Categoriearchief: Ecologie

Doemdenkerij?

Een paar mooie berichten:

In navolging van andere reclamebureaus weigert het allergrootste Amerikaans communicatiebureau Edelman opdrachten van organisaties en bedrijven die ontkennen dat de mens de veroorzaker is van van de opwarming van de aarde. Dit is bekend gemaakt door de oprichter persoonlijk. (P+, sept/okt. 2014)

Op de vraag ‘Gelooft u in klimaatverandering?” antwoordt Ben van Beurden, CEO van Shell: “Absoluut! Ik ben geen klimaatscepticus. Ik heb ook kinderen die kritische vragen stellen. Ik denk dat wij als groot energiebedrijf een belangrijke rol te vervullen hebben in de transitie die zich nu voltrekt.” (NRC/Handelsblad, 6/7 september, 2014)

Meesterkok Alain Ducasse, eigenaar van 20 restaurants waaronder drie driesterrenrestaurants, heeft bijna alle vlees in zijn Parijse sterrenrestaurant van het menu afgevoerd. (Chefkok Alain Passard deed dat al eerder, en heeft in de nieuwe formule zijn drie sterren terug). Ducasse: “Onze planeet heeft schaarse hulpbronnen. We moeten dus ethischer en eerlijker gaan consumeren.” (Trouw, 8 september 2014)

Het lijkt dus of onze leiders zich langzamerhand bewust worden van de ernst van de situatie. Hoe ernstig die situatie is wordt onder meer uiteengezet door Tinkebell in een column in Trouw (2 september 2014). Ze wordt al jaren beschuldigd van doemdenken. “Noem me een pessimist, of noem het doemdenkerij. (De situatie) serieus nemen zie ik niet alleen als een verantwoordelijkheid voor opkomende generaties, maar ook voor mezelf. Ik ben een realist. De geschetste situatie is allang geen toekomst meer. Als je je kop uit het zand haalt zie je: het is al begonnen.”

Op de column van Tinkebell heb ik een ingezonden brief geschreven die Trouw in verkorte vorm geplaatst heeft: Hier is de oorspronkelijke versie:

Doemdenkerij?

De column van Tinkebell (Opinie, 2 september ) geeft wat mij bij betreft een realistische voorstelling van zaken. Het is feitelijk nog erger dan zij voorstelt, want ze laat hele terreinen van maatschappelijke ontwrichting nog buiten beschouwing: de degradatie van landbouwgrond, de economische crisis die niet is opgelost en weer zal verergeren, het geweld in de wereld en last but not least de bedreiging door epidemieën door het onverantwoord gebruik van antibiotica. En zo voorts en zo verder. De mensheid loopt een existentieel gevaar.

We doen daar eigenlijk niets aan. Het helpt niet om daar de ogen voor te sluiten en de kop in het zand te steken, dat ben ik met Tinkebell eens. Maar het helpt ook niet om daar zoveel aandacht aan te besteden, dat we er allemaal treurig, angstig en woedend van worden, ons machteloos gaan voelen, of vluchten in vermaak of overconsumptie.

Er zijn veel wetenschappelijke aanwijzingen voor de stelling dat we datgene in de wereld creëren waaraan we aandacht geven in ons denken en ons voorstellingsvermogen. Als we te veel aandacht schenken aan wat we niet willen, dan veroorzaken we dat juist. Daarom moeten we daarnaast aandacht schenken aan wat we wel willen: vrede in plaats van oorlog, gezondheid in plaats van ziekte, een wereld waarin respect voor elkaar en de natuur het leidend beginsel zijn in plaats van de uitbuiting daarvan. Het sombere toekomstperspectief dienen we niet te negeren maar te gebruiken als inspiratiebron voor ons verlangen en onze verbeelding. Dan zullen we vanzelf in beweging komen.

Erik van Praag, Amsterdam

En overigens ben ik van mening dat jullie het MasterPeace concert moeten bezoeken: zie: https://www.masterpeace.org

The future belongs to those who believe in the beauty of their dreams.

1 reactie

“I know not with what weapons World War III will be fought, but World War IV will be fought with sticks and stones.” ― Albert Einstein.

Our economy system is a mess. Inequality in personal wealth is a threat to our democracy and to peace. The unemployment rates all over the world are a threat to our democracy as well. Banks and financial institutions do exactly the same things as before the 2008 financial crisis. (In the London city they are certain that the next crisis is nearby, and this time the governments will not have the money to ‘solve’ it). Economic interests create war all over the place. There is no answer to the question how to grow without aggravating the ecological crisis. There is no agreement among experts about how to solve all these problems. Political parties , left and right, are failing to turn up. We simply DON’T KNOW. In the meantime governments frantically try to promote economic growth to no avail.

Research, both in the US and in the Netherlands show that the vast majority of the well-to-do don’t give a damn. As long als they can accumulate wealth in the short term, more, more, more, they don’t care. This is especially true for the very rich ones (there are exceptions of course). Montesquieu, the great philosopher about the political system and democracy, already said it: ‘Love for democracy is love for equality.’ But in this society another value completely pushes this value of equality aside: the value of absolute freedom, the right to act as one pleases no matter what.

The ecological and economical problems and the problems of war and peace are all interconnected. No improvement or sustainable progress can be reached in one of these areas separately. What to do?

I think the first step is to make explicit which is the society we want. Not in general terms, but in concrete images and concepts. That we have to do each for him or herself, and then also on a collective level. This issue should be the object of dialog in each school, in each firm, in each political party and in each institution. There should be one or more special think tanks to discuss this matter and to develop a vision. Then the next step should be to develop ideas about how to get there. Then, at last, we probably have assembled enough courage to look at the present situation as it is in all its horror. We then do not have to talk about it anymore in vague, non committing terms, as we do now. And then, probably, we’ll develop the political will to move. Many problems will show itself on our way, but in the end a radiant future then may lie before us.

All big changes of our time started with movements bottom up: the French revolution, the fall of the Berlin Wall and the Soviet Empire, the fall of the apartheid regime of South Africa, the liberation of India and Pakistan. Then great leaders understood the signs of the time and could pick up and channel the energy of the masses. Something like that could happen today. Big crises could catalyze that process.

Our responsibility is to start each for ourselves. Let’s start today, and develop our vision about the future, and share that with everyone, wherever we come, and whoever we meet. As Eleanor Roosevelt said: “The future belongs to those who believe in the beauty of their dreams.” And John F. Kennedy: “We have come too far, we have sacrificed too much, to disdain the future now”.

By the way: a good way to start is to go to the nearby MasterPeace concert on Peaceday, september 1st. In 40 countries in the world. The Dutch concert is in Ziggo Dome, Amsterdam. See: https://www.masterpeace.org

For this blog I heavily rely on the article of Marcel ten Hooven in NRC/Handelsblad of August 24.

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker).

Ongezond verstand

1 reactie

Dit voorjaar was het 50 jaar geleden dat Rachel Carson overleed. Met haar boek ‘Silent Spring’ (1962) heeft ze een immense invloed uitgeoefend op de wereld in het algemeen en de milieubeweging in het bijzonder. Op grond van haar autoriteit is DDT bijna in de hele wereld verboden (geweest) met honderden miljoenen doden (voornamelijk door malaria en tyfus) als gevolg. En dat terwijl Rachel Carson zelf geen voorstander was voor een totaal verbod op DDT. . .

Je ziet dat wel vaker. Grote denkers zijm meestal aanzienlijk genuanceerder dan hun volgelingen, die in het algemeen het denken overlaten aan hun idool en zelf niet nadenken. Dat lot trof uiteenlopende denkers en wetenschappers als Newton, Adam Smith, Freud, Marx, en nu dus ook weer Rachel Carson.

Wat was haar werkelijke boodschap? Haar werkelijke boodschap was dat we onmiddellijk zouden moeten stoppen met het maar lukraak gebruiken van insecticiden, omdat die stoffen zich dan zouden ophopen in de bodem en in de voedselketen. Ook zou hun werking dan verloren gaan doordat de te bestrijden insecten er resistentie tegen zouden ontwikkelen. Bovendien zouden deze praktijken leiden tot een aanzienlijk verlies van onze biodiversiteit, met alle gevaren voor onze voedselvoorziening en onze gezondheid van dien. En daarin had ze natuurlijk gewoon gelijk.

Overigens is DDT nog een van de minst schadelijke van die insecticiden, en het zou dan ook met verstand en met mate kunnen worden gebruikt (zoals we ook met antibiotica zouden moeten omgaan), gecombineerd met andere bestrijdingsmethoden van malaria. Dat nu doen we echter niet. Nog steeds houden organisaties als het World Wildlife Fund, het Environmental Defense Fund, de Pesticide Action network (PAN, waar in Nederland onder meer Milieudefensie lid van is) vast aan het volledig stopzetten van DDT. Ook Greenpeace is nog niet volledig door de bocht. Je moet maar durven om al die doden op je geweten te hebben. . . (maar als je niet nadenkt verstoort het ook je geweten niet!)

Anderzijds gaan we rustig door, onder invloed van lobby’s uit de landbouw en vanuit de chemische industrie, met het onverantwoord gebruiken van gifstoffen, zoals legaal als illegaal. Onlangs werden we opgeschrikt doordat het verboden antibioticum furazolidon op grote schaal in het veevoer was terecht gekomen (en overigens werden er toen op economische gronden volstrekt onnodige draconische maatregelen genomen!). En onlangs is bekend geworden dat het overmatig gebruik van neonicotinoïden (waaronder imidacloprid) leidt tot een verarming van de Nederlandse bodem en het oppervlaktewater. Dat heeft weer geleid tot een achteruitgang van de vogelstand – en zal uiteindelijk de voedselproductie bedreigen. Niettemin heeft staatssecretaris Dijksma (PvdA) in april een motie van de kamer waarin een verbod op deze middelen werd bepleit naast zich neergelegd. Een heel aparte manier om de sterfdag van Rachel Carson te gedenken, moet ik zeggen.

Wanneer zullen onze leiders hun verstand gaan gebruiken, in plaats van zich te laten leiden door de korte termijn en allerlei lobby groepen? Waarschijnlijk zal dat pas gebeuren als wij zelf geleerd hebben ondogmatisch te denken, allerlei ideologieën overboord te zetten, en onze waarheden durven op te geven voor een betere. Uit ervaring weet ik dat dit nog een hele klus is.

Mijn bureau opruimen voor de vakantie.

Geef een reactie

In dit laatste blog voor mijn vakantie wil ik nog wat zaken afhandelen die al een tijdje op mijn bureau liggen. Daarmee is deze blog wel wat aan de lange kant geworden, maar u hoeft het natuurlijk niet allemaal te lezen.

In de eerste plaats staat er in Letter en Geest, de bijlage van Trouw, van 10 mei een bizar artikel van Jaffe Vink, als een soort voorpublicatie van zijn te verschijnen boek: ‘Wie is er bang voor de vooruitgang’. In dit artikel wordt het rapport van de Club van Rome, ‘Grenzen aan de Groei’, uit 1972 afgekraakt, en worden de reacties hierop in politiek en samenleving als overdreven, ja zelfs hysterisch afgedaan. Uit het artikel blijkt overduidelijk dat de heer Vink het rapport niet heeft begrepen. Dat komt ervan als ondeskundigen zich met ingewikkelde materies gaan bezig houden zonder de moeite te nemen zich er echt in te verdiepen. De strekking van het artikel is dat we ons overdreven zorgen maken over de toekomst, en als zodanig past het
Vervolgens word ik wat moe van het optimisme in bladen als P+ en De Optimist (de opvolger van Ode, bijlage van NRC/Handelsblad van 10 mei). Deze bladen staan vol met duurzame oplossingen die de wereld zullen redden. Quod non. Daarmee is niets gezegd ten nadele van de projecten en producten die in die bladen gepresenteerd worden. In tegendeel, meestal zijn het uiterst zinnige projecten, die een bijdrage kunnen leveren tot de noodzakelijke transitie waarvoor we staan. Maar ook niet meer dan dat. Alle zogenaamde ‘cradle to cradle’ projecten bijvoorbeeld geven vaak wel aan hoe grondstoffen hergebruikt kunnen worden, maar geven voorshands geen oplossing voor het energiegebruik dat daar voor nodig is. Gemakshalve gaan ze er meestal van uit dat de benodigde energie uiteindelijk wel duurzaam zal worden opgewekt. Maar daar zijn we nog lang niet , en dat zal ook nog wel even duren (alleen enkele kleinschalige projecten kunnen ook in dit opzicht de toets der kritiek doorstaan). Waar ik zo moe van word is van de overspannen verwachting dat het heil van onze toekomstige wereld door dit soort ondernemingen binnen handbereik ligt. Maar daarvoor is echt nog wel wat anders nodig. Wat nodig is, is een totale “Umwertung aller Werte’, gebaseerd op solidariteit met onze minder bevoordeelde medemens en toekomstige generaties. Daaruit zal dan hopelijk een revolutionaire, structurele verandering van ons economische stelsel voortvloeien. Dat daarbij ons huidige niveau van welvaart gehandhaafd zal kunnen worden lijkt me uitgesloten. Dat lijkt me een illusie die ook in de milieubeweging en in links-politieke hoek nog wel eens gekoesterd wordt.artikel uitstekend in de trend om de klimaatverandering en de waarschijnlijk desastreuze gevolgen daarvan te betwijfelen (Zie ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest). Als zijn hele boek dit niveau heeft, moeten we er niet veel goeds van verwachten. Wat bezielt de krantenredacties toch om dit soort artikelen te plaatsen, in dit geval de redactie van Letter en Geest, die in 2006 al tot de conclusie was genomen dat de heer Vink niet helemaal in het redactiebeleid van Trouw paste, om het maar gematigd uit te drukken.

Overigens stond er in datzelfde nummer van De Optimist wel een heel leuk stuk over Masterpeace, waarin we konden zien hoe in verschillende deelprojecten in landen over de hele wereld dapper gestreden wordt tegen racisme en voor vrede. Hier is de link naar het artikel: 0514NRC Masterpeace

En dan iets over de meer korte termijn. Zoals Marike Stellinga schrijft in NRC/Handelsblad (10 mei) is de eurocrisis niet voorbij, zoals de heer Dijsselbloem stelt. Dat kan ook helemaal niet omdat er een structurele werkloosheid is die niet kan worden opgelost door meer economische groei volgens het neoliberale model. En dat is het enige model dat Europa kent en hanteert. Groei volgens dit model is echter nog lang niet duurzaam, en draagt dus bij tot het klimaatprobleem. We weten gewoon niet hoe we het werkloosheidsprobleem kunnen aanpakken, en tegelijkertijd de transitie kunnen maken naar een duurzame economie.

Zou het kunnen zijn dat de weerstand tegen ‘Europa’ mede veroorzaakt wordt doordat onze ‘leiders’ consequent weigeren de werkelijkheid onder ogen te zien zoals die is? Of zou het komen doordat de Unie, uitgaand van de neoliberale ideologie, dus van het primaat van de markt met weinig overheidsingrijpen, tegelijkertijd een enorme regelzucht ten toon spreidt?

Ik hoor van alle kanten dat de aanstaande Europaverkiezingen in wezen een keuze tussen voor of tegen tegen ‘Europa’ zijn. Maar dat gaat het natuurlijk helemaal niet over. Mijns inziens is de werkelijke keuze die tussen een neoliberaal. superkapitalistich Europa, en een Europa dat gaat voor het beschermen van onze ‘commons’, onze gemeenschappelijke waarden en natuurlijke hulpbronnen, met een noodzakelijke rol van de nationale en Europese overheid. Als je het zo bekijkt is de keuze niet moeilijk: de partijen zijn betrekkelijk eenvoudig te rangschikken van superkapitalistisch aan de ene kant, via gematigd liberaal tot een duurzame economie aan de andere kant. Moet je natuurlijk wel even weten met wie die partijen in het Europees parlement een fractie vormen. (D66, bijvoorbeeld, zit in de fractie van de liberalen; een stem op D66 is dus gelijk aan een stem op de VVD).

Voor wat mij persoonlijk betreft – ik neem even drie weken vakantie van mijn eigen gepieker. Ik hoop wel dat het in Kroatië, waar ik naar toe ga, dan wat mooier weer is dan vorige week. Toen was het daar koud en nat, terwijl het hier warm was en de zon scheen. Ik ontmoet u over drie weken weer – wordt vervolgd.

Hoe lang zal deze ongein nog doorgaan?

1 reactie

Heden verzond ik de volgende brief aan het dagblad Trouw:

Nu dacht ik toch dat de VVD na de blunders van mevrouw Nepperus over de klimaatproblematiek toch wel enigszins bij zinnen was gekomen. Niet dus. In Trouw van jongstleden Woensdag debiteert de heer Remco Dijkstra (kamerlid voor de VVD) de volgende onwaarheden over de klimaatproblematiek:

1. De afgelopen 16 jaar heeft een pauze in de temperatuurstijging plaats gevonden. Niet dus. De warmte is echter gaan zitten in de oceanen in plaats van de atmosfeer – voor het uiteindelijk effect maakt dat weinig verschil

2. In het IPCC krijgen onheilsprofeten alle ruimte en is er weinig plek voor kritische, klimaatsceptische geluiden. Onjuist. Deze opmerking miskent de werking van het IPCC als wetenschappelijk organisatie. Het IPCC is op zoek naar de waarheid, men werkt net als elke andere wetenschappelijke organisatie met een continue peer review, hetgeen betekent dat alle resultaten van onderzoek steeds weer opnieuw kritisch tegen het licht worden gehouden.

3. Wetenschappers die zich zorgen maken over het klimaat maken meer kans om gevraagd te worden in het IPCC dan anderen. Onjuist. Het IPCC selecteert uitsluitend wetenschappers op basis van wetenschappelijke deskundigheid. Overigens loopt die selectie via de deelnemende landen, waaronder Nederland.

4. Het is voor de geïnteresseerde en kritische lezer haast onmogelijk om alleen al de politieke samenvatting door te spitten. Tja, het kost een paar uurtjes, maar dan weet je ook echt meer dan genoeg. Bovendien is er sinds een paar weken een prima boek hierover, De Twijfelbrigade, van Jan Paul van Soest. (Hierover verscheen op 18 april in Trouw een uitvoerige bespreking).

Er staat echt nog veel meer onzin in deze column van de heer Dijkstra, maar het bovenstaande moge volstaan. Er rijzen wel een paar vragen:

1 Wat motiveert de heer Dijkstra om al deze onzin te debiteren? Gelooft hij het zelf (en dan heeft hij kennelijk zelf niet de moeite genomen zich echt op de hoogte te stellen, of zijn eigen beeldvorming en de gronden waarop die berust te onderzoeken), of streeft hij een specifiek belang na?

2. Welke eisen stelt de VVD (en andere partijen) aan de deskundigheid van hun woordvoerders? Hoe moet het met mijn vertrouwen in de politiek als er zo evident onwaarheid wordt verkondigd?

Erik van Praag

I don’t want to know.

1 reactie

Recently Jan Paul van Soest published his book ‘The Brigade of Doubt’ (unfortunately only in Dutch). A masterpiece and a must read *) for everyone who considers him of herself as concerned with what is happening in our society. In short: Based on extensive and intensive research he profoundly analyzed how systematically the merchants of doubt and their followers are calling in doubt or even deny all scientific knowledge about global warming**) and its consequences. These merchants of doubt – who are motivated by vested interests and a certain ideology – are so successful because there is a demand for it: we all need it. To show how this works I presented the following column when his book was officially launched:

I don’t want t know. I don’t want to now about hunger and poverty, about war and terrorism, about global warming. I don’t want to know that this is caused by human activity and even less what are its consequences: food shortage, epidemics, natural disasters such as draughts, floods, and hurricanes, and rising of the sea level. They even say that in the end my beloved Amsterdam is in danger. I don’t want to know. In Holland they say: one cannot be harmed by what one doesn’t know. So, that global warming, that is not happening at all.

Of course I don’t want to know. Suppose that it would be true – that is apparently not the case – but just suppose, then what does it bring me to know? I only should feel impotent. There is nothing I can do. Even so-called experts, like Jan Paul van Soest, seem to say that buying energy saving light bulbs, and setting lower the heat or the air-conditioning are only minor contributions. So I am powerless. Or I get overwhelmed by anxiety. Who wants that? Who wants to lie awake in bed at night? To be fair, it seems to me that not wanting to know is a healthy attitude.

I have my methods not to know. To begin with, I am simply denying it. I already did this with the climate crisis: it just isn’t true. At least as many messages that it isn’t true are published as messages that assert the opposite. Not that I am reading all that. I don’t read much anyway, that only would make me gloomy. And also I don’t understand it, it all is much too complicated.

A second way to not knowing is shopping selectively. Look at the picture.

Do you see how tendentious this picture is? Of course I am not looking for a reassuring lie. I seek – and find – a reassuring truth. I see fast enough if I become happy or gloomy by something. And see for yourself: who consciously is seeking depressing information? Isn’t that masochistic?

A third way to not knowing is sticking to my convictions. I firmly belief that when everyone is going for his own interests, and if government stays out of the way, we all shall be happier. One of the few books I did read is Atlas Shrugged by Ayn Rand. Well, I didn’t read that completely either, because at the end there is a very long speech that is terribly boring, and also I don’t understand the title, but this I did understand: if we all pursue our own interests the whole world will be happy. Beautiful things will be produced, and prosperity will prevail. See, that is a message I want to hear. If we wouldn’t interfere in the people’s activities, and let the market do its job, then certainly we would find something to dove the climate problems. If there are any, what I do not believe anyway.

That’s why I am pleased that the Merchants of Doubt exist. That there are people who show a healthy skcepticism. Who are motivated by their own interest, and by vested interests. Who protect the profitability of the business world, by which we all benefit. Who let themselves be led by their ideals, which look like my own. My impression is that even Jan Paul van Soest has some empathy with these people.

And so I live on in innocence. And so I preserve my peace of mind. Annoying however is that somewhere in a corner of my mind very now and then a little voice is heard saying that maybe I am deceiving myself. But who cares? Still it is disturbing. However, this is none of your business. And moreover, I also have a remedy for that: shouting louder than that small voice. Getting angry to the messengers of bad news. Call them names. Not voting, or voting for people who are not mentioning problems, but only solutions. And so I am living on in a cloud of not knowing. Thank you for your attention.

*) For those who can’t read Dutch I advise ‘Merchants of Doubt, N. Oreskes and E. Conway (2010)

**) It is very probable that the the temperature rise in 2100 will be about 4 degrees higher than the last 10.000 years. The consequence of this are hardly imaginable, but that they form a serious threat to the society and the environment as we know it, and even to humanity itself, is certain. See also: Earth fever, by Erik van Praag, Jan Paul van Soest and Judy McAllister, 2008. Or for example: D. Archer, The long thaw, 2010. And if you really want to know in detail: Read the IPCC report 2014 for policy makers. Be ware that IPCC in its summaries is always a little bit biased to the positive (less serious) side .

De behoefte aan ontkenning.

Geef een reactie

Het boek ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest is uit. Een meesterwerk en een ‘must read’ voor iedereen die zich betrokken voelt bij wat er in onze samenleving gebeurt. Kort gezegd: hij analyseert diepgaand, en gebaseerd op uitgebreide studie, hoe systematisch alle wetenschappelijke kennis die we hebben over de opwarming van de aarde en alle mogelijke gevolgen daarvan, in twijfel wordt getrokken en soms domweg ontkend. De Twijfelindustrie – de georganiseerde twijfel, gebaseerd op een bepaalde ideologie en gevestigde belangen – kan daarom zo bijzonder succesvol zijn, omdat er een markt voor is: we hebben er allemaal behoefte aan.

In zijn analyse beperkt Jan Paul zich niet tot de controverses rondom de opwarming van de aarde. Hij laat zien dat er in onze samenleving in toenemende mate een culturele kloof ontstaan is tussen een hiërarchisch-individualistische oriëntatie aan de ene kant, en een egalitair-communautaire oriëntatie aan de andere kant. De eerste groep is voor het primaat van de individuele belangen, voor absolute vrijheid van het individu, voor een volledig vrije markt met minimaal overheidsingrijpen, en wordt onderbouwd door zowel een neoliberale ideologie als godsdienstige dogmatiek. De andere oriëntatie gaat voor gemeenschappelijke belangen en voor een bescherming door de overheid van dat wat ons dierbaar is. Onder democratische controle, dat wel.

In de Verenigde Staten doordrenkt deze tegenstelling ieder maatschappelijk en politiek debat, of het nu over buitenlands beleid, wapenbezit, gezondheidszorg, de overheidsfinanciën of klimaatverandering gaat. Het maakt iedere redelijke besluitvorming bijna onmogelijk. De scheidslijn valt grofweg samen met de politieke verdeeldheid: de Republikeinen en de Tea Party aan de ene kant, en de Democraten en ongebonden ‘liberals’ aan de andere kant. In Nederland, waar naar men zegt alles altijd tien tot vijftien jaar later gebeurt, gaat het ook hard die kant op.

De behoefte aan ontkenning van de realiteit van de opwarming bestaat vooral bij de eerste, individueel gerichte groep. Immers als zij de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek als waar zouden accepteren, dan komt hun hele wereldbeeld – over hoe de wereld in elkaar zit en over wat goed is om te doen en te laten – in gevaar. Deze mogelijkheid roept een onzekerheid op, die een goede voedingsbodem vormt voor de ontkenningsindustrie.

Ik denk dat Jan Paul hier een diepere angst over het hoofd ziet, die wel zichtbaar wordt als hij het over zijn eigen angsten heeft op pagina 259. Als de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek waar zouden zijn, dan is vrijwel alles wat ons dierbaar is in groot gevaar: veiligheid, voedselzekerheid, vrede, de natuur en zelfs de steden zoals wij die kennen, ons hele maatschappelijke bestel en het voorbestaan van de mensheid (in de huidige omvang) zelf. Dat roept nog een veel diepere angst op dan de angst dat we ons wereldbeeld moeten opgeven; een angst die ook onder veel meer mensen leeft, bewust of onbewust. Ik denk bij vrijwel iedereen – in elk geval bij Jan Paul en mij. Geen wonder dat we het niet willen weten.

Er is maar een remedie om onze angst hanteerbaar te maken: blijven kijken, de werkelijkheid blijven onder ogen zien, hoe bedreigend die ook is. Dan zullen we op den duur de hoop, de kracht en de veerkracht ontwikkelen om met die angst te leven, een goed leven te hebben en te doen wat ons harte en onze handen te doen vinden. Met deze boodschap eindigt het boek van Jan Paul, en ik ben het van harte met hem eens.

Waarin een klein land klein kan zijn. En groot: lokaliteit.

Geef een reactie

Het nieuwe IPCC rapport is uit. Gedetailleerder, transparanter en en duidelijker dan ooit. Met scenario’s over de gevolgen van diverse niveau’s van opwarming. Met instemming van 98 % van de betrokken wetenschappers, en onderschreven door 115 landen. Er dient weer veel werk verzet te worden door de twijfelindustrie om dit weer allemaal te weerleggen.

Overigens is dit alles al op goede gronden voorspeld in ons boek ‘De Aarde heeft koorts’ (van Jan Paul van Soest, Judy McAllister en mezelf) in 2008. We hadden daar maar twee hoofdstukken voor nodig. De hele rest van het boek gaat over hoe we daar wat aan zouden kunnen doen (en dat was niet: meer spaarlampen kopen!). Een goed boek, al zeg ik het zelf, maar slecht verkocht.

En waar zijn onze politici mee bezig? Die zijn aan het hakketakken over belastingverlaging en hoe een begrotingsmeevaller verdeeld kan worden over een aantal miniprojectjes in de zorg. Kortom met het verhogen van de consumptie. Wat kan ik verlangen naar een land dat geregeerd wordt door een regering met visie.

Waar is Obama mee bezig? Ons aan te sporen meer schaliegas te gaan winnen. En meer geld uit te geven aan defensie. Dat is pas een man met visie!

En wij, waar zijn wij mee bezig? Met business as usual. Mocht u het anders willen: lees om te beginnen het eerder genoemde boek (de Engelse versie, Earth Fever is nog verkrijgbaar), of mijn latere boek: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld.

Ik zag trouwens een interessant artikel (van Benjamin Barber in de De Groene Amsterdammer van 20 maart)) dat stelde dat de democratie van de toekomst zich niet gaat ontwikkelen via de natiestaat, en ook niet via boven-nationale organen, maar via de (grote) steden in de wereld. Niet alleen dat die de grote wereldproblemen aan den lijve voelen en daarom daar ook maatregelen voor gaan nemen, maar ook omdat die informeel globaal gaan samenwerken en zodoende de belemmerende werking van de nationale soevereiniteit ontwijken. “Glokaliteit versterkt het lokale burgerschap en laat daar het mondiale burgerschap op paardje rijden”. Daar zou ook de mentaliteitsverandering op het gebied van duurzaamheid vandaan kunnen komen. Een hoopvol perspectief.

From loosing hope to courage – the preacher speaks

1 reactie

Who watched the politicians the last few weeks in several countries didn’t see an uplifting show. In Italy we saw the bizarre comedy around Berlusconi. In Germany the negotiations between the CDU and the SPD are very complicated. to say the least. In Holland there is a strange political game going on for months, in which every party leader want to score his points. And what to think of the United States, who are pretending to be the moral leader of the world. In many countries politicians are completely occupied with power fights with only one goal: to acquire more power and winning the next elections.

In the meantime the two big crises of our time, the economical and the ecological crisis, are not dealt with. Only measures wit marginal effects are taken. Therefore these two crises will have disastrous consequences. A new financial crisis is certain, and this time governments won’t have any financial reserves anymore to mitigate the consequences.* The results of the ecological crisis will be even more dramatic, be it that we don’t exactly know what will happen when. But that the consequences of global warming will drastically change the face of the world, can be taken for granted. It is uncertain to what extent we as humanity shall be able to adapt. Not only politicians don’t take drastic action, also the business world generally doesn’t make an essential difference.

Under these circumstances it is tempting to loose all hope, and to turn away from society and enjoy in ones own life what there is to enjoy (and that still is quite a lot for us wealthy Western people). In the end that is not completely satisfactory however. But then what?

I said it before and I shall repeat it until I die or doomsday comes, the only way to help yourself is to stay focussed. Keep looking to what is going on – in society as a whole, but also in your close surroundings. However in order to really see what is gong on, we also have to see what is going on inside us, because otherwise our perception is distorted. So getting to know ourselves and being consious about what is going on around us go hand in hand. That doesn’t mean that we have to watch ourselves and the world consciously all te time. There is a time for everything: there is a time for being aware and a time for taking vacation from being aware. We park as it were the knowledge of the things we don’t like in a parking lot, while we we are doing and experiencing the things we have or want to do and go through. But finally we have to return to the parking lot and confront the problem. As Scott Peck said: problems don’t go away by ignoring them. That is true for our private problems, and also for our collective problems.

If we have the courage to confront our collective problems that then will have two effects. First by doing so, and accepting our feelings about it, we find more and more courage to keep looking. The more serious the problem, and the more fear we have, the more courage will develop. Courage needs fear in order to grow. If there is no fear, where do we need courage for?

Secondly, by practicing this way we shall find what our hearts and hands want to do: speaking, acting, whatever. And so we fulfill our lives and become content, notwithstanding the turmoil outside. The preacher has spoken!

* Many economists are pretty sure of that. For dutch readers I may refel to an article of Jori Luyendijk in NRC Handelsblad, Oktober 1, https://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/02/het-kan-zo-weer-gebeuren/. And in De Groene Amsterdammer of Oktober 3 (Schaduwbanken) Ewoud Engelen arrives at the same conclusion.

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

Klimaatverandering en vlierbessenjam.

Geef een reactie

Zowel in Trouw als in NRC/Handelsblad verschenen dit weekend artikelen van de gerenommeerde wetenschapsjournalisten Joep Engels en Karel Knip met de strekking dat het met de opwarming van de aarde voorshands meevalt. Zondagavond kijk ik vervolgens naar het programma “Klimaatjagers” (VPRO, Nederland 2) waaruit blijkt dat het helemaal niet meevalt. Maar die programma’s eindigen steevast met e boodschap dat we de ernstigste gevolgen van de uit de opwarming van de Aarde nog kunnen voorkomen. Ik dacht van niet, maar wat moet ik geloven?

Graag citeer ik uit de mail die mijn goede vriend Jan Paul van Soest, een van de meest ter zake kundigen die ik ken, naar aanleiding hiervan aan me schreef:

Hi Erik,

Ik ben een beetje teneergeslagen geworden dit weekend door zoveel materiaal dat langs de rand van de waarheid schuurt. . . Weet dat volgende weekend het volgende rapport van het IPCC verschijnt, dat naar ik verwacht wel gebalanceerd is.

De essentie is dat de accumulatie van warmte op aarde gewoon doorgaat, maar de warmte komt nu vooral in de oceanen meer dan in de atmosfeer terecht. Dat is niet zo verwonderlijk gezien de zeer veel hogere warmtecapaciteit van de oceanen dan van de lucht.

In de NRC van vandaag, met als Hele Pagina Katernkop “De Ramp die niet kwam” (jawel) gaat ook Karel Knip ‘erring on the side of least drama’: “De modellen die het broeikaseffect voorspellen,hadden niet voorzien dat het op aarde al twaalf jaar niet meer warmer wordt. Alle waarschuwingen voor de rampen die klimaatverandering zal veroorzaken, zijn nog veel dubieuzer”.

Ik geef het op, en ga mijn leven wijden aan het maken van vlierbessenjam uit eigen tuin.

Ik heb hier weinig aan toe te voegen. Alleen dit: wat is het toch dat integere journalisten zo tendentieus doet schrijven? Behoefte om mensen gerust te stellen waar eigenlijk ‘wake up calls’ nodig zijn? Focus op de korte termijn en het onvermogen om, net als politici, over de horizon van vier jaar heen te kijken? Onvermogen om zelf de verdrietige waarheid onder ogen te zien? Bang om voor alarmistisch versleten te worden? En de kranten: misschien bang om abonnees te verliezen?

Over duurzaamheid gesproken: van verstoppertje spelen met de waarheid is nog nooit iemand duurzaam gelukkig geworden. In tegendeel, als we de waarheid onder ogen zien, hoe verontrustend ook, komen er creatieve krachten in ons vrij die het leven weer leefbaar maken en uiteindelijk leiden tot oog voor schoonheid. Geloof het of niet.

En wat de vlierbessenjam betreft, in mijn leven is mijn vrouw degeen die de jam maakt. Daar hoef ik alleen maar van te genieten.