Categoriearchief: Politiek

Zo leef ik een hybride leven.

Wat hebben de volgende bedrijven met elkaar gemeen? Apple, Pfizer, Wal-mart, Exxon, McDonald’s, General Motors, ASML, Ahold, Shell, Reed Elsevier, ING, en, tot voor kort, KPN? Even nadenken, voordat u het antwoord leest. Ik zou het antwoord niet meteen geweten hebben.

Deze bedrijven hebben met elkaar gemeen dat ze de belangen van de aandeelhouders en het topmanagement (op korte termijn) stellen boven de belangen van de werknemers en de consumenten. Hoe doen ze dat? Door op grote schaal eigen aandelen in te kopen, waardoor de aandeelhouders op twee manieren bevoordeeld worden: door de stijgende aandeelprijzen, en door hogere dividenden. Het dividend kan dan immers verdeeld worden over minder aandelen. Zo gaan de (gigantische) winsten van die bedrijven naar de aandeelhouders, in plaats van naar investeringen en innovaties,  hogere lonen voor de werknemers of lagere prijzen voor de consumenten. Daarmee dragen deze bedrijven bij tot een toename van de vermogensongelijkheid, de inkomensongelijkheid, de stagnatie van de economie (omdat de grootvermogensbezitters en – verdieners verhoudingsgewijs minder besteden dan de overige consumenten, zeker als die meer inkomen zouden hebben),  en brengen ze de continuïteit van hun bedrijf in gevaar (doordat ze minder investeren en innoveren, en doordat hun eigen vermogen afneemt. Dat laatste hebben General Motors, ING  en KPN al een keer tot hun en onze schade ondervonden: de eersten moesten aankloppen bij de staat en KPN bij zijn aandeelhouders om nieuw geld. De portokosten werden intussen substantieel verhoogt). En zo dragen die bedrijven bij aan het ontstaan van nieuwe economische crises (wat op zichzelf wel weer goed is voor het tegengaan van het broeikaseffect) en de ontwrichting van de samenleving.

Dat zou allemaal nog tot daaraantoe zijn ware het niet dat de laagstbetaalde werknemers in deze bedrijven niet of nauwelijks van hun loon kunnen rondkomen (dat geldt overigens niet voor alle bedrijfstakken, maar met name wel voor supermarkten, McDonald’s, KPN en vele anderen). Ondertussen profiteren de hoogstbetaalden van de bonussen die de aandeleninkoop opleveren. Wij praten dan over ‘compensaties’  van enkele tot tientallen miljoenen per manager.

In dit verband is het interessant dat onderzoek heeft aangetoond dat er geen enkel verband is tussen de capaciteiten en productiviteit van de topmanagers enerzijds en hun ‘compensatie’ anderzijds. Het argument dat je als bedrijf hoge beloningen moet betalen omdat je anders geen goede mensen kunt krijgen is dus een fabeltje, wat we natuurlijk allemaal al wisten.  Hoogstens kun je zeggen dat je niet zo makkelijk niet-Nederlanders kunt krijgen. Buitenlanders betalen we òf heel veel (aan de top) òf heel weinig (de meestal  allochtone vakkenvullers, krantenbezorgers, postbodes en vuilnismannen aan de basis). Het enige dat de hoogte van de compensatie aan de top beïnvloedt zijn de beurskoersen. In de volksmond noemen we dat ‘mazzel’.

Je zou verwachten dat we dit alles een ongewenste toestand vinden, maar dat is toch niet het geval. We worden geregeerd door politici die met de mond belijden dat inkomen niet onverdiend mag zijn (en dus korten op bijstand en sociale uitkeringen) maar intussen er naar streven de erfbelasting te verlagen, de erfpacht af te schaffen (zodat je weer vrijelijk kunt verdienen aan grondspeculatie in stedelijke gebieden), en weigeren de vrije markt te reguleren, opdat bovengenoemde misstanden niet meer voortkomen. Ruttes liberale voorgangers op wie hij zich beroept, zoals Cort van der Linden (die een verklaard tegenstander was van onverdiend inkomen in het algemeen en het erfrecht in het bijzonder) en Willem Treub (die in Amsterdam het erfpachtstelsel invoerde, en zodoende de grond  beschouwde als een ‘common good’) zouden zich in hun graf omdraaien.

En wij? Wij kiezen deze politici en gedragen ons als brave consumenten die in meerderheid kritiekloos de producten van de bovengenoemde bedrijven afnemen. Ik ook. En daarmee houden we deze inhumane en krankzinnige wereld in stand. Ik vind het wonderbaarlijk dat zoveel mensen kiezen tegen hun eigenbelang in. We noemen dat democratie.

Roepen we ook tegenkrachten op, die dus eigenijk juist geen tegenkracht, reactie, maar een liefdevolle creatie zijn? Bijdragen tot een waardige wereld? Dat moet iedereen voor zichzelf uitmaken. En of die creatie sterk genoeg is, zodat ‘amor vincit’? Ik weet het niet. Maar mijn verlangen naar die waardige wereld opgeven? Dat is voor mij geen optie. Dan laat ik me liever door dat verlangen leiden, en zo leef ik een hybride leven.

 

Bronnen: Trouw, Letter en Geest, 28 maart, 21 april, Groene Amsterdammer, 9 april.

 

 

 

 

 

 

Genade voor recht?

Dit blog is een beetje lang geworden. Daarvoor mijn excuses – ik kon het niet beknopter zeggen.

In mijn vorige blog zegde ik het vertrouwen in onze overheid op. Niet dat dit enige betekenis heeft in het licht van de Eeuwigheid, maar voor mijzelf maakt het wel verschil.

Dat vertrouwen is deze week nog verder beschaamd. Het betreft de kwestie Griekenland. Eerst de feiten:

1. Griekenland heeft in het recente verleden ons allemaal belazerd. Gesjoemel met de overheidsboekhouding, valse reportages naar de EU, corruptie alom. Maar wie is Griekenland? We moeten toch zeggen dat de hoofdverantwoordelijken daarvoor de politici en de industriëlen zijn, al gaat de bevolking, die maar wat graag profiteerde, niet vrijuit. Elk volk krijgt de leiding die het verdient.

2. Daarvoor is het land gruwelijk bestraft. Ze werden – heel vernederend – onder curatele gesteld en  gedwongen draconische bezuinigingsmaatregelen door te voeren, en hun economie grondig te herstructureren. Vanzelfsprekend ging dat volgens het neo-liberale concept: markt, markt, en daarna de markt. Het gevolg: werkloosheid tegen de 30 %, jeugdwerkloosheid 55 % en schrijnende armoede. De bezuinigingsmaatregeken zijn intussen doorgevoerd, met de economische herstructurering (inclusief de corruptiebestrijding) is nog nauwelijks iets gebeurd.

3. De Grieken kiezen op voorbeeldig democratische wijze een nieuwe regering, waarbij het vertrouwen in de oude regeringspartijen wordt opgezegd. De nieuwe regering wordt gekozen op basis van beloften die ze onmogelijk kunnen waarmaken.

4. De nieuwe regering wordt in Europa ijzig ontvangen. De normale diplomatieke gebruiken, het feliciteren van de nieuwe premier met zijn overwinning, worden niet of heel zuinig in acht genomen. Een rondje van de nieuwe Griekse minister van financiën langs  Europese regeringen waarbij hij verzoekt om clementie aangaande de schulden, levert nietszeggende grimlachjes op, maar geen enkele concessie van Europa. Onze eigen minister Dijsselbloem, hoofd van de Eurogroep van ministers van financiën, wist niet hoe gauw hij moest zeggen dat afspraken in elk geval moeten worden nagekomen. Je zou dit kunnen zien als een tactische manoeuvre voor de onderhandelingen, maar je kunt ook zeggen dat hij in zijn arrogantie voor zijn beurt heeft gesproken. Intussen drijft de Europese Centrale Bank Griekenland verder in het nauw door de voorwaarden van kredietverlening aan Griekenland te verscherpen. Hoezo speelt de bank geen politieke rol?

Om dit blog niet al te lang te maken laat ik het wat betreft de feiten hierbij. Als ik probeer er met enige afstand naar te kijken dan zie ik het volgende:

1. Alle partijen hebben nu hun hakken in het zand gezet. Anders gezegd: hun piketpaaltjes geslagen. Anders gezegd hun territorium afgebakend met hun plasje. Anders gezegd: de partijen zijn met hun geweien in elkaar gehaakt (’they locked horns’). Een echt masculien proces, dat grote risico’s met zich meebrengt, zoals het failliet van Griekenland en uiteindelijk de ondergang van de EU zoals we die op goede gronden in zestig jaar hebben opgebouwd. Dat zou niet zozeer een economische ramp zijn (dat misschien ook wel) als wel een enorme terugval op cultureel en sociaal gebied. Wat mist, ondanks de participatie van merkel,  is de vrouwelijke component: het oog voor de relaties tussen de partijen, voor samenwerking in plaats van willen winnen.

2. Aan Noord-Europese kant werken we vanuit wat Geert Mak noemt onze mierenmoraal (NRC/Handelsblad, 31 januari). Dat kent u toch, de fabel van de krekel en de mier? Even lezen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fabels_van_Jean_de_La_Fontaine. Blijkbaar maken de Calvinistische en de Lutherse achtergrond in dit opzicht weinig verschil.

Open communicatie 2

3. Naar twee soorten deskundigen wordt in het geheel niet geluisterd: economen, die vrijwel unaniem (wanneer waren economen het ooit zo eens?) pleiten voor schuldvermindering, en communicatie deskundigen, die wel iets hebben te adviseren over ‘collaborative communication”, onderhandelen en conflicthantering. Vooral aan het open  luisteren, de horizontale as in nevenstaand schema,  ontbreekt het enigszins, om me maar eens gematigd uit te drukken. * (Klik erop om het goed te kunnen zien)

4. Dat hangt samen met de volgende waarneming: het ontbreekt volstrekt aan de waarden waarvoor ik in een van mijn vorige blog een lans heb gesproken: eerbied/respect en wijsheid. Er is in de eerste plaats volstrekt geen respect voor de democratische uitkomst van de verkiezingen in Griekenland. Dat doet denken aan het gebrek aan respect voor de uitslag van de Palestijnse verkiezingen in 2006. In het algemeen kan je wel zeggen dat Westerse regeringen de uitkomsten van het democratisch proces alleen respecteren als dat een voor hen acceptabele uitslag oplevert. Maar ook op het het persoonlijk vlak onttrekt elk respect voor de ’tegenstander’, om van wijsheid maar te zwijgen. Waarom onze politici de nieuwe Griekse regering minder vertrouwen dan de oude, die immers het probleem heeft veroorzaakt en nog niets heeft gedaan aan een wezenlijke herstructurering, is me en raadsel. Om met Henk Overbeek (emeritus hoogleraar internationale betrekkingen aan de VU) te spreken: “Als de Merkels, Camerons en Dijsselbloems van deze wereld volharden in hun neerbuigende en belerende benadering van de democratisch gekozen regering van een soevereine lidstaat, dan zullen zij een zware historische verantwoordelijkheid meetorsen. Dan hebben we straks in Europa regeringen aan de macht die geleid worden door Le Pen, Farage, Wilders, en de Gouden Dageraad.” (Trouw, 6 februari 2015).

Er dringt zich aan mijn bewustzijn een belangrijke historische parallel op (ook al zijn er natuurlijk ook belangrijke verschillen). Het lijkt wel alsof we Griekenland precies zo behandelen als Duitsland behandeld werd na de eerste wereldoorlog. En we weten allemaal wat daarvan gekomen is. Maar in het algemeen worden uit de geschiedenis weinig lessen getrokken.

Misschien helpt meditatie en gebed. Laten we de energie van wijsheid en compassie naar onze ‘leiders’ toesturen, en voor hen bidden. Mogen ze naast hun slimheid hun hart en hun gezonde verstand laten spreken en genade voor recht laten gelden. Dan kan er alsnog een wonder geschieden.

 

* Dit model is door mij uitgewerkt in de volgende boeken: Spiritueel Leiderschap, Zin in Zorg, en Voor niets gaat de zon op.

 

Our nefarious governments

Recently I saw a book review of Gaza, a history, by Jean-Pierre Filiu in The New York Review of Books, written by David Shulman. From this survey I learned that Gaza is already suffering from war and foreign occupation for 3000 years. It also summarized Gaza’s history since 1948, when the State of Israel was founded. If we see Israelean policy as described in this condensed way only two qualifications come to mind: stupid and nefarious. See and judge for yourself: https://www.nybooks.com/articles/archives/2014/nov/20/gaza-murderous-melodrama/

For me this did not come as a shock; I already knew this for a long time. But what I realized – and that did come as a shock, although I knew this too – that USA, Europe and my own government support this policy during all these decades. Sometimes there is a weak protest, but at the same time money is flowing towards Israel and trade agreements are made and maintained. In criminal law we have a term for this: complicity. This in criminal law is penalized, not as severely as the first offender, but nevertheless. But our governments and our politicians come away with it.

Realizing that my government is an offender I suddenly realized that it is committing more crimes. An example: it is sending refugees, who already are living here with their families for years, sometimes decades, with a legal permit to stay, back to their countries when it appears that they have been a member of an organization (official, or a resistance movement) that has committed war crimes, even if they have not participated in it themselves. (unless they can prove this, but evidence has to come from the countries where the war crimes are committed, and those countries never are cooperating). Our administration can do this without any form of court case, and doing so are ruining families and sometimes are co-responsible for murder. (See the columns of Tinkebell in the Dutch paper Trouw)

Another example: our governments and administrations, national and local, most of the times in purchasing services and products are choosing for cheap instead of ecologically sustainable. Thus they are contributing to global warming, causing millions, maybe billions of deaths in the foreseeable future. This I call nefarious too. (see again the paper Trouw of January 30)

The are many more examples, but for the time being this is enough. The net result is that I don’t feel represented by my government anymore. But I don’ know yet which conseqences I have to derive from that. By paying my taxes I am co-responsible too. But reducing my tax contribution is hardly an option – it would lead to court cases that I should lose and I should end in jail. I never cheated the tax authorities, but I certainly would do it these days if I saw an opportunity. This would not be a political choice, but a moral one.

In the mean time the only thing one can do is protest: in raising ones voice and in action. Showing the facts, like The New York Review and Tinkebell are doing. Will it have any affect? One never can tell. Among the about 120.000 readers of the New York Review and the 90.000 of Trouw there might be some influential and courageous ones. Let’s pray for them, and support them wherever we can.

 

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker).

 

Evolutie NU.

In mijn blog van 6 januari heb ik gesteld dat zuiverheid (van geest), meer nog dan compassie, een sleutel is voor een zinvol leven. Dat is zo omdat zuiverheid het mogelijk maakt om helder te kijken naar wat er in de wereld gaande is, zowel het mooie als het vreselijke, zonder daarbij meteen in een emotionele reactie te vervallen, en ook zonder dat je aangetast wordt door het lijden in de wereld. Dit schreef ik dus allemaal vóór de Parijse aanslagen.

Ik schreef daar ook dat een van de wegen om naar die zuiverheid te komen verstilling is. Het in stilte zijn leidt tot een innerlijke neutraliteit, van waaruit je in vrijheid kunt kiezen op welke wijze je terug keert naar de wereld. We gaan er daarbij van uit dat dit dan altijd op een constructieve en liefdevolle manier gebeurt. Maar zo is het niet. Ook extremisten en terroristen kennen dit proces. Veel islamistische strijders (en andere godsdienstige fanatici) komen tot hun terreurdaden na uitvoerige gebedssessies, die niet alleen in stilte plaats vinden, maar waarbij vaak ook een zekere innerlijke stilte en rust bereikt wordt. Hoe komt dit, hoe werkt dit?

Een interessant licht wordt hierop geworpen door Massoud Djabani, zelf ex-terrorist (Trouw van 15 januari j.l.). “Radicale en terroristische organisaties spelen bewust in op de gevoelens van emotioneel bewogen mensen.  . . . (bij mij) gevoelens van pijn, wanhoop en wraak . . . omdat mijn drie broers geëxecuteerd waren.”  Als je eenmaal binnen de organisatie bent word je gehersenspoeld, precies zoals dat gaat in een sekte of in heropvoedingskampen in een dictatuur. Er wordt constant op je ingepraat , en je wordt constant in een staat van uitputting en afzondering van de buitenwereld gehouden. Het spreekt vanzelf dat onder die condities tijden van collectief gebed weliswaar momenten van stilte zijn, maar niet leiden tot neutraliteit.

Hoe kun je als eenling hieraan ontsnappen? Bij Massoud gebeurde het doordat hij zwaar gewond in een ziekenhuis kwam te liggen, eenzaam en alleen, afgesneden van de sekte, waardoor de twijfel kon opborrelen: “waar zijn we in godsnaam mee bezig?” Er blijken dus twee soorten stilte te zijn, een neutrale stilte en een gekleurde stilte, met verschillende uitkomsten. En ook twee soorten groepsprocessen: één waarbij het extremisme versterkt wordt door indoctrinatie, en een ander, waarover mijn zoon schreef in het vorige blog, waarbij open communicatie centraal staat.

Wetende dat terrorisme ontstaat door indoctrinerende groepsprocessen , zoals in een sekte, is het wel interessant te bedenken dat we die condities als samenleving zelf creëren, namelijk door extremisten en terroristen in detentiecentra te zetten, bij elkaar en samen met gewone criminelen. De extremisten geven de criminelen weer een doel om voor te leven en te sterven, en de criminelen geven de extremisten allerlei praktische informatie over wapens en het gebruik van hun netwerk. Dit proces vindt wereldwijd plaats.

Als we het terrorisme zouden willen bestrijden door repressie: meer en strengere straffen, provocerende miltrailleursposten op kwetsbare punten, en zo meer, dan weten we dus wat we zullen oogsten: een politiestaat met toenemend terrorisme. Wat is een alternatief?

In mijn blog van 31 december pleitte ik voor een (politiek gerichte) beweging gebaseerd op de waarden van eerbied en wijsheid. Laat nu Avaaz net een actie hebben gestart waarbij ze je vragen een verklaring te ondertekenen waarin je de intentie uitspreekt je leven te baseren op de waarden van respect, wijsheid en dankbaarheid. Zie https://secure.avaaz.org/nl/three_principles_loc/?bgYEiab&v=51382. Als een half miljoen mensen deze verklaring tekenen zullen ze wereldleiders vragen hetzelfde te doen. Dit is een interessante ontwikkeling. Avaaz is een wereldwijde organisatie, die vele petities heeft georganiseerd om onrecht en destructieve beslissingen te bestrijden, met vaak verbluffende resultaten. Dit is de eerste keer dat ze, in hun eigen woorden, niet een protestcampagne maar een ontwikkelingscampagne organiseren. Doe mee en zegt het voort! Het heeft wel iets om bewust mee te doen aan de evolutie van de mensheid.

 

Het perspectief van de politiek.

(dit blog is een vervolg op het vorige).

Natuurlijk was de poging van de Partij van de Arbeid in Nederland om te vernieuwen door het midden op te zoeken tot mislukken gedoemd. Je kunt niet vernieuwen zonder het verleden los te laten, en dat kan je niet verwachten van een Partij met een dergelijk indrukwekkend verleden. Je kunt ook niet vernieuwen zonder een radicaal nieuw perspectief, gebaseerd op een grondige analyse van wat de samenleving nodig heeft. Als je partijleiders zonder een dergelijke basis het bos in stuurt dan moeten ze wel afbranden. Dat is zowel Kok, Melkert, Bos, Cohen als Samson overkomen. Allemaal voortreffelijke, kundige mensen, die moesten opereren vanuit drijfzand. Zelf waren ze, geïnvolveerd als ze waren in de dagelijkse problematiek, ook niet in staat het ontbrekende fundament te leggen. Daaruit is ook te verklaren dat Samson niet kan waarmaken wat zijn grote voorganger Burger (en later bij de liberalen Bolkestein) wel kon: een gezicht van de partij bewaken vanuit de fractie naast, en soms zelfs tegenover, de regering waaraan ze meewerkten. Samson denkt veel te veel als bestuurder, ook al maskeert hij dat door de wijken in te gaan (Ik hoor al veertig jaar dat ‘we de wijken in moeten gaan’. Maar wat heb je daar te vertellen – dat is de vraag).

In het vorige blog heb ik laten zien dat de ‘oude’ partijen, gebaseerd op oude waarden het niet redden. Dan ligt het voor de hand om eens te kijken naar welke waarde we dan wel nodig hebben. Even leek het erop dat de waarde ‘duurzaamheid’ het zou maken, maar dat is een te technisch en inmiddels ook afgesleten begrip geworden. Maar wat zou u zeggen van de waarden ‘Eerbied’ en ‘Wijsheid’? Over ‘eerbied’ heb ik heb ik al eerder het volgende geschreven: Eerbied heeft verschillende aspecten:

  • Eerbied voor het leven zelf ( eenwaarde dien centraal stond voor Albert Schweitzer) .
  • Eerbied voor het stralend kosmisch wonder dat je zelf bent.
  • Eerbied voor het allerhoogste/de Allerhoogste.
  • Respect voor de ander, ook als die gedrag vertoont waar je helemaal niets van moet hebben (je hebt dus respect voor de ‘ziel’ van de ander).
  • Eerbied voor de aarde als een levend organisme (Gaia) waaruit voortvloeit de zorg voor de natuur (waar we zelf deel van uitmaken) en de omgeving. *
  • Tolerantie, dat wil zeggen het accepteren van verschillende waarheden en opvattingen.
  • Ontzag en verwondering dat alles is zoals het is, gevoel voor schoonheid.
  • Weten dat mijn medemensen mijn broeders en zusters zijn: broederlijke en zusterlijke liefde.

Zowel ‘eerbied’ als ‘respect’ zijn woorden die een zekere hërarchische lading kunnen krijgen in de betekenis van ‘opzien tegen’. Dat is hier uitdrukkelijk niet de bedoeling, al kan een zekere mate van ontzag wel meespelen.

Als we hierover gaan nadenken dan komt er een nieuwe maatschappijvisie naar voren, die de basis zou kunnen vormen voor een geheel nieuw partijprogramma met radicale maatschappelijke doelstellingen. We zouden hier dan de tweede waarde aan toe kunnen voegen: wijsheid (een zeker inzicht in mezelf, in mensen in het algemeen,  in de samenleving, zorgvuldigheid in mijn handelen, en bovenal: een weten dat we deel uitmaken van het grotere geheel, met name de natuur. Wij zijn de natuur).

Op deze basis zou een nieuwe politieke beweging kunnen worden geïnitieerd. Die kans is destijds door D’66 gemist (te pragmatisch en te veel gericht op bestuurlijke vernieuwing, te veel vorm, te weinig inhoud),  maar misschien was de tijd er ook nog niet rijp voor. De enige partij die de waarde ‘eerbied’ tot centraal thema van haar programma heeft gemaakt is de Partij voor de Dieren (eerbied voor de dieren), en tot op zekere hoogte GroenLinks (eerbied voor de natuur), maar beide partijen zitten nog te veel vast in oude structuren. **

Uit die nieuwe politieke beweging zou naar mijn mening een team als leiders naar voren moeten komen: minimaal een man en een vrouw. *** De tijd voor het individuele leiderschap is voorbij.  Ik zelf ben er nu te oud voor, en destijds miste ik de wijsheid, de moed en de capaciteiten om een  stap naar een dergelijke politieke beweging te zetten. Maar als de politiek de rol wil vervullen waar de wereld om schreeuwt dan zal een dergelijke radicale beweging absoluut noodzakelijk zijn. Misschien bent u wel een van de initiatiefnemers. Wie durft?

Ik wens u moed en vertrouwen in 2015.



* De idee dat de aarde opgevat moet worden als één levend organisme is het eerste verwoord door James Lovelock, in: Gaia, een nieuwe visie op de Aarde, 1979/1980. Dit idee wordt tegenwoordig op grote schaal aanvaard. Zie ook Erik van Praag, Spiritueel Leiderschap, 1996, hoofdstuk 4.

** Er is overigens al een dergelijk initiatief genomen: de Partij voor Mens en Spirit. Het is een interessante vraag waarom deze partij voorshands nog niet erg aanspreekt. Daarop weet ik het antwoord ook niet, maar wel denk ik dat de Partij aan de verkeerde kant is begonnen: met het vormen van een partij met alles erop en eraan (organisatie, programma, bestuur, ledenvergadering, deelname aan verkiezingen; kortom: een traditionele vorm). Wat allereerst nodig is is een massabeweging (zoiets als Occupy, Provo, en helemaal in het begin D’66,  en de beweging rond Pim Fortuyn), waaruit het leiderschap en de structuur dan later zal kristalliseren. Ook vindt de Partij MenS nog niet de taal en de communicatiemiddelen die een grote massa aanspreken. Ze willen een partij zijn vanuit het hart,  maar wat ik mis is de zichtbaarheid van de hartstocht.

*** Het man-vrouw-onderscheid is de enige reële tweedeling die je in de mensheid kunt maken, het enige echte verschil dat er tussen mensen bestaat. Alle andere (schijnbare) verschillen hebben geen wezenlijke betekenis.

 

 

 

Het failliet van de politiek

Van de politiek moeten we het niet verwachten. Dat wordt wel gezegd als we denken aan maatregelen in verband met het klimaatprobleem. Maar van wie dan wel? Het bedrijfsleven laat het over het algemeen ook aardig afweten. Enkele goedwillende CEO’s smeken de politieke juist om ingrijpende maatregelen – voor hen is dat de enige manier om de op winst beluste aandeelhouders in toom te houden. Bovendien is de politiek het enige systeem dat een wereldomvattende structuur kent, en dus ook wereldomvattende maatregelen kan nemen.

Maar inderdaad, als we naar de politiek kijken, lokaal, regionaal, landelijk en internationaal, dan is de aanblik weinig verheffend. Het recente gerommel rondom de zorgwet laat dat ook weer zien. Het ontbreekt aan leiderschap, maar ook aan visie. Nauwkeuriger gezegd: er is maar één visie actief en succesvol, en dat is de neo-liberale; het vrije marktdenken, maar die roept in toenemende mate weerstand op.  Wat is er aan de hand?

Voor de Nederlandse situatie heb ik wel enig inzicht in de oorzaken van de malaise. In de Westerse wereld bestaan eigenlijk al sinds de Verlichting drie stromen in de politiek, gebaseerd op de drie waarden van de Franse Revolutie: vrijheid, gelijkheid en broederschap. Een vierde stroming, gebaseerd op een terugverlangen naar oude waarden en structuren, het conservatisme, heeft eigenlijk weinig wortel geschoten behalve in Engeland. Alle politieke partijen kaapten één waarde, en maakten die tot het speerpunt van hun programma: vrijheid door de liberalen, gelijkheid (met daaruit voortvloeiend de idealen van emancipatie en verheffing) door de socialisten, em broederschap door de confessionele partijen.

Omstreeks de negentiger jaren (met name na de val van de muur) kon je wel zeggen dat het democratisch socialisme zijn doelstellingen in de westelijk wereld grotendeels had bereikt. Er was geen schrijnende armoede meer, de arbeiders werden niet meer uitgebuit, gezondheidszorg en onderwijs was voor iedereen toegankelijk. Dat stortte het socialisme in een crisis: wat nu? De ‘oplossing’ die men heeft gezocht is om meer naar het midden op te schuiven: een soort derde weg tussen liberalisme en socialisme in. Dat heeft echter desastreus uitgepakt om twee redenen. Ten eerste bevinden zich in het midden minder kiezers dan de socialisten dachten. Zeker na de grote crisis van 2008 hebben veel meer kiezers een voorkeur voor de extreme flanken: links (SP) of links en rechts tegelijk (PVV). Die extreme flanken voldoen ook aan de conservatieve behoefte: een nostalgisch verlangen naar hoe het vroeger was ( of men dacht dat het was).

Ten tweede bleek een beweging naar het midden te leiden tot een compromis op een compromis. Door eerst al water te doen in de wijn van de eigen socialistische idealen en vervolgens te regeren met midden-partijen als het CDA of D’66, of een rechtse partij als de VVD moesten die toch al verwaterde idealen verder worden afgezwakt. Het resultaat is een soort slap aftreksel dat aan niemand meer valt uit te leggen.

De liberalen hadden intussen veel minder last van de malaise van het midden, omdat ze consequent voor een rechtse, neo-liberale koers hadden gekozen. Al kan wel gezegd worden, dat ook zij bedreigd worden, ook al om twee redenen. Één: ze zijn niet groot genoeg om alleen te regeren, en  moeten dus ook compromissen sluiten, waardoor ze bedreigd worden door de rechterflank. En twee: sinds 2008 wordt in toenemende mate duidelijk dat hun ideologie, het neo-liberalisme leidt tot grote ongelijkheid in de samenleving, en bovendien geen oplossing beidt voor de grote economische en ecologische problemen van deze tijd. Het werkt dus niet.

En de Christenen? Voor een deel zijn ze de lachende derden. Maar hun natuurlijke afkeer van het socialisme (hun broederschaps-ideaal staat in directe concurrentie met het socialistische ideaal van solidariteit) drijft hen in de armen van de liberalen. En dat wordt ze door een deel van hun achterban niet in dank afgenomen. Bovendien ontvalt hen een natuurlijk basis: de christelijke kerk, die immers leegloopt.

Zo zijn dus alle grote stromingen uit het recente verleden in de problemen gekomen. Voor zover ik kan zien zijn in het Westerse buitenland, zelfs in Amerika, analoge processen aan de gang. De politiek is dus lamgeslagen, en toch moeten we het daarvan hebben. Hoe nu verder? Hoe bereiken we vrede op aarde?

Ik had dit blog eigenlijk voor kerstmis willen plaatsen – ik had het ook al klaar maar ben vergeten het te publiceren en daarna ging ik op vakantie. Maar beter laat dan nooit. Om het jaar niet al te somber te eindigen komt mijn volgende blog morgen al. Daarin zal ik een perspectief voor het nieuwe jaar schetsen.

 

(De analyses in dit blog zijn mede gebaseerd op een artikel van Merijn Oudenampsen in De Groene Amsterdammer van 27 november j.l.)

 

 

Dom of amoreel?

Volgens de beroemde bioloog Edward Wilson kan de wetenschap niet zonder de geesteswetenschappen. De wetenschap maakt zoveel mogelijk dat we voortdurend voor ethische vragen worden gesteld. Dit geldt op het gebied van de bio-technologie (ons voedsel, onze gezondheid, de medische wetenschap), op het gebied van kunstmatige intelligentie, op het gebied van robotisering, op het gebied van de monopolisering van ons dagelijks leven door Amazon, Google en Apple, en zo voorts en zo verder. Als we in die ontwikkeling niet collectief stelling nemen dan zal uiteindelijk blijken dat we onze ethische keuzevrijheid uit handen hebben gegeven.

Daarom is Edward Wilson van mening dat alle studenten filosofie als bijvak zouden moeten volgen: “Het bestuderen van de relatie tussen wetenschap – en techniek, EvP – en de geesteswetenschappen zou de kern van alle onderwijs moeten zijn.”  Let wel: dit zegt een natuurwetenschapper! Ik zou persoonlijk nog een stap verder willen gaan: het reflecteren op ons eigen innerlijk en de relatie van onszelf met de wereld om ons heen zou de kern moeten zijn van ons onderwijs.

Zaterdag was ik op de kunstveiling voor de Hope Flowers School voor vredesonderwijs in Bethlehem – opbrengst € 8000 netto en een bijzonder leuke middag; de wegblijvers hadden ongelijk! – die in feite volgens dit principe functioneert. Ik sprak op die veiling een student die me wist te vertellen dat de Erasmus universiteit een wereldnaam heeft op het gebied van Master studies voor buitenlandse studenten, vanwege de uitwekende verhouding tussen de kwaliteit van het onderwijs en wat je daarvoor moet betalen (een derde van wat je voor dergelijke studies in Amerika, Engeland of Zwitserland betaalt). Deze universiteit heft binnenkort de faculteit filosofie op. Vanwege te weinig studenten? Nee, vanwege het feit dat te veel studenten dit vak als bijvak nemen en de overheid daar niet voor betaalt. Bizar. En in het licht van het bovenstaande, stupide en schandalig, om de woorden van Bas Heijne  te citeren*. Je vraagt je af: zijn onze leiders nu zo dom, of hebben ze geen geweten? U mag het zeggen. In het algemeen heeft de Nederlandse politiek een rijke historie in het afschaffen van regelingen en instituties die succesvol zijn omdat ze succesvol zijn – want dan gaan ze te veel geld kosten. Dit model exporteren we zelfs: want nu gaat Timmermans in Europa de meest succesvolle regels op het gebied van milieu en klimaat afschaffen! Waarin een klein land voorop kan lopen !!!

Ik zal in het volgende blog nader ingaan op de functie van de politiek in onze samenleving.

 

* Bron voor deze blog: Bas Heijne in NRC/ Handelsblad (13 december)

Do we have to stay in the shade, hidden and secure? Part IV

While I am wrestling with what I should do or not do with regard to global warming,  the world goes on revolving. Some remarkable things happened.

Our so called ‘objective’ Centraal Plan Bureau (CPB: our government  Bureau for Economic Policy Analysis) published a report in which it is said that the development of wind energy will cost the Dutch  society 5 billion more than it will bring. This  analysis however is based on completely out of date arguments and assumptions. This brought Jan Paul van Soest (a renowned consultant in Holland) to the following remarks: “The CPB in this case is engaging in politics. Economists especially are good at disguising normative statements about the world as objective statements. Maybe they don’t even realize that they in this case are doing just that.”  (Groene Amsterdammer, 16/10). As far as I am concerned they may choose, either they are stupid or they act in bad faith. I suspect the latter.

Another so called ‘objective’ gorvernmental institution, the Authority for Consumers & Markets (ACM) decided to investigate if our shrimp fisherman have made illegal agreements. The fishermen decided to limit their sailing frequency, to prevent the emptying of the sea. But this is against the free market principle. That principle is of course more important than ecological considerations.

The European Union in the mean time reached a climate agreement that is a weak decoction of the proposal of the Committee of January 2014, that already was characterized as too late and too little. Actually this agreement can be considered as business as usual: let’s heat the world up. This decision was supported by the Dutch parliament, especially by the liberal member Leegte (This means Emptiness in English. What’s in a name?)

So far the actions of our government institutions and our politicians. For their work I pay taxes. I WANT MY MONEY BACK! But I don’t know how to accomplish that. Anyway, these events are all good illustrations of what Naomi Klein is describing in her new book: This changes everything.

These things make me angry, but still I don’t know how to respond. My investigation continues!

 

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker).

 

 

 

Do we have to stay in the shade, hidden and secure? Part II

In her new book (This changes everything) Naomi Klein convincingly argues that we are rapidly moving towards a global warming of 4 degrees centigrade or more. Read her book if you want to know what this means (or our book Earth Fever, 2009, page 53, except that in the mean time the process that is described there seems to have accelerated). Our governments and the corporate world are doing virtually nothing about it. For instance: In january 2014 the European Commission proposed to reduce the ambition to bring down the CO2 emissions (an ambition that was already too little and too late) , and our (Dutch) government is supporting this proposal. In our parliament a resolution from the opposition to oppose this proposal of the Commision was rejected, because our Labour Party, being part of the government, voted with the majority  and thus renounced her own principles (this fact was not reported in the media, as far as I know. Clearly this fact was not considered relevant).

The case of our Labour Party is an interesting one. Their leader, Diederik Samson, once was an activist in Greenpeace, and in their election program the party emphasized ecological targets . But in their coalition with the liberals they had to let go of most of their ambition. Nevertheless, under their influence the government stimulated a so called energy-agreement between most involved organizations,  that according to experts is insufficient to contribute drastically to our own emission targets. Even so, the targets of the agreement will probably not be met. To save their image the Labour Party now demands drastic measures to bend this process. My prediction is that nothing will happen, only minor changes maybe, so that the Labour Party can save her face. Poor labour party, low as they are standing in the polls, nothing on the short term can save them. If they really are going for a drastic climate policy, they will cause the fall of the government, and lose in the elections. If they back down, they will lose in the elections too.

The above cases can effortlessly be supplemented with other cases in our own country, in Europe or in other countries. I invite you to find them for yourselves. It all underlines my proposition that our leaders will not solve our climate problems. To be honest, it is indeed very difficult for them to do something essential, because our complete economical system is obstructing any climate policy. The WTO (world trade agreement), the free market ideology, the financial system and the globalization make any drastic measure against global warming nearly impossible. (Again: read Naomi Klein, to learn why this is so)

So what to do? I am in the process of finding out. I will share this process with you in the coming blogs (maybe now and then interrupted by other themes). To be continued.

 

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker).

 

 

Do we have to stay in the shade, hidden and secure?

In the Findhorn Community the New Story Summit just happened. It  tried to find answers to the chaotic and almost hopeless situation in which humankind is involved. I wasn’t there but followed it more or less through the New Story Community. The story that for me stood out most was the I Ching interpretation  by Charles Taylor. Here it is:

Here is the I Ching reading for the Summit. As I understand it, this reading operates at three levels: individual, the Summit itself and this phase in the life of the world and the cosmos (The Great Turning):

54: Converting the Maiden
You must go through a transformation that is beyond your control. In the end it will reveal your hidden potential and open a whole new field of activity. 
This is now under way, but you can do nothing about it.Trying to impose order, or to leave the situation, would close the way. This transformation reflects a deep, perhaps unacknowledged need. Be receptive and adaptable. Act through the woman and the yin. This process is both an end and a new beginning. If Heaven and Earth did not mingle like this, the myriad beings would never emerge.
Converting the Maiden means a woman’s completion.
Look at things from an independent perspective. If you stay in the shade, hidden and secure, this will bring profit and insight.
The accepted date has gone by. Let it go. Draw things out. This procrastination will lead to the right time to act. A significant connection is approaching.

Now turning to the future (how things will resolve):
24. Returning
This is a time of rebirth and returning energy after a difficult time. Go back to meet this new energy in order to begin anew. This will bring success. Return to the Source.
Let things emerge without pressure. Heaven is moving here. In returning, you see the heart of Heaven and Earth.

Now this seems to be a plea for no action. This is completely the opposite of what Naomi Klein  is advocating in her new book: ‘This changes everything’ (a must read). In  my next blog I’ll come back to that and share my own choice.