Want zo de liefde je kroont, zij kruist je ook. En al dient zij tot je groei, zij snoeit je evenzeer.
(Khalil Gibran)
De vorige blogs over morele moed en spirituele durf mondden uit in een oproep tot liefde. Liefde, zonder aanzien des persoons, waartoe zowel het Christendom, als het boeddhisme oproepen (en waarschijnlijk ook de andere grote spirituele systemen) leidt tot eenheidsbewustzijn: het weten dat we allemaal deel uitmaken van een groot onderling verbonden geheel. Het is dat bewustzijn waarin het lot van de wereld besloten ligt. Als niet een aanzienlijk deel van de mensen hiervan is doordrongen loopt het slecht met ons af.
Maar wat is liefde eigenlijk? Dat weten we diepweg allemaal wel, maar het is niet zo makkelijk te omschrijven. In die zin lijkt het op begrippen als ‘leven’, ‘kwaliteit’ en ‘schoonheid’. Ik wou er nu maar niet dieper op ingaan, want ik heb er al vaker over geschreven in mijn boeken en vorige blogs*)
Persoonlijk kan ik wel een aantal personen bedenken tot wie ik absoluut geen liefde voel. Maar de spirituele liefde waarover ik hier spreek dient iedereen in te sluiten. Hoe ontwikkel je die in jezelf? Daar zijn verschillende wegen voor. Ik noem er hier enkele.
De eerste is ontwikkelen van eerbied voor het leven. AL het leven. Dat is de waarde die Albert Schweitzer ons heeft aangedragen, nadat hijzelf door deze waarde overvallen werd toen hij met zijn bootje midden in een kudde nijlpaarden belandde. Als u geen kudde nijlpaarden bij de hand hebt, werkt het ook als u uw volle aandacht richt op een van de wonderen van de natuur: een dier, een bloem, een mensenziel, de sterrenhemel of wat dan ook. Van de eerbied en verwondering die dat oproept komt het gevoel van mysterie, en daaruit vloeit stilte voort. In die stilte kan u ook de liefde van het universum voor u ervaren en dan kan de universele liefde in uzelf opbloeien.
Een tweede weg is de liefdes-meditatie, metta bhawana. U stuurt achtereenvolgens liefdevolle gedachten, zoals waardering, vriendelijkheid, enz, naar uzelf, een geliefde ander, een neutraal persoon, een persoon tegenover wie u vijandig staat en naar iedereen. (zie: https://thebuddhistcentre.com/text/loving-kindness-meditation). Een goede meditatie voor oudejaarsavond of nieuwjaarsdag, onder het nuttigen van een oliebol, alleen of met anderen samen.
Een derde weg is het cultiveren van gedragingen waarin liefde verpakt zit: waardering, hartelijkheid, vriendelijkheid, mededogen en zo meer.
Ziehier enkele mogelijkheden om liefde zonder aanzien des persoons te ontwikkelen. Is dat geen bruikbaar voornemen vroor 2026? Ik wens u een liefdevol 2026 toe.
*) Boeken: Spiritueel leiderschap (pag. 121-123),Op weg naar jezelf. . . een pelgrimsreis in zeven etappes (pag. 85-88). Blogs: 21/8/2017, 3/7/2025, en meer.