Ik ben verbijsterd over de heftige en ook vaak domme reacties over het regeerakkoord – van De Telegraaf aan de ene kant (maar dat kon je verwachten) tot Groen Links aan de andere kant. In de eerste plaats wordt de onderhandelaars verweten dat het akkoord vaag is. Merkwaardig – ik vind het het meest concrete regeringsakkoord dat ik in een decennium gezien heb. Met eindlijk eens echte maatregelen. Maar ja, alles is natuurlijk niet in detail uitgewerkt en doorgerekend. Gelukkig niet – stel dat dat ook nog had gemoeten, dan had het waarschijnlijk een jaar geduurd voordat het klaar was, en was regeren eigenlijk overbodig geworden. De allerdomste opmerking, die zowel van links als van rechts wordt gehoord: waarom is de VVD in godsnaam met de PvdA in zee gegaan, en vice versa. Alsof er een alternatief was, quod non….
En dan. . . omdat het zo concreet is, vindt iedereen wel iets van zijn gading waar hij het niet mee eens is of, sterker nog, waar hij woedend over wordt. Buiten de kamerfracties van VVD en PvdA, en vele ‘gewone’ burgers, is er niemand, maar dan ook vrijwel NIEMAND, die zijn waardering over het akkoord uitspreekt, behalve een enkel redactioneel commentaar de eerste dag. Maar dat slikken de desbetreffende kranten gauw weer in nu de volkswoede losgebroken is. Per slot van rekening, wiens brood men eet, diens woord moet men spreken. . . Over de schandelijke manier waarop bijvoorbeeld Halbe Zijlstra, de pasgekozen fractieleider bij de VVD, bij Pauw en Witteman werd aangevallen door Paul Jansen van de Telegraaf, daarbij hartelijk gesteund door de presentatoren (hoezo presentatoren, het zijn, zoals gewoonlijk gewoon agressieve, partijdige journalisten vermomd in een presentator jasje. . . waar is de waardige, intelligente, objectieve Witteman van weleer, zoals Sonja Barend dezer dagen weemoedig opmerkte? Moet ouderdom werkelijk noodzakelijkerwijze met geestelijk verval samengaan? Dat mag ik toch niet hopen. . . ). Ik ben geen Zijlstra fan, maar gezegd moet worden dat hij zich uitstekend staande hield, en dat nog wel met een glimlach. De enige die, behalve hij, in die uitzending nog een redelijk woord had was nota bene een voormalige voetbalkeeper, Hans van Breukelen, een wijs en aardig mens.
Waar zou dat nu allemaal door komen? Ik zie drie factoren: politici die moeten scoren (voor hun ego of voor een vermeend partijbelang?), belangengroepen die in deze troebele vijver gaan vissen (de kroon spanden wat dat betreft voor mij Wientjes van het VNO, en Van der Kolk van FNV bondgenoten – maar dat was geen verrassing), en de opruiende werking van bijna alle media, ook Trouw, ook NRC/Handelsblad. Met name de televisie moest veel moeite doen om ontevreden burgers te vinden; dat lukte maar ten dele. Het zou me niets verbazen als de instemming met dit akkoord veel wijder verbreid is onder de ‘gewone’ burger dan het lawaai aan de oppervlakte doet vermoeden. Nederland als een zee: woeste golven aan de oppervlakte, daaronder kalmte en diepte. . .
Tenslotte: een en ander zou ook wel eens gevoed kunnen zijn door een onderhuidse angst om te verliezen wat we hebben: onze banen, onze overvloed, onze veiligheid. En die angst is terecht en reëel: we gaan nog veel meer verliezen dan wat er nu op ons afkomt. (Lodewijk Asscher: “Dit is licht geritsel vergeleken met wat er nog op ons afkomt”) Maar die angst is slechts te pareren met een visie, een inspirerend toekomst perspectief. Dat is overigens wat ik in het regeerakkoord wel mis, maar een wijds perspectief is niet binnen een paar weken te verwachten daar het ontbreekt in de onderliggende partijprogramma’s. Hoewel: bruggen bouwen vind ik gen slecht motto! Over mijn meer wezenlijke kritiek, niet zozeer op het regeerakkoord, maar op de onderliggende visie, of liever het gebrek daaraan, kom ik nog te spreken in een volgend blog.