De nieuwe autoriteit.

In de periode van de Verlichting werden de tot dan toe bestaande autoriteiten – koning en adel, paus en kerk, bijgeloof, dogmatische stelsels – een voor een onderuit gehaald. Eén autoriteit, gebaseerd op het het beroemde ‘Cogito ergo sum’ (Ik denk, dus ik besta) van Descartes, overleefde deze slachtpartij: de rede als innerlijke kracht van de mens. Gaandeweg werd deze rede echter beperkter opgevat dan de oorspronkelijke verlichtingsdenkers dat deden: als een rationele, cerebrale functie. Voor de grondleggers van de Verlichting – Descartes, Spinoza, Locke, Hume, Leibniz, Rousseau, Voltaire, Kant – was de rede meer iets als het gezonde verstand, het redelijk denken, en omvatte de rede ook een intuïtief en een gevoelsaspect. Toen dit wegviel bleef echter één autoriteit overeind staan: die van de moderne, empirische wetenschap.

Met het postmodernisme is echter ook deze laatste autoriteit gesloopt. In het postmodernisme is alleen maar waar wat ieder individu persoonlijk vindt. Dat geldt helaas niet alleen voor meningen, normen, waarden en opvattingen, maar ook voor feiten. Een interessant voorbeeld hiervan is dat bij de klimaattafels, waaruit het klimaatbeleid zou moeten voortkomen, geen wetenschappers mochten aanzitten. De (toegepaste) wetenschap is dan ook bij het opstellen van het klimaatbeleid volledig genegeerd. Het effect is uiteraard dat er een aantal maatregelen zijn voorgesteld die waarschijnlijk niet uitvoerbaar zijn (Terzijde: Dat geldt voor veel meer aspecten van het overheidsbeleid). Enkele voorbeelden: Het overhaaste besluit om Nederlandse huishoudens niet langer te laten stoken op aardgas. Dat heeft alleen maar zin als alle electriciteit waarmee dan gekookt en gestookt wordt groen is, maar dat is voorlopig nog lang niet het geval. Een ander voorbeeld: de subsidies op electrisch rijden. Ook daarvoor is de groene stroom nog onvoldoende beschikbaar, nog afgezien van het probleem dat de capaciteit van het electriciteitsnet nog jarenlang onvoldoende zal zijn om aan alle vraag te voldoen (denk ook aan de stroomvraag van datacentra). Ook zal er wereldwijd zo’n grote vraag zijn naar electrische auto’s, dat de benodigde grondstoffen voor accu’s zeer schaars zullen worden en wellicht zelfs helemaal niet meer te verkrijgen zijn (of door China zijn opgekocht). Om werkelijk binnen 30 jaar te komen tot een totale energietransitie zijn veel drastischer maatregelen nodig op het gebied van energieopwekking en – opslag. Ben benieuwd wat Europa daarvan gaat bakken onder leiding van Van der Leyen en Timmermans.

Als alle oude autoriteiten verdwenen zijn, bij welke autoriteit moeten we dan te rade gaan? Het zal de lezers van dit blog niet verbazen dat ik daarvoor als enig alternatief onze innerlijke autoriteit zie. Als we de moed hebben om bij onszelf te rade te gaan, dan zullen we ons wellicht niet laten belemmeren door onze gevoelens van angst, onzekerheid en machteloosheid. Dan zullen we de moed vinden de realiteit onder ogen te zien, overdreven pessimisme en optimisme te vermijden en te blijven kijken. Dan zullen we tot de ontdekking komen dat er op collectief niveau krachtige maatregelen nodig zijn, waarvoor we allemaal zullen moeten inleveren. Misschien kunnen we het dan ook eens worden over een gedeelde waarde die ten grondslag zou kunnen liggen aan die maatregelen; bijvoorbeeld de ‘heiligheid van (al) het leven’. Als dit proces niet alleen bij ‘progressieve’ of ‘linkse’ denkers plaats zou kunnen vinden, maar bij een groot deel van de bevolking, dan zal de politiek dat moeten volgen (dat heet draagvlak!). Daarbij zouden de media een belangrijke rol kunnen spelen. En ook het onderwijs kan bij uitstek de wegbereider zijn voor een hoopvolle toekomst; dan wordt het meteen wat minder saai.

Bron: Wikipedia

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *