Elite

Geef een reactie

In mijn werkzame leven heb ik me veel bezig gehouden met het thema leiderschap. Daarbij lag het accent op leiderschap aan teams en organisaties. En op de kwalificaties waaraan iemand zou moeten voldoen om een gewaardeerd en effectief leider te zijn. In dit blog wil ik echter aandacht besteden aan het leiderschap dat een samenleving nodig heeft.

De samenleving heeft behoefte aan een leiderschap dat verbindend is, perspectief biedt, en bovenal de wezenlijke waarden belichaamt die het fundament vormen van een humane en vreedzame samenleving. Een samenleving en cultuur bovendien die niet het gevaar lopen binnen afzienbare tijd ten onder te gaan. Met een wat ouderwets woord zou je dat een beschaafde samenleving kunnen noemen.

Van politici en bedrijfsleiders valt dat leiderschap niet te verwachten, al zijn er enkele uitzonderingen te noemen. In het algemeen echter zijn ze te veel gericht op macht, eigenbelang en winst en succes op korte termijn. Evenmin valt dit leiderschap te verwachten van de superrijken, ook al zijn er hier eveneens uitzonderingen. Dit soort leiderschap moet komen van filosofen, kunstenaars, enkele weldenkende wetenschappers, leiders van protestbewegingen, enzovoort. Dat is wat ik de werkelijke elite noem. Dit is een belast woord, want we houden niet zo van elites. Maar dat komt omdat we elite associëren met mensen met formele macht en geld. Maar ik denk bij elite aan intellectuelen in de brede zin des woords. In het verleden waren dat mensen als Socrates, Erasmus, Dante, Spinoza, Goethe, Kant, Thomas Mann, Hannah Arendt.

Desmond Tutu †, het geweten van Zuid-Afrika

En vandaag de dag denk ik aan mensen als Alex Brenninkmeijer, Hans Achterhuis, Daan Roovers, Herman Tjeenk Willink. Het is opvallend dat geen van deze personen een functie hebben geambieerd of vervuld als politicus of bedrijfsleider. Zij zijn de geestelijke leiders, ogenschijnlijk fungerend op het tweede plan.

En wat zijn dan de waarden die deze elite zou moeten belichamen? Ik denk dat de volgende twee waarden essentieel zijn: eerbied voor het leven (alle leven) en (zoeken naar) waarheid (in onszelf en in de buitenwereld). Allerlei andere waarden zijn daar uit af te leiden: rechtvaardigheid, duurzaamheid, tolerantie, enz. Onze elite zouden die waarden niet alleen moeten onderschrijven maar het ook als hun taak moeten zien die uit te dragen in het publieke domein, onder andere door openbaar debat. Daarbij spelen de media een belangrijke rol (In Duitsland zijn er vaak urenlange debatten op de televisiezenders, die vaak nog heel goed bekeken worden. Vergelijk dat maar eens met de 10 minuten vluggertjes op de Nederlandse tv). De vraag die daarbij rijst is natuurlijk: hoe bereik je dat deel van de bevolking dat voornamelijk gericht is op instant bevrediging, consumptie en verslaafd is aan de smartphone? En welke rol kunnen wij daarbij spelen? Daarover in het volgende blog.

In de mensen een welbehagen . . . nog even niet.

Geef een reactie

How we hold the content of our lives determines the quality of content-ment we feel
(Kathy Tyler, Angel@innerlinks.com)

De engel van deze maand, door Innerlinks (Findhorn) opgeroepen, is de engel van Contentment. Hoe moeten we contentment vertalen? Het kan betekenen: voldoening (voldaan zijn), tevredenheid en welbehagen. De laatste betekenis wordt vaak gebruikt voor het welbehagen dat God in de mens heeft, maar dat leidt ook tot gevoelens van tevredenheid in onszelf. In ‘contentment’ zit ook het woord ‘content’, inhoud. Hoe we omgaan met de inhoud van ons leven, bepaalt in welke mate we tevreden kunnen zijn (zie bovenstaand citaat).

Maar hoe kunnen we in deze wereld in vredesnaam welbehagen toelaten? Niet door onze ogen te sluiten voor het geweld, het lijden en de gevaren die ons bedreigen. Niet door onze kop in het zand te steken. Maar we kunnen ons niet permanent om de wereld om ons heen bekommeren – dat houdt niemand vol. Om een verantwoordelijk leven te leiden volstaat het om regelmatig aandacht aan die wereld te schenken, maar die aandacht af te wisselen met momenten van stilte en gebed. Dan kunnen we open staan voor de engel van contentment en genieten van wat er hier en nu aanwezig is.

Dit is de tijd van de advent. Advent komt van advenire, aankomen, naderen. Het is een tijd van inkeer in afwachting van de komst van de zonnewende, de terugkeer van het licht (voor godsdienstigen, de viering van de geboorte van Jezus, de representant van licht en liefde). We kunnen niet verwachten in deze tijd permanent in een stemming van welbehagen te verkeren – maar we kunnen er wel in oefenen, zodat, als de tijd daar is, we voor even in totale vrede kunnen verkeren, gesteund door de kosmische kracht van welbehagen.

Een wonder.

1 reactie

Dit blog is niet goed te volgen als je niet eerst dit YouTube filmpje bekijkt. Dat kost je ongeveer 20 minuten. Als je er een hebt wel een hoofdtelefoon gebruiken, of anders hele goede speakers. Link: https://www.youtube.com/watch?v=NSEzk8d3L1k.

Ik beluister wel vaker muziek op YouTube, en geniet daarvan. Maar deze video is bijzonder. Waarom ben ik hierdoor zo geraakt? In wezen is ontroerd en geraakt worden een wonder, dat zich moeilijk laat analyseren. Ik doe toch een poging.

In de eerste plaats de componist. Ik was nooit een groot bewonderaar van Mendelssohn, al heb ik hem met plezier gezongen in mijn oratorium koor. Hij schrijft heel toegankelijk voor zangers. En zijn oratorium Paulus is ook niet mis. Maar toch – hij stond niet op de voorgrond in mijn geestelijke bibliotheek. Maar nu moet ik mijn mening herzien. Zijn pianoconcert in g is werkelijk prachtig.

Dan de pianiste: Alexandra Drovgan, 11 jaar. Hoe is het mogelijk dat iemand op die leeftijd deze techniek heeft ontwikkeld (Zie bijvoorbeeld de octaafgrepen)? Maar veel bijzonderder: hoe kan iemand zich op deze leeftijd al zo diepgaand inleven in de muziek? Dat wordt met name duidelijk in de langzamere gedeelten in het Andante. En dat alles zonder overmatig uiterlijk vertoon.

Dan de dirigent Alexander Sladkovsky en zijn orkest (ik kon niet achterhalen welk orkest dat was). Wondermooi om te zien hoe dienstbaar zij zich opstelden, maar ook hoe Alexandra zich op hen afstemde. Zo ontstond er een wondermooie harmonie tussen al deze uitvoerende kunstenaars.

In deze harmonie deelde ook het publiek. Zelfs online werd ik hierin opgenomen. Dit bewijst dat een uitvoering met publiek een kwaliteit kan hebben die in de studio niet kan worden geëvenaard.

Tenslotte: de piano. Een dergelijke uitvoering zou volgens mij niet gerealiseerd kunnen worden op een Steinway concertvleugel. Die is te zwaar, te wollig, hoe goed je daarop ook kunt spelen. Deze Yamaha was perfect.

Al deze elementen zijn een noodzakelijke voorwaarde voor deze uitvoering, maar verklaren niet het wonder dat hier is ontstaan. Zolang zulke wonderen nog uit de mensheid voortkomen is het de moeite waard te blijven vechten voor haar voortbestaan.

Zie de gele bladeren vallen. . .

Geef een reactie

Ineens herkende ik de geur – een geur uit mijn jeugd, als we met een schoolreisje in de herfst naar het mastbos in Breda gingen, om materiaal te verzamelen voor de herfsttafel in de klas. In het bos:een geur van ratte bladeren en paddestoelen, met daaronder de geur van naaldbomen. Nostalgie. Ik ervoer het op de ’s Gravelandse buitenplaatsen. In dit blog moet je de geur er bij denken, evenals het herfstliedje, dat we zongen op school en dat ik helaas niet op You Tube kon vinden:

Zie de gele bladeren vallen;
met de zomer is het gedaan.
Het gehuil van wind en regen
kondigt ons de winter aan.

Verder is dit een blog van beelden. Beauty is in the eye of the beholder. . .

Maar ’t gaat voorbij. . .

1 reactie

https://www.youtube.com/watch?v=YReJIAg8PlM

Leven is sterven. Zoals de cellen van het lichaam steeds afsterven en door nieuwe worden vervangen (tot de dood er op volgt), zo gaan de levensfasen voorbij. Je jeugd gaat verloren, de adolescentiefase loopt op een zeker moment af, de fase van het opvoeden van kinderen gaat voorbij, de fysieke bloei van je leven gaat ook voorbij, en tenslotte blijft slechts de ouderdom, die uiteindelijk ook voorbij gaat. Alle vorige levensfasen gaan voorbij, en sterven daarmee af. Slechts de herinnering blijft maar ook die sterft geleidelijk. Daarmee is weemoed een wezenlijk element in ons leven. En dat is goed. Weemoed maakt het leven rijker als we niet in nostalgie blijven hangen. Sommige mensen zijn niet goed in het afscheid nemen van vorige levensfasen, en blijven steken in een fase die eigenlijk al voorbij is. Dat is jammer, want het afscheid maakt ruimte voor iets nieuws. Zou dat met de dood ook zo zijn?

In mijn vorige blog heb ik globaal vier levensfasen beschreven, die elk ook voorbij gaan. En ik zei dat ik bij de overgang van elke fase naar de volgende een rite de passage, een overgangsritueel mis. Een rite de passage kent vier fasen: de bezinning, een beproeving of test, de eigenlijke overstap en de integratie in de nieuwe situatie.

In de bezinningsfase realiseer je je dat het tijd is om afscheid te nemen van de vorige fase. Niet altijd makkelijk: partir c’est mourir un peu. Het kan zijn dat de volgende fase je al duidelijk voor ogen staat, maar als dat niet zo is dan kan er een gevoel van gemis en van leegte ontstaan. Dan is de bezinningsfase een periode om dat toe te laten. In het algemeen kan een retraite of een sabbatical in deze fase aangewezen zijn.

Dan komt de test. Voor sommigen is de sabbatical op zichzelf al een test, met name als die in eenzaamheid of in een workshop wordt doorgebracht. En verder: wezenlijke zaken uit de vorige fase loslaten (je ouders of je kinderen bijvoorbeeld, of je vaste baan, of bepaalde gewoontes en opvattingen; soms ook bepaalde bezittingen, in extreme gevallen een huis). En dan: iets doen wat je moeilijk of angstig vindt, maar waarvan je voelt dat het niettemin goed is om te doen: het verlaten van je comfort zone.

In de derde fase komt de eigenlijke overstap. Het zou goed zijn als die gepaard gaat met een gelofte: het hogere doel en de waarden die je in de nieuwe fase wilt realiseren; een update van je levensmissie (sacred contract). Tegenover wie moet je die gelofte afleggen? Het is mooi als je dat kan doen tegenover een persoon die als mentor of leermeester in je leven aanwezig is, maar als die persoon er niet is kan je het ook doen tegenover een – al dan niet formele – groep van mensen die je begrijpen.

En dan volgt ten slotte de integratie in de nieuwe fase. Dat betekent vaak de toetreding tot een nieuwe groep of gemeenschap; een buurt, een werkteam, een woongemeenschap, een vereniging. Dat kan gepaard geen met een ritueel: introductie, inwijding. Zelf ben ik halverwege mijn leven toegetreden tot de (toen nog bestaande) Hervormde Kerk (doop, belijdenis, voorafgegaan door twee jaar catechisatie). Ter voorbereiding op de laatste fase in mijn leven heb ik als test een tiendaagse wilderniss quest gemaakt en een drie maanden durende voettocht (pelgrimstocht). Ook ben ik toen ingewijd in de vrijmetselarij.

Dit blog is alweer veel te lang geworden, maar ik hoop dat het je geïnspireerd heeft om zelf ook overgangsrituelen op te zoeken of voor jezelf te organiseren. Mocht je destijds geruisloos een nieuwe levensfase zijn ingegaan, dan verdient het overweging om alsnog een ritueel door te maken om steviger in de nieuwe situatie te wortelen.

De vier jaargetijden in ons leven.

Geef een reactie

Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd.
Sören Kierkegaard

In mijn vorige blog beschreef ik hoe deze tijd arm is aan rituelen, althans buiten de kerk en in de westerse wereld. In dit blog wil ik speciaal aandacht besteden aan een bijzondere vorm van rituelen: de rites de passage. Dit zijn rituelen bij de overgang van de ene situatie of periode naar een volgende. Voorbeelden zijn rituelen bij geboorte, huwelijk, dood of het afsluiten van een school of opleiding. Binnen de katholieke kerk zijn de sacramenten van doop, eerste communie, vormsel en het sacrament der stervenden voorbeelden, binnen de protestantse kerk doop en belijdenis, in het Jodendom besnijdenis en bar mistwa. In de vrijmetselarij zijn er de inwijding tot leerling, de bevordering tot gezel en de verheffing tot meester. Hoe dat zit in Hinduisme, Buddhisme en Islam weet ik niet. Niettemin mis ik een aantal essentiële overgangsrituelen. Hieronder leg ik uit hoe ik dat zie.

Ik mag – net als in het Hinduisme*) – het leven symbolisch graag zien als een opeenvolging van vier seizoenen: lente 0-25 jaar), zomer(25-50 jaar), herfst (50-70/75 jaar) en winter (70/75 tot de dood er op volgt). De eerste fase is die van het opgroeien en volwassen worden. Er wordt door opvoeding, socialisatie en opleiding een basis gelegd voor de tweede fase. De tweede is die van het volwassen zijn en vrucht dragen, de fase waarin je je vestigt in de samenleving, de fase van partnerschap en/of gezin, eventueel kinderen opvoeden, het ontwikkelen van vakmanschap of vakvrouwschap, professionaliteit en ontplooiing in werk of beroep. In de derde fase wordt de aandacht daarnaast gericht op verdieping, zingeving en spirituele ontwikkeling. In de vierde fase, de fase van de elder, wordt het naar binnen keren het centrale aandachtspunt. De activiteit in de buitenwereld neemt af, behalve als er een beroep gedaan wordt op zijn/haar ervaring of wijsheid.
Natuurlijk zijn die leeftijdsgrenzen niet heel precies – de overgangen kunnen altijd iets eerder of later plaats vinden.

Wat ik in deze samenleving mis zijn rites de passage tussen de verschillende fasen. Tussen de eerste en tweede fase kunnen het met succes afsluiten van hogere opleidingen of huwelijksrituelen enigszins die plaats innemen, maar dat is toch niet helemaal hetzelfde – al was het maar omdat niet iedereen een hogere opleiding volgt of trouwt.
In het volgende blog wil ik op de mogelijke rites de passage tussen de levensfasen nader ingaan.

*) https://www.ohmnet.nl/spiritualiteit/artikelen/de-vier-levensfasen/

Leven met aandacht

Geef een reactie

Seasonal focus: Outer darkness calls for nourishment within.
http://www.earthstewards.org

Omdat ik aanstaande donderdag weg ben voor een korte herfst vakantie verschijnt mijn blog deze week op dinsdag. Dat komt mooi uit, want het is vandaag 1 november, een bijzondere dag. In de oude Keltische tradities is het Samhain (spreek uit: Soween), de dag waarop onze zichtbare, materiële wereld communiceert met de onzichtbare, spirituele wereld. Het is de doorgang naar het sanctum sanctorum, waarachter de diepe grot van de Aarde-Moeder zich bevindt, de creatieve afgrond van waaruit de intuïtie opborrelt. Om daarmee in verbinding te komen hadden de Kelten verschillende rituelen. In Mexico is het vandaag de Dia de Muertos, de dag van de doden die daar uitbundig gevierd wordt, en de dag waarop overleden kinderen even terugkeren naar de aarde. Later is deze dag samengevoegd met het rooms-katholieke Allerheiligen. Kortom, het is een dag waarop de sluiers tussen deze wereld en de onzichtbare werelden even worden weggenomen.

Samhain, Allerheiligen is ook het begin van het laatste achtste deel van het jaar dat loopt tot de winter-zonnewende, die dit jaar valt op 22 december. Het aandachtspunt voor deze periode vindt u bovenaan dit blog. Hoe mooi dat de engel van de maand – bij Findhorn – nu juist de engel van meditatie is.

Voor de buitenkerkelijken en de ongodsdienstigen onder ons is onze tijd arm aan rituelen – althans in de westerse wereld. Voor hen die regelmatig een kerkdienst bezoeken, of op andere wijze deelnemen aan rituele bijeenkomsten, is dat geen probleem, maar voor de overigen kan het dat wel zijn. Alle godsdiensten en spirituele tradities kennen rituelen (gebeden, liturgieën, enzovoort). Buiten de kerk bestaan er ook rituelen, die lijken op vaste gewoontes: iets afkloppen, of kaarsjes op een verjaardagstaart uitblazen, of de rituelen bij huwelijk of begrafenis. Maar dagelijkse of wekelijkse rituelen die, als je ze niet gedachteloos of routinematig doet, kunnen leiden tot verdieping en vergeestelijking en het geven van betekenis aan je leven, zijn er bijna niet.

Als u meer rituelen in uw leven zou willen invoeren zijn er verschillende mogelijkheden. Ik noem er enkele die ik zelf praktiseer: ochtendmeditatie, avondgebed (voorbeden afgesloten met een rituele formulering), een kort dankgebed voor de avondmaaltijd – is het geen wonder dat de aarde maar blijft geven, hoezeer we haar ook maltraiteren, en dat we leven in een wereld waar miljoenen mensen er aan meewerken dat we iedere dag gevarieerd voedsel op ons bord krijgen en dat de meesten van ons dat gewoon kunnen betalen? En dat weer anderen het ons mogelijk hebben gemaakt dat geld te verdienen? – . Ook aan de benodigde lichamelijke oefening kan rituele betekenis worden gegeven, bijvoorbeeld door yoga – ikzelf beoefen de zonnegroet – of door ze met aandacht te doen.

Als u meer wil doen, of ook betekenis wil geven aan de seizoenen en bepaalde bijzondere dagen in het jaar, en zelfs aan elke dag afzonderlijk, dan kan ik u zeer aanraden een keer het Essene Book of Days aan te schaffen via bovengenoemde website. Dat heeft mij in de loop der jaren zeer veel gegeven.

Vertrouwen (3)

Geef een reactie

Als je jong bent kom je vroeg of laat voor de vraag te staan: wil ik kinderen op de wereld zetten? Als je sowieso niet naar kinderen verlangt of geen kinderen kunt krijgen is dit niet aan de orde. Maar anders lijkt dit een van de moeilijkste dilemma’s waar je voor komt te staan.

Toen ik jong was speelde de vraag niet zo heftig als vandaag. Als je naar kinderen verlangde, dacht je hooguit nog eens wat na over de extra verplichtingen en verantwoordelijkheden die je al dan niet wilde aangaan. Of over de financiële consequenties. Dat speelde allemaal niet zo voor mij. Ik heb toen wel kort nagedacht over de vraag of nog meer mensen op de wereld wel een goed idee was, maar heb de vraag terzijde geschoven als ik dacht aan de bijdrage die mijn kinderen zouden kunnen leveren.

Maar nu is het anders. Op deze leeftijd is het niet meer mijn persoonlijk probleem, maar ik heb er wel gedachten over. Al was het maar dat mijn kleinkinderen binnen niet al te lange tijd voor de vraag kunnen komen te staan.

Voor het wel kiezen voor kinderen pleit het volgen van je verlangen (psychologisch en biologisch), het uitdrukken van je liefde, het niet bij voorbaat opgeven dat het nog goed kan komen met deze wereld, en het scheppen van de voorwaarden voor de kostbare gift die leven is; het scheppen van groei, bloei en vrucht dragen. Het kiezen voor kinderen is een daad van vertrouwen, hoop en liefde.

Anderzijds wil je je kinderen een veilige en kansrijke toekomst geven met perspectief, en hen al te veel lijden besparen. En een garantie kun je daarvoor in deze wereld, die verwarder en verdeelder lijkt dan ooit, niet geven. Dat kon vroeger natuurlijk ook niet, maar de kansen leken toen toch wel heel anders te liggen.

Kinderen en kleinkinderen hebben mij in mijn leven heel veel voldoening en vreugde gegeven en bijgedragen tot mijn persoonlijke ontwikkeling. Dat gun ik iedereen, ook mijn kleinkinderen. Maar het blijft een moeilijke beslissing. Ik realiseer me wel dat ik treurig wordt bij de gedachte dat mijn geslacht met mijn kleinkinderen zou uitsterven. Ik denk echter dat er altijd mensen zullen zijn, onder wie waarschijnlijk ook een of meer van mijn kleinkinderen, die ondanks alle overwegingen toch kinderen zullen krijgen, is het niet hier in het Westen, dan wel in de rest van de wereld. Het leven is zo krachtig; dat laat zich niet uitdoven. En daarin ligt mijn vertrouwen voor de toekomst.

Hope Flowers School, Bethlehem, een symbool van vertrouwen.

Vertrouwen (vervolg)

1 reactie

De engel van deze maand is vertrouwen. In mijn vorige blog heb ik de vraag gesteld hoe we fundamenteel vertrouwen kunnen ontwikkelen, met andere woorden, hoe we die engel kunnen toelaten.

We kunnen er niet op vertrouwen dat Poetin de kerncentrale in Zaporizhia niet laat vergaan in een rampzalige meltdown, of dat hij geen atoomoorlog zal beginnen. We kunnen er niet op vertrouwen dat China Taiwan niet zal bezetten en zodoende de derde (of vierde?) wereldoorlog zal ontketenen. Of dat onze Westerse democratie niet op korte termijn ten onder zal gaan. We kunnen er ook niet op vertrouwen dat de aarde nooit zal worden getroffen door een alles verwoestende meteoriet. Of dat we geen nieuwe pandemie hoeven te ondergaan. Hoezo vertrouwen in het leven?

Het helpt om dit alles eens van een afstand te bezien. Dan kunnen we ineens het grotere geheel zien, en oog krijgen voor het mysterie van de oorsprong en het wonder van de kosmos. Dan kunnen we waarnemen hoe de oorsprong zich manifesteert in een wonderschoon stelsel van fysische en mystieke wetten.

Dan kunnen we oog krijgen voor de evolutie en de zin van dit alles. En vandaar kunnen we terug keren naar dit aardse bestaan: de schoonheid van een bloem of een kunstwerk, het contact met de innerlijke gids, de medemenselijkheid die we temidden van alle destructie zien opbloeien.

Dan staan we voor het raadsel hoe deze prachtige wereld kan bestaan naast de vernietigende krachten die we ook zien. En dan beseffen we dat we over dit raadsel bespiegelingen kunnen houden – dat is dan ook door de eeuwen heen door talloze filosofen, theologen, en spirituele leiders gedaan – maar dat we het nooit kunnen oplossen of begrijpen. Wat dan overblijft is een keuze: kiezen we voor de schoonheid en de liefde of voor de lelijkheid en het kwaad.

Als we voor het eerste kiezen, dan hebben we een basis gecreëerd om de engel van vertrouwen toe te laten. Daarmee zullen we niet ineens alles wat in de ‘grote-mensen-wereld’ gebeurt met vertrouwen tegemoet kunnen zien, en ook niet zeker weten dat we niet door tegenslag of ziekte kunnen worden getroffen, maar kunnen we wel ons leven zien als een kostbare gift waardoor we kunnen groeien en zomaar iets goeds kunnen doen. Een vertrouwenwekkende gedachte.

Vertrouwen

Geef een reactie

Iedere maand staat Innerlinks*) open voor de ‘Engel van de maand’. Deze maand is dat de engel van vertrouwen. Ik laat Kathy Tyler van Innerlinks hierover graag aan het woord:

Het maakt niet uit welk spiritueel pad je volgt, een ultiem gevoel van vrede komt neer op één vraag: Kun je de behoefte om je leven te beheersen loslaten, en erop vertrouwen dat er een welwillende kracht is die alles leidt wat er ooit was, is en zal gebeuren?
Vertrouwen is de manier van de ziel om zich af te stemmen op de fundamentele wetten van de werkelijkheid. Er is een diep ritme dat door al het leven beweegt, dat niet door onze wil kan worden beheerst.
Wanneer vertrouwen onze ervaring bepaalt, kan onze psyche zich ontspannen en kan onze ziel vrede hebben met onze situatie. We kunnen rusten in het onbetwiste vertrouwen dat het universum voorziet, dat we hebben en zullen ontvangen wat we werkelijk nodig hebben. In feite vaak meer dan wij ons kunnen voorstellen.
Als we veel ‘basisvertrouwen’ hebben, zijn we moedig en nemen we risico’s. We onderdrukken onze competenties niet. We gaan van harte het leven in, doen wat goed voelt, in het vertrouwen dat het goed komt. Het leven wordt een scheppingsverhaal en geen hindernisbaan.
Zonder fundamenteel vertrouwen zijn we geneigd te reageren op wat zich aandient in overeenstemming met onze conditionering, en willen we dat ons leven de ene of de andere kant op gaat. We houden vast aan vooraf bepaalde aannames en uitkomsten. We raken gespannen en verkrampt en doen alles wat we kunnen om de omstandigheden zo te manipuleren dat ze passen bij onze verlangens.

De vraag is natuurlijk hoe we dat vertrouwen kunnen ontwikkelen, hoe we daarvoor open kunnen staan. Daarover volgende week.

*)See: https://innerlinks.com