Dwaasheid

Als iemand onder u denkt dat hij wijs is in deze wereld, laat hij dwaas worden, opdat hij wijs zal worden. (1 Kor. 3:18)

In mijn vorige blogs heb ik beschreven hoe we wijsheid kunnen bevorderen in onszelf en in de wereld. Vandaag ga ik in op wat het ontdekken en manifesteren van het archetype van ‘de wijze’ in ons in de weg staat. Ik zie de volgende belemmeringen:

heftige gevoelens die het bewustzijn domineren (verliefdheid, euforie, dweepzucht, verontwaardiging, woede, weerzin, angst)
stellige meningen, vooroordelen
morele oordelen, met name als ze uitmonden in gevoelens van superioriteit (ik ben beter dan hij/zij)
kennis, met name dogma’s, en het idee de waarheid in pacht te hebben
eigendunk, ijdelheid
gehecht zijn aan materie, maar ook gehechtheid aan comfort, gewoontes, en zelfs gehechtheid aan geliefde anderen
openlijk of onbewust gericht zijn op eigenbelang ten koste van anderen (macht, positie, gelijk krijgen, status)
irritatie
enzovoort. U kunt zelf de lijst nog wel aanvullen.

Niets menselijks is ons vreemd. Ikzelf herken me in bijna elk van de bovengenoemde belemmeringen, die veroorzaken dat ik maar zelden als wijze spreek of handel. Ik ben te vaak geïrriteerd over problemen met websites of mijn computer of over apparaten die niet werken. Ook ben ik vaak verontwaardigd over wat onze leiders of mijn medeburgers doen of nalaten. Ik vind hun gedrag nogal eens harteloos, laf of rondweg dom. Vaak leidt dat tot woede, oordeel of cynisme. Als ik dat te vaak uit, of erger, onderdruk, leidt dat tot een negatieve uitstraling in mijn omgeving. Anderzijds wil ik mijn verontwaardiging ook niet echt kwijt. Het is, weliswaar verwrongen, toch ook een uiting van mijn betrokkenheid. Maar tot wijsheid leidt het niet.

Nodig is enige distantie en een meer stoïcijnse houding: aanvaarden van het onaanvaardbare. Dan geef ik zowel mijn liefde als mijn intuïtie meer kans. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. En of ik daarmee een bijdrage lever tot wijsheid in de wereld? In deze verwarring eindig ik dit blog.

Datum 20 mei 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

Wat is wijsheid? – II

Een thema voor hemelvaartsdag

In mijn vorige blog heb ik een aantal aanwijzingen gegeven met behulp waarvan we het archetype van de wijze (gids, meester, onderzoeker) in onszelf kunnen ontdekken. In dit blog deel ik enkele inzichten waartoe ik zelf door dit proces gekomen ben.

Om te beginnen: wijsheid is geen gevoel. Het verschilt van begrippen als compassie en liefde die wel een sterke gevoelscomponent hebben. Het lijkt meer op een kwaliteit als moed: een manier van antwoorden op de buitenwereld. Dat antwoord is bij wijsheid altijd gebaseerd op intuïtie, niet op kennis of ervaring. Kennis en ervaring vormen niet in elke situatie een geschikte leidraad, daar de omstandigheden van een nieuwe situatie nooit helemaal overeenkomen met die van eerdere situaties.

Mijn ervaring met intuïtie is dat het niet zo makkelijk te onderscheiden is van invallen die gebaseerd zijn op ervaring, kennis, of probleem-analyse. Maar zoals men zegt: wijsheid komt met de jaren, en op den duur leer je dat onderscheid wel maken. In mijn ervaring komt intuïtie altijd met gevoelens van juistheid en zekerheid die bij reacties gebaseerd op andere bronnen – als we de tijd nemen er bij stil te staan – ontbreken. Bovendien is het voor zover ik me kan herinneren nooit gebeurd dat mijn uitspraken of beslissingen als ze gebaseerd zijn op intuïtie slecht uitpakken voor mij of anderen – integendeel, ze blijken altijd heilzaam, wat je van reacties gebaseerd op kennis of ervaring niet steeds kan zeggen. Vandaar dat ik me in mijn leven vaak geleid of gedragen voel. Door wie? Interessante vraag.

Wijsheid opent de deur naar diepere bronnen van weten: het geweten dat vooraf gaat aan conditionering, en een weten over de wereld om ons heen. Zo kunnen we door middel van wijsheid open gaan staan voor het mysterie: dat wat we niet kunnen begrijpen met ons verstand en gevoelens van ontzag, eerbied en ontroering oproept. Wijsheid doet ons inzien dat er aan de wereld om ons heen fysieke en mystieke wetten ten grondslag liggen en dat op die manier de scheppende oerkracht – het Systeem*) – zich aan ons openbaart. Zo vormt wijsheid ook de bron van eenheidsbewustzijn en verschaft het ons toegang tot de subtiele, onzichtbare werelden.

Er is meer over te zeggen, met name over wat de manifestatie van onze wijze in de weg staat. Daarover een volgende keer.

*) Systeem! Gij spitst geen oog of baard
en draagt geen slepend kleed;
hij die in u een mens ontwaart
misvormt u naar zijn eigen aard
waar hij ook niets van weet.

Systeem, ik noem u dus geen God,
geen Heer of ander Woord
waarvan men gave en gebod
en wraak wacht en tot wiens genot
men volkeren vermoordt.

Systeem! Lijf dat op niets gelijkt,
aard van ons hier en nu,
ik voel mij diep door U bereikt
en als daardoor mijn tijd verstrijkt
ben ik nog meer van U.

(Leo Vroman, Psalm 1)

Datum 13 mei 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

intuïtie

Wat is wijsheid?

De wijze heeft nooit een eigen mening. (LaoTse)

Om wijsheid te bereiken, moet je elke dag dingen wegdoen. (Lao Tse)

Mijn vorige blog eindigde ik met de constatering dat het bij onze bestuurders en in de samenleving als geheel, ook bij mezelf, schort aan wijsheid. Dat roept de vraag op is: wat is wijsheid, en waar halen we die vandaan?

Over wijsheid is zeer veel geschreven – en uiteraard heb ik slechts een fractie daarvan gelezen. Ik ga voorbij aan de inheemse culturen, waarin veel wijsheid verborgen ligt, waar ik onvoldoende van af weet. Ik beperk me derhalve ter inspiratie tot enkele geschreven bronnen. Ik ga niet diep op elk van die bronnen in, dat zou een heel boek vergen in plaats van een blog van 600 woorden.

Wijsheid is de eerste van de vier kardinale deugden (Plato, Aristoteles). Wijsheid (het uiteindelijke inzicht) is ook de centrale waarde in het Boeddhisme en we vinden het in het achtvoudig pad. Zowel de eerste stap – het juiste inzicht – als de laatste stap – de juiste aandacht – bevatten veel wijsheid.¹) Dan wijs ik op de Christelijke bronnen: de bijbelboeken Spreuken (in het bijzonder de paragrafen 8 en 9) en Prediker. Je zou ook nog kunnen kijken naar de Deuterocanonieke boeken Wijsheid en Wijsheid van Jezus Sirach, maar voor mij voegen die niet veel meer toe na het boek Prediker. Vervolgens zou je kunnen kijken naar enkele gnostische teksten. Daar wordt wijsheid vaak gezien als de vrouwelijke kant van de Schepper – soms geïdentificeerd als de Heilige Geest, soms onder hellenistische invloed als de goddelijke Moeder: Sophia. Wijsheid zou dan de macht zijn in wie Gods scheppingskracht is ontvangen, geconcipieerd. Dat heeft een belangrijke consequentie: want dan zou wijsheid in de schepping – en dus ook in ons – zijn ingebouwd.²)

In de vrijmetselarij begint persoonlijke ontwikkeling met zelfonderzoek en dat moet geleidelijk tot wijsheid leiden (zonder dat dit begrip nader wordt gepreciseerd). Maar de leerling wordt gewaarschuwd: ‘Weet dat in wijsheid veel verdriet schuilt, en dat hij die kennis vermeerdert ook smart vermeerdert.’

In de Joodse kabbala komt wijsheid aan het begin van de weg aan de orde: als de Shekina, de wortel van de levensboom en de vrouwelijke energie van God, en dan daarna op het zesde niveau: als de sefira Hokmah, wijsheid. Een opmerkelijke parallel met het Boeddhistische achtvoudig pad.³)

Maar we vinden de wijsheid natuurlijk niet in geschriften. Die kunnen ons inspireren, maar uiteindelijk vinden we de wijsheid in onszelf. In ieder van ons bevindt zich het archetype van de wijze (gids, meester, onderzoeker). We kunnen dat opsporen met behulp van de volgende vragen om over na te denken:

Denk eens terug aan drie keer waarop je het archetype van de wijze tot uitdrukking hebt gebracht
Bedenk eens drie plaatsen in de wereld of in je persoonlijk leven die wanhopig dit archetype nodig hebben
Herken de keren waarop je iets hebt zien gebeuren vanuit dit archetype
Word je bewust van wat je door deze vragen te weten bent gekomen over het archetype ‘de wijze’ en deel dat met een of meer anderen.⁴)

Kortom, mediteer en contempleer erop – dan zal je jouw archetype zeker vinden. Je zult dan ontdekken dat wijsheid is gelieerd met onthechting, een ‘helicopter-view’, rechtvaardigheid en compassie. Vandaar dat het ontwikkelen van wijsheid een mooie basis vormt voor de noodzakelijke bewustzijnstransformatie, waar ik op 25 maart over schreef. Een goede manier om deze meditatie of contemplatie te beginnen is om te luisteren naar de O-antifioon ‘O Weisheit’ van Arvo Pärt ⁵). Doe het, en doe het vaak, zo niet voor jezelf, dan voor die wereld, want die heeft je wijsheid hard nodig.

¹) Zie bijvoorbeeld Erik van Praag, Spiritueel~Leiderschap, pg 134 e.v., of Wikipedia. Overigens worden de stappen van het achtvoudig pad als regel niet achtereenvolgens, maar min of meer gelijktijdig beoefend.

²) Zie Elaine Pagels, De gnostische evangeliën, pag. 41 e.v.

³) Sefiroth zijn de lichten van de levensboom door middel waarvan Gods energie de aarde overstraalt. Zie Erik van Praag, Op weg naar jezelf, een pelgrimsreis in zeven etappes.

⁴) Zie Humanity Rising, dag 220, https://ubiverse.org/documents/humanity-rising-day-220—recording

⁵) https://www.youtube.com/watch?v=GBiZgy_H7fo. De tekst luidt: O Weisheit, hervorgegangen aus dem Munde des Höchsten, die Welt umspannst du von einem Ende zum andern, in Kraft und Milde ordnest du alles: O komm und offenbare uns den Weg der Weisheit und der Einsicht. O Weisheit.

Datum 6 mei 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

Quo usque tandem?

Waar was de kamer? Waar waren de kiezers?

Ach, waren alle menschen wijs en wilden daarbij wel, de aerd waer haer een Paradijs! Nu isse meest een hel. (Dirk Camphuysen)

Er is de laatste tijd veel – terechte – kritiek op Rutte, op zijn kabinet, op het toeslagenbeleid en het Coronabeleid van de regering. Er is zoveel over geschreven dat ik er eigenlijk aan voorbij had willen gaan – maar nu heb ik toch besloten het in een wat breder perspectief te plaatsen. Er is namelijk wel wat meer aan de hand. Maar om daar iets zinnigs over te zeggen heb ik deze keer een wat langer blog nodig (bijna 1000 woorden!). Mijn excuses daarvoor.

Laten we beginnen met eens een (onvolledige) lijst te maken van wat er allemaal is misgegaan tijdens de kabinetten Kok I en II, Balkenende I-IV en Rutte I-III.

het omarmen van de neo-liberale ideologie: het primaat van economische groei en de heilzame werking van de gedereguleerde markt wat geleid heeft tot een vergroting van de kloof tussen arm en rijk, en tot een onherstelbare milieuschade
de onderschatting van de klimaatproblematiek en daardoor een volstrekt ontoereikend klimaatbeleid
het laten bouwen van nieuwe kolencentrales in 2015 en 2016, toen kolencentrales allang uitgefaseerd moesten worden. Dat gaat de belastingbetaler nu miljarden aan schadevergoeding kosten, als ze weer moeten sluiten
de onverstandige en overmatige bezuinigingen na de kredietcrisis van 2008 (tegen het advies van veel gezaghebbende economen in)
een onderschatting van de betekenis van cultuur voor onze samenleving
het over de schutting gooien naar de gemeenten van veel rijkstaken op het gebied van zorg, soiale voorzieningen en ruimtelijke ordening (natuur, woningbouw) en tegelijkertijd verwachten en eisen dat de taken voor veel minder geld toch goed uitgevoerd konden/moesten worden
het laten ontstaan en gedeeltelijk creëren van een volstrekt verziekte woningmarkt (zie ook mijn blog van vorige week)
een mislukt arbeidsmarkt beleid, resulterend in het ‘flexwerkers-probleem’
een ongecoördineerd en grotendeels mislukt bezuinigingsbeleid bij defensie
idem bij de belastingdienst, en door een te ruimhartig ontslagvergoedingen beleid te veel competente ambtenaren laten vertrekken, waardoor een van de beste belastingdiensten ter wereld zich ontwikkelde tot een zeer middelmatig functionerende dienst
het gebruiken van schijnbaar gerecycelde grond voor dijkaanleg en bouwrijp maken van gronden, waardoor nu tientallen landbouw- en natuurgebieden in Nederland ernstig en wellicht onherstelbaar vervuild zijn
een onbarmhartige immigratie politiek, een hardvochtige IND en het afschaffen van de discretionaire bevoegdheid van de minister
een keiharde fraude wet, en de daaruit voortvloeiende toeslagaffaire. Uit de deze week vrijgegeven notulen blijkt bovendien een nare mentaliteit: voorkomen van reputatieschade en proberen de zaak klein te houden gaat boven het nemen van verantwoordelijkheid en medegevoel met de gedupeerden.
een droevige (niet-)afwikkeling van de aardbevingsschade in Groningen
een aanvankelijk redelijk goed crisisbeleid aangaande de pandemie dat ontaardt in willekeur, onoverzichtelijkheid en gebrek aan vertrouwen. Een weinig doortastend beleid aangaande het vliegverkeer en de daarmee samenhangende quarantaine maatregelen leidt to een ‘dweilen met de kraan open’ (Marion Koopmans in Trouw)
een volkomen falend stikstofbeleid
halfslachtige maatregelen tegen onfatsoenlijke belastingconstructies van multinationals
een volstrekt onvoldoende budget voor de controlerende rol van de 2e kamer (die namelijk deskundigen moet kunnen raadplegen om die rol goed te kunnen vervullen).
enzovoort, enzovoort, enzovoort – u kunt de lijst zelf moeiteloos aanvullen.

U ziet, de voorliggende lastige vraagstukken zijn slechts kosmetisch behandeld. De kern van de problemen is niet benoemd noch aangepakt.

Hebben die achtereenvolgende kabinetten dan niets goed gedaan? Het enige dat ik kan bedenken is de cultuuromslag die de kabinetten Kok hebben bewerkstelligd op het gebied van euthanasie en homohuwelijk, alsmede het saneren van de volledig uit de hand gelopen WAO. En natuurlijk het sluiten van het Groningse gasveld door een latere regering. Maar verder schiet me niets te binnen (wat natuurlijk niet betekent dat er niet meer kan zijn). Tekenend is dat dit kabinet geen voorstellen weet te verzinnen voor het Europese Corona herstelfonds (Nederland heeft recht op 5,4 miljard euro).

Hoe komt het dat een ooit goed functionerend land zo afzakt? Daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te voeren, en dat is in de afgelopen maanden dan ook al veelvuldig gedaan. Ik noem: de bestuursstijl (waaronder de ‘Rutte-doctrine’; alles binnenkamers bedisselen) – zie ook het eerste punt hierboven; de rol van de Tweede Kamer, die zich meer bemoeit met (details van de) wetgeving dan bezig is de wetgever te controleren, en de leden waarvan lijden aan scoringsdrift voor de bühne; een ‘debat’ cultuur die meer en meer op de man speelt in plaats van serieus in te gaan op onderwerpen (zowel in de politiek als in de samenleving als geheel); een gebrek aan strategische visie bij onze bestuurders; een gebrek aan moed en verantwoordelijkheid nemen bij onze bestuurders; een bevolking die het bovengenoemde regeringsbeleid bij de verkiezingen beloont, of anders zijn stem geeft aan populistische partijen met niet werkende oplossingen (elk land krijgt de leiding die het verdient); enzovoort. Ook dit lijstje kunt u moeiteloos aanvullen, en dat verklaart allemaal niets. Ik denk dat deze analyses alle lijden aan een zekere mate van oppervlakkigheid en dat het allemaal wat dieper ligt.

Hoe lang zal dit nog doorgaan (quo usque tandem)? Uit de afhandeling van de toeslagenaffaire blijkt dat er totnutoe nog niets geleerd is. Opnieuw wordt er niet geluisterd naar adviezen vanuit de organisatie en wordt het personeel zodanig onder druk gezet dat het wegloopt. Opnieuw zijn er beloftes gedaan die niet waargemaakt kunnen worden omdat er geen rekening is gehouden met uitvoeringsproblemen. Opnieuw wordt de wet overtreden.*) Uit dit alles blijkt incompetentie bij de politici. Ik zie die competentie eerlijk gezegd ook niet bij die politici die nu niet aan de knoppen zitten. Dit land lijkt onregeerbaar geworden. Wat ik mis, bij onze managers (leiders wil ik ze niet noemen), mijn medeburgers en bij mezelf, is wijsheid. Maar wat is wijsheid? En hoe bevorderen we die? Daarover een volgende keer.

*) Zie voorpagina Trouw van vandaag.

Datum 29 april 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

Ontheemd.

Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral (Bertolt Brecht)

Zij die me al langer kennen of volgen weten dat ik geloof dat (bijna) alle mensen hun leven leiden met een diepe gewondheid, de sacred wound. Zij kunnen zich daar al dan niet van bewust zijn, maar het beïnvloedt altijd hun denken en doen. De oorsprong van die gewondheid kan liggen in de lotgevallen van de vele (vaak tientallen) generaties die ons zijn voorafgegaan; lotgevallen die zijn neergeslagen in de genen. Volgens anderen kan die gewondheid ook voortkomen uit eerder geleefde levens, maar met dat gezichtspunt heb ik niet zoveel. In dit leven kan die gewondheid zich verdiepen door eerdere pijnlijke of zelfs traumatische ervaringen in de jeugd of de adolescentie, of nog daarna. Het interessante is nu dat deze gewondheid als regel in directe relatie staat met onze levensopdracht, onze missie; ons sacred contact. Dat is de reden dat ook de gewondheid ‘sacred’ genoemd wordt: hij kan je leven betekenis geven. Ik kan dat illustreren aan de hand van mijn eigen levensloop.

Mijn sacred wound zou ik willen benoemen als een gevoel van thuisloosheid. Dit gevoel is ontstaan via de stamboom van mijn vader, die een Jood van asjkenazische herkomst was, en wiens voorouders veel te maken hebben gehad met Jodenvervolging en in een tweeduizendjarige diaspora vaak moesten vluchten en hun woonplaats hebben moeten opgeven. Dit proces is nog versterkt door mijn eigen oorlogservaringen, die er tussen mijn derde en vijfde jaar toe hebben geleid dat ik in de onderduik veelvuldig van woonplaats (en van kleuterschool) heb moeten wisselen. Ook daarna was het thuis niet helemaal veilig: door de ondergane ellende (onder andere het verlies van bijna alle familieleden) hadden mijn ouders om te overleven veel gevoelens van wanhoop, verdriet en woede onderdrukt. Ze waren zeker liefdevolle ouders, maar ze waren ook als een slapende vulkaan die ieder moment tot uitbarsting kon komen (al gebeurde dat zelden). Kinderen voelen dat en dat draagt ook weer bij tot gevoelens van onveiligheid.

In de eerste helft van mijn leven heeft deze gewondheid geleid tot perioden van slapeloosheid, humeurigheid (speciaal aan begin van vakanties), een gebrek aan vertrouwen in het leven als zodanig (je kunt maar zo je veiligheid verliezen. . . ) en van daaruit alles dwangmatig onder controle willen houden. Door persoonlijk werk en therapie heb ik daar in de tweede helft van mijn leven minder last van gehad. Ik ontdekte mijn sacred contract: het scheppen van veilige leersituaties (een soort tweede thuis voor mijn cliënten; daarom werkte ik veel met leergroepen en teamconferenties. In mijn eerste post-doctorale opleiding noemden we dat een ‘cultural island’). Ik heb altijd geweldig geboft met het vinden van veilige woonsituaties (toeval? Ik voelde me geleid en gedragen en voel daarvoor een grote dankbaarheid), maar. . . één keer stortte mijn bouwvallige huis in tijdens de restauratie (wij waren elders bij een bruiloft van een bevriend echtpaar); één keer verloor ik mijn huis door een echtscheiding, en éen keer verloor ik mijn praktijkruimte door een haatcampagne. Allemaal toeval? Er zijn nog veel meer ’toevalligheden’ in mijn leven, maar dat allemaal beschrijven zou voor dit blog veel te ver voeren. Dit alles is voor mij inzichtelijk geworden tijdens mijn voetreis van Berlijn naar Praag (het Joods kerkhof aldaar) in 2001. Ik heb toen ook ontdekt dat er eigenlijk maar één veilig thuis is: in mijn diepste zelf.

In het huidige stadium van mijn leven met veel vrije tijd dacht ik: laat ik nog eens wat nuttigs doen in de wereld en zonder veel na te denken meldde ik me als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Nederland (voor mensen die hun thuis verloren hebben!). Daar werd ik aangenomen als woonvrijwillger: iemand die asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen begeleidt bij het zich ‘settelen’ in de toegewezen woning; met andere woorden: bij het creëren van hun nieuwe thuissituatie. Tja. . .

Na de behoefte aan eten en drinken is een veilige woon- en verblijfplaats de meest fundamentele behoefte die wij mensen hebben. Door een rücksichtlose economie, geweld, oorlog, milieu- en klimaatproblemen gaat die veilige plaats voor miljoenen mensen verloren. Daarom grijpt het vluchtelingen probleem en de klimaatontwrichting mij de laatste jaren echt bij de keel. Doordat we nu als collectief, als mensheid, onze veilige woonplaats, Gaia, aantasten dreigen we nu massaal ontheemd te raken. Al heb ik daar persoonlijk voorshands nog weinig last van, toch voelt het alsof mijn leven eindigt waar het is begonnen. Full circle . . wat een mysterie. Misschien is ieders leven wel zo te zien als je er oog voor hebt.

Datum 22 april 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

thuisloos

Brand in Findhorn

In de nacht van maandag op dinsdag zijn op ’the Park’ in de Findhorn Community zowel het ‘community centre’ als de ‘main sancturary’ in vlammen opgegaan. Voor hen die Findhorn kennen (mijn meeste lezers) zal dit wellicht al bekend zijn en zo niet, dan zal dit overkomen als een schok. Voor hen die niet bekend zijn met de Findhorn community: Findhorn is een ecologische en spirituele gemeenschap in Schotland, die wereldwijd voor duizenden mensen van grote betekenis is geweest en nog is voor hun persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Het is een bron van perspectief en hoop voor de wereld, en manifesteert een directe toegang tot de ‘unseen worlds’. (Zie: www.findhorn.org)

Het ‘Community Centre’ en de Main Sanctuary’ vormden het hart van Findhorn. Zij waren respectievelijk het sociale en het spirituele centrum van de ‘Foundation’. Zelf heb ik in deze gebouwen menige voetstap liggen. Vanuit Findhorn is onder meer het transformatiespel ontwikkeld, dat zowel voor mezelf als in mijn beroepspraktijk van onschatbare waarde en betekenis is geweest. Nog gedurende de laatste Oud-en-Nieuw periode is vanuit het ‘Community Centre’ een zesdaags Transformatie Spel geleid waaraan wereldwijd 70 mensen deelnamen, onder wie Anne (mijn vrouw) en ik. Daar ging een grote bemoedigende kracht van uit. Ik voel me verslagen en weemoedig in de wetenschap dat deze gebouwen voor altijd vergaan zijn – ook al zou ik er wellicht nooit meer een stap gezet hebben; en al weet ik dat het ‘maar’ gaat om materie en de essentie van deze gebouwen met hun vernietiging niet verloren gaat. Deze gevoelens zal ik waarschijnlijk delen met duizenden over de hele wereld, die samen de internationale Findhorn gemeenschap vormen.

Omdat de afgebrande gebouwen niet direct aan elkaar grenzen, en niettemin tegelijk zijn afgebrand, is het vrijwel zeker dat de branden welbewust zijn aangestoken. Roept dat nu bij mij gevoelens van woede of haat op? Vreemd genoeg niet, eerder verbijstering en onbegrip. Ik kan absoluut niet begrijpen hoe iemand zo iets kan doen, zelfs als je door een ervaring met de Community gekwetst zou zijn. Ik kan er wel allerlei psychologische mechanismen voor bedenken maar mijn empathie schiet tekort. Het confronteert me met het feit hoe moeilijk het is om werkelijk eenheidsbewustzijn te ontwikkelen: me één voelen met de wereld om me heen, inclusief alle mensen (daar had ik toch al moeite mee). En toch is het dat eenheidsbewustzijn wat de wereld nodig heeft.

Naar aanleiding van de brand zei David Spangler: ‘de gebouwen zijn vernietigd, maar de energie waarvan die gebouwen en de activiteiten die erin plaats vonden een manifestatie vormden is niet verloren gegaan, en zal zich weer manifesteren als de gebouwen weer worden opgebouwd, al dan niet in vergelijkbare vorm.’ Laten we daar dan maar troost uit putten.

Datum 15 april 2021 Door erik.van.praag 3 Reacties

Ik worstel en kom niet boven.

Bij de laatste verkiezingen waren aanvankelijk bijna 10 % van de poststemmen ongeldig. Nadat er de hand werd gelicht met de formele regels, zonder dat de anonimiteit van de stemmers in gevaar kwam, bleef er twee tot drie procent ongeldige stemmen over.*) Ik heb zelf per post gestemd, en naar mijn beste weten zat ik niet bij die 10 %. Ik vond de schriftelijke instructie uitermate helder: in eenvoudige bewoordingen, en stap voor stap, en elke stap typografisch duidelijk van de volgende stap onderscheiden. Hoe kan het dan fout gaan, zou je denken.

Iets anders. Als je in Nederland als asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt (in het jargon: je wordt dan statushouder) wordt je een woning toegewezen. Dan moet je talloze formulieren doorlezen of invullen: huurcontract, verklaring dat je de huur zult betalen, aanvraag uitkering, aanvraag energie en water, aanvraag zorgverzekering, aanvraag stadspas, aanvraag lening, verklaring dat je de lening zult terugbetalen, machtiging aan de gemeente om bepaalde bedragen in te houden op je uitkering, enzovoort. Sommige formulieren beslaan wel vijf pagina’s. Dat invullen gaat eigenlijk altijd goed, omdat de gemeenteambtenaren dat grotendeels voor je doen, en het dan met je doornemen om te kijken of het klopt. Ik ben daar als woonvrijwilliger van Vluchtelingenwerk bij aanwezig, en zie hoe ingewikkeld dat allemaal is. Er zou geen sprake van zijn dat dit allemaal goed zou gaan als de gemeenteambtenaren je daar niet bij zouden helpen; en zelfs dan is soms nog een nadere uitleg van een (telefonische ) tolk of van de woonvrijwilliger nodig.

Voor mij is het op grond van deze twee ervaringen volstrekt duidelijk geworden waarom er zoveel fouten worden gemaakt bij het invullen van aanvragen voor bijstand of toeslagen: huurtoeslag, zorgtoeslag, toeslag kinderopvang, kinderbijslag. Er staat een – voor mij! – duidelijke instructie op de website van de belastingdienst, inclusief verwijsadressen waar je hulp kunt krijgen. Maar die toelichting is voor die mensen die hem nodig hebben te ingewikkeld. Dus worden er fouten gemaakt, en dan word je in dit land aangeklaagd voor fraude. Maar in dit land is 15 % van de bevolking laaggeletterd, en dan heb ik het nog niet over de tallozen die onze taal onvoldoende meester zijn. Zij kunnen die formulieren niet foutloos invullen. Overigens worden ook de formulieren die vluchtelingen bij aankomst moeten invullen vaak verkeerd ingevuld, wat kan leiden tot een ten onrechte afwijzen van de asielaanvraag. Daar is vaak dan niets meer aan te doen.

Deze concrete problemen zijn op korte termijn op te lossen door als standaardprocedure in te voeren dat alle formulieren aan de balie ten stadhuize moeten worden ingevuld. Dat kost natuurlijk geld, en dat zal dus niet gebeuren (alsof alle correcties en rechtszaken geen geld kosten. . ). Maar structureel is hier een ander probleem aan de orde. Hoe bereiken we deze onderste laag van de samenleving, zodat ze meedenken over de koers van waar we met deze wereld naar toe willen? Dat lijkt me een voorwaarde voor het goed functioneren van de democratie. Zelf worstel ik ook met dit probleem. Mijn blogs, artikelen en boeken worden voornamelijk gelezen door mensen die het in grote lijnen met me eens zijn; de anderen kan ik niet bereiken, laat staan de laag opgeleiden in deze samenleving.

Uitermate onbevredigend. Voor adviezen ter zake houd ik me aanbevolen.

© https://nl.aliexpress.com/i/4001069802013.html

*) Bij nader onderzoek, gepubliceerd op 9 april, bleek nog 6 % van de poststemmen ongeldig te zijn – dat is gelijk aan één kamerzetel. Het is niet erg waarschijnlijk dat de uitslag van de verkiezingen hierdoor radicaal beïnvloed is – hoewel dat misschien wel zo zou kunnen zijn met betrekking tot voorkeursstemmen.

Datum 8 april 2021 Door erik.van.praag 1 Reactie

bureaucratie

Luctor et emergo

Dit is het laatste blog in een serie die begonnen is op 4 februari jl.

Men hoeft niet te hopen om iets te ondernemen, noch te slagen om te volharden. (toegeschreven aan Willem van Oranje)

Zo zijn we dan aan het einde gekomen van mijn serie over hoe we de ernst van het klimaat probleem tot ons kunnen laten doordringen zonder ons daardoor te laten verlammen of in onvruchtbare woede te belanden. Hoe ontwikkelen we veerkracht (ik vat nog eens samen)?

De eerste stap is om werkelijk in het probleem te duiken met alle gevoelens die daarbij opkomen. De put ingaan, liefst samen met anderen.
De tweede stap is om het innerlijk werk te doen; de bronnen van kracht in onszelf te ontwikkelen: het omzetten van wanhoop in liefde, het leren ons verdriet even te parkeren, dankbaarheid ontwikkelen, het ontdekken en volgen van je ‘heilig contract’, meditatie, gebed en contemplatie. In het algemeen: zelfreflectie.
De derde stap is open te staan voor de bewustzijnsrevolutie die al gaande is. Aandacht geven aan de archetypen binnen en buiten onszelf, kiezen voor een leven van service en meeleven, open staan voor de vijfde dimensie. In het algemeen: openheid van geest en hart. Deze openheid kan bevorderd worden door de natuur in te gaan en door te luisteren naar muziek; in het algemeen te genieten van kunst. Dan worden we ons ook bewust van het feit dat we één zijn met alle anderen en met de planeet als geheel. We zijn Gaia!
Als we zo ver zijn gekomen zal dat vanzelf doorwerken in onze acties en levensstijl. We zult drastisch minder willen rijden, vliegen, vlees eten, spullen kopen en zuiniger omgaan met energie. Een beetje versoberen dus, zonder dat het heel erg pijn doet. Er wordt vaak gezegd dat dit nauwelijks effect heeft op het grote geheel. Maar als jouw hele levensstijl geleidelijk verandert gaat daar toch een effect van uit: het werkt besmettelijk, en beïnvloedt je manier van denken, en dat werkt weer uit op ons collectieve denkpatroon. *)
En tenslotte: vind uit wat jou unieke bijdrage kan zijn in deze tijd. Wat is jouw puzzelstukje dat nodig is om de wereldpuzzel te leggen? Luister naar je innerlijke gids.

Het is een Pasen-verhaal: eerst ga je (geestelijk) dood en dan kom je weer boven. De terrassen zijn nog dicht, en er mag maar één iemand op bezoek komen. Maar de levenskracht is sterk. Zoals het gras door het beton heen kan groeien, zoals Jezus voortleefde na zijn sterven (feitelijk of symbolisch, dat mag je zelf uitmaken), zo kunnen wij in alle omstandigheden onze levenskracht ervaren in de vorm van dankbaarheid en vreugde. Ik wens je een gezegend Paasfeest, alleen, of met één of enkele ander(en).

*) De volgende websites geven je suggesties over wat we allemaal kunnen doen en laten: https://www.milieucentraal.nl, en https://decorrespondent.nl/10792/de-grote-klimaatgids-dit-kan-jij-zelf-doen-tegen-klimaatverandering/3665655377296-f3de3a16. Wat daar niet op staat is lid worden van een organisatie die klimaatverandering tegengaat en de invloed die we uit kunnen oefenen in de politiek, al is het maar door ons stemgedrag. Als u een idee wilt krijgen van de top 10 milieubelasting van de consument kan ik een rapport van het CE Delft aanraden: https://thinkbigactnow.org/wp-content/uploads/2019/02/CE_Delft_2L16_Top_10_milieubelasting_Def.pdf

Datum 1 april 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

De bewustzijnsrevolutie – IV

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari jl.

There are more things in heaven and earth, Horatio,
Than are dreamt of in your philosophy. (Shakespeare, Hamlet)

Dit blog is wat langer dan normaal vanwege het gecompliceerde onderwerp. Sorry!

De collectieve bewustzijnstransformatie waar we ons in bevinden, en die nodig is om de klimaatontwrichting te overleven wordt ook wel gekenschetst als een overgang naar de vijfde dimensie. Wat moeten we ons daarbij eigenlijk voorstellen? We kunnen de vijfde dimensie immers niet waarnemen? Of toch wel?

Over de vijfde dimensie is een hoop onzin geschreven, met name door valse goeroe’s en leermeesters die niet uit eigen ervaring spreken. De overgang naar de vijfde dimensie zou een overgang zijn naar een meer harmonieuze samenleving waarin waarden als vrede, verbondenheid en compassie centraal staan. Maar dat heeft weinig met de 5e dimensie te maken; het slaat meer op de overgang die we in ons vorige blog beschreven hebben. De overgang naar de vijfde dimensie heeft meer te maken met een andere manier van de werkelijkheid waarnemen, niet met morele waarden.

Om ons een idee te vormen van wat die dimensie is maak ik gebruik van een metafoor die beschreven is een roman van Edwin Abbott Abbott: Platland, een bol bezoekt een vierkant. Het gaat over een bol die die wezens bezoekt die leven in een tweedimensionale wereld: platland. Die wezens kunnen die bol slechts waarnemen als een stip, als die bol die wereld raakt, of als een cirkel als die bol wat in het platte vlak indaalt. Met andere woorden: zij kunnen niet waarnemen op driedimensionaal niveau. Op die manier kunnen wij niet waarnemen op vijfdimensionaal niveau, al kunnen we er misschien glimpen van opvangen, zoals de platlanders ook dat onverklaarbare verschijnsel van de stip of de cirkel konden waarnemen.

De vijfde dimensie is wel wiskundig beschreven, bijvoorbeeld in de snaartheorie*) die wel gaat tot tien dimensies. Maar dat gaat het begrip van ons gewone stervelingen verre te boven. Maar hoe kunnen we ons die dimensie dan wel voorstellen?

Daartoe moeten we kijken naar verschijnselen die we in de gewone vierdimensionale wereld niet kunnen verklaren.**) In de eerste plaats kunnen we daarbij denken aan de kwantum mechanica. Verstrengelde deeltjes die op afstand van elkaar worden geplaatst kunnen elkaar onmiddellijk beïnvloeden, zonder dat er tijdsverloop is tussen de verandering van de toestand in het ene en het andere deeltje.***) Ander voorbeeld: een waarnemer beïnvloedt de plaats en het gedrag van de deeltjes, zonder dat er een waarneembare verbinding bestaat tussen de waarnemer en dat deeltje. Een heel ander verschijnsel, buiten de micro- wereld van de kwantum mechanica: het basale trillingsniveau van de aarde schijnt te veranderen (zou dat invloed op ons bewustzijn kunnen hebben?). En voorbeelden uit een heel andere sfeer: hoe verklaren we dat er bewustzijnsprocessen kunnen plaats vinden zonder dat er hersenactiviteit kan worden vastgesteld? Of hoe verklaren we de ervaringen van veel weldenkende mensen van de transcendentale werelden? (BDE’s, contacten met voorouders, engelen en deva’s).****). Waar bevinden die transcendentale werelden zich trouwens? Weer een ander voorbeeld: het verschijnsel van graancirkels, nog steeds niet volledig verklaard in de vierdimensionale wereld. (Zie terzake Wikipedia). Enzovoort, te veel om op te noemen.

Er zijn ‘geleerden’ die menen dat we voor al deze onbegrijpelijke en mysterieuze verschijnselen ooit een ‘natuurlijke’ verklaring zullen vinden. Ik geloof dat niet; het mysterie zal altijd blijven bestaan. Maar wel lijkt het me mogelijk dat we ooit op een ruimere manier zullen kunnen waarnemen en ervaren, en dat we daarmee nieuwe manieren zullen ontwikkelen – inclusief technische – om met elkaar samen te leven in een tijd van klimaatontwrichting. Alleen al een ondogmatische geest die deze mogelijkheid niet bij voorbaat afwijst levert een doorbreking op van onze traditionele denkpatronen, en kan zodoende onze veerkracht versterken.

In het volgende blog zal ik deze serie afsluiten door, tevens samenvattend, aan te geven hoe we kunnen bijdragen tot een wereld waarin we onze energie niet verspillen aan conflict en geweld, maar in vrede gezamenlijk de bedreigingen het hoofd bieden.

Een tekening van M.C. Escher. Je moet wel goed kijken om te zien dat dit bouwwerk in een driedimensionale wereld niet kan bestaan.

*) De snaar theorie stelt dat dat de werkelijkheid bestaat uit vibrerende energiestrengen in de orde van grootte van 10^-33. Zie: https://nl.qaz.wiki/wiki/Five-dimensional_space. Deze website geeft ook een goed inzicht in hoe de natuurwetenschap zoekt naar de mogelijke realiteit van de vijfdimensionale ruimte .

**) In de driedimensionale ruimte bestaat de werkelijkheid uit materie, en is van elk object de plaats te bepalen in relatie tot elk ander object. In de vierde dimensie wordt de dimensie tijd toegevoegd, en blijkt dat materie kan overgaan in energie en omgekeerd (Einsteins beroemde formule: E = mc²). Nu kan van elk oibject de snelheid van verplaatsing worden bepaald. In de vijfde dimensie is de werkelijkheid opgebouwd uit snaren, zie vorige voetnoot.

***) Zie: file:///Users/evanpraag/Desktop/Alain%20Aspect%20De%20man%20die%20Einsteins%20ongelijk%20aantoonde%20%7C%20Trouw.webarchive

****) Er worden vandaag de dag ook veel ‘nieuwe tijdskinderen’ geboren: kinderen die al vanaf hun geboorte een verruimd bewustzijn hebben. Een mooi voorbeeld van zo iemand deed zich voor bij vrienden. Hun zoon vertoont na een levensbedreigende ziekte dit verruimde bewustzijn (hoewel hij, vrolijk en wel, gewoon het normale leven van een tiener leidt). Toen zijn moeder een keukenkastlade die vast zat niet kon openen zie hij ‘wat is het probleem?’ en opende de lade zonder problemen.Een paar dagen later kon zijn vader zijn computertas niet openen – het slot was geblokkeerd – en ook toen kon zijn zoon dat moeiteloos doen. Niets bijzonders? Of een kijkje in hoe de wereld er uit ziet als je in contact staat met de vijfde dimensie?

Datum 25 maart 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

5e dimensie

De bewustzijnsrevolutie – III

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

Niemand is ooit arm geworden door te geven (Anne Frank).

We gaan door met deze serie blogs alsof er niets aan de hand is; verkiezingen en zo. (De ‘klimaatpartijen’ hebben tezamen 37 zetels behaald, 25 %. Commentaar overbodig).

Een tweede manier om de bewustzijnsrevolutie te kenschetsen die nodig is om als mensheid de klimaatontwrichting te overleven laat zich omschrijven als een beweging van overleven naar samen-leven, of meeleven. (de eerste manier vindt u in mijn vorige blog)

Voor bijna alle mensen is 90 % van ons denken, handelen en spreken op meer of minder subtiele wijze gericht op ons eigenbelang. Dat is volstrekt begrijpelijk voor hen die in kommervolle omstandigheden leven, maar dat is voor de meerderheid van de mensen in het Westen niet het geval. (Moeite hebben om rond te komen bij een hoge hypotheek of een onverantwoord uitgavenpatroon reken ik niet tot kommervolle omstandigheden). Het loont de moeite om eens bij onszelf na te gaan hoeveel van onze communicatie en ons handelen gericht is op hoe we daar beter van worden. Ik heb dat bij mezelf eens geanalyseerd, en ik schrok daarvan. Ik noem deze manier van leven de overlevingsmodus. Die is diep in ons wezen ingesleten, deels een gevolg van de evolutie, deels een uitvloeisel van onze cultuur: survival of the fittest, struggle for life. Je kunt bij kleine kinderen zien hoe die overlevingsmodus ons natuurlijk is aangeboren: zij zijn voornamelijk bezig met het bevredigen van hun eigen behoeften. Ook kun je bij hen deze overlevingsmodus zien in de vorm van een natuurlijk narcisme: verrukking over hun eigen lijfje of delen daarvan, of hun eigen spiegelbeeld. Deze survival modus blijft een belangrijke rol spelen als we volwassen worden, al neemt het daar natuurlijk een andere, vaak verkapte, vorm aan. Omdat de overlevingsmodus een natuurlijke eigenschap is past het niet daar een moreel oordeel aan te verbinden.

Er leeft in ons ook een andere modus: dat is de behoefte aan samenwerking, aan altruïsme, aan zorgen voor een ander, meeleven, liefde geven. Ik omschrijf die modus met het woord samen(-)leven. Ook deze modus is geworteld in onze biologische en culturele ‘make-up’. En ook deze modus kun je bij kleine kinderen (vaak iets ouder) waarnemen: het willen geven van een kusje, of een tekening, of de ouder een plezier willen doen. We hebben, als we zijn opgegroeid, het vermogen om in onze communicatie en in ons handelen tussen beide modi te kiezen; een van deze modi tot onze overheersende stijl van leven te maken.

In onze samenleving overheerst op alle niveau’s de overlevingsmodus verre (hoewel we bij de pandemie ook de andere kant naar voren hebben zien komen). De bewustzijnstransformatie die we nodig hebben is een overgang van het individuele overleven naar samenleven. Van egocentrisch naar ecocentrisch. Het kan je dan schelen hoe het met de ander(en) en met de natuur gaat. Caroline Myss verwoordt het heel mooi: de overgang van the love for power naar the power of love. We onderschatten vaak hoe groot de kracht en de macht is van onze liefde. Nog anders geformuleerd: het gaat om de overgang van gericht zijn op krijgen (wat levert het me op?) naar gericht zijn op geven. Geven brengt je dichter bij het Licht en maakt je sterker.

Krijgen levert bevrediging, voldaanheid op; geven voldoening en innerlijke vrede. (Terzijde: We dienen er dan wel voor te waken dat we de ander niet afhankelijk maken van onze gift. Het gaat er juist om dat hij of zij sterker wordt – niet zwakker. Het is van belang dat hij/zij ook de kans krijgt/pakt om te geven.)

Anders dan bij de bewustzijnstransformatie in het vorige blog, die we konden bevorderen door gerichte aandacht, gaat het in dit geval om een radicale keuze – radicaal, want niet beperkt tot een enkel terrein. Kiezen we voor omschakelen naar een samenlevingsmodus, of blijven we in onze overlevingsmodus steken? Vanuit het klimaatprobleem bezien mag ik toch hopen dat een groot deel van de mensheid kiest voor het eerste. Anders ziet het er voor onze wereld somber uit.

Volgende week onderzoeken we de vijfde dimensie.

Datum 18 maart 2021 Door erik.van.praag Laat een reactie achter

« Previous 1 2 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 56 57 Next »