidt en draagt, of in onze ‘ziel’. Hoe die te vinden heb ik beschreven mijn blogs in januari 2022. Het is echter mogelijk dat we bij onze zoektocht ook stuiten op onze schaduw, onze destructieve kant. Dit is echter geen tijd om daar uitgebreid bij stil te staan, al moeten we onze schaduw ook niet onderdrukken. We kunnen onze schaduw parkeren en ons voornemen die later, in januari bijvoorbeeld, eens te onderzoeken (maar dan niet vergeten dat ook te doen!). Maar nu focussen we op het licht, dat we nodig hebben in deze duistere tijden. Er zit altijd een barst onze donkere binnenwereld, waar het licht kan binnenvallen: https://www.youtube.com/watch?v=c8-BT6y_wYg

The challenge of unity.

Ga door de nauwe poort naar binnen. Want de brede weg, die velen volgen, en de ruime poort, waar velen door naar binnen gaan, leiden naar de ondergang.
Nauw is de poort naar het leven, en smal de weg ernaartoe, en slechts weinigen weten die te vinden.
(Mat.7: 13-14)

De meeste universele kosmische wet is de wet van Eenheid: die stelt dat alles in het ons bekende heelal met elkaar verbonden is. Er zijn echter natuurkundigen die stellen dat deze wet niet geldt, maar dat het universum bestaat uit afzonderlijke, dus los van elkaar staande, eenheden. Ik weet niet hoeveel natuurkundigen tot het ene dan wel het andere standpunt overhellen; wel weet ik dat in de spirituele wereld en in de wereld van de esoterie de kosmische wet algemeen wordt aanvaard.*) We stuiten hier op de tweede antinomie van Kant (zie mijn blog van 12 oktober) die luidde:
• these – alles in de wereld (universum) bestaat uit enkelvoudige substanties
• antithese – er bestaat niets enkelvoudigs, alles is samengesteld
Zoals bij alle antinomieën is het niet verstandig de ene aan te hangen en de andere af te wijzen, maar ik zal niet ontkennen dat de antithese mij in dit geval meer aanspreekt.

Al in 1991 organiseerden wij een internationale conferentie in Bechyne, in het toenmalige Tsjechoslowakije, met als thema The Challenge of Unity. Een uitdaging inderdaad. Ook de afgelopen weken heeft weer laten zien hoe moeilijk het is om niet partij te kiezen. Als we dat wel zouden doen zouden we daarmee zondigen tegen de wet van Eenheid. Ik zei het dezer dagen al eerder: wij kunnen de wereld alleen maar zien als een systeem van tegenstellingen, maar vergeten daarbij dat deze tegenstellingen altijd onderling verbonden zijn. In de werkplaats van de vrijmetselarij ligt altijd een zwart-wit geblokte vloer, als symbool van die tegenstellingen – maar die tegenstellingen zijn in de vrijmetselarij symbolisch verbonden door de vloer zelf.

Het is belangrijk om in onze dagelijkse praktijk de wet van Eenheid niet te schenden, want dan zouden we tegen de levensstroom in werken. Dat zou uiteindelijk leiden tot verlies van onze gemoedsrust en levensvreugde, zo niet erger (ziekte, pijn). Maar ook in de wereld dragen we in dat geval bij tot de tegenstellingen en de spanningen die daar zijn. Dus laten we de wet van Eenheid omhelzen. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Me realiseren dat ik tot hetzelfde organisme behoor als diegenen die ik zie als kwaadaardig, ja soms zelfs misdadig, is een opgave waar ik voorlopig nog niet mee klaar ben. Het helpt om er met enige afstand naar te kijken, en zodoende het grotere geheel, en daarmee de onderlinge verbinding tussen de ‘kwaden’ en de ‘slachtoffers’ te zien. Maar als die distantie er toe zou leiden dat ik de emotionele verbinding (medeleven) met mijn broeders en zusters verbreek span ik het paard achter de wagen. Ik zondig dan zelf tegen de wet van Eenheid, en dat was niet de bedoeling. We hebben een smalle weg te gaan, inderdaad.

*) Voor zover ik het kan overzien is de wet van Eenheid met de relativiteitstheorie niet en met de quantumtheorie wel verenigbaar.