Tag archieven: bestemming

De levenswet

. . . het werd al lichter, alle duisters braken
en ik zag liefde als de levenswet.

Henriette Roland Holst-van der Schalk (1869-1952)

Twee weken geleden besprak ik de universele kosmische wet: de wet van Eenheid. Deze week komt een tweede belangrijke wet aan de orde: de wet van Leven. Die luidt dat alle leven in de kosmos zich voltrekt in drie fasen: groeien, bloeien en vrucht dragen. Bloeien en vrucht in letterlijke of symbolische zin: het tot volledige ontwikkeling komen en als organisme zijn specifieke bijdrage leveren aan de omgeving/wereld.

Voor de meest eenvoudige organismen is dit proces volledig afhankelijk van de omgevingscondities. Hoe complexer het organisme echter wordt, hoe meer het zelf tot die condities kan bijdragen. Voor de mens, als een van de meest complexe organismen, gaat dat zover dat het zelf tot op grote hoogte zijn groeiconditie kan bepalen. Daarbij speelt zijn bewustzijn, met name zijn keuzevrijheid een rol: een mens kan invloed uitoefenen op de bijdrage die hij levert. Daarbij komt het er op aan dat hij uitvindt wat zijn unieke bijdrage kan zijn. Het is zijn bestemming die unieke bijdrage te leveren; dat is in feite de concrete manifestatie van zijn vermogen tot liefhebben, zijn creatieve aandeel in de schepping. Als hij daarentegen probeert een andere bijdrage te leveren en daarmee het voortbrengen van zijn unieke vrucht belemmert, dan handelt hij tegen de levenswet in, met alle nadelige gevolgen voor hemzelf en de wereld. Dat is verspilling van energie; dat noemen we zonde. Zonde is dus de tegenpool van liefde en creativiteit. Als je probeert een goede dokter te worden, terwijl je eigenlijke talent en bestemming ligt bij architect, schrijver of loodgieter, dan komt daar als regel weinig van terecht.

Sommige mensen vinden hun eigen bestemming vanzelf, op natuurlijke wijze, zonder er enige moeite voor te hoeven doen, en leiden zo een vervuld en bevredigend leven. Maar vele anderen kost het meer moeite. Voor hen gaat het er om hun stukje te vinden van de planetaire puzzel, of in andere woorden, hun levensopdracht. Ik heb daarover uitvoerig geschreven in mijn blogs van 23 juli 2015, 16 juli 2020 en 25 februari 2021, alle op deze website te vinden; dus ik wou het daar nu maar bij laten.*) Laat ik besluiten met mijn overtuiging dat als een groot deel van de mensheid, zeg ten minste 30 %, er in slaagt hun unieke bijdrage te vinden en te geven, het met de mensheid nog goed kan aflopen ondanks het gevaar waarin we ons bevinden.

*) Ik heb hierover ook al veel eerder uitvoerig geschreven in mijn boeken: Spiritueel Leiderschap, 2008, pag. 246-249, en Op weg naar jezelf. . . een pelgrimsreis in zeven etappes, 2015, pag. 58-78.

Credo

Ik geloof niet omdat ik dus niet gelovig ben maar ik denk wel dat er iets anders is, maar daardoor geloof ik datgene wat ik dus denk dat er is. (Johan Cruijf)

Ik geloof in Spinoza’s God die zich openbaart in een ordelijke harmonie van alles wat bestaat, niet in een God die zich bemoeit met het lot en handelen van mensen. (Albert Einstein)

Geloof is aannemen wat wij niet zien, en de beloning voor geloof is zien wat wij aannemen. (Augustinus)

Geloof is de vogel die het licht voelt wanneer de dageraad nog duister is. (Rabindranath Tagore)

Uit bovenstaande citaten – die me alle aanspreken – blijkt dat we het begrip geloof niet moeten beperken tot godsdienstig geloof. In dit blog wil ik het echter wel beperken tot een geloof in wat is, niet in wat er kan gebeuren. Mensen kunnen geloven in de ondergang van de wereld, of juist in de redding van de mensheid, maar dat is een geloof in toekomstige gebeurtenissen. Daar heb ik het niet over.

Laat ik de bespreking over wat geloof is en kan zijn, en de functie ervan, beginnen met een uiteenzetting over mijn eigen geloof. Voor een deel kan dat afgeleid worden uit de blogs die ik het laatste halfjaar heb geschreven, maar ik ga dat hier nog eens samenvatten. Die samenvatting is summier en onvolledig, dus wie geïnteresseerd is in de details, de nuances en de consequenties moet de moeite nemen de desbetreffende blogs te lezen. Het is niet anders.
De kern van mijn geloof is uiteen te zetten in drie stellingen.

  1. Ik geloof erin dat dit heelal en alles wat daarin is – zowel het zichtbare als het onzichtbare – voort komt uit een oorsprong, van wie we een paar dingen kunnen weten: onder andere dat de oorsprong eeuwig en volmaakt is. Elk beeld dat we maken van die oorsprong of een naam die we eraan geven doet de oorsprong geen recht, want dat beperkt de volmaaktheid. We kunnen met deze oorsprong verbinding maken en er intiem mee worden. Ik noem hier een paar mogelijkheden: via de fysieke en mystieke wetten waarin de oorsprong zich manifesteert, via de gedachten-afstemmer in onszelf en via gebed. Dat kan leiden tot een gevoel van ontzag en verwondering.
  2. Ik geloof in de realiteit van de ziel. We hebben allemaal een ziel die er al voor onze geboorte is, en die de dood overschrijdt (zie het blog van vorige week). De ziel heeft een morontia karakter, het niveau tussen materieel en spiritueel in. Dieren, planten, en wellicht ook levenloze objecten hebben ook een ziel, maar voor zover we weten is op aarde alleen de mens in staat haar bewust waar te nemen en te reguleren.
    Dat brengt me op een geloofspunt dat uit deze stelling voortvloeit: dat we als mensheid niet een product zijn van de evolutie, maar dat bij het ontstaan van de mens – met name de neanderthaler en de homo sapiens – een interventie vanuit de oorsprong een rol heeft gespeeld. Dat blijkt onder andere uit de destijds sprongsgewijze ontwikkeling van onze neocortex. (zie afbeelding hieronder. *) Hieruit vloeit weer voort dat we met eerbied naar de mens zouden moeten kijken, als inderdaad een kroon op de schepping. Dat brengt verplichtingen en verantwoordelijkheden met zich mee die we helaas in de afgelopen millennia niet waar hebben gemaakt. Dit is een mooi bruggetje naar mijn derde geloofspunt.
  3. Ik geloof dat ieder mens op aarde geboren wordt met een missie, een bestemming. Die heeft twee aspecten: één, de opdracht je maximaal te ontwikkelen, je talenten te ontplooien en te groeien in kennis, inzicht en wijsheid; en twee, je unieke bijdrage aan de wereld te leveren. Heel veel mensen zijn zich van deze bestemming niet bewust. Dat kan komen door de omstandigheden, die zo erbarmelijk zijn dat leven verwordt tot een overlevingsstrijd. Daarbij denk ik zowel aan honger en oorlog, als aan pijnlijke (jeugd)ervaringen of een opvoeding die gericht is op naakt eigenbelang. Daarnaast is er ook een groep mensen die onbewust en vanzelfsprekend hun bestemming waarmaken. Zij leven een vervuld leven in werk en familie en zijn tevreden en gelukkig. Dit doet zich op elk niveau in de samenleving voor.
    Voor anderen daarentegen gaat leven volgens hun missie of bestemming niet vanzelf. Zij moeten eerst ontdekken wat hun bestemming eigenlijk is, en er vervolgens bewust voor kiezen.

Tot zover over mijn geloof. U ziet dat mijn geloof aanzienlijk afwijkt van traditioneel godsdienstig geloof.
In mijn volgende blog ga ik in op de begrippen ‘negatief’ en ‘positief’ geloof en de functie van geloof in de samenleving.

*) Zie voor de wetenschappelijke onderbouwing hiervan: Gregg Braden, De mens als ontwerp, 2018/2024
Perzische miniatuur van rond 1550, waarbij het gezicht van Mohammed tijdens de Miraj niet is afgebeeld (aniconisme)

Ik ben Gaia

Jarenlang heb ik gedacht dat de manier om betekenis te geven aan je leven was om uit te vinden wat je bestemming – of missie, opdracht, sacred contract, hogere levensdoel – is en daar dan naar te leven. Zodoende vind je dan ook je zelfwaardering, levensvervulling, voldoening en je identiteit:  ik ben, ik besta. Maar in deze periode van bewustzijnstransformatie en paradigmaverschuiving (die al in 1945 is ingezet, en thans in een stroomversnelling lijkt te komen) is dat niet meer voldoende. We dienen eenheidsbewustzijn te ontwikkelen. Het verstandelijk weten dat we allemaal deel uitmaken van een groter geheel is nu bij de meeste mensen – zeker bij de lezers van dit blog – wel doorgedrongen. Maar dat verstandelijke inzicht is nog iets anders dan dat eenheidsbewustzijn in al je vezels doorvoelen. We dienen te transformeren van  ik ben naar ik ben Gaia.

Hoe ontwikkelen we nu die nieuwe identiteit? Wel, op analoge manier zoals we de ik-identiteit ontwikkel(d)en. Ter herinnering: dat kan/kon op verschillende manieren. Een manier is om antwoord te vinden op vragen als : wie of wat ben ik, en waar ga ik naar toe? Deze tweede vraag is nauw verwant aan de vraag naar onze bestemming. Voor sommige mensen is het antwoord op die vraag al vroeg in hun leven volstrekt helder, maar voor de meesten van ons is het vinden van onze bestemming een hele zoektocht, een echte queeste of pelgrimsreis. In mijn jarenlange praktijk als therapeut en coach heb ik vele hulpmiddelen aangedragen om die reis te volbrengen. Ik noem er een drietal: 1. het ontdekken en transformeren van je negatieve, vaak onbewuste kernovertuigingen, 2. het uitvinden wat de archetypen zijn die je persoonlijkheid karakteriseren, en hoe ze in de verschillende domeinen van je bestaan een rol spelen*), en 3. het ontwikkelen van je levensvisie (te onderscheiden in een zijnvisie – wie wil ik zijn – en een doenvisie – wat wil ik in dit leven doen – ; beide te formuleren alsof die visies reeds bereikt zijn (affirmaties). Als je er tegelijkertijd in slaagt de werkelijkheid – zowel wie je bent als wat er om je heen gebeurt – onder ogen te zien gaan die visies voor je werken: je wordt er door geïnspireerd en je krijgt de wind mee.

Het voert te ver om deze en andere hulpmiddelen hier uit te werken, daarvoor zijn er andere media. Het spreekt vanzelf dat ik die hulpmiddelen ook voor mezelf heb toegepast. Dat leidde er toe dat ik steeds dichter kwam bij mijn uiteindelijke bestemming. Die heb ik in de loop van mijn leven steeds duidelijker kunnen formuleren: van ‘zoeker’ via ‘onderzoeker, ziener, leraar, leermeester’ naar uiteindelijk de bestemming die ik het beste kan formuleren als een zen-metafoor: ‘het putten van water en het hakken van hout’. Evenzovele stations op mijn levensreis. Mijn volgende bestemming lijkt me de dood, maar dat is geen levensbestemmming meer. Dit is uiteraard mijn persoonlijke reis, die van jullie ziet er waarschijnlijk weer heel anders uit.

In mijn volgende blog ga ik er op in hoe we op vergelijkbare wijze onze Gaia-identiteit kunnen ontwikkelen.

Richting? Keuze?

*) Caroline Myss, Sacred contracts, 2001