Tag archieven: hoop

Poor Israel. . .

A few weeks ago I was in Israel – better said: in the occupied territories on the West bank. I have been there before several times, because I am supporting the Hope Flowers School for Peace education, and I know quite a bit about the situation there and the recent history. Nevertheless I was shocked. In the last twenty years that I was there I have seen the situation dramatically become worse. The building of the wall (dividing Palestine properties everywhere in separated parts), the demolition of houses, the destruction of orchards and agricultural and industrial projects (that were financed by the European Union), Naamloosthe humiliation of Palestinians (also children)  at the numerous checkpoints, the extension of the settlements, the aggravation of the economic conditions, the violation of international law – it all is happening at a much higher frequency and greater scale then years ago. A two state solution has become impossible, due to the enormous amount of Israelian  settlements on the West Bank (on Palestinian territory!). And the interesting thing is that Europe, the US and some Arabic states make this all possible, because they are financing the Palestinian authority and its institutions.

As I said, I already was pretty much informed about what was going on, but as I said I was shocked to learn how much the situation has worsened. The circumstances have become desperate for the Palestinans, with no perspective of any positive change in the near future. Now that Israel has appointed Lieberman as the new minister of defense, one can be sure that no improvement of Israelian policy can be expected – on the contrary. (Compared with Lieberman Trump is a wonder of modesty and decency – check it on the internet). With great effort Israel is working toward its own collapse.

After my homecoming I realized how little people in Europe and the US know about what is really going on there. Even people who think they are well informed (like myself) hardly realize the hopelessness of the condition in which people there have to live. Can you imagine how it is to live in occupied territory, subject to arbitrariness with no perspective for freedom?

Under these barren conditions the Hope Flower School for Peace education  tries to keep hope and perspective alive. I have a deep respect and admiration for the leadership of the Hope Flowers School and the Hope Flowers Community Center who with great effort and courage keep going, thus creating a safe space for traumatized children and promoting harmony and peace. They have to work against the mainstream, in that way performing a balancing act between taking a stand and keeping on speaking terms with both the Israelian and Palestinian authorities. And they are always short of money, because parents aren’t able to pay the full school fee (and meals), due to the abominable economic condition in the West Bank. If you want to support them, in the UK, US, Switzerland and the Netherlands there are local accounts, but you can also send a cheque to Hope Flowers School directly. You’ll find both the local organizations and the HFS on the internet. (In Holland: https://www.vriendenvanhopeflowers.nl/wordpress/?page_id=24 )

Hope Flowers School and Community Center: a beacon of light in a darkening world!

TTIP – o nee, eerst maar over haiku’s

Naar aanleiding van een artikel in De Groene Amsterdammer wilde ik dit blog schrijven over TTIP, het handelsverdrag waarover de EU en de VS nu al geruime tijd onderhandelen, en waarvan ik een uitgesproken tegenstander ben. Maar ik werd daar zo somber van, en ik voelde me zo machteloos, dat ik eerst over iets anders moet schrijven.

Het kan de buitenwereld zijn die onze sombere gedachten ’triggert’, maar het zijn de gedachten over onszelf die maken dat de buitenwereld vat op ons krijgt. Ik weet niet hoe het met u is, maar ik had en heb een aantal behoorlijk negatieve gedachten over mezelf. Gedachten zoals: ‘ik doe er niet toe’, ‘het maakt geen verschil of ik er ben of niet’, ‘ik ben volslagen machteloos’, ‘ik word niet gehoord’, ‘ik word niet gezien’, ‘ik kan niet zijn zoals ik ben’, ‘ik ben niet goed, aardig, slim, sterk, belangrijk, interessant genoeg’, enzovoort en zo verder. Ik wil niet zeggen dat ik al die gedachten even sterk gehad heb en nog heb, maar vele ervan zijn toch in mijn leven toch wel op enigerlei moment voorbij gekomen, en ik heb ze in mijn praktijk ook veelvulduig bij anderen gezien.

Gedachten hebben manifesterende werking, of met andere woorden: ze hebben de neiging werkelijkheid te worden. Als je maar vaak genoeg negatief over jezelf denkt, nemen je kracht en je mogelijkheden tot groei en vervulling daadwerkelijk af. Daarom verdient het aanbeveling ze te vervangen door meer opbouwende gedachten over jezelf. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Je hebt die opbouwende gedachten wel – ik ben OK, ik maak verschil, ik doe er toe, ik word gehoord – maar de ondermijnende gedachten blijven hardnekkig aandacht eisen. Althans voor vele mensen is dat zo. Je kunt ze wel onderdrukken, maar dat kost energie en daarmee geef je ze ook feitelijk energie. Ze woekeren onderhuids voort en hebben dan eveneens manifesterende werking.

Daarom heeft de psychologie een aantal methoden ontwikkeld om de negatieve gedachten daadwerkelijk te transformeren in positieve – die niet het tegengestelde zijn van de negatieve, maar wel de negatieve ongedaan maken. Bijvoorbeeld: ‘ik ben volslagen machteloos’ kan getransformeerd worden in ‘mijn bestaan doet er toe’. Van al die methoden kies ik er hier één uit: het schrijven van haikus. Haikus zijn Japanse gedichtjes die voloen aan de volgende voorwaarden:

  1. Ze bestaan uit drie regels van respectievelijk vijf, zeven en vijf lettergrepen
  2. Ze hebben een verbinding met de natuur
  3. Ze beschrijven een ontwikkeling; ergens halverwege is er een omslagpunt

Als je dus een negatieve gedachte over jezelf hebt, verzin dan een andere, positieve gedachte over jezelf die ook waar is, maar misschien op dat moment niet zo op de voorgrond staat. En verzin dan een of meer haikus die de transformatie van de negatieve gedachte naar de positieve symbolisch weergeeft. Bijvoorbeeld: het omzetten van ‘ ik ben machteloos’ in ‘ ik geloof in mezelf’. Twee haikus:

  • hfs_13889de boom wordt geveld;
  • de oermoeder geeft hem voor
  • duurzame huizen
  • de knop gebroken,
  • zaad valt op vruchtbare grond:
  • stralende toekomst

 

Graag nodig ik uuit om voor uzelf ook haikus te gaan maken om uw negatieve gedachten te transformeren. Als u het leuk vindt dat anderen die ook lezen: stuur ze dan op als reactie op dit blog, of naar spl@antenna.nl. Misschien plaats ik er enkele in een van de volgende blogs.

En over TTIP: de volgende keer.

The meaning of Good Friday

Why is Good Friday called Good Friday? After all it is the memorial day of a terrible incident: the crucifixion of Jesus. But for religious people also something very special was happening: by his self sacrifice Jesus has redeemed humankind from sin. And that one could call very good indeed (Some sources however claim that Good Friday is deducted from God’s Friday. I stick to the first meaning). Unfortunately this cannot be true. Look around you, and we see sin and evil everywhere.

I see Good Friday rather as a metaphor for the going hand in hand of good and evil. The evil of Good Friday is clear enough: the conviction and killing of an innocent man, whose only fault was that he stayed with his faith. The good thing was that a man kept his integrity, no matter what. Some see this as madness, but I see it as extreme courage, even considering that he found support in his faith.

Both these manifestations of human life, good and evil, can be seen in affluence today. One can see these life forms all around us, and also in ourselves. It is worthwhile to search for these forces in ourselves, because (self-)knowledge is power: the power to choose between good and evil. Good Friday (like the Thusrsday before and the Saturday after it) is a good opportunity to investigate these forces in our meditation and prayer. Listening to one of the great Passion compositions, at home, in the church or in the concert hall,  may be a great inspiration.

This whole period of the Lent in a way is a period of repentance. This is  strange, because the season is also the season of Imbolc (Candlemas): a period of growth, a period of shifting form inner contemplative focus  toward an outer focus of conscious manifestation. So this period itself is a period of opposites: contemplation and action.

Happy EasterNothing in this world can exist without its opposite. No contemplation without            action, no light without darkness and no good without evil, and the stronger the evil, the stronger the good. Therein lies our hope for this world. Life will always survive. Therein lies the message of Easter. I wish you a Happy Easter.

 

Backstage – who wants to know?

Why is it important to know what is going on in Israel and Palestine? I mean, to see what really is going on? Not just the outside, the way the conflict between Israelis and Palestinians shows itself to the world, but the background?

It is important because, if we don’t know, we react in an impulsive way. This conflict is eliciting strong emotional responses in most of us. Anger, even rage and hate, may be aroused, causing aggression and prejudice. Of cause behind these reactions pain and grief are aroused, but not wanting to become fully aware of these we turn to more violent thoughts. This negative energy certainly will not bring peace nearer. According to some wise scholars this even indirectly contributes to processes of racism, animosity and even violence in the world. It is also not good for our own health and wellbeing.

It is an interesting question why this conflict arouses more violent emotions in us than other terrible conflicts in the world do (this is certainly true for me).  This is a difficult question to answer, and an answer in depth exceeds the space of this column, but some hypotheses can be mentioned. One, I think this conflict connects with our collective guilt feeling about our own hidden racism and the holocaust. Two, this conflict is directly connected with our roots: our Christian and Jewish heritage. Our common  history is stored in our genes.

Anyway, taking the effort to see the background of this conflict is a necessary prerequisite for a positive response for several reasons.

First, seeing what really is going on will lead to understanding of both sides. And understanding may help us to feel compassion for the direct and indirect victims – basically all people concerned. Actually, seeing, and keeping looking, even when it is becoming difficult,  almost automatically will lead to compassion.

Secondly, seeing the background will give us hope. This may sound strange, because seeing what is going on will make us sad and despairing in the first place.  In order to develop hope however we must first connect with our yearning for a better situation. And order to feel this, of course we first have to see the bad situation we want to escape from. Havel said that hope is a quality of the soul, and doesn’t depend on  what is going on in the world. “Hope is working for something because it is good, apart from the effect.” That may be true, but this only works if  it is preceded by a process of seeing the reality as it is (including ones own despair and rage) and longing for a better future (creating a vision). That process will elicit the motivation to move and to develop hope. Said differently: it will free vital energy.

Thirdly seeing the background is a learning process. It will teach us discernment, meekness, wisdom and peace of mind, especially when we observe our own reactions. It will help us not to judge prematurely, or to react too directly. And it also will help us to find what our heart and hand can do in the situation.

So we can develop compassion, hope and wisdom in stead of despair, anger and rage. Who doesn’t want that? We have to work for it however. As a first step I strongly recommend to do some research. Internet (wikipedia), papers and serious television programs are at your disposal. Of course you also will find biased information, but going on will enable you to separate the chaff from the wheat.

For Dutch readers: in my next blog I will give you some more information of the kind I described above, and help you with some links. For my English readers – you have to do it yourself, because my references will link to dutch articles. You will perfectly capable of doing that, I am sure – of course that is  true for the Dutch as well , but I like to give some help 🙂  .

 

Follow up situation in Bethlehem: The situation in Bethlehem is somewhat better than two weeks ago. The school building is not damaged, and the staff and their family are not hurt. Hopefully the cease fire in Gaza will last; in that case the situation may become ‘normal’ in a few weeks.

 

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker).

De behoefte aan ontkenning.

Het boek ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest is uit.  Een meesterwerk en een ‘must read’ voor iedereen die zich betrokken voelt bij wat er in onze samenleving gebeurt. Kort gezegd: hij analyseert diepgaand, en gebaseerd op uitgebreide studie, hoe systematisch alle wetenschappelijke kennis die we hebben over de opwarming van de aarde en alle mogelijke gevolgen daarvan, in twijfel wordt getrokken en soms domweg ontkend. De Twijfelindustrie – de georganiseerde twijfel, gebaseerd op een bepaalde ideologie en gevestigde belangen – kan daarom zo bijzonder succesvol zijn, omdat er een markt voor is: we hebben er allemaal behoefte aan.

In zijn analyse beperkt Jan Paul zich niet tot de controverses rondom de opwarming van de aarde. Hij laat zien dat er in onze samenleving in toenemende mate een culturele kloof ontstaan is tussen een hiërarchisch-individualistische oriëntatie aan de ene kant, en een egalitair-communautaire oriëntatie aan de andere kant. De eerste groep is voor het primaat van de individuele belangen, voor absolute vrijheid van het individu, voor een volledig vrije markt met minimaal overheidsingrijpen, en wordt onderbouwd door zowel een neoliberale ideologie als godsdienstige dogmatiek. De andere oriëntatie gaat voor gemeenschappelijke belangen en voor een bescherming door de overheid van dat wat ons dierbaar is. Onder democratische controle, dat wel.

In de Verenigde Staten doordrenkt deze tegenstelling ieder maatschappelijk en politiek debat, of het nu over buitenlands beleid, wapenbezit, gezondheidszorg, de overheidsfinanciën of klimaatverandering gaat. Het maakt iedere redelijke besluitvorming bijna onmogelijk. De scheidslijn valt grofweg samen met de politieke verdeeldheid: de Republikeinen en de Tea Party aan de ene kant, en de Democraten en ongebonden ‘liberals’ aan de andere kant. In Nederland, waar naar men zegt alles altijd tien tot vijftien jaar later gebeurt, gaat het ook hard die kant op.

De behoefte aan ontkenning van de realiteit van de opwarming bestaat vooral bij de eerste, individueel gerichte groep. Immers als zij de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek als waar zouden accepteren, dan komt hun hele wereldbeeld – over hoe de wereld in elkaar zit en over wat goed is om te doen en te laten –  in gevaar. Deze mogelijkheid roept een  onzekerheid op, die een goede voedingsbodem vormt voor de ontkenningsindustrie.

Ik denk dat Jan Paul hier een diepere angst over het hoofd ziet, die wel zichtbaar wordt als hij het over zijn eigen angsten heeft op pagina 259. Als de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek waar zouden zijn, dan is vrijwel alles wat ons dierbaar is in groot gevaar: veiligheid, voedselzekerheid, vrede, de natuur en zelfs de steden zoals wij die kennen, ons hele maatschappelijke bestel en het voorbestaan van de mensheid (in de huidige omvang) zelf. Dat roept nog een veel diepere angst op dan de angst dat we ons wereldbeeld moeten opgeven; een angst die ook onder veel meer mensen leeft, bewust of onbewust. Ik denk bij vrijwel iedereen – in elk geval bij Jan Paul en mij. Geen wonder dat we het niet willen weten.

Er is maar een remedie om onze angst hanteerbaar te maken: blijven kijken, de werkelijkheid blijven onder ogen zien, hoe bedreigend die ook is. Dan zullen we op den duur de hoop, de kracht en de veerkracht ontwikkelen om met die angst te leven, een goed leven te hebben en te doen wat ons harte en onze handen te doen vinden. Met deze boodschap eindigt het boek van Jan Paul, en ik ben het van harte met hem eens.

 

Een stralend perspectief.

Mijn leven is zeer vol met vrijwillige activiteiten. Daarnaast doe ik echter ook nog wel wat professioneel werk. Het belangrijkste onderdeel daarvan is het leiding geven aan de Hart Sutra Club van The Edge. Deze is opgezet naar het model van een mysterieschool. De leden doorlopen een inwijdingsprogramma in zes ‘graden’. Om tot een graad te worden toegelaten moeten de leden een proef ondergaan, en aansluitend een gelofte afleggen. Daarna worden ze ingewijd in de betreffende graad.

Ik zelf ben degene die de leden inwijdt. Waaraan ontleen ik mijn autoriteit om de leerlingen te (mogen) inwijden? Uiteraard aan het feit dat ik de desbetreffende graden zelf heb bereikt. Maar dat heb ik niet bij één school gedaan. Mijn inwijdingen, net als mijn opleiding, zijn een ratjetoe van allerlei verschillende trainingen, testen en  geloftes, afgelegd bij verschillende leermeesters (soms tegenover mezelf). Ik ben van mening dat ik, net zoals ik in mijn trainingen de deelnemers geen oefeningen kan opdragen die ik niet zelf  heb gedaan en ervaren, ik geen inwijdingen kan afnemen die ik niet zelf heb ondergaan.

Omdat ik die inwijdingen zo her en der heb ondergaan, en ik zelf wel eens wilde weten hoe zich dat in mijn leven had afgespeeld, heb ik ze onlangs eens even op een rijtje gezet. En daarbij deed ik de ontdekking dat er naast de proeven en inwijdingen nog een aantal andere zaken in mijn leven zijn voorgevallen, die minstens zo vormend zijn geweest. De belangrijkste daarvan vat ik nu maar even samen onder de term ‘spirituele ervaringen’. Ze lenen  zich niet zo goed om in een blog over te vertellen, daarvoor zijn ze te intiem en persoonlijk, maar ik kan er in zijn  algemeenheid wel wat over zeggen. Ze kenmerken zich door een verlies van ik-bewustzijn (maar wel een grote bewustheid), ontroering, ontzag en een diepe vreugde. Ze warend transcendent en transformerend in die zin, dat ze mijn kijk op mezelf en de wereld diepgaand hebben beïnvloed. Je zou ze momenten van verlichting kunnen noemen.

Ik beschouw mezelf niet als verlicht, omdat ik die ervaringen niet naar willekeur kan oproepen (zoals ik liefde,  intuïtie en eenheidsbewustzijn ook niet naar willekeur kan oproepen), en ook omdat de herinnering eraan in het leven van alledag vaak naar de achtergrond verschuift. Ik leef niet permanent in verlichte staat. Weshalve ik ook niet gemachtigd ben om een verlichte geest in de graad van verlichting in te wijden (als die dat al nodig zou hebben).

Waarom vertel ik u dit alles? Om u aan te moedigen hetzelfde te doen: eens te kijken naar de inwijdingen en spirituele ervaringen in uw leven. Het zal u sterken in uw hoop en de moed om de wereld tegemoet te treden en is een uitstekend medicijn tegen machteloosheid, moedeloosheid en gevoelens van zinloosheid. Dat is althans mijn ervaring, en ik zie het ook bij anderen. We zijn dan misschien niet verlicht, maar we kunnen wel weten wat de verlichte staat van zijn is. Dat is een wenkend perspectief, dat ons gaande houdt in deze wereld die verdeelder en verwarder schijnt dan ooit.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het heerlijk avondje was gekomen.

2Op 18 juni jongstleden spraken in De Roos in Amsterdam  Dries van Agt, ex-premier en leider van The Rights Forum, en Ibrahim Issa, directeur van de Hope Flowers School voor vredesonderwijs  in Bethlehem. Van Agt sprak over hoe Israël keer op keer het internationale recht schendt, en hoe dat door de Westerse mogendheden gedoogd wordt, en Ibrahim Issa over de school, en de moeilijke omstandigheden waaronder hij zijn werk moet doen. Beide mannen waren zeer bevlogen en hadden hun gehoor volledig in hun ban. Mede daarom werd het een heerlijke avond, een avond van El Amal, hoop, de oorspronkelijke naam van de Hope Flowers School.

Van Agt ontroerde de hele zaal toen hij desgevraagd beschreef wat zijn ommezwaai van neutrale waarnemer naar activist veroorzaakt had. Het voert te ver, en zou ook geen recht aan hem doen, zijn ervaring hier na te vertellen. Het kwam er op neer dat hij persoonlijk getuige was van een aantal incidenten ter plekke. Mooi was om te zien hoe verdriet en kwaadheid in hem om voorrang streden, en hoe hij er niettemin in slaagt om zijn kritische houding ten aanzien van Israël’s huidige politiek te scheiden van zijn mening over het bestaan van de staat Israël als zodanig, een feit waar hij volledig achter staat. Zijn gevoelens voor dat land en volk  zijn onverminderd positief.

Ibrahim vertelde behalve over de school en de situatie op de West Bank ook over zij eigen ervaringen, onder andere drie maal gevangenschap met marteling (maar er is veel meer, onder andere de gedeeltelijke verwoesting van zijn huis). Het is bijna niet te begrijpen dat hij, evenals zijn overleden vader en voorganger, er in slaagt te blijven geloven in het pad van geweldloosheid en vrede, in plaats van zich over  te geven aan frustratie, woede, haat en geweld.

Tja, en hoe moet het nu verder met de school, nu de twee statenoplossing verder weg lijkt dan ooit? Mijn mening in mijn laatste boek*, dat de twee staten oplossing een gepasseerd station is, wordt blijkens een interview in Trouw (Letter en Geest, 17/8/2013) inmiddels gedeeld door Diana Buttu, ooit PLO onderhandelaarster. Het is met de officiële politiek in Palestina en daarbuiten net als met het klimaatprobleem. Er wordt nog steeds lippendienst verleend aan de 2-statenoplossing, terwijl dat door de nederzettingen politiek helemaal niet meer kan (Zo wordt er in de klimaatdiscussie lippendienst verleend aan de 2˚ doelstelling, terwijl dat al lang niet meer haalbaar is).

map_big_eng

Ibrahim liet in dit verband een onthullende kaart van de Westoever zien. 40 % van de Westoever (die, samen met Gaza, 33 % beslaat van het grondgebied van de het voormalige protectoraat Palestina, dat krachtens de resolutie van de Verenigde Naties uit 1948 50/50 verdeeld zou worden tussen Israël en de Palestijnen) is feitelijk door Israël geannexeerd, en door de muur en andere afscheidingen afgesneden van het Palestijnse gebied. Meer en meer ontwikkelt Israel zich in de richting van een staat met thuislanden voor de Palestijnen, door Van Agt ‘Bantustans’ genoemd.

Onder die ontwikkeling is het bestaan van een Hope Flowers School noodzakelijker dan ooit. Gezien de erbarmelijke economische situatie op de Westoever, waar 50 % van de bevolking werkloos is, en vele ouders hun kinderen niet eens voldoende eten kunnen geven, is het echter ondenkbaar dat de exploitatie van de school gefinancierd kan worden door de bijdragen van de ouders. Wat dat betreft is de school nog sterk afhankelijk van bijdragen uit de Westerse landen.

Daarom nodig ik u dringend uit om een of meer van de volgende adressen te bezoeken:

https://www.hopeflowersschool.org, de website van de school.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hope_Flowers_School

https://www.facebook.com/HopeFlowersSchool

https://twitter.com/HopeFlowersSch

https://ontwikkelingmondiaalleiderschap.weebly.com

Of ga naar youtube.com, en type in erikvanpraag (geen spatie en hoofdletters) en u vindt drie filmpjes waarop ik geïnterviewd wordt over de Hope Flowers School.

En wie weet wordt dan in deze tijd, waarin we de terugkeer van het licht verbeiden, uw hart geroerd en kunt u ons helpen de Hope Flowers School te doen overleven. Het licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft het niet overwonnen!

 

*Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld.

 

 

 

Valse hoop en echte hoop

Dit is een ingezonden brief die ik naar Trouw heb opgestuurd. Ze zullen hem waarschijnlijk niet plaatsen, omndat ik intussen ontdekt heb dat ze alleen maar brieven plaatsen tot 150 woorden, en dit zijn er 230. Jammer, maar helaas.

Klimaatjagers.

In Trouw van woensdag schrijft Willem Pekelder een goede recensie over het programma ‘Klimaatjagers’ van de VPRO. Citaat: “Vrolijk word je er niet van.” En verderop: “Je vraagt je wel af: is er nog wat aan die klimaatverandering te doen of zijn we reddeloos verloren? Gelukkig kregen we op die vraag een optimistisch antwoord. Abott: “Zelfs nu kunnen we het proces nog keren als we minder fossiele brandstoffen gaan gebruiken”.”

Helaas heeft Abott daarin ongelijk. Zelfs als we nu alle uitstoot door het gebruik van fossiele brandstoffen zouden stoppen, wat natuurlijk niet kan, en we ook niet zullen doen, dan gaat het proces van opwarming nog minstens een eeuw door. Dat blijkt ook uit de uitzending zelf: die laat zien dat we op sommige punten de zogenaamde kantelpunten (tipping points) voorbij zijn. Het proces heeft een eigen momentum gekregen.

Ons op valse hoop baseren heeft nog nooit iemand goed gedaan. Hoop hangt niet af van wat er in de wereld gebeurt, zoals Vaclav Havel eens zei, maar is een kwaliteit van de ziel. Echte hoop is gelegen in het bewustzijn dat we ieder voor onszelf en als mensheid altijd een keuze hebben: waardig en liefdevol met elkaar omgaan in benarde omstandigheden, en daardoor onze creativiteit mobiliseren, of, als een kat in nood, rare sprongen maken en ten onder gaan in een strijd van allen tegen allen.

Erik van Praag, Amsterdam

 

Naschrift: De brief is toch geplaatst op vrijdag 13 september, maar geredigeerd en ingekort. De boodschap is in Trouw nu minder krachtig en duidelijk. Tja. . .

 

Hoop en schoonheid in de hel.

Terwijl de Westerse landen doorgaan met hun neoliberale koers en dusdoende bijdragen tot een klimaatramp van ongekende omvang, heeft de rest van de wereld het te druk met elkaar de tent uitvechten. Overdreven? Nauwelijks. Hoewel oorlogen tussen landen veel minder voorkomen dan vroeger, zijn de onderlinge conflicten binnen landen omvangrijker dan ooit. Gaat het in Centraal Afrika voornamelijk om etnische conflicten, in Azië spelen religieuze conflicten een centrale rol.  In Noord-Afrika en het Midden-Oosten bestrijden de moslims elkaar  op leven en dood, en nu voegt ook het verre Oosten zich in de strijd. In Thailand, Birma en Sri Lanka roeren zich agressieve boeddhistische strijdgroepen, aangevoerd, je zou ook kunnen zeggen aangevuurd, door monniken. Zij bestrijden de moslims op leven en dood, en die laten zich dat natuurlijk die niet zomaar welgevallen. In allerlei andere landen smeulen conflicten, waarbij ook Hindoe’s en Christenen (de Pinkstergemeentes en aanverwante groepen) betrokken zijn. De wereld staat in brand. Was het altijd al zo erg? Ik weet het niet. Etnische en religieuze conflicten zijn van alle tijden, maar het lijkt nu wel heel massaal en heel algemeen te worden. Hoe zou dat komen? Ik zie de volgende factoren:

– armoede vormt een goede voedingsbodem

– het fundamentalisme in alle godsdiensten speelt een rol

– nieuwe communicatiemiddelen, met name de sociale media, maakt het mogelijk snel vele mensen te mobiliseren.

– regeringen en leiders in vrijwel alle landen waar dit speelt zijn corrupt en partijdig. Zelfs volledig democratisch gekozen leiders lappen, eenmaal gekozen, de regels van de democratie aan hun laars.

Moeten we dit ons aantrekken? Je zou kunnen zeggen: dat is Verweggistan, en laten ze het onderling maar uitknokken. Maar dan onderschatten we de schade die we daar direct en indirect van ondervinden: economisch, ecologisch. Ook kan de vonk ook wel makkelijk overslaan naar hier: aanslagen, instabiliteit, en zo meer. Afgezien daarvan, een beetje solidariteit met onze broeders en zuster aldaar kan ook geen kwaad.

Maar kunnen we er wat aan doen? Volgens zowel de neo-liberalen en ook een econoom als Deirde McCloskey, van andere liberale snit, is het kapitalisme de oplossing. McCloskey ziet dit kapitalisme zelfs als de bron van alle deugden. Tja, je vindt het misschien gek, maar ik geloof in geen enkele ideologie, ook niet in die van het kapitalisme, of het socialisme.

Ineens moet ik aan mijn vader denken. Als antwoord op de barbarij van het fascisme en nazisme, en uit angst voor nihilisme, ontwikkelde hij de theorie van het moderne humanisme. Niet zozeer een ideologie als wel een levensovertuiging gebaseerd op het geloof in de redelijke en zedelijke (=morele) vermogens van de mens. Mijn vader was geïnspireerd door het socialisme, en de waarden van geestelijke vrijheid, verdraagzaamheid en eerbied voor voor de persoon vormen het fundament van zijn levensovertuiging. Hij was van mening dat de humanist een opvoedkundige taak had, en dit was een van de redenen waarom hij samen met anderen het Humanistisch Verbond heeft opgericht. Maar het Humanisme heeft zich in Nederland in eenzijdig rationele richting ontwikkeld (al is er nu een kentering gaande) en is mede daarom nooit een massabeweging geworden.

Terugkijkend denk ik dat de gedrevenheid waarmee mijn vader zich inzette voor het humanisme en het Humanistisch Verbond mede een verdediging was voor de hopeloosheid die binnen in hem altijd op de loer lag. Een van zijn lijfspreuken was: “Het is onrealistisch niet te hopen”. Daar geloofde hij ook wel in, maar de spreuk had ook iets krampachtigs.

Ik zie een parallel tussen de tijd waarin mijn vader zijn gedachten over het humanisme ontwikkelde (voor en in de wereldoorlog), en de huidige tijd. We zijn als mensheid volkomen de weg kwijt. Maar toen en nu gebeuren er ook mooie dingen: wij scheppen ook schoonheid (in de kunst en in relaties)  en we hebben ook lief. Bovendien is er schoonheid in de wereld, en wie daar zijn aandacht op richt valt ontroering ten deel. Soms denk ik wel eens dat schoonheids- en eenheidsbeleving zelfs toeneemt terwijl de barbarij ook toeneemt. Alsof de wereld in balans blijft, maar de extremen heftiger worden.

En intussen houd ik me maar aan de uitspraken van Vaclav Havel: Diep in onszelf dragen we het zaad van de hoop. . . .  Hoop is niet hetzelfde als optimisme. Evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Wel de zekerheid dat iets zinvol is. Ongeacht de afloop, het resultaat.

The season for peace and watermelons is short

I always thought that it were the Palestinian schoolbooks that were biased concerning the history of Israel and Palestine. And that Israelian schoolbooks were more neutral. That appears not to be true, it is the other way around. Israelian schoolbooks hardly mention the Palestines or Arabs, and as far as they do they are mentioned only as terrorists or very primitive rural people. They preach racism and hatred. Palestinian books as far as maps are concerned are even more selective than the Israelian books, but they are not militaristic and don’t romanticize their own violence, as the Israelians do. This is the outcome of an investigation of Nurit Peled, the authority in the field of textbooks in Israel. Needles to say that since she published these results she is banned from all conferences and meetings about textbooks in Israel. (source: NRC/Handelsblad, April 22/2013)

I don’t think that Palestinians are ‘better’ than Israelis, but I do know that schoolbooks in Palestine territories are financed and therefore checked by the European Union, whereas the Israelis, who receive a lot of help from the United States can do as they please. That is also true for other activities, such as building the wall outside the border, building communities in Palestinian territory, violating international law, or protecting colonists who exert violence against Palestinians in occupied territory.

In the past history there have been  short periods of real peace negotiations resulting in short flares of hope. But these periods came and went without results. And no peace initiatives are to be expected, neither form the European Union, nor from the the United States. Both entities have the power to exert real pressure on Israel to move (the Palestinian Authority, as the underlying party, is willing enough), but they will not use their power, which is strange, because as far as I can see this is certainly not in their own interest. As they say in Arab: no peace initiatives and no watermelons. The season for peace initiatives and watermelons is short. (Uri Avnery). As I discussed elsewhere, (in my recent book), the momentum for a two state solution has passed. So the hope for peace at the moment is gone.

However, hope is never gone for those who do what their hearts and ands find tot do. Like they do in the HopeFlowers School in Bethlehem (https://www.hopeflowersschool.org) and in Hajar School in the Negev: https://www.hajar.org.il. Education as it is meant, education for peace. So let’s follow their example, and do what our hearts and hands find to do.

 

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)