Sum ergo cogito. I am, therefore I think.

1 reactie

Cogito ergo sum, I think, therefore I am, said Descartes. But for me it is more: I am, therefore I think. Most of what I think is completely futile or nonsense, and more often than not is a nuisance or setback in daily life. My guess is that this is true for most people, especially those who have responsible positions in society. This may be one of the reasons why our society is such a mess. Actually it is a miracle that so much is still working reasonably.

Just imagine that for a moment my thinking process would stop. Then still I should be. However it would be empty in my head. My attention would break free. That would make it possible to listen. I then should hear an enormous amount of sounds. This world if full of noise. But beyond this noise is the silence that, by definition, one cannot hear. Nevertheless I still can experience it, and if I cannot experience it, I can imagine it. The silence within, and the silence around, the all-permeating Silence.

And then, focussing on and being in this Silence for some time, a miracle could happen. Images and words could come forward. I should connect with my source. And maybe I should connect with my deepest values: awe, respect, open-mindedness, freedom, compassion, courage, beauty. These are words, and at the same time states of mind and heart. The words are mere symbols.

And then the thinking will start again, but now it is on a deeper level, based on my deepest values. More focussed. It will move me to valuable action. I think, therefore I act, I create. Cogito ergo ago. Cogito ergo creo.

I glady invite you to to join me on my path. It may bring us peace of mind, and help us to make a difference in the world. Cogitamus ergo creamus. We think, therefore we create.

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

De Messias komt!

Geef een reactie

Nu de zomer toch werkelijk voorbij lijkt en de najaars equinox er aan komt wordt het weer tijd de herfst met vreugde tegemoet te treden. Een tijd om de in de zomer opgedane energie aan te wenden tot nut en heil van de wereld om ons heen, van hard werken dus. Maar ook een tijd van ontspanning daarna, thuis en buitenhuis in bioscoop, schouwburg of concertzaal. Het seizoen is begonnen, zoals ze zeggen in de wereld van de podiumkunsten. En dus is het weer tijd om kaartjes te bestellen voor ons concert, het concert van de KCOV Amsterdam: De Messiah van Händel op 16 november 2013, 19.30 uur in het Concertgebouw, Amsterdam. Meer zakelijke informatie vind je hieronder, maar zelf wil ik er dit over zeggen: het belooft, na het overweldigende succes van ons War Requiem, weer een prachtig concert te worden. We werken er aan met veel plezier en aandacht, en dat zal te horen zijn.

En de Messiah, tja, wat moet ik daar nu over zeggen. Een echt Händel-werk, stralend, vol hoop en vertrouwen, met hier en daar een wat donkerder en somberder ondertoon. Velen van jullie zullen het goed kennen, maar dat is geen reden om uit de concertzaal weg te blijven: iedere ‘live’ uitvoering heeft zijn eigen charme en is met een dergelijk werk ook altijd weer indrukwekkend. Ik ben er van overtuigd dat het je zal raken.

Kortom, wacht niet te lang met bestellen. Hoe eerder je bestelt, op e.van.praag@hetnet.nl, hoe beter de plaatsen. Ik wil a.s. maandag de eerste bestelling uit doen gaan, maar ook daarna zijn er via mij nog goede plaatsen te verkrijgen. Kaarten via mij besteld kosten € 32,50, daarmee zijn we nog steeds een van de goedkoopste koren (we kunnen dat doen omdat we steeds een zeer goede zaalbezetting hebben). Programmaboekjes kosten via mij € 1,50, en krijg je als je die tegelijkertijd bestelt, ook thuis toegestuurd

Ik ben benieuwd hoeveel kaartjes ik kan verkopen! 20, 30, 40. . . ?

Boos! Geen gezeik, iedereen rijk!

2 reacties

Het volk is boos. Dat blijkt uit een onderzoek dat Trouw in samenwerking met de VU heeft uitgevoerd (Trouw, 13 september 2013). Boos op politici, en eigenlijk alle leiders.Omdat ze geen orde stellen op zaken In een groot aantal gevallen is zelfs sprake van afkeer, walging. Dus ontstaat er een roep om de sterke leider, die dit wel eens allemaal kan fiksen en besluiten neemt zonder al te veel democratische geneuzel. Een soort Wilders. Dus zonder al die inspraak van vakbonden, werkgevers, woningbouw-corporaties, gezondheidszorg, onderwijs, enzovoort.

Waar hebben we dat meer gehoord? Ja, natuurlijk, in de twintiger en vooral dertiger jaren van de vorige eeuw, en in Rusland nog eerder. En we weten wat daaruit is voortgekomen.

Intussen heeft niemand een oplossing. NIEMAND! Niet voor de boosheid van het volk, en niet voor de oplossing van de problemen van de samenleving. Ja, ook ik ben boos. Want onze leiders, omdat ze geen oplossing weten en geen visie hebben, weigeren hardnekkig de echte problemen onder ogen te zien, en nemen in plaats daarvan de meest vreemdsoortige besluiten. Enkele voorbeelden, deze keer uit de wereld van de defensie. We bestellen een aantal gloednieuwe tanks, die we vervolgens voor minder dan de helft van de prijs verkopen, omdat dit legeronderdeel wordt afgeschaft. We bestellen en gloednieuw vliegtuigdek/bevoorradingsschip, dat we vervolgens voor een derde van de prijs weer gaan verkopen, als we het al kunnen verkopen (niemand wil het hebben), omdat het desbetreffende marine oderdeel wordt afgeschaft. We bestellen 35 Joint Strike Fighters, die straks niets te doen hebben, omdat de legeronderdelen die ze moeten beschermen zijn wegbezuinigd. (Ze kunnen als een kleine reserve dienen voor de Amerikanen). Ze zullen dus weg staan te roesten zoals nu de Fyra treinen van AnsaldoBreda, ook besteld door een door de belastingbetaler gefinancierd bedrijf. En reken er maar op dat ze/we zullen moeten dokken.

Maar ik heb wel een oplossing. Ik heb die al eens gepresenteerd in mijn boek ‘Voor niets gaat de zon op.’ Hier volgt hij:

– meer geld voor onderwijs

– meer geld voor de zorg, verlaging van de premies

– meer geld voor de politie en de gevangenissen, strenger straffen

– geen verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, en verhoging van de pensioenen

– geen verlaging, laat staan afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, terugdraaien van de reeds genomen maatregelen

– meer wegen, lagere benzineprijzen

– afschaffing van de ontwikkelingshulp en geen bijdrage aan buitenlandse missies

– meer geld voor de waterkeringen

– terug brengen van de overheidsuitgaven, maar wel betere dienstverlening door de overheid; vermindering van het aantal ambtenaren met minstens 20 %, vermindering van het aantal ministeries, en afschaffing van de provincies

– meer en betere huizen en lagere huren

– afschaffen van alle ecologische en kunstsubsidies

– belastingverlaging met minstens 10 %, geen premieverhoging,

Zou ik met een dergelijk programma de verkiezingen winnen denkt u? Ik denk van wel, maar daarna zou ik wel met mijn handen in het haar zitten. Hoewel, ik zou natuurlijk kunnen doen alsof ik regeerde. Dat zou ik zeker wel een jaar of twee kunnen volhouden. Herkent u zich in dit programma? Eigenlijk valt het samen te vatten in de leus van de Tegenpartij, die Koot en Bie enkele decennia geleden zo geniaal lanceerden: “Geen gezeik, iedereen rijk!”

Maar nu zonder gekheid. Het is geen schande als je geen oplossing weet voor alle problemen. Het is zelfs geen schande als je geen visie hebt. Maar dat hoeft toch nog niet te betekenen dat je de meest stupide besluiten neemt, verhuld onder een waas van eindeloos overleg?

Een van de weinige politici die, zij het ook vrij laat, toch tot enig zelfinzicht kwam was, alweer, Joop den Uyl. Citaat: “Lang heb ik me gedragen alsof de wereld van mij afhing”. Iets van de wijsheid die hieruit spreekt wens ik onze leiders, maar vooral ook onszelf toe. Ieder land krijgt het bestuur (regering en oppositie) dat het verdient. Wij hebben onze regering en ons parlement gekozen, door te stemmen, door niet te stemmen, of door niet de politiek in te gaan toen dat van ons gevraagd werd. Tja, dan hebben we natuurlijk niet zoveel recht van spreken.

Toch een advies voor onze zittende politici: als straks blijkt dat er van alle compromismaatregelen geen bal terecht komt, omdat de 1e kamer alles tegen houdt (zoals het Amerikaanse Congres), dan zou ik mijn ontslag indienen, net zoals die PvdA kamerleden. Ik zou niet doormodderen. En dan krijgen we geen nieuwe verkiezingen (daarvoor zit de regering nog te kort) maar een nieuwe kabinetsformatie. Terwijl die voortduurt (zouden we de Belgen hierin kunnen verslaan, nu we het niet meer op het voetbalveld kunnen?) regeer je gewoon door. Dat kan jaren duren, zeker nu we het staatshoofd hierbij buitenspel hebben gezet. Het voordeel hiervan is dat de verantwoordelijkheid dan komt te liggen waar die hoort en waar die nu eigenlijk ook al ligt: bij het parlement. Volgens mij zijn de parlementsleden dat vergeten, en zo leren ze nog eens wat. Of niet natuurlijk.

Valse hoop en echte hoop

Geef een reactie

Dit is een ingezonden brief die ik naar Trouw heb opgestuurd. Ze zullen hem waarschijnlijk niet plaatsen, omndat ik intussen ontdekt heb dat ze alleen maar brieven plaatsen tot 150 woorden, en dit zijn er 230. Jammer, maar helaas.

Klimaatjagers.

In Trouw van woensdag schrijft Willem Pekelder een goede recensie over het programma ‘Klimaatjagers’ van de VPRO. Citaat: “Vrolijk word je er niet van.” En verderop: “Je vraagt je wel af: is er nog wat aan die klimaatverandering te doen of zijn we reddeloos verloren? Gelukkig kregen we op die vraag een optimistisch antwoord. Abott: “Zelfs nu kunnen we het proces nog keren als we minder fossiele brandstoffen gaan gebruiken”.”

Helaas heeft Abott daarin ongelijk. Zelfs als we nu alle uitstoot door het gebruik van fossiele brandstoffen zouden stoppen, wat natuurlijk niet kan, en we ook niet zullen doen, dan gaat het proces van opwarming nog minstens een eeuw door. Dat blijkt ook uit de uitzending zelf: die laat zien dat we op sommige punten de zogenaamde kantelpunten (tipping points) voorbij zijn. Het proces heeft een eigen momentum gekregen.

Ons op valse hoop baseren heeft nog nooit iemand goed gedaan. Hoop hangt niet af van wat er in de wereld gebeurt, zoals Vaclav Havel eens zei, maar is een kwaliteit van de ziel. Echte hoop is gelegen in het bewustzijn dat we ieder voor onszelf en als mensheid altijd een keuze hebben: waardig en liefdevol met elkaar omgaan in benarde omstandigheden, en daardoor onze creativiteit mobiliseren, of, als een kat in nood, rare sprongen maken en ten onder gaan in een strijd van allen tegen allen.

Erik van Praag, Amsterdam

Naschrift: De brief is toch geplaatst op vrijdag 13 september, maar geredigeerd en ingekort. De boodschap is in Trouw nu minder krachtig en duidelijk. Tja. . .

Bent u gesteld op uw gemoedsrust?

Geef een reactie

Gisteren het programma ‘Klimaatjagers’ gezien bij de VPRO op Nederland 2 (20.20 uur). Ondanks de prachtige beelden moet ik u ernstig ontraden dit programma te bekijken (bij voorbeeld via ‘Uitzending gemist’). Tenminste als u gesteld bent op uw gemoedsrust. Mocht u dit advies in de wind slaan, of het programma al gezien hebben en het tot u hebben laten doordringen, dan is het met uw gemoedsrust gedaan. Een grote treurigheid is uw deel.

Er zullen nog meer uitzendingen volgen, iedere zondagavond om 20.20 op Nederland 2. Als u die ook gaat zien kunt u daarna niet meer ontkennen dat de aarde opwarmt. Wel kunt u nog altijd van mening zijn dat dat dit proces niet door mensen veroorzaakt wordt, of dat de gevolgen zullen meevallen, of dat we voor dit probleem nog wel een technische oplossing zullen vinden, of dat de markt dit probleem wel zal oplossen, of dat het niet zo kan zijn dat de schepper zijn eigen schepping schade toebrengt, of dat de toekomst onzeker is en het bovendien niet onze taak is ons daarmee bezig te houden, of dat het uitsluitend belangrijk is in het hier-en-nu te leven, of dat er wel een wonder zal plaats vinden, of dat ieder probleem , dus ook dit, wel ergens goed voor is, of dat het er niet toe doet of de mensheid overleeft of niet, kortom, dat het klimaatprobleem eigenlijk niet bestaat. Maar het zal toch wel steeds moeilijker worden u door de klimaatverandering niet te laten verontrusten.

Dus nogmaals: als u gesteld bent op uw gemoedsrust, vergeet dit programma en ga over tot de orde van de dag. Mocht u echter tot de die vreemde mensensoort behoren die de werkelijkheid, inclusief die processen die iets zeggen over de toekomst die we tegemoet gaan, liever onder ogen ziet, en u daardoor wilt laten bewegen, dan wens ik u veel kracht en wijsheid. Een beetje masochistisch is het wel, maar een zekere dosis masochisme hoort misschien wel bij een zinvol bestaan. Dat zien we onmiddellijk in als we het woord ‘masochisme’ vervangen door compassie, mededogen. Het is toch wel een beetje vreemd om ons bezig te houden met het leed van anderen, nu en in de toekomst. Maar zoals de Dalai Lama zegt: “De grootste innerlijke rust komt voort uit het ontwikkelen van liefde en compassie.” Dus misschien is het gebrek aan gemoedsrust, waarover ik hierboven sprak, niet meer dan een voorbijgaande staat van zijn als we blijven kijken. Een interessant experiment.

The inequality chasm – the road to violence.

1 reactie

The chasm between haves and have nots, between rich and poor, is becoming deeper and wider. Especially in de United States, but as usual, Europe is following at some distance. Some interesting books by Joseph Stiglitz, Timothy Noah, George Packer address this problem. In the US this means the end of the American Dream: the perspective on a better life. Also in Europe the hope amongst the lower and lower middle class for a better future is vaporizing.*)

What are the consequences of this process? First on an individual level in the middle and lower class: a belief of having no prospect of success, a sense of failure, low self-esteem, a latent anger or even rage, apathy. And in higher classes: vague, often suppressed feelings of uneasiness and guilt. Secondly on the collective level: the rise of extremist and populist movements, social instability, maybe even violence, and, interestingly, economic damage. So far for the neo-liberal ideology and practice.

The solution lies not in a direct government intervention in income. What we need is a complete different economy, such as the one that I described in my book: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een nieuwe wereld (unfortunately in Dutch only). I there called it a considerate, caring economy. It means a letting go of the of the neo-liberal ideology. Such a caring economy had four characteristics. First it is a common economy. This implies that many common goods, such as soil, air, nature, resources, water, shouldn’t be privately owned or exploited. Secondly this economy is a fair economy. This implies a complete reorganization of the banking system, a different tax system, a law against economic discrimination of women and minorities, and powerful legal and administrative supervision. Thirdly this economy is a sober economy. This implies less material consumption, and a tax system that takes the real production and transportation costs into account (including the cost for the environment). And last but not least this economy is a sustainable economy. It is circular, in the sense that ALL (raw) materials are re-used, and that the energy we use is only coming from sustainable sources (non-fuel).

Do you find such an economy attractive? Then you have to take responsibility for that. From the deprived ones improvement shall not come. It all depends on you. So, be aware, develop compassion, keep looking, inform yourself and gain insight, speak, act , vote. Then maybe, maybe, you can help to prevent a world that will collapse into violence.

*) Source: NRC/Handelsblad, 16/8/2013 (Marc Chavannes)

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

Jeroen, let op u saeck!

Geef een reactie

Er gaan steeds meer stemmen op om de ABN-Amro bank zo spoedig mogelijk weer te privatiseren. Dat zal ongeveer 12 miljard euro opleveren, waarmee de staat een verlies heeft geleden van € 20 miljard. Bovendien zal daarbij een inkomensbron wegvallen, want de bank maakt weer een bescheiden winst.

De druk om nu snel te privatiseren is echter enorm, vooral vanuit de bank zelf. In een artikel in NRC weekend van 18 augustus wordt duidelijk waarom. Ik citeer: “Afscheid van de staat kan hen (bronnen binnen de bank) niet snel genoeg komen. Het geeft ze hun vrijheid en eergevoel terug”. (Eergevoel?!? Welk eergevoel hebben ze overgehouden aan het fiasco van de bank, toen die nog particulier was, vraag je je af). Ze willen weer stunten met prijzen (als overheidsbank mag de bank dat niet). “We pitchen overal mee, maar we worden niet uitgekozen als we niet flink willen meelopen in het risico” (wat de bank als staatseigendom niet mag). De directeur communicatie kwalificeert de verlangens van de bankiers als heimwee naar het verleden. En inderdaad, uit het genoemde artikel komt de oude mentaliteit: grote deals sluiten, grote risico’s nemen, meespelen met de grote jongens, glorie en glamour, weer helemaal naar voren.

Toch is ook van buitenaf de druk om de bank nu snel te privatiseren, met name onder politici groot. Waarom in godsnaam? Waarom niet eens een paar jaartjes wachten, om te kijken of je er alsdan, als de economie wat meer tot rust is gekomen, wat meer voor kunt krijgen? Als ik een politicus was, zou ik veeleer pleiten voor het omvormen van de bank tot de aloude Rijkspostspaarbank. Maar misschien zou dat beter kunnen gebeuren met SNS. We hebben dan nog altijd een groot aantal, particuliere banken over, maar in elk geval zouden we dan een betrouwbare plek hebben om ons geld te stallen. Maar dat gaat natuurlijk helemaal in tegen de vrije markt ideologie. Zoals ook elders blijkt: we hebben weinig of niets geleerd van de kredietcrisis, de neo-liberale ideologie is nog even sterk als voor de crisis.

Als ik een rekening zou hebben bij ABNB-Amro, quod non, dan zou ik hem onmiddellijk opzeggen als de bank geprivatiseerd zou worden. Jeroen, let op u saeck! ¹)

¹) O Nederland, let op u saeck, Valerius, Neder-landtsche gedenck-clanck, Haerlem 1626, bl. 90

De zegeningen van onze regering.

Geef een reactie

Mensen die mij kennen weten dat ik niet zo gecharmeerd ben van onze regering. Ik deel die mening met alle Nederlanders op 20 personen na. Die zijn misschien wat minder negatief dan de rest, want zij zijn de regering.

Maar vandaag wi ik het eens voor onze regering opnemen. Hier volgen mijn argumenten:

1. Zij zijn niet corrupt, althans (veel) minder dan de regeringen in andere landen, op een paar landen in Noord-West Europa na.

2. Zij doen niet aan cliëntelisme, althans veel minder dan de regeringen in de meeste andere landen.

3. Zij kiezen niet eenzijdig partij voor een deel van de bevolking, althans veel minder dan de regeringen in bijna alle andere landen.

4. Zij hebben hun nek uitgestoken om een vrijwel onmogelijke taak te vervullen: een herstructurering in de economie, en tegelijkertijd het begrotingstekort omlaag brengen. Die taak is vrijwel onmogelijk, omdat wisselende meerderheden in dit land tegen ELK voorstel zijn dat een wezenlijke verbetering inhoudt. Dat geldt zowel voor maatschappelijke organisaties als in het parlement. Deze meerderheden hebben bovendien geen werkbaar tegenvoorstel, want daarover zijn ze onderling weer zeer verdeeld.

5. Zij zijn bereid weerstanden in hun eigen partijen te trotseren.

6. Zij voeren een gematigd buitenlands beleid.

7. Zij varen slechts beperkt mee op de golven van het populisme, en zijn niet racistisch.

8. De meeste leden van deze regering gaat het niet uitsluitend om macht, maar ook om een missie. Vele ministers en staatssecretarissen hadden een veelvoud van hun huidige salaris kunnen verdienen in het bedrijfsleven. Het merendeel van deze regering bestaat uit fatsoenlijke mensen, die soms nog aardig zijn ook. De ego’s van een aantal ministers en staatssecretarissen zijn bij lange na niet zo groot als die van veel van hun tegenstanders.

9. Het kabinet telt 8 vrouwen (40 %) onder wie 5 ministers (ook bijna 40 %).

10. Zij worden ten onrechte aangesproken op de puinhopen van het tweede kabinet Kok en de daarop volgende vier kabinetten Balkenende, met name op het gebied van de hypotheekrenteaftrek en de pensioenen; de primaire oorzaken van de achterblijvende economische groei in Nederland (wat op zichzelf trouwens een zegen is, maar daarover een andere keer).

Kortom, ik vind dat we ons gelukkig mogen prijzen met een dergelijke regering. Natuurlijk heb ik ook wezenlijke kritiekpunten (waarover ook een andere keer), maar het had zoveel erger kunnen zijn. We krijgen, zoals elk land, natuurlijk ook de regering die we verdienen Ik tel mijn zegeningen, en daar hoort bij dat ik woon in een land dat ordelijk bestuurd wordt. We onderschatten wel eens hoe bijzonder dat is en hoeveel plezier we daarvan hebben. Als we onze kritiek op de regering eens zouden funderen op een basis van waardering en respect, dan zou dat zeer kunnen bijdragen tot goede verhoudingen in de samenleving. We zijn natuurlijk fantastische stuurlui aan de wal, maar zolang we niet in staat zijn op de wal te varen past ons bescheidenheid. Hear, hear, gesproken door iemand die daar nou niet bepaald in uitblinkt! Ik zou trouwens ook niet weten hoe je in bescheidenheid kan uitblinken – het lijkt me een contradictie in terminis (zoals door Dickens is aangetoond middels zijn onsterfelijke figuur Uriah Heep in David Copperfield).

Hoop en schoonheid in de hel.

1 reactie

Terwijl de Westerse landen doorgaan met hun neoliberale koers en dusdoende bijdragen tot een klimaatramp van ongekende omvang, heeft de rest van de wereld het te druk met elkaar de tent uitvechten. Overdreven? Nauwelijks. Hoewel oorlogen tussen landen veel minder voorkomen dan vroeger, zijn de onderlinge conflicten binnen landen omvangrijker dan ooit. Gaat het in Centraal Afrika voornamelijk om etnische conflicten, in Azië spelen religieuze conflicten een centrale rol. In Noord-Afrika en het Midden-Oosten bestrijden de moslims elkaar op leven en dood, en nu voegt ook het verre Oosten zich in de strijd. In Thailand, Birma en Sri Lanka roeren zich agressieve boeddhistische strijdgroepen, aangevoerd, je zou ook kunnen zeggen aangevuurd, door monniken. Zij bestrijden de moslims op leven en dood, en die laten zich dat natuurlijk die niet zomaar welgevallen. In allerlei andere landen smeulen conflicten, waarbij ook Hindoe’s en Christenen (de Pinkstergemeentes en aanverwante groepen) betrokken zijn. De wereld staat in brand. Was het altijd al zo erg? Ik weet het niet. Etnische en religieuze conflicten zijn van alle tijden, maar het lijkt nu wel heel massaal en heel algemeen te worden. Hoe zou dat komen? Ik zie de volgende factoren:

– armoede vormt een goede voedingsbodem

– het fundamentalisme in alle godsdiensten speelt een rol

– nieuwe communicatiemiddelen, met name de sociale media, maakt het mogelijk snel vele mensen te mobiliseren.

– regeringen en leiders in vrijwel alle landen waar dit speelt zijn corrupt en partijdig. Zelfs volledig democratisch gekozen leiders lappen, eenmaal gekozen, de regels van de democratie aan hun laars.

Moeten we dit ons aantrekken? Je zou kunnen zeggen: dat is Verweggistan, en laten ze het onderling maar uitknokken. Maar dan onderschatten we de schade die we daar direct en indirect van ondervinden: economisch, ecologisch. Ook kan de vonk ook wel makkelijk overslaan naar hier: aanslagen, instabiliteit, en zo meer. Afgezien daarvan, een beetje solidariteit met onze broeders en zuster aldaar kan ook geen kwaad.

Maar kunnen we er wat aan doen? Volgens zowel de neo-liberalen en ook een econoom als Deirde McCloskey, van andere liberale snit, is het kapitalisme de oplossing. McCloskey ziet dit kapitalisme zelfs als de bron van alle deugden. Tja, je vindt het misschien gek, maar ik geloof in geen enkele ideologie, ook niet in die van het kapitalisme, of het socialisme.

Ineens moet ik aan mijn vader denken. Als antwoord op de barbarij van het fascisme en nazisme, en uit angst voor nihilisme, ontwikkelde hij de theorie van het moderne humanisme. Niet zozeer een ideologie als wel een levensovertuiging gebaseerd op het geloof in de redelijke en zedelijke (=morele) vermogens van de mens. Mijn vader was geïnspireerd door het socialisme, en de waarden van geestelijke vrijheid, verdraagzaamheid en eerbied voor voor de persoon vormen het fundament van zijn levensovertuiging. Hij was van mening dat de humanist een opvoedkundige taak had, en dit was een van de redenen waarom hij samen met anderen het Humanistisch Verbond heeft opgericht. Maar het Humanisme heeft zich in Nederland in eenzijdig rationele richting ontwikkeld (al is er nu een kentering gaande) en is mede daarom nooit een massabeweging geworden.

Terugkijkend denk ik dat de gedrevenheid waarmee mijn vader zich inzette voor het humanisme en het Humanistisch Verbond mede een verdediging was voor de hopeloosheid die binnen in hem altijd op de loer lag. Een van zijn lijfspreuken was: “Het is onrealistisch niet te hopen”. Daar geloofde hij ook wel in, maar de spreuk had ook iets krampachtigs.

Ik zie een parallel tussen de tijd waarin mijn vader zijn gedachten over het humanisme ontwikkelde (voor en in de wereldoorlog), en de huidige tijd. We zijn als mensheid volkomen de weg kwijt. Maar toen en nu gebeuren er ook mooie dingen: wij scheppen ook schoonheid (in de kunst en in relaties) en we hebben ook lief. Bovendien is er schoonheid in de wereld, en wie daar zijn aandacht op richt valt ontroering ten deel. Soms denk ik wel eens dat schoonheids- en eenheidsbeleving zelfs toeneemt terwijl de barbarij ook toeneemt. Alsof de wereld in balans blijft, maar de extremen heftiger worden.

En intussen houd ik me maar aan de uitspraken van Vaclav Havel: Diep in onszelf dragen we het zaad van de hoop. . . . Hoop is niet hetzelfde als optimisme. Evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Wel de zekerheid dat iets zinvol is. Ongeacht de afloop, het resultaat.

Is freemasonry a mystery school?

1 reactie

To answer this question one has to define what is a mystery school. That can be a matter of some discussion, but as far as I am concerned a mystery school is a school that fulfills the following conditions:

1. There is a founder, or authoritative leader, dead or living.

2. There is a community, physical or virtual, of autonomous individuals with a common intention: searching and being open for the mystery in life.

3. There is a doctrine, a philosophy or an ideology.

4. There is a path of initiations.

5. There are specific practices or rituals that form the methodology of the school.

Now, freemasonry doesn’t fulfill the first of these conditions, and only partially the third. We do have some ideas about reality, namely that we see the world as works under construction, and we do have a few ethical rules, but I wouldn’t call this a full fledged theory. One of the reasons for that is that freemasonry is accessible for people from all religious and political convictions and backgrounds, so in that realm we cannot have a collective vision.

So, in the most literal sense freemasonry is not a mystery school, but you certainly can experience it that way. It is up to you. The more basic question however is: do you believe that mysteries are a part of life? Or do yo believe that all life is rationally explainable? Do you believe that reality is just what we can sensorially perceive (be it sometimes only indirectly through scientific devices), or do you believe that there is a reality beyond that? Are there demons, angels, devas? How do you know?

I wish you a wonderful, mysterious day!

For those who want to know more about mystery schools, see: https://www.theedge.nu/en/more-info/mysteryschools

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)