The day after.

Vooruit dan . . . voor een keertje nog: over voetbal.

logo

logo

UnknownOver de wedstrijd van (eer)gisteren: volgens mij heeft het beste team gewonnen. Schneider was een andere mening toegedaan (maar hij speelde niet al te goed); Vlaar daarentegen was het met me eens (maar die speelde dan ook geweldig, en had dus verder geen excuses nodig). De teams ontliepen elkaar niet veel, maar over de hele wedstrijd gezien waren er meer goede passes (goed geplaatst, en prachtig aangenomen) van de Argentijnen dan van de Nederlanders. Vooral Kuyt en Schneider hadden toch wel erg veel missers, en de balaanname was ook niet al te best als de pass wel goed was. Alleen in de twee fasen dat Nederland wel goed speelde (in de tweede helft en in de verlenging), ging het beter.

Ik was dus wel teleurgesteld na afloop van de wedstrijd, maar niet zo verslagen als vele anderen, onder wie een goede vriend, van wie ik dat nu niet zo verwacht had. Wonderlijk wat voetbal met ons kan doen. . .

Er zijn wel een paar interessante observaties achteraf te maken. In de eerste plaatse was ik verbaasd over al die commentatoren (Bert van Marwijk, Ronald de Boer,  Jan en Youri Mulder, Pierre van Hooijdonk, Co Adriaanse) die allemaal zeiden: ‘dat moeten we wel kunnen winnen’, en er ook vrij zeker van waren dat we zouden winnen. Ik begreep daar niets van, want ik was daar zelf allerminst van overtuigd. Die mening deelde ik overigens met Van Gaal, die daar ook niet zeker van was, en met Hugo Borst, die als enige een afloop met strafschoppen voorspelde.

In mijn vorige blog heb ik Van Gaal zeer bewonderd vanwege zijn superieure leiderschap. Sindsdien las ik een artikel in de De Groene van 3 juli j.l., waarin de stelling werd behandeld van Lord Acton: “Macht corrumpeert, en absolute macht corrumpeert absoluut (1887)”. Deze stelling wordt in dat artikel geadstrueerd met vele voorbeelden (onder andere Blair, George W Bush en Berlusconi), maar of de stelling altijd opgaat blijft onzeker. Ik pleeg die stelling vaak te parafraseren als: succes is de grootste bedreiging voor een leider. Het kan veroorzaken dat de leider gaat lijden aan zelfoverschatting, ontoegankelijk wordt voor kritiek en daarmee zijn flexibiliteit verliest. Zou dat ook met Van Gaal gebeurd zijn? Hoe is het anders te verklaren dat deze meester-strateeg in deze wedstrijd tegen Argentinië niet minder dan vijf cruciale strategische fouten maakte? (waarover ik overigens  niets heb gelezen en gehoord in de nabeschouwingen – ook al weer zo vreemd). U gelooft me niet? Hier komen ze:

Een: waarom laat je Nigel de Jong spelen, als je weet dat je een grote kans loopt die te moeten wisselen, en je prima vervangers voor hem hebt, met name Clasie? Waarom spaar je hem niet voor een eventuele finale, en houd je een wisselmogelijkheid over?

Twee: waarom laat je Van Persie spelen, die niet helemaal in goede doen is na een griepje (en toch al niet zo geweldig speelt), terwijl je de kans loopt hem te moeten wisselen, en je niet minder dan drie uitstekende vervangers voor hem hebt, te weten Huntelaar, Depay en Lens? Waarom spaar je hem niet voor een eventuele finale, en houd je een wisselmogelijkheid over?

Drie: waarom wissel je Van Persie, terwijl je weet dat je daarmee je beste keeper voor de strafschoppen niet meer kunt inzetten, en je weet dat er een vrij grote kans  is dat zelfs na deze wissel het karwei niet in de beschikbare speeltijd geklaard kan worden?

Vier: waarom laat je de strafschoppen serie beginnen met de minst ervaren schutter? Als het zo is, dat geen van de specialisten als eerste een strafschop wilde nemen hoe komt het dan dat je gezag niet kon laten gelden (op een stimulerende manier)?

Vijf, hoe kan het bestaan dat Cillesen niet op de hoogte was van het feit dat Messi de laatste tijd altijd rechts van de keeper (voor hem dus links) inschiet? Deze informatie was volgens Hugo Borst bekend en aan Oranje meegedeeld. Heeft Hoek dat niet doorgegeven aan Cillesen? Of was er een communicatiestoornis tussen Van Gaal en Hoek? Of was Cillesen eigenwijs?

Maar wie weet wat er in het hoofd van Van Gaal is omgegaan – ik in elk geval niet. Ik kan dit alles niet anders uitleggen als de onrealistische verwachting – een gevolg van de eerdere successen? – dat er wel in de reguliere speeltijd gewonnen kon wordenlogo. Dit zou inderdaad gekund hebben, maar het punt is dat je dat niet zeker weet, en dus een goed plan B moet hebben (en C, voor als je achter komt te staan). Juist van Van Gaal, de meester, had ik dat verwacht. Ik neem niets terug van de lof die ik hem in mijn vorige blog heb toegezwaaid, maar zijn leiding in deze halve finale vond ik niet sterk.

Veel boosheid richt zich op Robben, die de enige kans van de wedstrijd, vlak voor het eind van de speeltijd, niet kon benutten. Maar dat vind ik niet terecht. Een wedstrijd wordt verloren of gewonnen door het hele team, zoals ze zelf steeds benadrukten. De coach en zijn staf horen daarbij. En ook de fantastische verdedigers Vlaar, De Vrij en Janmaat. Wat Vlaar betreft: het leek wel of de dagen van good old Jaap Stam weer waren teruggekeerd. Of Rinus Israels. Kortom, “we” hebben verloren, maar ik heb die avond veel moois gezien. Waarmee ik mijn beschouwingen over het voetbal maar wil afsluiten. Want wat weet ik er eigenlijk van. . .

 

 

 

 

De bal is magisch.

Ik open nooit mijn computer en mijn mobiele telefoon op zondag – laat er een dag zijn waarop ik niet verzeil in de hectiek van de soms boze buitenwereld. Maar vandaag maak ik een uitzondering. Mijn blog over het WK voetbal moet er nu uit. Het moet er uit als poepen. En het wordt een lang blog. Voetbalhaters – wend u af.

Normaal kijk ik ook al graag voetbal. Ik kan enorm geboeid zijn door de schoonheid van spelpatronen, door het vakmanschap van spelers of trainers, en door alle intermenselijke processen die zichtbaar of onderhuids een rol spelen. Kijken naar voetbal is een van de weinige activiteiten (nou ja, activiteiten) die voor mij net zo werken als zingen in het koor, skiën, paardrijden en vakantie. Ik laat me er in meeslepen., zelfs bij de wedstrijdjes van mijn kleinzoons. Het is een lichte vorm van verslaving.  Mezelf kennende is dat vreemd, ik ben verder niet zo gevoelig voor verslaving.

Verder vind ik het leuk om over voetballen te denken en te praten. Het is net de samenleving als geheel, maar dan geconcentreerd in een beperkte tijd en ruimte. Dus kun je er heel veel in zien. Dat bevredigt mijn nieuwsgierigheid.

Maar nu naar de kern van de zaak: het WK. Er is heel veel over te zeggen – ik moet me noodgedwongen beperken. Eerst iets over mijn eigen reactie. Waarom laat ik me beïnvloeden door de uitslag van de wedstrijden? Waarom komt mijn ‘neurose’ haarscherp naar voren tijdens de wedstrijden: mijn wat pessimistische, soms bijna cynische instelling, mijn ‘betweterigheid’, mijn oordelen, mijn partijdigheid, mijn verslaving. Waarom vind ik het jammer als Frankrijk en België verliezen? Waarom ben ik, net als iedereen , opgewonden vrolijk als “we” winnen en voel ik me verslagen als “we” verliezen? Waarom ben ik “we”? Waarom vind ik dat überhaupt belangrijk? Mijn verstand zegt me dat het niets betekent in het licht van de eeuwigheid, en dat er wel heel wat belangrijker zaken zijn op de wereld. Maar misschien heeft mijn verstand wel ongelijk. En net als bij iedereen is het mijn tribale kant die overneemt: ik behoor tot de stam die Holland heet.

Het is misschien wel daarom dat de resultaten op een WK belangrijk blijken voor een land. Bij winst is (bijna) het hele land in een feestroes, bij verlies het hele land in rouw. Bekend is dat dit zelfs kan doorwerken in de economie: vertrouwen in de economie, ja zelfs in de politiek neemt toe bij winst, en af bij (vooral vroegtijdig) verlies. Waarmee maar weer is aangetoond hoe belangrijk de tribale bron van onze kracht en macht is voor ons welbevinden en ons identificatieproces. (Voor hen die bekend zijn met The Edge: het eerste niveau, het eerste chakra)

Wat ik ook boeiend vind is dat dit hele WK zich afspeelt in een context van corruptie, omkoping en extreme armoede, maar dat je daar tijdens de wedstrijden zelf en de commentaren daarop verder niets van merkt. We hebben allemaal behoefte aan een droom. Het leven is een spel, en het spel is het leven, zoals ik al vaker heb gezegd. (Samen met Jan Paul van Soest heb ik daar zelfs een boek over geschreven). Dat is een opwekkende gedachte, want dat betekent dat we grote invloed hebben op ons leven ongeacht de omstandigheden.

Maar laat ik nu toch eens concreet worden. Weer hebben de landen met een grote voetbaltraditie, die vrijwel altijd bij ieder WK een centrale rol spelen, de laatste vier bereikt: Brazilië, Argentinië, Duitsland en Nederland. Ja, Nederland. Opmerkelijk.

Van Gaal is een bijzondere man. Hij steekt zijn hoofd boven het maaiveld uit, en doet dat op zijn bekende stekelige manier. Dus moest bij vele journalisten zijn kop eraf. Maar hij kan ons veel leren over leiderschap. Systeem is bij hem dienend, niet overheersend. Ik heb nog nooit een coach gezien die tijdens de wedstrijd, als het even niet goed gaat, niet alleen spelers wisselt, maar ook het spelsysteem, waarbij alle spelers meteen weten wat in het nieuwe systeem hun plaats, taak  en functie is. Hij is begonnen met 5-3-2, toen kwam 4-3-3, toen kwam (tegen Mexico, op het laatst) 3-3-4 en in de laatste wedstrijd leek het wel 3-2-2-3. (Merk op dat hij daar volstrekt onhelder over was voorafgaande aan de wedstrijd – misschien uit tactiek om de tegenstander niet wijzer te maken). Maar uiteindelijk werd het systeem overstegen. Op een gegeven moment liep Robben links, Depay rechts en Sneijder, Kuyt en Blind overal. Interessant. In de laatste minuut voor de strafschoppen werd de keeper gewisseld: de beste man moet de juiste taak krijgen; dat geldt voor Cillisen, voor Krul, voor Kuyt, voor het hele team. Geluk dwing je af – zo heet dat. Van Gaal laat zien dat leiding niet zonder management kan. Geen coach maakt zoveel aantekeningen. Van Gaal laat zien dat leiderschap niet zonder team kan: eerst zijn eigen ‘management’-team – waarin Danny Blind, Patrick Kluivert en Frans Hoek een cruciale rol spelen, en dan zijn spelersteam. Hoe dat laatste team zich ontwikkeld heeft doet mij denken aan hoe groepsvorming kan plaats vinden tijdens diepgaande trainingen of conferenties over persoonlijke groei. Het kan niet anders dan dat Van Gaal het spontane groepsproces zijn werk heeft laten doen, waarbij de leider er alleen maar voor hoeft te waken dat negatieve invloeden (van binnenuit of van buitenaf) geen kans krijgen. Nou ja, alleen maar, dat vraagt best een scherpe blik en krachtig, natuurlijk gezag, En wat compassie is nooit weg natuurlijk. Ik zie Van Gaal’s defensieve houding naar de pers als een uiting van het willen beschermen van de groep. Ik zei het al: er valt veel van hem te leren over leiderschap.

Ik moet het hier helaas bij laten. Er is nog zoveel meer te zien en te vertellen. Maak je eigen verhaal maar, samen met honderden miljoenen Nederlanders en burgers uit andere landen. Er is meer te zien dan je ziet. En of we Argentinië zullen verslaan? Volgens mij hebben “we” een goede kans. Duitsland  is een ander verhaal. Als zij winnen van Brazilië  tenminste. We zullen zien.

 

After the kidnapping – who dares to criticize Israel?

Let me make this clear: the kidnapping and murdering of the Israelian boys is a terrible act for which there is no excuse. I have to make this statement very strongly at the beginning of this blog, because otherwise I shall be accused of partiality, anti-semitism or worse. Hate mail is quickly send and received these days. Therefore I repeat, my opinion is:

the kidnapping and murdering of the Israelian boys is a terrible act for which there is no excuse. I repeat:

the kidnapping and murdering of the Israelian boys is a terrible act for which there is no excuse.

Having said this I’d like to make a few comments. First: in May two Palestinian boys were killed in Ramallah by the Israelian army, for no acceptabele reason. To be honest, that totally escaped me, because the media hardly mentioned it, and it caused no commotion at all. No comments from any official, not from our own minister of foreign affairs.

Secondly, if the parents of the kidnapped boys had chosen to stay in Israel, instead of choosing to live in an illegal colony on the West Bank, their sons would have been still alive. I wonder how one can live with this responsibility. They had a choice where to live, which the Palestinian boys had not. Those boys were living in their own country, whereas the colonists were not.

Furthermore I think the Israelian reaction is totally out of proportion. In the military campaign of trying to find the perpetrators 400 people were arrested, 6 persons were killed (among who boys of the same age as the victims), two houses (of the families of the suspects) were destroyed and their furniture was annihilated. Of course without any form of legal procedure. Then, a Palestinian boy was murdered and incinerated (not by the authorities though). No wonder the Palestinian people revolted. Two things in this process are bewildering me.

One, that after this extreme reaction of revenge the Israelian government still is considering more measurements of vengeance. Secondly, that no condemnation of the disproportionate Israelian reaction is heard. By the Palestinians, yes, but not by the leaders of the world (Obama, the secretary of the UN, EU leaders, our own minister of foreign affairs, diplomats, – nobody), not by Western media, not by anyone outside the Arab world. Yes, the killing of the Palestinian boy is condemned, but there is no disapprobation of the Israelian government (aside from within Israel itself). So far for impartiality and objectivity.

In this havoc of violence there is at least one beacon of peace: the Hope Flowers School for Peace Education in Bethlehem. They try to go on under these very difficult circumstances. They are as a rock in the wild stormy sea. If you want to support them, especially now, then you can help them financially. Many traumatized children shall need their help in the near future. Their crowd funding action is going for just another 8 days: https://onepercentclub.com/nl/#!/projects/more-meals-for-the-hope-flower-school, and their target is not yet reached.

In het kwade zit het goede.

Leks Verzijlbergh, € 67 mio; Erik Staal, € 2,1 miljard; Martien Kromwijk, € 225 mio; Hubert Möllenkamp, ruim 30 mio (6 mio privé opgenomen, reed een tweede auto van de zaak, een Maserati, voor € 8500 per maand); Peter Span, 118 mio: Rinie Teuben, 67 mio. Dit zijn de namen van de directeuren van woningbouwcorporaties die verhoord werden door de enquête commissie van de 2e Kamer, met achter hun namenn de onder hun verantwoordelijkheid veroorzaakte verliezen (die ten laste komen van de huurders, dan wel sociale woningbouwprojecten).  Volgens hun eigen zeggen zijn ze niet verantwoordelijk voor deze verliezen. Het schijnt een soort natuurverschijnsel te zijn geweest, en als er al iemand verantwoordelijk moet worden gesteld is het de overheid, die onvoldoende controleerde. Hun salarissen: sommigen werden erg slecht betaald (ca. € 200.00), anderen kregen een half miljoen, plus hoge vertrekpremies.

De woningbouwcorporaties zijn aan het begin van de vorige eeuw opgericht door sociaal voelende burgers, die vonden dat er absoluut iets moest worden gedaan aan de erbarmelijke huisvesting van de onbemiddelden. (Eigen Haard, Patrimonium, Rochdale). Deze burgers deden dat als vrijwillers, en hadden geen enkel materieel belang bij de woningbouwverenigingen of corporaties. Hun motivatie was simpel: bijdragen aan een betere wereld en de verheffing van de arbeidersklasse. Als je hun motivatie vergelijkt met de motivatie van bovengenoemde directeuren, wat zijn we dan ongelofelijk ver verwijderd van de toen heersende moraal.

De NZA bestuurders Theo Langejan en Eitel Homan(salarissen omngeveer € 300.000) treden af omdat NRC/Handelsbad in  een uitvoerige publicatie hun declaratiegedrag (buitenlandse reizen, door commerciële bedrijven betaalde ‘dienstreizen’, lease-auto’s van ca, € 3200 per maand, verblijf in prachtige ‘seaside resorts’; enfin lees het zelf en huiver, https://www.nrc.nl/nieuws/2014/06/17/de-nza-zorgt-goed-voor-zichzelf/) aan de kaak heeft gesteld. Daarvoor was echter al gebleken dat de NZA, die toezicht moet houden op de tarieven en prestaties in de zorg, volstrekt gefaald heeft. Een voorbeeld: aan het Sint Antonius ziekenhuis, dat een miljoenenfraude pleegde (€ 24,5 mio), werd slechts een bescheiden boete opgelegd, en geen aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie. De bestuurders achtten zichzelf daarvoor echter niet verantwoordelijk. De directeur van het St. Antonius ziekenhuis verklaarde van niets te hebben geweten, en verklaarde zich derhalve ook niet verantwoordelijk.

In de loop van de 19e eeuw werden er in Nederland honderden ziekenfondsen opgericht. Sommige daarvan waren commercieel, maar de meeste fondsen waren filantropische fondsen (bijvoorbeeld van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen), fondsen opgericht door medici, en onderlinge (coöperatieve) fondsen. Vaak werden deze fondsen opgericht door vrijwilligers, die dit deden uit menslievende motieven en daarvoor geen vergoeding ontvingen. Als je die ethiek vergelijkt met de ethiek uit bovenstaande voorbeelden, dan is onze cultuur een heel stuk verder voortgeschreden.

Intussen stijgen de salarissen van bankbestuurders en medewerkers over de hele linie (24 % hoger sinds de aanvang van de kredietcrisis, tegenover ca. 10 % in de rest van de samenleving). De verplichte afschaffing van de bonussen heeft geleid tot compenserende salarisverhogingen. De bankmedewerkers, met name ook in de top en subtop, behoren tot de best betaalde gesalarieerden in Nederland. Het argument hiervoor is dat anders deze deskundige medewerkers naar het buitenland vertrekken. Deze deskundigheid bestaat uit: 1 het veroorzaken van de kredietcrisis, en 2, het er in slagen de maatregelen die een volgende crisis zouden moeten voorkomen zoveel mogelijk te omzeilen, 3. het uitvinden van nieuwe ondoorzichtige financiële producten (het kapitaal moet toch ergens heen, niewaar?). Maar afgezien daarvan: het staat wel vast dat deskundigheid niet leidt tot een hoger salaris, maar omgekeerd, een hoger salaris leidt tot de reputatie van deskundigheid. Lees hierover het artikel van Rob Wijnberg in: https://decorrespondent.nl/1330/abn-amro-en-het-iets-te-creatieve-zelfbeeld-van-de-bankier/34087900-b07173c2 of de column van Maarten Schinkel in NRC/Handelblad (25 juni), en huiver.

Het bovenstaande geldt ook voor ABN/AMRO, waarvan ik dacht dat de overheid eigenaar was, en waarvan ik dacht dat de overheid dit dus had kunnen tegenhouden (en had moeten tegenhouden, want als belastingbetalers betalen we dit). En het bovenstaande geldt niet voor ASN bank en Triodosbank, daar zijn ze kennelijk minder deskundig (maar ik stal er wel graag mijn geld)

Natuurlijk is het zo dat er een eeuw geleden ook ‘crooks’ waren, en dat er heden ten dag ook heel veel fatsoenlijke mensen tegen een redelijke vergoeding hun werk doen en verantwoordelijkheid nemen. Maar toch . . . waar is de culturele vooruitgang waar we ook vaak over horen spreken?

Er wordt wel gezegd dat het leven zo in elkaar zit, dat het bestaat uit antinomieën: onzichtbaar verbonden tegenstellingen. In mijn boekje ‘Wij zij open’ (geschreven voor de opening van het logegebouw van de vrijmetselarij in Amsterdam, te bestellen bij de Vrijmetselaarsstichting in Amsterdam), schrijf ik daarover het volgende:

In onze tempel ligt een zwart/wit geblokte vloer, die ook op het tableau is afgebeeld. Dat herinnert ons er aan dat het leven ondenkbaar is zonder de tegendelen waaraan wij zijn blootgesteld, zoals licht en duisternis, goed en kwaad, mooi en lelijk, tijdelijkheid en eeuwigheid, keuzevrijheid en bepaald zijn, enzovoort. Als regel zijn deze tegenstellingen antinomieën, hetgeen betekent dat ze beide realiteit zijn, hoewel ze elkaar lijken uit te sluiten, en dat er een onderliggend principe is dat ze verbindt. Wij kunnen de werkelijkheid alleen maar in deze tegenstellingen waarnemen – daarom  spreken we van het antinomiale karakter van de werkelijkheid. . . . Er zijn zwarte en witte blokken, maar er is één vloer. (dat is dus het verbindende principe)

Hoe sterker het kwade in de wereld, hoe krachtiger het goede (je kunt dat goed zien in een oorlog).  Zo bekeken  kunnen we de bovenomschreven misstanden bij de woningcorporaties, de zorg en de banken zien als iets goeds.  Zullen we het daar dan maar op houden?

De meesterzet van enkele extremistische Palestijnen.

De ontvoering van drie Israëlische jongens heeft geleid tot een klopjacht door Israel in de Palestijns gebieden, met name rond Hebron, en dat heeft weer geleid tot massale straatprotesten van Palestijnse zijde. Daarbij is een dode gevallen aan Palestijnse kant, en dat leidt tot meer protesten en confrontaties, met een grote kans op meer doden. Anne, mijn vrouw, zei vanmorgen dat ze het onverstandig vond om die Israëlische jongens te ontvoeren, gezien de spanningen die daaruit voortvloeien, maar dat lijkt me een typische vorm van Westers denken. Vanuit de extremistische Palestijnen gezien is het juist een meesterzet. Zij willen immers helemaal geen Palestijnse staat naast Israel, zij willen gewoon geen Israel (zoals radicale Israeliërs geen Palestina willen) en zijn daarom gebaat bij een radicalisering van de Palestijnse bevolking (die tot nu toe opvallend gematigd was als je het vergelijkt met de terroristen in Syrië en Irak, en de repressie door Israel in aanmerking genomen). Ze vinden daarbij Israel als bondgenoot aan hun zijde. Samen met Israel kunnen terroristische Palestijnen er voor zorgen dat de situatie in de bezette gebieden geheel uit de hand loopt. Uiteindelijk rest Israel dan niets anders dan gewelddadige onderdrukking van de bezette gebieden, en waar dat toe leidt kunnen we zien in de Arabische staten. Het zal uiteindelijk het einde van Israel betekenen, al zal dat nog wel even duren.

In het kader van de fondsenwerving voor de Hope Flowers School in Bethlehem  zijn we bezig met verschillende acties. De crowd funding actie loop nog ruim twee weken, en heeft nog € 1270 nodig.  Anne is bezig met het organiseren van een kunstveiling (die in december zal plaats vinden), en ikzelf met een reis naar Bethlehem, die gepland staat voor volgend voorjaar. Zolang het nog mogelijk is de Hope Flowers School te steunen moeten we dat doen. Het is een van de weinige  geïnstitutionaliseerde vredeskrachten in Bethlehem, en kan derhalve een tegenwicht bieden tegen de radicalisering. Wie op korte termijn een bijdrage wile leveren  kan dat doen via https://onepercentclub.com/nl/#!/projects/more-meals-for-the-hope-flower-school.

Help hen, juist nu!

 

Ze zoeken het maar uit

“Op de politieke landkaart die Van Raak (kamerlid voor de SP) schetste ontbrak de PvdA; zonder twijfel een pesterijtje van de socialist. Maar terwijl zijn partij nu akkoord gaat met de verkoop van Amsterdamse grond, was het in 2006 de PvdA wethouder Asscher die in een bikkelhard gevecht met de liberale minister Zalm voorkwam dat Schiphol werd geprivatiseerd.” (Hans Goslinga in Trouw).

In brede lagen van de bevolking wordt de politiek beschouwd als iets waar je je maar beter niet mee kan bemoeien. Of je gaat de individualistische toer op (ik kom op voor mijn eigen belang, en dat doe ik wel op mijn manier), of, bij hen die een betere maatschappij wel degelijk ter harte gaat, een houding: dat streef ik wel buiten de politiek na. Dat is, tot mijn teleurstelling,  ook de mening van vrijwel alle leden in mijn geliefde Hart Sutra Club. Maar intussen bepaalt de politiek wel de context, het kader waarbinnen we kunnen werken, zoals uit bovenstaand citaat moge blijken.

In de Hart Sutra Club hield een van de leden afgelopen vrijdag een voordracht over de kololoniale geschiedenis van Indië (Indonesië). Met name vertelde hij over de Bersiap (de slachting onder (Indische en Europese) Nederlanders in de periode 1945/46, waarbij ergens tussen de 5000 en de 35.000 mensen gedood werden, en de politionele acties in 1947 en 1948. Bij deze laatste actie waren 100.000 KNIL- (Koninklijk Nederlands-Indische Leger) militairen betrokken, waarvan er 5000 omkwamen. Aan Indonesische zijde vielen er 150.000 doden, niet alleen door het KNIL overigens, maar ook door de hand van Indonesische vrijheidsstrijders.

De presentator van deze voordrachten in de HSC sprak er zijn verbazing over uit dat we dat al deze gebeurtenissen in Nederland nauwelijks beroering wekten, afgezien van af en toe van wat debatten in de 2e kamer. En heden ten dage zijn we geneigd de politiek aansprakelijk te stellen voor wat er toen allemaal gebeurd is. Maar hij stelde: wij zijn allemaal aansprakelijk, doordat we dat hebben laten gebeuren.

Ik vind dat gemakkelijk gezegd, als je aan deze uitspraak geen consequenties verbindt voor de dag van vandaag. Ook nu laten we van alles gebeuren: de voorzetting van het neoliberale beleid, waardoor de verschillen tussen rijk en arm steeds groter worden, de werkloosheid astronomische vormen aanneemt, de ‘commons’ (gemeenschappelijke goederen, waaronder grond) verder verkwanseld worden en de volgende schuldencrisis er al weer aankomt. En een energie- en klimaat-nonbeleid, waardoor onze kinderen en kindskinderen straks in een ernstig aangetaste wereld moeten leven. Enzovoorts en zo verder. De politiek zet de context, en wij laten het gebeuren. Ik ook.

Helaas kan de wereld niet zonder een politieke organisatie. Maar het zou geen organisatie hoeven te zijn die gebaseerd is op deelbelangen en machtsstrijd. Het zou een organisatie kunnen zijn die gebaseerd is op samenwerking. Misschien is het goed als we er eens over nadenken hoe die organisatie eruit zou moeten zien, daar dan met anderen over te praten, en ons er voor in te zetten dat die organisatie er ook komt. Dat lijkt me beter dan ons zonder meer af te wenden van de politiek.

 

Mijn bureau opruimen voor de vakantie.

In dit laatste blog voor mijn vakantie wil ik nog wat zaken afhandelen die al een tijdje op mijn bureau liggen. Daarmee is deze blog wel wat aan de lange kant geworden, maar u hoeft het natuurlijk niet allemaal te lezen.

In de eerste plaats staat er in Letter en Geest, de bijlage van Trouw, van 10 mei een bizar artikel van Jaffe Vink, als een soort voorpublicatie van zijn te verschijnen boek: ‘Wie is er bang voor de vooruitgang’. In dit artikel wordt het rapport van de Club van Rome, ‘Grenzen aan de Groei’, uit 1972 afgekraakt, en worden de reacties hierop in politiek en samenleving als overdreven, ja zelfs hysterisch afgedaan. Uit het artikel blijkt overduidelijk dat de heer Vink het rapport niet heeft begrepen. Dat komt ervan als ondeskundigen zich met ingewikkelde materies gaan bezig houden zonder  de moeite te nemen zich er echt in te verdiepen.  De strekking van het artikel is dat we ons overdreven zorgen maken over de toekomst, en als zodanig past het
Vervolgens word ik wat moe van het optimisme in bladen als P+ en De Optimist  (de opvolger van Ode, bijlage van NRC/Handelsblad van 10 mei). Deze bladen staan vol met duurzame oplossingen die de wereld zullen redden. Quod non. Daarmee is niets gezegd ten nadele van de projecten en producten die in die bladen gepresenteerd worden. In tegendeel, meestal zijn het uiterst zinnige projecten, die een bijdrage kunnen leveren tot de noodzakelijke transitie waarvoor we staan. Maar ook niet meer dan dat. Alle zogenaamde ‘cradle to cradle’ projecten bijvoorbeeld geven vaak wel aan hoe grondstoffen hergebruikt kunnen worden, maar geven voorshands geen oplossing voor het energiegebruik dat daar voor nodig is. Gemakshalve gaan ze er meestal van uit dat de benodigde energie uiteindelijk wel duurzaam zal worden opgewekt. Maar daar zijn we nog lang niet , en dat zal ook nog wel even duren (alleen enkele kleinschalige projecten kunnen ook in dit opzicht de toets der kritiek doorstaan). Waar ik zo moe van word is van de overspannen verwachting dat het heil van onze toekomstige wereld door dit soort ondernemingen binnen handbereik ligt. Maar daarvoor is echt nog wel wat anders nodig.  Wat nodig is, is een totale “Umwertung aller Werte’, gebaseerd op solidariteit met onze minder bevoordeelde medemens en toekomstige generaties. Daaruit zal dan hopelijk een revolutionaire, structurele verandering van ons economische stelsel voortvloeien. Dat daarbij ons huidige niveau van welvaart gehandhaafd zal kunnen worden lijkt me uitgesloten. Dat lijkt me een illusie die ook in de milieubeweging en in links-politieke hoek nog wel eens gekoesterd wordt.artikel uitstekend in de trend om de klimaatverandering en de waarschijnlijk desastreuze gevolgen daarvan te betwijfelen (Zie ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest). Als zijn hele boek dit niveau heeft, moeten we er niet veel goeds van verwachten. Wat bezielt de krantenredacties toch om dit soort artikelen te plaatsen, in dit geval de redactie van Letter en Geest, die in 2006 al tot de conclusie was genomen dat de heer Vink niet helemaal in het redactiebeleid van Trouw paste, om het maar gematigd uit te drukken.

Overigens stond er in datzelfde nummer van De Optimist wel een heel leuk stuk over Masterpeace, waarin we konden zien hoe in verschillende deelprojecten in landen over de hele wereld dapper gestreden wordt tegen racisme en voor vrede. Hier is de link naar het artikel: 0514NRC Masterpeace

En dan iets over de meer korte termijn. Zoals Marike Stellinga schrijft in NRC/Handelsblad (10 mei) is de eurocrisis niet voorbij, zoals de heer Dijsselbloem stelt. Dat kan ook helemaal niet omdat er een structurele werkloosheid is die niet kan worden opgelost door meer economische groei volgens het neoliberale model. En dat is het enige model dat Europa kent en hanteert. Groei volgens dit model is echter nog lang niet duurzaam, en draagt dus bij tot het klimaatprobleem. We weten gewoon niet hoe we het werkloosheidsprobleem kunnen aanpakken, en tegelijkertijd de transitie kunnen maken naar een duurzame economie.

Zou het kunnen zijn dat de weerstand tegen ‘Europa’ mede veroorzaakt wordt doordat onze ‘leiders’ consequent weigeren de werkelijkheid onder ogen te zien zoals die is? Of zou het komen doordat de Unie, uitgaand van de neoliberale ideologie, dus van het primaat van de markt met weinig overheidsingrijpen, tegelijkertijd een enorme regelzucht ten toon spreidt?

Ik hoor van alle kanten dat de aanstaande Europaverkiezingen in wezen een keuze tussen voor of tegen tegen ‘Europa’ zijn. Maar dat gaat het natuurlijk helemaal niet over. Mijns inziens is de werkelijke keuze  die tussen een neoliberaal. superkapitalistich Europa, en een Europa dat gaat voor het beschermen van onze ‘commons’, onze gemeenschappelijke waarden en natuurlijke hulpbronnen, met een noodzakelijke rol van de nationale en Europese overheid. Als je het zo bekijkt is de keuze niet moeilijk: de partijen zijn betrekkelijk eenvoudig te rangschikken van superkapitalistisch aan de ene kant, via gematigd liberaal tot een duurzame economie aan de andere kant. Moet je natuurlijk wel even weten met wie die partijen in het Europees parlement een fractie vormen. (D66, bijvoorbeeld, zit in de fractie van de liberalen; een stem op D66 is dus gelijk aan een stem op de VVD).

imagesVoor wat mij persoonlijk betreft – ik neem even drie weken vakantie van mijn eigen gepieker. Ik hoop wel dat het in Kroatië, waar ik naar toe ga, dan wat mooier weer is dan vorige week. Toen was het daar koud en nat, terwijl het hier warm was en de zon scheen. Ik ontmoet  u over drie weken weer – wordt vervolgd.

 

 

En de schoonmakers, zij staken voort. . .

De schoonmakers staken. Voor hoger loon en betere arbeidsomstandigheden. Daar hebben wij niets mee te maken, zeggen de opdrachtgevers, want de arbeidsvoorwaarden worden door de werkgevers vastgesteld. Maar wij kunnen niet aan de eisen van de werknemers voldoen, zeggen de werkgevers, want volgens de Europese aanbestedingsregels moet het werk gegund worden aan de aanbieder met de laagste prijs. Zouden wij meer willen betalen en gunstigere arbeidsvoorwaarden willen invoeren, dan moeten wij hogere offertes uitbrengen, en dan verliezen we de aanbestedingen en hebben wij – en de werknemers – helemaal geen werk meer. Daar kunnen we niets aan doen, zeggen de opdrachtgevers, want de Europese regels schrijven voor dat we het werk moeten gunnen aan het bedrijf met de laagste bieding. Het is allemaal de schuld van ‘Europa’. Daar kunnen we niets aan doen zegt de Europese commissie, want het is de Raad van Ministers die de beslissingen neemt. Maar wij kunnen er ook niets aandoen, zeggen de ministers, want wij voeren gewoon het beleid van de nationale parlementen uit. Die hebben gekozen voor een terughoudende overheid, en de markt die zijn werk moet doen.*) En de parlementariërs zeggen: wij kunnen er ook niets aandoen, want wij voeren naar eer en geweten de keuzes van de kiezers uit. Dat zijn wij, maar wij kunnen er ook niets aan doen, behalve wat vaker de troep achter onze kont opruimen.

En de schoonmakers, zij staken voort. . .

 

*) Voor Nederland klopt dat in elk geval. Het is begonnen met de paarse kabinetten, geleid door VVD, PvdA en D’66, en voortgezet door de kabinetten Balkenende, waar steeds het CDA en de VVD, of soms de PvdA deel van uit maakten.

Vrede

Gisteren hebben we een wandeling gemaakt midden in het Groene Hart, ergens tussen IJsselstein, Montfoort en Oudewater. Prachtig landschap, met een horizonprofiel dat me aan oude tijden deed denken: bomen, dorpje met kerktorens. Het was prachtig weer, vrijwel geen wind. Maar wat me het meest opviel, het was er doodstil, afgezien van af en toe een vogelgeluidje.

images

Ik dacht dat je in Nederland alleen nog maar stilte kon vinden aan de Oostgrens, of op de Waddeneilanden. Niet dus. In het hart van Nederland, niet ver van Utrecht is dus ook nog stilte te ervaren. Bijzonder!

Later zaten we met een vriendin in haar prachtige tuin. Ballonvaarders voeren door de lucht.  Eerder op de dag hadden we in alle rust ontbeten op ons terras.

images-1

 

 

 

 

 

De hele dag was voor ons een dag van vrede. Ik heb dat wel meer, bijvoorbeeld als ik spelende kinderen zie bij ons achter, of ik mensen zie genieten van een kopje koffie op een terras in de natuur. Vrede! Dat is wat we hier hebben, We staan er niet steeds bij stil – maar wat is het kostbaar. Iets om dankbaar voor te zijn en te koesteren.